"2008 წლის ომის შემდეგ სააკაშვილი არ მინახავს და არ მისაუბრია"
1 496 ნახვა
31 მარტს თავისუფალ თეატრს 13 წელი უსრულდება და მე-14 სეზონს იწყებს. ამ დღეს ტრადიციულად თეატრის მსახიობები ე.წ. ''კაპუსტინიკს'' დგამენ, სადაც იუმორით აჯამებენ მიმდინარე წლის ნამუშევრებს. გრიბოედოვის სახელობის სახელმწიფო თეატრის მმართველ და თავისუფალი თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელ რეჟისორ ავთო ვარსიმაშვილს ამ და სხვა მიმდინარე მოვლენებზე სასაუბროდ თავისუფალი თეატრის სტამბოლის ფესტივალზე გამგზავრებამდე ვეწვიეთ, სადაც მაყურებლის წინაშე ''მექანიკური ფორთოხლით'' უნდა წარმდგარიყვნენ...
- ბატონო ავთო, ამ წლების განმავლობაში სულ ანშლაგები გაქვთ. როგორ ფიქრობთ, ეს სპექტაკლების, ანუ რეპერტუარის დამსახურებაა თუ იმის, რომ მცირერიცხოვანი დარბაზი გაქვთ?
- არა, მცირე დარბაზის თვალსაზრისით არ უნდა ვიმსჯელოთ. ყოველწლიურად ჩვენ გვყავს 30-35 ათასი მაყურებელი, რაც დიდი თეატრებისთვისაც საკმაოდ მნიშვნელოვანი რიცხვია. თუ სტატისტიკას მივმართავთ, მარჯანიშვილის ან რუსთაველის თეატრებიც ამ რაოდენობის მაყურებელს წარმოუდგენენ სპექტაკლებს. ჩვენ ვთამაშობთ ყოველდღიურად, ორშაბათის გარდა, და ამხელა რიცხვს ვაღწევთ. ხშირად გავდივართ რეგიონებში, სადაც დიდ დარბაზებსაც ვავსებთ. რა თქმა უნდა, ეს თეატრის დამსახურებაა, რომელიც პირველივე დღიდანვე შეიყვარა მაყურებელმა.
- ფიქრობთ, რომ თქვენი ფილმები ისეთივე წარმატებულია, როგორიც სპექტაკლები?
- იცით, რა, წარმატება ორი თვალსაზრისით შეიძლება განვიხილოთ - მაყურებლის ყურებადობის კუთხით და თავად შენ მოგწონს ისინი თუ არა. რა თქმა უნდა, არც ერთ ჩემს ფილმს ჩემს არც ერთ სპექტაკლს არ შევადარებ. მე თეატრის რეჟისორი ვარ და საკმაოდ ირონიულად ვუყურებ ჩემს კინონამუშევრებს. სულ არ ვფიქრობ, რომ ისინი ისეთია, სერიოზულ კინოფორუმებზე წარდგე ანდა გქონდეს რამე პრეტენზია მაღალ კინოხელოვნებაზე. ჩემი სპექტაკლებით კი მიმაჩნია, რომ მაქვს გარკვეული პრეტენზია, მაღალ ხელოვნებაზე ვილაპარაკო. მეტსაც გეტყვი, მე არასოდეს მიწოდებია საკუთარი თავისთვის კინორეჟისორი.
- თუმცა, მაინც იღებთ ფილმებს...
- ვიღებ, მაგრამ სულ ვამბობ, რომ ვარ თეატრის რეჟისორი, რომელიც ხანდახან იღებს ფილმებს იმისათვის, რომ საკუთარ მსახიობებს პოპულარიზაცია გაუწიოს. ამიტომაა, რომ ჩემს ფილმებში 98% მხოლოდ ჩემი თეატრის მსახიობები არიან.
- ''სახლი, რომელიც ფანჯრიდან გაიპარა'' ბოლო ფილმია, აქაც იგივე პრინციპი გქონდათ?
- რა თქმა უნდა, იქაც იგივე პრინციპი იყო, უბრალოდ, იქ დაემატნენ ნინო ანანიაშვილი და ნინო ქათამაძე, რადგან ასეთები თეატრში არ მყავდა და ისინი მოვიწვიე. დანარჩენი ჩემი მსახიობები არიან, ეს მათთვის გავაკეთე.
- დაარსების დღიდან თავისუფალ თეატრს არ აქვს სახელმწიფო დაფინანსება. კულტურის სამინისტროს ამჟამინდელ წარმომადგენლებთან ამ თემაზე თუ გისაუბრიათ?
- კი, როგორ არა. მე 13 წლის განმავლობაში 3 ხელისუფლება გამოვიცვალე და სამივესთან მისაუბრია ამ თემაზე, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩვენი სამინისტრო არ არის ისე შემდგარი, რომ მიიღონ დასავლური გამოცდილება. იქ კერძო თეატრს ხშირ შემთხვევაში უფრო მეტად ეხმარებიან, ვიდრე სახელმწიფო თეატრს. ჩვენთან იფარგლებიან მხოლოდ ერთჯერადი დახმარებით კონკრეტულ სპექტაკლზე, ან საგასტროლო მოგზაურობების დაფინანსებით. ასეთი შემთხვევები ჩვენს თეატრში ხშირად დაფინანსებულა და მადლობელი ვარ, მაგრამ მთლიანობაში რომ თეატრს ფინანსური თვალსაზრისით დაეხმარონ, სამწუხაროდ, ეს არ ხდება. ამას არც დღევანდელი კანონმდებლობა ითვალისწინებს.
- 2012 წლიდან თქვენი მსახიობები ფონდ ''ქართუდან'' ფინანსურ დახმარებას იღებდნენ. დღესაც ასეა?
- დიახ, 25 ადამიანი იღებს.
- მხოლოდ მსახიობები, თუ თქვენც შედიხართ ამ რიცხვში?
- ამ რიცხვში მეც შევდივარ.
- მინდა, ნიკო გომელაურზეც გკითხოთ, თავისუფალი თეატრის 13-წლიანი არსებობის განმავლობაში თქვენ მასთან მუშაობდით და მას 29 როლი აქვს შესრულებული...
- დიახ, 29 და ამაში შედის არა მხოლოდ სპექტაკლები, არამედ ფილმებიც და სატელევიზიო პროექტები.
- ჩვენს ერთ-ერთ ბოლო შეხვედრაზე მითხარით, რომ მის ლექსებს ხშირად უსმენთ. განსაკუთრებით, როცა შორ გზაზე გადაადგილდებით...
- დიახ, დღემდე ასე გრძელდება და ვფიქრობ, ეს მთელი ცხოვრების თანმდევი იქნება.
- რუსთაველის თეატრში დავით საყვარელიძემ ნიკოს ლექსების მიხედვით დადგმული სპექტაკლის ''მალე მოვალ წვიმად'' პრემიერა წარმოადგინა. ხომ არ ყოფილხართ ან აპირებთ დასწრებას?
- არა მგონია. ალბათ არ მივალ. გულწრფელად მახარებს, რომ ნიკოს ლექსები დღემდე ცოცხლობს და მათი წაკითხვის ან მათი მიხედვით რამის გაკეთების სურვილი არსებობს. მაგრამ პირადად მე ფსიქოლოგიური და მორალური თვალსაზრისით ძალიან მიჭირს სხვის მიერ წაკითხული ნიკოს ლექსების მოსმენა. ნიკო იმდენად კარგად და სწორად კითხულობდა თავის ლექსს, რომ არ მეგულება ადამიანი, რომელიც რაღაც ახალ ინტერპრეტაციას მოუგონებს მათ. მისი ლექსის კითხვის მანერა გაჯერებული იყო მის არტისტიზმსა და აქტიორულ ხერხებთან. ნიკოს ლექსი მისი ხმის გარეშე პეწს კარგავს. ეს იმდენად
- ანუ რომ დაგპატიჟონ, არ წახვალთ?
- დამპატიჟეს კიდევაც. იქ ჩემთვის ძალიან საყვარელი ადამიანები მონაწილეობენ, განსაკუთრებით ნინო კასრაძე, რომელიც საოცრად მიყვარს და ერთ-ერთი დიდი მსახიობია ქართულ სცენაზე, ასევე ნინო თარხან-მოურავი, რომელიც ასევე მიყვარს და მიმუშავია მასთან, მინდა მათი ყველა ახალი ნამუშევრის ნახვა, მაგრამ არ მინდა ნიკოს ლექსის მოსმენა არავისგან. მე მყავს ჩემი ნიკო გომელაური, რომელიც ჩემშია და რომელიც ყოველთვის დარჩება.
- ავთო ვარსიმაშვილი ყოველთვის დიპლომატიური პასუხებით გამოირჩევა და ზომიერია. არ მახსოვს არც პრესით და არც ტელევიზიით თქვენი აღელვებული გამოსვლა...
- ვცდილობ, ასე იყოს. ალბათ ყოველთვის არ გამომდის, მაგრამ...
- რამ შეიძლება გამოგიყვანოთ მდგომარეობიდან?
- თუ სადმე დავინახავ უხამსობას, ალბათ გამოვალ წყობიდან, ან დიდ დილეტანტიზმს, რომელიც ჩვენს საქმეს ვნებს. სხვა შემთხვევაში ვცდილობ, კორექტული ვიყო ჩემი კოლეგების მიმართ.
- საკმაოდ თავდაჭერილი იყავით მაშინაც, როცა ბევრი წინა ხელისუფლების თანამოაზრედ აღგიქვამდათ...
- 9 წლის შემდეგ უკვე შეგვიძლია, რაღაცები შევაჯამოთ. სააკაშვილის მმართველობის შემდეგ ახლა ვისაუბროთ ჩემს ''დანაშაულსა'' და ''დამსახურებებზე''. რაში გამოიხატება თანამოაზრეობა ან თანამსახურება რომელიმე ხელისუფლებასთან?! რა გააკეთე შენ ამ ხელისუფლების პირობებში და რა მიიღე მისგან?! ბოლოდან დავიწყოთ, სააკაშვილის მმართველობის პერიოდში 9 წელი ისე განვვლე, რომ ჩემს თანამდებობებს არ მომატებია არც ერთი, დღესაც მიკავია ის თანამდებობა, რაც შევარდნაძის პერიოდში. არ მიმიღია არც ერთი წოდება, მედალი, ორდენი, პრემია თუ სხვა. ყველა წოდება ან შევარდნაძის პერიოდში მაქვს მიღებული, ან სხვა სახელმწიფოებისგან. აქედან გამომდინარე, მე არ მისარგებლია იმით, რომ, როგორც თქვენ თქვით, იმ ხელისუფლების მეგობრად მოვიაზრებოდი. თქვენ ვერ დაასახელებთ ვერც ერთ სახელმწიფო კონცერტს, გარდა ინაუგურაციისა, რაც მე იმ 9 წლის განმავლობაში გავაკეთე. არც ნაციონალური მოძრაობის რომელიმე ყრილობაზე ვყოფილვარ და ხელები არ მიქნევია, როცა წინ პრეზიდენტი ლაპარაკობდა, ეს რომ ყოფილიყო, ამ კადრებს სიამოვნებით იპოვიდნენ ტელევიზიები. მე ყოველთვის მიმაჩნდა და მომავალშიც ვიფიქრებ, რომ ხელოვანი არ უნდა იდგეს ხელისუფლებასთან, როგორიც უნდა იყოს ის. საჭიროა მუდმივი დისტანცია ხელისუფლებასთან, თუ უნდა, რომ ის ხელოვნად დარჩეს. ყოველთვის ვთვლიდი, რომ თუ რამე არ მომწონს, ეს ჩემს შემოქმედებაში უნდა ავსახო და ამას სპექტაკლების მეშვეობით ვაკეთებდი. გულწრფელად რომ გითხრათ, ამას ემატება კიდევ ერთი მომენტი, მე მართლა ახლოს ვიყავი იმ ხელისუფლების მაღალ ეშელონებთან, მათ მმართველობის 9 წლამდე დაახლოებით ათი წლით ადრე ვიცნობდი.
- უშუალოდ მეგობრობას გულისხმობთ?
- დიახ, უშუალო მეგობრობას ვგულისხმობ, იმავე მიხეილ სააკაშვილთან. ერთხელ ვთქვი და ვიმეორებ, სააკაშვილიც რაღაც მომენტში ამაზე გაგიჟდა, მე არ გავმხდარვარ პრეზიდენტის მეგობარი, ჩემი მეგობარი გახდა პრეზიდენტი. მიხეილ სააკაშვილს 1999 წლიდან ვიცნობ და ის რომ პრეზიდენტი გახდა, იმას არ ნიშნავს, რომ მერე გავხდი მისი მეგობარი. ხელისუფლებას ტელევიზიიდან არ გავაკრიტიკებდი, რადგან ჩემ შემთხვევაში შემეძლო, ამეღო ყურმილი, დამერეკა და მეთქვა, რასაც ვფიქრობდი. მე ამას ვაკეთებდი და ხშირ შემთხვევაში ჩვენი საუბრები უსიამოვნოდ მთავრდებოდა. ეს იმით დასრულდა, რომ შემდეგ აღარც გვქონდა პირადი ურთიერთობა.
- დღეს რა ურთიერთობა გაქვთ ბატონ მიხეილთან?
- 2008 წლის ომის შემდეგ არ მინახავს და არ მისაუბრია. რაც შეეხება მის მეუღლეს, ქალბატონ სანდრას, ჩვენ დღემდე არაჩვეულებრივი ურთიერთობა გვაქვს.
- ახალ ხელისუფლებაზე გკითხავთ. თქვენი აზრი მაAთი მმართველობის პერიოდზე...
- აქაც იგივე სიტუაცია იხატება. ახლა ვინც ხელისუფლებაშია, მათაც მრავალი წელია ვიცნობ. მაგალითად, ბატონ ირაკლი ღარიბაშვილს.
- ''ქართუში'' გაიცანით?
- დიახ. ''ქართუ'' გრიბოედოვის თეატრს რომ არემონტებდა, მაშინ გავიცანი და ყოველთვის დიდი სიმპათია მქონდა ამ ახალგაზრდა კაცის მიმართ. ის საღი გონების ადამიანია, დღემდე ვგულშემატკივრობ და ღრმად მჯერა, რომ ის ჩვენს ქვეყანას კრიზისიდან გამოიყვანს. მიუხედავად იმისა, რომ დღესაც ბევრ პრობლემას ვხედავ, უპირველესად სოციალურს, და არ ვარ სირაქლემა, რომ მიწაში თავი ჩავრგო, ამ ხელისუფლებას საკმაოდ იმედიანად ვუყურებ. უნდათ ვიღაცებს ამის აღიარება თუ არა, ის მთავარი კურსი დასავლეთისკენ, რომელიც იყო, მათ არ შეუცვლიათ. ჩვენ ისევ მივდივართ დასავლეთისაკენ და შეიძლება უფრო სწრაფი ნაბიჯებითაც, ვიდრე ეს 2008 წლის შემდეგ ხდებოდა.
- ცალკეულ სამინისტროებს სულ აკრიტიკებენ, თქვენ უშუალოდ კულტურის სამინისტროს საქმიანობა გეხებათ და ამიტომ მითხარით, თქვენ რა შენიშვნები გაქვთ მათი მისამართით?
- როგორც ჩემთვის, ისე მთელი ქართული თეატრისთვის კარგი ისაა, რომ კულტურის სამინისტროში მუშაობს მანანა ბერიკაშვილი. ეს პირველი შემთხვევაა, როცა პროფესიონალი ადამიანი უდგას ამ სფეროს სათავეში და მან იდეალურად იცის, რა სჭირდება თეატრს. რაც შეეხება ცუდს, ისაა, რომ ქვეყანაში არ არსებობს კულტურის პოლიტიკა და კულტურა არ არის პრიორიტეტთა ნუსხაში. სახელმწიფოს მხრიდან ასეთი დამოკიდებულება უნდა შეიცვალოს, თორემ უარყოფითი შეფასებები ამ სამინისტოს მისამართით ყოველთვის იქნება.
- ბოლო დროს რამდენიმე პრემიერა გქონდათ, ბატონი გურამ ოდიშარია იყო თქვენს სპექტაკლებზე?
- იყო, მხოლოდ გრიბოედოვის თეატრში, თავისუფალ თეატრამდე ვერ მოაღწია, თუმცა გვპირდება (იღიმის). ისიც იმიტომ, რომ გრიბოედოვის თეატრი სახელმწიფო თეატრია და, სამწუხაროდ, ალბათ ბატონი გურამიც ფიქრობს, რომ მარტო სახელმწიფო ორგანიზაციებს უნდა მიხედოს და არასახელმწიფო ორგანიზაციებთან შეიძლება მერე მივიდეს.
- ამას ხუმრობით ამბობთ თუ სერიოზულად მივიღოთ?
- ნახევრად ხუმრობით და ნახევრად სერიოზულად (იღიმის).
ანა კალანდაძე
ჟურნალი ''რეიტინგი''
- ბატონო ავთო, ამ წლების განმავლობაში სულ ანშლაგები გაქვთ. როგორ ფიქრობთ, ეს სპექტაკლების, ანუ რეპერტუარის დამსახურებაა თუ იმის, რომ მცირერიცხოვანი დარბაზი გაქვთ?
- არა, მცირე დარბაზის თვალსაზრისით არ უნდა ვიმსჯელოთ. ყოველწლიურად ჩვენ გვყავს 30-35 ათასი მაყურებელი, რაც დიდი თეატრებისთვისაც საკმაოდ მნიშვნელოვანი რიცხვია. თუ სტატისტიკას მივმართავთ, მარჯანიშვილის ან რუსთაველის თეატრებიც ამ რაოდენობის მაყურებელს წარმოუდგენენ სპექტაკლებს. ჩვენ ვთამაშობთ ყოველდღიურად, ორშაბათის გარდა, და ამხელა რიცხვს ვაღწევთ. ხშირად გავდივართ რეგიონებში, სადაც დიდ დარბაზებსაც ვავსებთ. რა თქმა უნდა, ეს თეატრის დამსახურებაა, რომელიც პირველივე დღიდანვე შეიყვარა მაყურებელმა.
- ფიქრობთ, რომ თქვენი ფილმები ისეთივე წარმატებულია, როგორიც სპექტაკლები?
- იცით, რა, წარმატება ორი თვალსაზრისით შეიძლება განვიხილოთ - მაყურებლის ყურებადობის კუთხით და თავად შენ მოგწონს ისინი თუ არა. რა თქმა უნდა, არც ერთ ჩემს ფილმს ჩემს არც ერთ სპექტაკლს არ შევადარებ. მე თეატრის რეჟისორი ვარ და საკმაოდ ირონიულად ვუყურებ ჩემს კინონამუშევრებს. სულ არ ვფიქრობ, რომ ისინი ისეთია, სერიოზულ კინოფორუმებზე წარდგე ანდა გქონდეს რამე პრეტენზია მაღალ კინოხელოვნებაზე. ჩემი სპექტაკლებით კი მიმაჩნია, რომ მაქვს გარკვეული პრეტენზია, მაღალ ხელოვნებაზე ვილაპარაკო. მეტსაც გეტყვი, მე არასოდეს მიწოდებია საკუთარი თავისთვის კინორეჟისორი.
- თუმცა, მაინც იღებთ ფილმებს...
- ვიღებ, მაგრამ სულ ვამბობ, რომ ვარ თეატრის რეჟისორი, რომელიც ხანდახან იღებს ფილმებს იმისათვის, რომ საკუთარ მსახიობებს პოპულარიზაცია გაუწიოს. ამიტომაა, რომ ჩემს ფილმებში 98% მხოლოდ ჩემი თეატრის მსახიობები არიან.
- ''სახლი, რომელიც ფანჯრიდან გაიპარა'' ბოლო ფილმია, აქაც იგივე პრინციპი გქონდათ?
- რა თქმა უნდა, იქაც იგივე პრინციპი იყო, უბრალოდ, იქ დაემატნენ ნინო ანანიაშვილი და ნინო ქათამაძე, რადგან ასეთები თეატრში არ მყავდა და ისინი მოვიწვიე. დანარჩენი ჩემი მსახიობები არიან, ეს მათთვის გავაკეთე.
- დაარსების დღიდან თავისუფალ თეატრს არ აქვს სახელმწიფო დაფინანსება. კულტურის სამინისტროს ამჟამინდელ წარმომადგენლებთან ამ თემაზე თუ გისაუბრიათ?
- კი, როგორ არა. მე 13 წლის განმავლობაში 3 ხელისუფლება გამოვიცვალე და სამივესთან მისაუბრია ამ თემაზე, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩვენი სამინისტრო არ არის ისე შემდგარი, რომ მიიღონ დასავლური გამოცდილება. იქ კერძო თეატრს ხშირ შემთხვევაში უფრო მეტად ეხმარებიან, ვიდრე სახელმწიფო თეატრს. ჩვენთან იფარგლებიან მხოლოდ ერთჯერადი დახმარებით კონკრეტულ სპექტაკლზე, ან საგასტროლო მოგზაურობების დაფინანსებით. ასეთი შემთხვევები ჩვენს თეატრში ხშირად დაფინანსებულა და მადლობელი ვარ, მაგრამ მთლიანობაში რომ თეატრს ფინანსური თვალსაზრისით დაეხმარონ, სამწუხაროდ, ეს არ ხდება. ამას არც დღევანდელი კანონმდებლობა ითვალისწინებს.
- 2012 წლიდან თქვენი მსახიობები ფონდ ''ქართუდან'' ფინანსურ დახმარებას იღებდნენ. დღესაც ასეა?
- დიახ, 25 ადამიანი იღებს.
- მხოლოდ მსახიობები, თუ თქვენც შედიხართ ამ რიცხვში?
- ამ რიცხვში მეც შევდივარ.
- მინდა, ნიკო გომელაურზეც გკითხოთ, თავისუფალი თეატრის 13-წლიანი არსებობის განმავლობაში თქვენ მასთან მუშაობდით და მას 29 როლი აქვს შესრულებული...
- დიახ, 29 და ამაში შედის არა მხოლოდ სპექტაკლები, არამედ ფილმებიც და სატელევიზიო პროექტები.
- ჩვენს ერთ-ერთ ბოლო შეხვედრაზე მითხარით, რომ მის ლექსებს ხშირად უსმენთ. განსაკუთრებით, როცა შორ გზაზე გადაადგილდებით...
- დიახ, დღემდე ასე გრძელდება და ვფიქრობ, ეს მთელი ცხოვრების თანმდევი იქნება.
- რუსთაველის თეატრში დავით საყვარელიძემ ნიკოს ლექსების მიხედვით დადგმული სპექტაკლის ''მალე მოვალ წვიმად'' პრემიერა წარმოადგინა. ხომ არ ყოფილხართ ან აპირებთ დასწრებას?
- არა მგონია. ალბათ არ მივალ. გულწრფელად მახარებს, რომ ნიკოს ლექსები დღემდე ცოცხლობს და მათი წაკითხვის ან მათი მიხედვით რამის გაკეთების სურვილი არსებობს. მაგრამ პირადად მე ფსიქოლოგიური და მორალური თვალსაზრისით ძალიან მიჭირს სხვის მიერ წაკითხული ნიკოს ლექსების მოსმენა. ნიკო იმდენად კარგად და სწორად კითხულობდა თავის ლექსს, რომ არ მეგულება ადამიანი, რომელიც რაღაც ახალ ინტერპრეტაციას მოუგონებს მათ. მისი ლექსის კითხვის მანერა გაჯერებული იყო მის არტისტიზმსა და აქტიორულ ხერხებთან. ნიკოს ლექსი მისი ხმის გარეშე პეწს კარგავს. ეს იმდენად
- ანუ რომ დაგპატიჟონ, არ წახვალთ?
- დამპატიჟეს კიდევაც. იქ ჩემთვის ძალიან საყვარელი ადამიანები მონაწილეობენ, განსაკუთრებით ნინო კასრაძე, რომელიც საოცრად მიყვარს და ერთ-ერთი დიდი მსახიობია ქართულ სცენაზე, ასევე ნინო თარხან-მოურავი, რომელიც ასევე მიყვარს და მიმუშავია მასთან, მინდა მათი ყველა ახალი ნამუშევრის ნახვა, მაგრამ არ მინდა ნიკოს ლექსის მოსმენა არავისგან. მე მყავს ჩემი ნიკო გომელაური, რომელიც ჩემშია და რომელიც ყოველთვის დარჩება.
- ავთო ვარსიმაშვილი ყოველთვის დიპლომატიური პასუხებით გამოირჩევა და ზომიერია. არ მახსოვს არც პრესით და არც ტელევიზიით თქვენი აღელვებული გამოსვლა...
- ვცდილობ, ასე იყოს. ალბათ ყოველთვის არ გამომდის, მაგრამ...
- რამ შეიძლება გამოგიყვანოთ მდგომარეობიდან?
- თუ სადმე დავინახავ უხამსობას, ალბათ გამოვალ წყობიდან, ან დიდ დილეტანტიზმს, რომელიც ჩვენს საქმეს ვნებს. სხვა შემთხვევაში ვცდილობ, კორექტული ვიყო ჩემი კოლეგების მიმართ.
- საკმაოდ თავდაჭერილი იყავით მაშინაც, როცა ბევრი წინა ხელისუფლების თანამოაზრედ აღგიქვამდათ...
- 9 წლის შემდეგ უკვე შეგვიძლია, რაღაცები შევაჯამოთ. სააკაშვილის მმართველობის შემდეგ ახლა ვისაუბროთ ჩემს ''დანაშაულსა'' და ''დამსახურებებზე''. რაში გამოიხატება თანამოაზრეობა ან თანამსახურება რომელიმე ხელისუფლებასთან?! რა გააკეთე შენ ამ ხელისუფლების პირობებში და რა მიიღე მისგან?! ბოლოდან დავიწყოთ, სააკაშვილის მმართველობის პერიოდში 9 წელი ისე განვვლე, რომ ჩემს თანამდებობებს არ მომატებია არც ერთი, დღესაც მიკავია ის თანამდებობა, რაც შევარდნაძის პერიოდში. არ მიმიღია არც ერთი წოდება, მედალი, ორდენი, პრემია თუ სხვა. ყველა წოდება ან შევარდნაძის პერიოდში მაქვს მიღებული, ან სხვა სახელმწიფოებისგან. აქედან გამომდინარე, მე არ მისარგებლია იმით, რომ, როგორც თქვენ თქვით, იმ ხელისუფლების მეგობრად მოვიაზრებოდი. თქვენ ვერ დაასახელებთ ვერც ერთ სახელმწიფო კონცერტს, გარდა ინაუგურაციისა, რაც მე იმ 9 წლის განმავლობაში გავაკეთე. არც ნაციონალური მოძრაობის რომელიმე ყრილობაზე ვყოფილვარ და ხელები არ მიქნევია, როცა წინ პრეზიდენტი ლაპარაკობდა, ეს რომ ყოფილიყო, ამ კადრებს სიამოვნებით იპოვიდნენ ტელევიზიები. მე ყოველთვის მიმაჩნდა და მომავალშიც ვიფიქრებ, რომ ხელოვანი არ უნდა იდგეს ხელისუფლებასთან, როგორიც უნდა იყოს ის. საჭიროა მუდმივი დისტანცია ხელისუფლებასთან, თუ უნდა, რომ ის ხელოვნად დარჩეს. ყოველთვის ვთვლიდი, რომ თუ რამე არ მომწონს, ეს ჩემს შემოქმედებაში უნდა ავსახო და ამას სპექტაკლების მეშვეობით ვაკეთებდი. გულწრფელად რომ გითხრათ, ამას ემატება კიდევ ერთი მომენტი, მე მართლა ახლოს ვიყავი იმ ხელისუფლების მაღალ ეშელონებთან, მათ მმართველობის 9 წლამდე დაახლოებით ათი წლით ადრე ვიცნობდი.
- უშუალოდ მეგობრობას გულისხმობთ?
- დიახ, უშუალო მეგობრობას ვგულისხმობ, იმავე მიხეილ სააკაშვილთან. ერთხელ ვთქვი და ვიმეორებ, სააკაშვილიც რაღაც მომენტში ამაზე გაგიჟდა, მე არ გავმხდარვარ პრეზიდენტის მეგობარი, ჩემი მეგობარი გახდა პრეზიდენტი. მიხეილ სააკაშვილს 1999 წლიდან ვიცნობ და ის რომ პრეზიდენტი გახდა, იმას არ ნიშნავს, რომ მერე გავხდი მისი მეგობარი. ხელისუფლებას ტელევიზიიდან არ გავაკრიტიკებდი, რადგან ჩემ შემთხვევაში შემეძლო, ამეღო ყურმილი, დამერეკა და მეთქვა, რასაც ვფიქრობდი. მე ამას ვაკეთებდი და ხშირ შემთხვევაში ჩვენი საუბრები უსიამოვნოდ მთავრდებოდა. ეს იმით დასრულდა, რომ შემდეგ აღარც გვქონდა პირადი ურთიერთობა.
- დღეს რა ურთიერთობა გაქვთ ბატონ მიხეილთან?
- 2008 წლის ომის შემდეგ არ მინახავს და არ მისაუბრია. რაც შეეხება მის მეუღლეს, ქალბატონ სანდრას, ჩვენ დღემდე არაჩვეულებრივი ურთიერთობა გვაქვს.
- ახალ ხელისუფლებაზე გკითხავთ. თქვენი აზრი მაAთი მმართველობის პერიოდზე...
- აქაც იგივე სიტუაცია იხატება. ახლა ვინც ხელისუფლებაშია, მათაც მრავალი წელია ვიცნობ. მაგალითად, ბატონ ირაკლი ღარიბაშვილს.
- ''ქართუში'' გაიცანით?
- დიახ. ''ქართუ'' გრიბოედოვის თეატრს რომ არემონტებდა, მაშინ გავიცანი და ყოველთვის დიდი სიმპათია მქონდა ამ ახალგაზრდა კაცის მიმართ. ის საღი გონების ადამიანია, დღემდე ვგულშემატკივრობ და ღრმად მჯერა, რომ ის ჩვენს ქვეყანას კრიზისიდან გამოიყვანს. მიუხედავად იმისა, რომ დღესაც ბევრ პრობლემას ვხედავ, უპირველესად სოციალურს, და არ ვარ სირაქლემა, რომ მიწაში თავი ჩავრგო, ამ ხელისუფლებას საკმაოდ იმედიანად ვუყურებ. უნდათ ვიღაცებს ამის აღიარება თუ არა, ის მთავარი კურსი დასავლეთისკენ, რომელიც იყო, მათ არ შეუცვლიათ. ჩვენ ისევ მივდივართ დასავლეთისაკენ და შეიძლება უფრო სწრაფი ნაბიჯებითაც, ვიდრე ეს 2008 წლის შემდეგ ხდებოდა.
- ცალკეულ სამინისტროებს სულ აკრიტიკებენ, თქვენ უშუალოდ კულტურის სამინისტროს საქმიანობა გეხებათ და ამიტომ მითხარით, თქვენ რა შენიშვნები გაქვთ მათი მისამართით?
- როგორც ჩემთვის, ისე მთელი ქართული თეატრისთვის კარგი ისაა, რომ კულტურის სამინისტროში მუშაობს მანანა ბერიკაშვილი. ეს პირველი შემთხვევაა, როცა პროფესიონალი ადამიანი უდგას ამ სფეროს სათავეში და მან იდეალურად იცის, რა სჭირდება თეატრს. რაც შეეხება ცუდს, ისაა, რომ ქვეყანაში არ არსებობს კულტურის პოლიტიკა და კულტურა არ არის პრიორიტეტთა ნუსხაში. სახელმწიფოს მხრიდან ასეთი დამოკიდებულება უნდა შეიცვალოს, თორემ უარყოფითი შეფასებები ამ სამინისტოს მისამართით ყოველთვის იქნება.
- ბოლო დროს რამდენიმე პრემიერა გქონდათ, ბატონი გურამ ოდიშარია იყო თქვენს სპექტაკლებზე?
- იყო, მხოლოდ გრიბოედოვის თეატრში, თავისუფალ თეატრამდე ვერ მოაღწია, თუმცა გვპირდება (იღიმის). ისიც იმიტომ, რომ გრიბოედოვის თეატრი სახელმწიფო თეატრია და, სამწუხაროდ, ალბათ ბატონი გურამიც ფიქრობს, რომ მარტო სახელმწიფო ორგანიზაციებს უნდა მიხედოს და არასახელმწიფო ორგანიზაციებთან შეიძლება მერე მივიდეს.
- ამას ხუმრობით ამბობთ თუ სერიოზულად მივიღოთ?
- ნახევრად ხუმრობით და ნახევრად სერიოზულად (იღიმის).
ანა კალანდაძე
ჟურნალი ''რეიტინგი''
