სკოლა და ნარკოტიკები
ნარკომანია ყოველთვის იყო ახალგაზრდების სენი. სამწუხაროდ, ამ ბოლო დროს, კუსტარულად დამზადებული ნარკოტიკებია პოპულარული. როგორ, რა მეთოდებით უნდა ვებრძოლოთ ნარკოტიკებს, როგორ მივაწოდოთ ინფორმაცია მოზარდებს ისე, რომ მის მიმართ ინტერესი უფრო არ გავუჩინოთ? ვინ უნდა ესაუბროს მათ ამ მავნე სენზე და სად, - შინ თუ სკოლაში? ამ რთულ კითხვებზე სპეციალისტებს პასუხის გაცემა უჭირთ, თუმცა, იმაზე თანხმდებიან, რომ პრევენცია ადრეული ასაკიდანვე უნდა დაიწყოს.
ლიკა მეექვსე კლასის მოსწავლეა. მას და მის თანატოლებს გასულ კვირას სკოლაში გაკვეთილზე ნარკოტიკის, ალკოჰოლისა და სიგარეტის მავნებლობაზე მასწავლებელი ესაუბრა. VI კლასის ბუნების სახელმძღვანელოში (სახელმძღვანელოს ავტორები არიან მაია ბლიაძე, რუსუდან ახვლედიანი და დავით კერესელიძე) ერთ-ერთი თავი - "ალკოჰოლი და ნარკოტიკებია" (სახელმძღვანელო განათლების სამინისტროს მიერაა გრიფირებული). თემამ მოზარდებში დიდი ინტერესი გამოიწვია, გაკვეთილზე ის ბავშვებიც კი აქტიურობდნენ, ვისთვისაც სწავლა მეორეხარისხოვანია. გაკვეთილისთვის განკუთვნილი 45 წუთი საკმარისი არ აღმოჩნდა და ყველა საკუთარი მოსაზრების დაფიქსირებას ცდილობდა.
ფაქტი სახეზეა, ეს თემები მოზარდებს აინტერესებთ, მშობლები კი ამ ფაქტს აპროტესტებენ. მათი თქმით, 11 წლის მოზარდებისთვის ნარკოტიკის, ალკოჰოლისა და სიგარეტის მავნებლობაზე საუბარი ნაადრევია.
ეკა, მშობელი:
- მიმაჩნია, რომ ამ თემებზე ლაპარაკი VI კლასის მოსწავლეებისთვის ნაადრევია. მათ ჯერ ჩამოუყალიბებელი ფსიქიკა აქვთ. ნარკოტიკების მავნებლობაზე საუბარი სკოლიდანვე უნდა დაიწყოს, მაგრამ არა - ამ ასაკში და არა - ამ ფორმით.
დავინტერესდით, უნდა საუბრობდნენ თუ არა სკოლაში ნარკოტიკის, ალკოჰოლის მავნებლობაზე. სწორად არის შერჩეული თუ არა ამ კონკრეტულ შემთხვევაში მოზარდების ასაკი (საუბარია 11-12 წლის მოზარდებზე), როგორია სპეციალისტისა და ფსიქოლოგის მოსაზრება აღნიშნულ საკითხზე?
თამარ სირბილაძე, საზოგადოებრივი გაერთიანება "ბემონის" ნარკოლოგი:
- პრევენციული განათლების პროგრამა წარმოადგენს სპეციფიკური და არასპეციფიკური მეთოდების ერთობლიობას. სპეციფიკური მეთოდებია: ფსიქოაქტიური ნივთიერებების ადამიანის ორგანიზმზე ზემოქმედებისა და მოხმარების შედეგების შესახებ ინფორმაციის მიწოდება, ნარკოტიკების მოხმარების მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულების ფორმირება.
არასპეციფიკური მეთოდებია: ბავშვების ფსიქოლოგიური მხარდაჭერა, ადეკვატური თვითშეფასების, გადაწყვეტილების მიღების, უარის თქმის, კონფლიქტების მოგვარების უნარების ფორმირება, საკუთარ ქცევებზე პასუხისმგებლობის აღების უნარის გამომუშავება, ბავშვის სოციალური კომპეტენციის ჩამოყალიბების ხელშეწყობა. სახელმძღვანელოთი მიწოდებული ინფორმაცია მიეკუთვნება პრევენციული განათლების სპეციფიკურ მეთოდებს, მაგრამ აქ გასათვალისწინებელია ერთი მნიშვნელოვანი გარემოება: ფსიქოაქტიური ნივთიერებებისა და მათი მოხმარების შედეგების შესახებ, ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ მათი ასაკის შესაფერისი ინფორმაცია. ვფიქრობ, რომ ამ თვალსაზრისით, სახელმძღვანელოში მოწოდებული ინფორმაცია, მთლად ასაკის შესაფერისი არ უნდა იყოს. ალკოჰოლზე საუბარი ამ ასაკში საჭირო და აუცილებელია, ხოლო რაც შეეხება ნარკოტიკებს, ბავშვებს ზოგადი ინფორმაცია უნდა მიეწოდოთ.ასევე, ჩემთვის ცოტა გაუგებარია, რა მიზანს ისახავს სახელმძღვანელოში მოწოდებული ანკეტა, რომლითაც ბავშვების გამოკითხვა ხდება.
დაახლოებით ორი წლის წინ, როდესაც სკოლებისთვის ბიოლოგიის სახელმძღვანელო იქმნებოდა, განათლების სამინისტროს თხოვნით, ამ სახელმძღვანელოების ავტორებს შევხვდით, ჩვენი მოსაზრებები გავაცანით და ვთხოვეთ, რომ თუ სპეციალისტის დახმარება დასჭირდებოდათ, დაგვკავშირებოდნენ. სამწუხაროდ, არავის მოუმართავს ჩვენთვის.
- საინტერესოა სპეციალისტების მოსაზრება, რა ღონისძიებები უნდა გატარდეს პრევენციისთვის?
- ნარკომანიის პირველადი პრევენცია არის სოციალური, საგანმანათლებლო და სამედიცინო ფსიქოლოგიური ღონისძიებების კომპლექსი, რომელიც ხელს
უწყობს ავადმყოფური დამოკიდებულების გამომწვევი ფსიქოაქტიური საშუალებების მოხმარების დაწყების თავიდან აცილებას. პრევენციული პროგრამები უნდა იყოს გრძელვადიანი, რომლებიც დროთა განმავლობაში ასაკის შესაბამისად უნდა გაღრმავდეს. რაც უფრო მაღალია საზოგადოებაში ნარკოტიკების მოხმარების რისკი, მით უფრო ინტენსიურად უნდა მიმდინარეობდეს პრევენციული მუშაობა ადრეულ ასაკში. პრევენციული პროგრამების აუცილებელ ელემენტებს უნდა წარმოადგენდეს: ნარკოტიკებზე უარის თქმის უნარების გავარჯიშება; ნარკოტიკების მოხმარებისადმი ნეგატიური განწყობის გამომუშავება; ფსიქოსოციალური უნარ-ჩვევების სწავლება. სასურველია, პრევენციული პროგრამების განხორციელება დაიწყოს, რაც შეიძლება ადრე (სკოლამდელ/ადრეულ სასკოლო ასაკში) და მიმართული იყოს ნარკოტიკების მოხმარების ისეთ რისკ-ფაქტორებზე, როგორიცაა აგრესიული ქცევა, არასაკმარისი სოციალური უნარები, სირთულეები აკადემიური მოსწრების თვალსაზრისით. ნარკომანიის პირველად პროფილაქტიკას, უპირველეს ყოვლისა, აღმზრდელობითი ფუნქცია აკისრია. ეს არის დახმარება ჯანმრთელობის შენარჩუნებისა და განვითარების პროცესში. კონსტრუქციული პრევენციული პროგრამა აგებულია პრინციპზე - "მოიქეცი კარგად", ნაცვლად პრინციპისა - "არ მოიქცე ცუდად".
მაია კობაიძე, საზოგადოებრივი გაერთიანება "ბემონის" ფსიქოლოგი:
- თანამედროვე მიდგომა ასეთია: დამოკიდებულების პროფილაქტიკა უნდა იწყებოდეს საბავშვო ბაღში და გრძელდებოდეს სკოლაში. ბავშვების ასეთი ადრეული ჩართვა პრევენციული განათლების პროცესში განპირობებულია რამდენიმე მიზეზით: ერთი მხრივ, სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, მოსწავლეები თამბაქოს მოხმარებას იწყებენ მეხუთე კლასში, ალკოჰოლისას - მეექვსეში, ხოლო მარიხუანათი ექსპერიმენტირება მეშვიდე კლასიდან იწყება. Mმეორე მხრივ, დამოკიდებულების პროფილაქტიკა არა მარტო თამბაქოს, ალკოჰოლისა და არალეგალური ნარკოტიკების მოხმარების რისკის შემცირებას ისახავს მიზნად, არამედ ჯანსაღი პიროვნების ჩამოყალიბებას. Mმკვლევრების აზრით, 10-11 წლის ბავშვებს აინტერესებთ ყველაფერი, რაც ნარკოტიკებთანაა დაკავშირებული. მათთვის ნარკოტიკი იდუმალებით მოცული, უცნობი და აკრძალული სამყაროა და როგორც ყველაფერი იდუმალი, უცნობი და აკრძალული, ეს სამყაროც განსაკუთრებულ ცნობისმოყვარეობასა და ინტერესს იწვევს. ნარკოტიკების შესახებ ყურმოკრული, ნაწყვეტ-ნაწყვეტი ინფორმაცია აქვთ, ერთეულებს გასინჯულიც კი აქვთ. მათ სუბკულტურაში ნარკოტიკის მოხმარება ჯერ კიდევ არ არის აღიარებული ნორმად. აქტიური მოხმარება ყველაზე ხშირად ინჰალანტებთან (შესასუნთქი საშუალებები) არის დაკავშირებული.
- პრევენცია ადრეულ ასაკში მისასალმებელია, თუმცა ჩვენ მოგვმართეს VI კლასის მოსწავლეების აღშფოთებულმა მშობლებმა. მათი თქმით, ამ ასაკის ბავშვებთან მსგავს თემებზე მსჯელობა ნაადრევია.
- მშობლების ასეთი რეაქცია, ჩემთვის სულაც არ არის გასაკვირი: მშობლები პროფილაქტიკური პროცესის ერთ-ერთი მთავარი მონაწილენი უნდა იყვნენ, თუმცა ძალიან ხშირად მცდარი ილუზიების ტყვეობაში იმყოფებიან. ჯერ ერთი, მიაჩნიათ, რომ მათ შვილებთან ნარკომანიის პრობლემას არავითარი კავშირი არ აქვს და არც ექნება; მეორე მხრივ, ჰგონიათ, რომ თუ ნარკოტიკების მოხმარება ტაბუდადებული თემა იქნება, ამით საკუთარ შვილებს საფრთხეს თავიდან ააცილებენ. პრობლემა ისაა, რომ მშობლებმა არ იციან, როგორ უნდა ისაუბრონ შვილებთან ნარკოტიკების შესახებ და საერთოდ გაურბიან ამ საკითხს. თუ მშობლებს ექნებათ სათანადო ინფორმაცია ალკოჰოლისა და ნარკოტიკების შესახებ და თუ ეცოდინებათ, როგორ დაიცვან საკუთარი შვილები ნარკოტიკების მოხმარების რისკისგან, ისინი მოახერხებენ ისეთი ოჯახური ატმოსფეროს შექმნას, რომელიც ხელს შეუწყობს მათ შვილებს, უარი თქვან ნარკოტიკების მოხმარებაზე.
- ვესაუბრე VI კლასის მოსწავლეებს, უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ მათ ასაკში მისაღებია ალკოჰოლისა და ნარკოტიკის მავნებლობაზე მსჯელობა, თუმცა, ზოგიერთ მათგანს აკრძალული ხილის გასინჯვის სურვილი უჩნდება.
- ამ ასაკში ეს ინტერესი, მეტ-ნაკლებად, ისედაც არსებობს. ბავშვები და მოზარდები ნარკოტიკების შესახებ ინფორმაციას, ძირითადად, ქუჩიდან იღებენ. ასეთი ინფორმაცია უპირატესად ცალმხრივია და მხოლოდ ნარკოტიკის მიმზიდველ მხარეებზე ამახვილებს ყურადღებას. ასეთ ცალმხრივ ინფორმაციას სკოლასა და ოჯახში უნდა დაუპირისპირდეს ობიექტური ინფორმაცია. მთავარია, რომ პრევენციული მასალა იყოს მოსწავლეების ასაკის, ინტერესებისა და საჭიროების შესაბამისი.
VI კლასის ბუნების სახელმძღვანელოს ერთ-ერთ თანაავტორს, მაია ბლიაძეს დავუკავშირდი:
- რატომ გახდა აუცილებელი მავნე ჩვევების შესახებ (როგორიცაა ალკოჰოლი, ნარკოტიკები და სიგარეტი) ინფორმაციის სასკოლო პროგრამაში შეტანა?
- სახელმძღვანელო იქმნება განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ეროვნული სასწავლო გეგმების დეპარტამენტის მიერ შედგენილი ეროვნული სასწავლო გეგმების მიხედვით. ამ გეგმის მიხედვით, თითოეული საგნისა და კლასისთვის არსებობს საგნობრივი სტანდარტები, სადაც წლის ბოლოს მისაღწევ შედეგებთან ერთად მოცემულია ამ საგნის სავალდებულო შინაარსობრივ საკითხთა ჩამონათვალი. მე-6 კლასის სტანდარტში, ერთ-ერთი მისაღწევი შედეგია, რომ მოსწავლემ შეძლოს ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა და ადამიანის ჯანმრთელობაზე მოქმედი მავნე ფაქტორების ამოცნობა, ხოლო სავალდებულო საკითხთა ჩამონათვალში მითითებული გვაქვს საკითხი: მავნე ჩვევების (თამბაქოს მოწევა, ნარკოტიკებისა და ალკოჰოლის მოხმარება) გავლენა ადამიანის ჯანმრთელობაზე. ასე რომ, ამ საკითხების შეტანა აუცილებელი იყო სახელმძღვანელოში. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სახელმძღვანელო გრიფს ვერ მიიღებდა. ამასთან, მაქსიმალურად ვეცადეთ, რომ ეს საკითხები ამ ასაკის ბავშვებისთვის გასაგებად მიგვეწოდებინა.
- ამ ასაკის მოზარდისთვის ნაადრევი ხომ არ არის ამ თემებზე მსჯელობა?
- ვფიქრობ, ნაადრევი არ არის, რადგან სამწუხაროდ, ჩვენს რეალობაში ამ ასაკის ძალიან ბევრი ბავშვი უკვე მოიხმარს ალკოჰოლს და კიდევ უფრო მეტი ბავშვი იზრდება ალკოჰოლისა და ნარკოტიკების მომხმარებელთა ოჯახებში. სწორედაც რომ დროულია, რათა ისინი ადრეული ასაკიდანვე დაეუფლონ ჯანსაღი ცხოვრების წესს.
მარიამ ირემაშვილი
ჟურნალი ”გზა”
ლიკა მეექვსე კლასის მოსწავლეა. მას და მის თანატოლებს გასულ კვირას სკოლაში გაკვეთილზე ნარკოტიკის, ალკოჰოლისა და სიგარეტის მავნებლობაზე მასწავლებელი ესაუბრა. VI კლასის ბუნების სახელმძღვანელოში (სახელმძღვანელოს ავტორები არიან მაია ბლიაძე, რუსუდან ახვლედიანი და დავით კერესელიძე) ერთ-ერთი თავი - "ალკოჰოლი და ნარკოტიკებია" (სახელმძღვანელო განათლების სამინისტროს მიერაა გრიფირებული). თემამ მოზარდებში დიდი ინტერესი გამოიწვია, გაკვეთილზე ის ბავშვებიც კი აქტიურობდნენ, ვისთვისაც სწავლა მეორეხარისხოვანია. გაკვეთილისთვის განკუთვნილი 45 წუთი საკმარისი არ აღმოჩნდა და ყველა საკუთარი მოსაზრების დაფიქსირებას ცდილობდა.
ფაქტი სახეზეა, ეს თემები მოზარდებს აინტერესებთ, მშობლები კი ამ ფაქტს აპროტესტებენ. მათი თქმით, 11 წლის მოზარდებისთვის ნარკოტიკის, ალკოჰოლისა და სიგარეტის მავნებლობაზე საუბარი ნაადრევია.
ეკა, მშობელი:
- მიმაჩნია, რომ ამ თემებზე ლაპარაკი VI კლასის მოსწავლეებისთვის ნაადრევია. მათ ჯერ ჩამოუყალიბებელი ფსიქიკა აქვთ. ნარკოტიკების მავნებლობაზე საუბარი სკოლიდანვე უნდა დაიწყოს, მაგრამ არა - ამ ასაკში და არა - ამ ფორმით.
დავინტერესდით, უნდა საუბრობდნენ თუ არა სკოლაში ნარკოტიკის, ალკოჰოლის მავნებლობაზე. სწორად არის შერჩეული თუ არა ამ კონკრეტულ შემთხვევაში მოზარდების ასაკი (საუბარია 11-12 წლის მოზარდებზე), როგორია სპეციალისტისა და ფსიქოლოგის მოსაზრება აღნიშნულ საკითხზე?
თამარ სირბილაძე, საზოგადოებრივი გაერთიანება "ბემონის" ნარკოლოგი:
- პრევენციული განათლების პროგრამა წარმოადგენს სპეციფიკური და არასპეციფიკური მეთოდების ერთობლიობას. სპეციფიკური მეთოდებია: ფსიქოაქტიური ნივთიერებების ადამიანის ორგანიზმზე ზემოქმედებისა და მოხმარების შედეგების შესახებ ინფორმაციის მიწოდება, ნარკოტიკების მოხმარების მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულების ფორმირება.
არასპეციფიკური მეთოდებია: ბავშვების ფსიქოლოგიური მხარდაჭერა, ადეკვატური თვითშეფასების, გადაწყვეტილების მიღების, უარის თქმის, კონფლიქტების მოგვარების უნარების ფორმირება, საკუთარ ქცევებზე პასუხისმგებლობის აღების უნარის გამომუშავება, ბავშვის სოციალური კომპეტენციის ჩამოყალიბების ხელშეწყობა. სახელმძღვანელოთი მიწოდებული ინფორმაცია მიეკუთვნება პრევენციული განათლების სპეციფიკურ მეთოდებს, მაგრამ აქ გასათვალისწინებელია ერთი მნიშვნელოვანი გარემოება: ფსიქოაქტიური ნივთიერებებისა და მათი მოხმარების შედეგების შესახებ, ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ მათი ასაკის შესაფერისი ინფორმაცია. ვფიქრობ, რომ ამ თვალსაზრისით, სახელმძღვანელოში მოწოდებული ინფორმაცია, მთლად ასაკის შესაფერისი არ უნდა იყოს. ალკოჰოლზე საუბარი ამ ასაკში საჭირო და აუცილებელია, ხოლო რაც შეეხება ნარკოტიკებს, ბავშვებს ზოგადი ინფორმაცია უნდა მიეწოდოთ.ასევე, ჩემთვის ცოტა გაუგებარია, რა მიზანს ისახავს სახელმძღვანელოში მოწოდებული ანკეტა, რომლითაც ბავშვების გამოკითხვა ხდება.
დაახლოებით ორი წლის წინ, როდესაც სკოლებისთვის ბიოლოგიის სახელმძღვანელო იქმნებოდა, განათლების სამინისტროს თხოვნით, ამ სახელმძღვანელოების ავტორებს შევხვდით, ჩვენი მოსაზრებები გავაცანით და ვთხოვეთ, რომ თუ სპეციალისტის დახმარება დასჭირდებოდათ, დაგვკავშირებოდნენ. სამწუხაროდ, არავის მოუმართავს ჩვენთვის.
- საინტერესოა სპეციალისტების მოსაზრება, რა ღონისძიებები უნდა გატარდეს პრევენციისთვის?
- ნარკომანიის პირველადი პრევენცია არის სოციალური, საგანმანათლებლო და სამედიცინო ფსიქოლოგიური ღონისძიებების კომპლექსი, რომელიც ხელს
უწყობს ავადმყოფური დამოკიდებულების გამომწვევი ფსიქოაქტიური საშუალებების მოხმარების დაწყების თავიდან აცილებას. პრევენციული პროგრამები უნდა იყოს გრძელვადიანი, რომლებიც დროთა განმავლობაში ასაკის შესაბამისად უნდა გაღრმავდეს. რაც უფრო მაღალია საზოგადოებაში ნარკოტიკების მოხმარების რისკი, მით უფრო ინტენსიურად უნდა მიმდინარეობდეს პრევენციული მუშაობა ადრეულ ასაკში. პრევენციული პროგრამების აუცილებელ ელემენტებს უნდა წარმოადგენდეს: ნარკოტიკებზე უარის თქმის უნარების გავარჯიშება; ნარკოტიკების მოხმარებისადმი ნეგატიური განწყობის გამომუშავება; ფსიქოსოციალური უნარ-ჩვევების სწავლება. სასურველია, პრევენციული პროგრამების განხორციელება დაიწყოს, რაც შეიძლება ადრე (სკოლამდელ/ადრეულ სასკოლო ასაკში) და მიმართული იყოს ნარკოტიკების მოხმარების ისეთ რისკ-ფაქტორებზე, როგორიცაა აგრესიული ქცევა, არასაკმარისი სოციალური უნარები, სირთულეები აკადემიური მოსწრების თვალსაზრისით. ნარკომანიის პირველად პროფილაქტიკას, უპირველეს ყოვლისა, აღმზრდელობითი ფუნქცია აკისრია. ეს არის დახმარება ჯანმრთელობის შენარჩუნებისა და განვითარების პროცესში. კონსტრუქციული პრევენციული პროგრამა აგებულია პრინციპზე - "მოიქეცი კარგად", ნაცვლად პრინციპისა - "არ მოიქცე ცუდად".
მაია კობაიძე, საზოგადოებრივი გაერთიანება "ბემონის" ფსიქოლოგი:
- თანამედროვე მიდგომა ასეთია: დამოკიდებულების პროფილაქტიკა უნდა იწყებოდეს საბავშვო ბაღში და გრძელდებოდეს სკოლაში. ბავშვების ასეთი ადრეული ჩართვა პრევენციული განათლების პროცესში განპირობებულია რამდენიმე მიზეზით: ერთი მხრივ, სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, მოსწავლეები თამბაქოს მოხმარებას იწყებენ მეხუთე კლასში, ალკოჰოლისას - მეექვსეში, ხოლო მარიხუანათი ექსპერიმენტირება მეშვიდე კლასიდან იწყება. Mმეორე მხრივ, დამოკიდებულების პროფილაქტიკა არა მარტო თამბაქოს, ალკოჰოლისა და არალეგალური ნარკოტიკების მოხმარების რისკის შემცირებას ისახავს მიზნად, არამედ ჯანსაღი პიროვნების ჩამოყალიბებას. Mმკვლევრების აზრით, 10-11 წლის ბავშვებს აინტერესებთ ყველაფერი, რაც ნარკოტიკებთანაა დაკავშირებული. მათთვის ნარკოტიკი იდუმალებით მოცული, უცნობი და აკრძალული სამყაროა და როგორც ყველაფერი იდუმალი, უცნობი და აკრძალული, ეს სამყაროც განსაკუთრებულ ცნობისმოყვარეობასა და ინტერესს იწვევს. ნარკოტიკების შესახებ ყურმოკრული, ნაწყვეტ-ნაწყვეტი ინფორმაცია აქვთ, ერთეულებს გასინჯულიც კი აქვთ. მათ სუბკულტურაში ნარკოტიკის მოხმარება ჯერ კიდევ არ არის აღიარებული ნორმად. აქტიური მოხმარება ყველაზე ხშირად ინჰალანტებთან (შესასუნთქი საშუალებები) არის დაკავშირებული.
- პრევენცია ადრეულ ასაკში მისასალმებელია, თუმცა ჩვენ მოგვმართეს VI კლასის მოსწავლეების აღშფოთებულმა მშობლებმა. მათი თქმით, ამ ასაკის ბავშვებთან მსგავს თემებზე მსჯელობა ნაადრევია.
- მშობლების ასეთი რეაქცია, ჩემთვის სულაც არ არის გასაკვირი: მშობლები პროფილაქტიკური პროცესის ერთ-ერთი მთავარი მონაწილენი უნდა იყვნენ, თუმცა ძალიან ხშირად მცდარი ილუზიების ტყვეობაში იმყოფებიან. ჯერ ერთი, მიაჩნიათ, რომ მათ შვილებთან ნარკომანიის პრობლემას არავითარი კავშირი არ აქვს და არც ექნება; მეორე მხრივ, ჰგონიათ, რომ თუ ნარკოტიკების მოხმარება ტაბუდადებული თემა იქნება, ამით საკუთარ შვილებს საფრთხეს თავიდან ააცილებენ. პრობლემა ისაა, რომ მშობლებმა არ იციან, როგორ უნდა ისაუბრონ შვილებთან ნარკოტიკების შესახებ და საერთოდ გაურბიან ამ საკითხს. თუ მშობლებს ექნებათ სათანადო ინფორმაცია ალკოჰოლისა და ნარკოტიკების შესახებ და თუ ეცოდინებათ, როგორ დაიცვან საკუთარი შვილები ნარკოტიკების მოხმარების რისკისგან, ისინი მოახერხებენ ისეთი ოჯახური ატმოსფეროს შექმნას, რომელიც ხელს შეუწყობს მათ შვილებს, უარი თქვან ნარკოტიკების მოხმარებაზე.
- ვესაუბრე VI კლასის მოსწავლეებს, უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ მათ ასაკში მისაღებია ალკოჰოლისა და ნარკოტიკის მავნებლობაზე მსჯელობა, თუმცა, ზოგიერთ მათგანს აკრძალული ხილის გასინჯვის სურვილი უჩნდება.
- ამ ასაკში ეს ინტერესი, მეტ-ნაკლებად, ისედაც არსებობს. ბავშვები და მოზარდები ნარკოტიკების შესახებ ინფორმაციას, ძირითადად, ქუჩიდან იღებენ. ასეთი ინფორმაცია უპირატესად ცალმხრივია და მხოლოდ ნარკოტიკის მიმზიდველ მხარეებზე ამახვილებს ყურადღებას. ასეთ ცალმხრივ ინფორმაციას სკოლასა და ოჯახში უნდა დაუპირისპირდეს ობიექტური ინფორმაცია. მთავარია, რომ პრევენციული მასალა იყოს მოსწავლეების ასაკის, ინტერესებისა და საჭიროების შესაბამისი.
VI კლასის ბუნების სახელმძღვანელოს ერთ-ერთ თანაავტორს, მაია ბლიაძეს დავუკავშირდი:
- რატომ გახდა აუცილებელი მავნე ჩვევების შესახებ (როგორიცაა ალკოჰოლი, ნარკოტიკები და სიგარეტი) ინფორმაციის სასკოლო პროგრამაში შეტანა?
- სახელმძღვანელო იქმნება განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ეროვნული სასწავლო გეგმების დეპარტამენტის მიერ შედგენილი ეროვნული სასწავლო გეგმების მიხედვით. ამ გეგმის მიხედვით, თითოეული საგნისა და კლასისთვის არსებობს საგნობრივი სტანდარტები, სადაც წლის ბოლოს მისაღწევ შედეგებთან ერთად მოცემულია ამ საგნის სავალდებულო შინაარსობრივ საკითხთა ჩამონათვალი. მე-6 კლასის სტანდარტში, ერთ-ერთი მისაღწევი შედეგია, რომ მოსწავლემ შეძლოს ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა და ადამიანის ჯანმრთელობაზე მოქმედი მავნე ფაქტორების ამოცნობა, ხოლო სავალდებულო საკითხთა ჩამონათვალში მითითებული გვაქვს საკითხი: მავნე ჩვევების (თამბაქოს მოწევა, ნარკოტიკებისა და ალკოჰოლის მოხმარება) გავლენა ადამიანის ჯანმრთელობაზე. ასე რომ, ამ საკითხების შეტანა აუცილებელი იყო სახელმძღვანელოში. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სახელმძღვანელო გრიფს ვერ მიიღებდა. ამასთან, მაქსიმალურად ვეცადეთ, რომ ეს საკითხები ამ ასაკის ბავშვებისთვის გასაგებად მიგვეწოდებინა.
- ამ ასაკის მოზარდისთვის ნაადრევი ხომ არ არის ამ თემებზე მსჯელობა?
- ვფიქრობ, ნაადრევი არ არის, რადგან სამწუხაროდ, ჩვენს რეალობაში ამ ასაკის ძალიან ბევრი ბავშვი უკვე მოიხმარს ალკოჰოლს და კიდევ უფრო მეტი ბავშვი იზრდება ალკოჰოლისა და ნარკოტიკების მომხმარებელთა ოჯახებში. სწორედაც რომ დროულია, რათა ისინი ადრეული ასაკიდანვე დაეუფლონ ჯანსაღი ცხოვრების წესს.
მარიამ ირემაშვილი
ჟურნალი ”გზა”
1 609 ნახვა
18-04-2014, 01:01
