"თურმე ჩემს საწყალ დაქალში მტაცებელი იმალებოდა"

ღალატის მიმართ გულგრილი ვერასდროს იქნები. მას ხშირად ყველაზე ახლობელი ადამიანები ჩადიან და ეს ფაქტი მორალურად გვანადგურებს, ცხოვრებას გვინგრევს, გონებას გვიწამლავს, სამყაროსადმი ნდობას გვართმევს... ჩვენმა რესპონდენტმა, საშუალო ასაკის ქალბატონმა, ქეთიმ, ეს ყველაფერი გამოსცადა. ვისგან? უახლოესი მეგობრისგან. წაართვა ყველაზე ძვირფასი – გულში ნალოლიავები სიყვარული და ოცნება.
შექმნა თუ არა ბედნიერი ოჯახი მოღალატე დაქალმა მეგობრის უბედურების ხარჯზე? ეს უკვე ქალბატონმა ქეთიმ 30 წლის შემდეგ შეიტყო.
ქეთი:
– სიყმაწვილეში ერთი ბიჭი მიყვარდა, სანდრო. მასზე ბევრს ვფიქრობდი, ჩუმად ცრემლს ვაფრქვევდი. მის შესახებ ვერავის ვესაუბრებოდი, მრცხვენოდა, განცდას გულში ვმალავდი. სკოლაში გვასწავლიდნენ, სიყვარულსა მალვა უნდა, ვითა ცხენსა ნაპარავსაო... მეგონა, ამ თემას თუ შევეხებოდი, ჩემს გულს და გრძნობას შეურაცხვყოფდი. სანდროს ყოველ სიტყვას თუ ქცევას ათას პრიზმაში ვატარებდი, ვცდილობდი, ჩემს გრძნობასთან დამეკავშირებინა. ვატყობდი, მასაც მოვწონდი, შეიძლება მცირედით. მინდოდა, ვყვარებოდი და თავს შთავაგონებდი, რომ ასეც იყო, თითქოს მასაც რცხვენოდა აღიარების. ჩემთვის მოთხრობებს ვწერდი, დღიურებივით, მთავარი გმირი სანდრო იყო. საწერი მაგიდის უჯრაში ვმალავდი, ჩემებს რომ არ ენახათ. ლექსებსაც ვუძღვნიდი ჩემებურად.
– გრძნობა გაუმჟღავნებელი დაგრჩათ?
– ვცდილობდი, არავის შეემჩნია, ამიტომ უკუღმა ვიქცეოდი. სადაც სანდრო იდგა, იმ წრეში არ ვჩერდებოდი, რამეს თუ მეტყოდა, თვალებში არ ვუყურებდი. მოკლედ, გავურბოდი. გოგოები თუ დაიწყებდნენ მის ქებას, მე არ ავყვებოდი, ან საწინააღმდეგოს ვეტყოდი. ერთი მეგობარი მყავდა, კატო. რთული ხასიათი ჰქონდა, საერთოს ვერავისთან პოულობდა. მამა გარდაეცვალა, მის ოჯახს უჭირდა. დაკომპლექსებული იყო, საცოდავი, ჭორფლიანი, შეუხედავი. თანატოლები აბუჩად იგდებდნენ, ზედ არ უყურებდნენ. სკოლაში მისი დამცველი ვიყავი. გაკვეთილების სწავლაშიც ვეხმარებოდი, თემებსაც ვუწერდი. სადმე თუ მიდიოდა, ჩემს სამოსს ვაცმევდი და ვპრანჭავდი, თავი რომ კარგად ეგრძნო.
ჩემი ოჯახის წევრებმაც გულთბილად მიიღეს, რომ იტყვიან, სულში ჩაისვეს. დედა მაბარებდა ხოლმე, სკოლის შემდეგ კატოც მოიყვანე, ვასადილოთ და შინ ისე გავუშვათო. დედა კარგი მზარეული იყო, გემრიელ კერძებს ამზადებდა. ასე რომ, თითქმის ყოველდღე კატოს შინ დაპურებულს ვუშვებდით. ზოგჯერ დედა ოჯახშიც ატანდა საჭმელს.
ამ სიახლოვემ მოიტანა, რომ კატო ჩემი განუყრელი მეგობარი გახდა, ძალიან მომეჯაჭვა. ურიგოდ არ ვსწავლობდი და ბავშვებს უყვართ წარჩინებული მოსწავლეები (ყოველ შემთხვევაში, ჩემს დროს ასე იყო), კარგ ოჯახიშვილად ვითვლებოდი, არც გარეგნობას ვემდუროდი. ჩემთან მეგობრობამ გამოიწვია ის, რომ კატოს ტოლებში გზა გაეხსნა, მე კი რამდენადმე შევიზღუდე. კატომ სწავლასაც მოუმატა, მე კი – პირიქით, შევფერხდი. კატო პირდაპირ სულში მიძვრებოდა – ჩემსას ყველაფერს ითვისებდა. იმ მიჯნასაც არღვევდა, რაც ნებისმიერ ურთიერთობაში აუცილებელია, რომ იყოს. ჩემში დაფარულს ეძებდა და მიაგნო კიდეც.
– მიხვდა, რომ სანდრო გიყვარდათ?
– დიახ და მერე მეც გამოვუტყდი, მასთან დაფარვას აზრი აღარ ჰქონდა. თან ტირილით ვუთხარი, ამის გამო ძალიან მრცხვენია და ნურავის გაუმხელ, ჩვენი საიდუმლო იყოს–მეთქი. მამის სული დაიფიცა, არავის ვეტყვიო. მეც ვენდე. მას შემდეგ სანდროსთან დაკავშირებულ ყველა ამბავს გულწრფელად ვუყვებოდი. რა ვიცოდი, წინ რა მელოდა.
ერთ დღეს შევამჩნიე, რომ გოგოები ჯგუფ–ჯგუფად რაღაცას ჩურჩულებდნენ. თუ მივუახლოვდებოდი, ჩერდებოდნენ. მათგან რომელიმე მოხერხებული უცბათ საუბარს სხვა თემაზე გადაიტანდა. დანარჩენების მიმიკებზე ვხვდებოდი, რომ ეს მხოლოდ ფანდი იყო რაღაცის შესანიღბავად. რაღაცას მიმალავდნენ.
– კატომ თქვენი საიდუმლო გასცა?
– მაშინ ამას ვერ მივხვდი. ეჭვმა კი გამკრა და კატოს ვუთხარი, მაგრამ თავი გამოიდო, ჩემზე როგორ იფიქრეო, იტირა კიდეც. მითხრა, გოგოები შენზე არ ჭორაობენ, არაფერი იციან, გეჩვენებაო.
– დაუჯერეთ?
– არ მინდოდა, კატო მოღალატედ ჩამეთვალა და ვეცადე, დამეჯერებინა. ვიფიქრე, გრძნობას ასე საგულდაგულოდ რომ ვმალავ, ამან დამაკომპლექსა და მოჩვენებები დამეწყო–მეთქი. ეჭვისგან გათავისუფლებას ვცდილობდი.
ერთხელ ამხანაგის დაბადების დღეზე გახლდით და შუა მოლხენის დროს იუბილარის პატარა დამ მითხრა, სანდროს რატომ არ ეცეკვები, ხომ შენი შეყვარებულიაო. საშინელ დღეში ჩავვარდი, სუფრა დავტოვე, კატოც გამომყვა, მთელი საღამო მანუგეშებდა, 5 წლის ბავშვის ნათქვამს ყურადღებას ნუ მიაქცევ, შეიძლება ისე, უბრალოდ თქვაო. ძალიან ვდარდობდი. ამ გადმოსახედიდან შეიძლება გამეღიმოს, თავს რისთვის ვიკლავდი–მეთქი, მაგრამ მაშინ, იმ ასაკში, ეს ძალზე მნიშვნელოვნად მიმაჩნდა, ჩემი სიყვარული გულში უნდა ყოფილიყო და მითქმამოთქმის საგნად არ ქცეულიყო – ეს კატასტროფად მეჩვენებოდა.
იმ დღის შემდეგ სკოლაში წასვლა აღარ მინდოდა, დავითრგუნე. კლასის დამრიგებელმა სახლში მომაკითხა, მითხრა, ქეთი, ძალიან შეიცვალე, სწავლასაც მოუკელი, ალბათ სერიოზული პრობლემა გაქვს, გამენდე, რა გჭირს და დაგეხმარებიო. დამრიგებელი ძალიან კარგი ქალი იყო, მაგრამ ვერ მივენდე, იმ თემაზე არ დაველაპარაკე. მეგონა, მანაც იცოდა ჩემი ამბავი და უბრალოდ მცდიდა. გარშემო ყველას ისე აღვიქვამდი, როგორც მტერს.
– კატოს მიმართაც ასეთი დამოკიდებულება გქონდათ?
– კატოს ღალატის დაჯერება არ მინდოდა. თანაც ისე იფიცებდა, თვალებში მიყურებდა, მეფერებოდა, მაიმედებდა, ჩემს ტკივილს იზიარებდა, ჩემთან ერთად ტიროდა... ეტყობა, ამ იმედს ვებღაუჭებოდი. ერთხელ მითხრა, არ მინდა, გული გატკინო, მაგრამ დამალვის უფლებაც არ მაქვს, როგორც ჩანს, სანდროს ანი უყვარსო. მართლაც, ბოლო ხანებში სანდრო ანისთან დამეგობრდა, სულ ერთად ხედავდნენ. მითი სანდროს ჩემდამი სიყვარულზე ერთ წამში დაიმსხვრა. გოგოების ყურადღების ვექტორმა ახლა ანისკენ გადაინაცვლა, მე ყველას დავავიწყდი. ჩემში მომწიფდა აზრი, რომ უბედო ვიყავი, უიღბლოდ უნდა მყვარებოდა. თანდათან ამ მდგომარეობას შევეჩვიე, თუმცა ძალიან მძიმე იყო.
– სანდროს დავიწყება შეძელით?
– მას შემდეგ სამი ათეული წელი გავიდა, ბევრი რამ შეიცვალა, ზოგი სასიკეთოდ, ზოგიც საზიანოდ, მაგრამ სანდრომ ჩემში მაინც დატოვა თავისი ადგილი – განსაკუთრებული, შეუცვლელი. სახელს ვერ დავარქმევ, ვერ ვიტყვი, რომ ეს ნამდვილი სიყვარულია, ვინაიდან წლების განმავლობაში სანდროზე აღარც ვფიქრობდი, ის ჩემს მოგონებებში ჩაიმარხა. შეიძლება ჩემს ასეთ დამოკიდებულებას ის განაპირობებს, რომ სანდროსთან აუხდენელი ოცნება, განუხორციელებელი გრძნობა დამრჩა. თანაც იმ ასაკში გრძნობა განსაკუთრებით ფაქიზი, წრფელი და წმინდაა.
– მასთან მისასვლელი კარი საბოლოოდ როდის ჩარაზეთ – ანის გამოჩენის შემდეგ?
– საქმე ისაა, რომ სინამდვილეში ანი არაფერ შუაში გახლდათ, ყველაფერში კატო იყო დამნაშავე. ამას მოგვიანებით აეხადა ფარდა. კატომ იაქტიურა, გოგოებთან ჩემი გრძნობა გაამჟღავნა, რომ სანდროსთან მიმართებაში კიდევ უფრო დავეთრგუნე, ანისთან რომანის თემაც თავად ააგორა. გოგოებს არწმუნებდა, სანდრო და ანი ერთად არიანო, არადა მათ შორის მხოლოდ მეგობრობა იყო. ანი სანდროს შორეული ნათესავიც აღმოჩნდა. კატო კი ირწმუნებოდა, განგებ ინათესავებენ თავს, ურთიერთობა რომ დამალონო... სკოლის დამთავრებიდან ორი წლის შემდეგ კი ყველასთვის მოულოდნელად, განსაკუთრებით ჩემთვის, კატო გათხოვდა – როგორი გამაოგნებელიც უნდა იყოს, სანდროს გაჰყვა ცოლად.
– ალბათ ეს თქვენთვის ყველაზე მძიმე დარტყმა იქნებოდა.
– რა თქმა უნდა, რაც კატომ ჩაიდინა, ჩემს წარმოსახვას აღემატებოდა. ნერვები ისე შემერყა, ნევროპათოლოგმაც ვერ მიშველა, ფსიქიატრთან დამჭირდა მკურნალობა. იმისთვის, რომ გამოვჯანმრთელებულიყავი და ცხოვრების რიტმს დავბრუნებოდი, ჩემი ცხოვრებიდან წარსულის წაშლა დამჭირდა. უახლოეს დაქალთან ურთიერთობასთან ერთად ცნობიერებაში ჩემი ბავშვობაც დავასამარე – ეს ძალიან მძიმე და რთული პერიოდი იყო. დიდი დრო დამჭირდა, შეიძლება ითქვას, ახალგაზრდობის საუკეთესო წლები.
– კატომ, შეუხედავმა და არაფრით გამორჩეულმა გოგომ, საუკეთესო ბიჭი რით მოხიბლა?
– სკოლის დამთავრების შემდეგ კატო საგრძნობლად შეიცვალა, დაქალიშვილდა, უცხოური იერი შეიძინა. ჭორფლიც კი, ზაფხულობით რომ უჭრელებდა სახეს, ძალიან მოუხდა. თან იმდენი იბრძოლა სანდროს გულის მოსაგებად!.. ათასგვარ მაქინაციას ჩადიოდა, თანაც ისე, რომ ვერავინ შიფრავდა, ინტრიგებს ხლართავდა, მაგრამ სიტუაციიდან ყოველთვის სუფთა გამოდიოდა. ამასაც ნიჭი უნდა, ხომ ასეა? ჰოდა, ყველაზე ნიჭიერმა ქალმა ყველაზე სასურველი სასიძო აცდუნა. ეს იყო და ეს. მას შემდეგ დიდი ხნის განმავლობაში არც კატო მინახავს და აღარც სანდროსთვის მომიკრავს თვალი. ფარდა ჩამოვუშვი, მათი ამბავი აღარ მაინტერესებდა.
– თქვენი პირადი ცხოვრება როგორ წარიმართა, სიყვარული აღარ გეწვიათ?
– იყო პატარ–პატარა მოწონებები, ნაკლებმნიშვნელოვანი. 32 წლის ვიყავი, ჩემს ცხოვრებაში კახა რომ გამოჩნდა. ვერ ვიტყვი, რომ ძალიან მომხიბლა. უბრალოდ სერიოზული, ინტელექტუალური, ნიჭიერი ახალგაზრდა კაცი იყო და დამაინტერესა. ცოლობაზეც იმიტომ დავთანხმდი, რომ ასაკი გადამიცდა. ოჯახის შექმნის სურვილით გავთხოვდი.
– არჩევანმა გაგიმართლათ?
– ჩვეულებრივი ოჯახი გვაქვს განაწილებული პასუხისმგებლობებით – არაფერი განსაკუთრებული, ყოველდღიურობით სავსე, რომანტიკის გარეშე. ორ შვილს ვზრდით. უკვე გარდატეხის ასაკში არიან და დიდ ძალისხმევას, მთელ ყურადღებას ითხოვენ. მეც მთელ დროს მათზე მზრუნველობას ვახმარ. სხვაგვარად კარგ პიროვნებებად ვერ ჩამოყალიბდებიან.

– მიუხედავად იმისა, რომ ცხოვრება ნორმალურად ააწყვეთ, გულში წარსულზე დარდი მაინც დაგრჩათ?
– თემა, რომელიც ჩემთვის წლობით მკაცრად ტაბუდადებული იყო, რამდენიმე თვის წინ კვლავ ამოტივტივდა. ერთ დიდ სავაჭრო ქსელში შევედი და შემთხვევით კატო ვნახე, ისეთი მაკიაჟით და სამოსით, ჰოლივუდის ვარსკვლავი გეგონებოდათ. ფეხსაცმელს იზომავდა, ვიღაც შლაპიანი, სიმპათიური კაცი დასტრიალებდა თავს. ფულიც მან გადაუხადა. ჩემი ყურადღება ამ წყვილმა მიიქცია და მაგიტომ დავაკვირდი, თორემ კატოს ნამდვილად ვერ ვიცნობდი.
გული ამიჩქარდა, გვერდის ავლა მინდოდა, მაგრამ თავად მომატრიალა, სასიქადულო დაქალივით ჩამეხუტა, შინაურულად მომიკითხა. ერთიანად ბრწყინავდა. მისთვის კითხვების დასმა არც მიფიქრია, ჩემი ამბები თავად გამომკითხა და ერთ წუთში პირად ცხოვრებაზეც მიამბო. ის კაცი წარმიდგინა, როგორც მეგობარი, ჩემზე კი უთხრა, ქეთი ჩემი ბავშვობაა, ჩემი სული და გულიაო. ქმარზე თქვა, დიდი ხანია გავშორდი, არ გამოდგა ის, ვისაც ველოდი, გალოთდა და მის გვერდით როგორ ვიცხოვრებდიო. გულში საშინელი ჩხვლეტა ვიგრძენი. შენს ხელში აბა, რა მოუვიდოდა–მეთქი, ვიფიქრე დანანებით. კატო არ ცხრებოდა, თითქოს ერთ წამში 30 წლის დაგუბებული სათქმელის ამოთქმა უნდოდა – მადლობა უნდა მითხრა, ქეთი, უბედურებას აგაშორე, კიდევ კარგი, შენ არ გაჰყევიო...
– რამე უპასუხეთ?
– მხოლოდ გამეღიმა სიმწრით, რას ვეტყოდი. მალევე წამოვედი დამძიმებული. ეგონა, კარგი რამ მახარა. მასთან გაჩერება შეუძლებელი იყო. მთელი გზა ვფიქრობდი ბავშვობაზე, სანდროზე, მასზე... გული ჩამწყდა, ჩემი სათაყვანო ბიჭი ასე რომ გაუბედურდა. იმის ნაცვლად, რომ კატო დასჯილიყო, სანდრო დაისაჯა, წარმოგიდგენიათ?! სანდროსაც ისევე უღალატა, როგორც მე. შინ რომ შევედი, ტანსაცმელი გამოვიცვალე, შხაპი მივიღე, ცოტაც ვიტირე და დარდი წყალს გავატანე.
ამასობაში ჩემი ქმარ–შვილიც მოვიდნენ, ვახშამი გავაწყვე და წითელი ღვინო გავხსენი. მეუღლე გაოცებით მიყურებდა. ჭიქა ავწიე და ქმარ–შვილის სადღეგრძელო შევსვი: "მადლობა ღმერთს, რომ თქვენ მყავხართ, ჩემი იმედი და საყრდენი ცხოვრებაში, ჩემი სათაყვანო ადამიანები!..".
ნანა კობახიძე, ჟურნალი სარკე