ვინ არის ბიჭი, რომელმაც საქართველოში წიგნები "სახეტიალოდ გაუშვა" - საყოველთაო წიგნის კითხვის ახალი ვირუსი
1 715 ნახვა
"გამარჯობა, მკითხველო. მე "მოხეტიალე წიგნი" ვარ. ჩემმა პატრონმა გამათავისუფლა შენთან შესახვედრად. იმედია, საიმედო ხელში ვარ. არ გადამიკითხო, წამიკითხე. მერე შენც გამიშვი სახეტიალოდ, რომ სხვამ გაიხაროს ჩემი პოვნით. როცა სადმე დამტოვებ, წიგნს თარიღი და ადგილი მიაწერე" - მსგავსი წარწერებით ყდააჭრელებული წიგნები ქალაქის ქუჩებში კვირაზე მეტია ვირუსივით გავრცელდა. ზოგი უკვე საიმედო ხელშია, ზოგიც იღბლიანი მპოვნელის მოლოდინში. ამ საინტერესო თამაშის მონაწილე რომ გახდეთ, ორი აუცილებელი პირობის შესრულება მოგიწევთ - ნაპოვნი წიგნი აუცილებლად უნდა წაიკითხოთ, შემდეგ კი თქვენთვის სასურველ ადგილზე დატოვოთ, რომ სხვამ შეძლოს მისი პოვნა.
დაახლოებით ერთი კვირის წინ ახალგაზრდა მწერალ ჯაბა ზარქუას თავისი წიგნის უსასყიდლოდ გავრცელების მიზნით, მარტივი, სახალისო და, რაც მთავარია, სასარგებლო იდეა მოუვიდა აზრად. სოციალურ ქსელ ფეისბუქზე შექმნა გვერდი "მოხეტიალე წიგნები", რომელიც ინტერნეტმომხმარებლებს შორის პოპულარული იმ დღესვე გახდა და ერთ კვირაში 40 ათასზე მეტი "ლაიქი" დააგროვა.
წიგნების ჟანრები საკმაოდ მრავალფეროვანია. აქ ნახავთ ნოდარ დუმბაძის, ოთარ ჭილაძის, უილიამ ფოლკნერის, ფრედერიკ ბეგბედერის, ასტრიდ ლინდგრენის შემოქმედებას, არიან უცნობი მწერლებიც. ზოგი მკითხველი თავის საყვარელ რამდენიმე წიგნს იმეტებს სახეტიალოდ, ზოგი კი კომენტარების სახით გულახდილად წერს, რომ საყვარელ წიგნს სახეტიალოდ არ, ან ვერ გაიმეტებდა.
"ამბები.გე" გთავაზობთ ინტერვიუს "მოხეტიალე წიგნების" იდეის ავტორ ჯაბა ზარქუასთან.
- ჯაბა, რატომ გაგიჩნდა ასეთი იდეის განხორციელების სურვილი, რა არის "მოხეტიალე წიგნების" მთავარი მიზანი?
- მინდოდა ზედმეტი ფინანსური დანახარჯების გარეშე ჩემი წიგნი მკითხველამდე მიმეტანა და ვიფიქრე, რატომაც არა, გავუშვებ წიგნს სახეტიალოდ, გავათავისუფლებ და თავის გზას თვითონ იპოვის-მეთქი. შემდეგ იდეა განვავრცე და მას მერე, რაც ხალხი ამ მოძრაობაში აქტიურად ჩაება, იმედი გამიჩნდა, რომ დღეს და ხვალ არა, მაგრამ იქნებ თვეებისა და წლების შემდეგ მართლაც გაჩნდეს იმდენი ნამდვილი მკითხველი, რამდენი მოთამაშეც დღეს არის ჩართული. ვფიქრობ, ეს სხვა ახალბედა მწერლებისთვისაც ძალიან კარგი და მარტივი შანსია იმისა, რომ მკითხველამდე მიიტანონ საკუთარი შემოქმედება. მაგალითად, ნინო თარხნიშვილმა გაუშვა საკუთარი წიგნი სამოგზაუროდ, მპოვნელი კი მალევე გამოგვეხმაურა "ფეისბუქის" საშუალებით და გაგვიზიარა შთაბეჭდილება, რომ თურმე რა კარგი მწერალი ყოფილა, არ იცნობდა აქამდე და მომავალშიც სიამოვნებით გააგრძელებს ამ თამაშში მონაწილეობას.
- როგორ უნდა მოვიქცე, თუკი წიგნის სახეტიალოდ გაშვება მსურს. აუცილებელია მისი ადგილმდებარეობა მივუთითო სოციალური ქსელის მეშვეობით?
- ეს არაა აუცილებელი, პირიქით, სასურველია მპოვნელისთვის სიურპრიზი იყოს. წიგნზე მისაწერი ტექსტის ფორმა ჩვენს გვერდზე შეგიძლიათ ნახოთ. წიგნი, რომელსაც სამოგზაუროდ გაუშვებთ, ნაკლები შანსია, რომ გარკვეული დროის მერე ისევ თქვენ დაგიბრუნდეთ. არ არის აუცილებელი "ფეისბუქზე" საჯაროდ გაგვიზიაროთ წიგნის ადგილმდებარეობა, თუმცა გარკვეული ზოგადი სურათის შესაქმნელად სასურველია. ფაქტია, რომ ჯერჯერობით თამაშის მონაწილეები აქტიურობენ და სიამოვნებით გვიზიარებენ როგორც ნაპოვნ, ისე სახეტიალოდ გაშვებული წიგნების ფოტოებს.
-რა ჟანრის ლიტერატურა დომინირებს, თუ არიან აშკარად გამოკვეთილი, დომინანტი მწერლები?
- ჩემდა გასახარად თბილისში მაკულატურასა და გადასაგდებ წიგნებს ნაკლებად იმეტებენ. თუმცა რამდენიმე ისეთი ავტორის წიგნი
გამოჩნდა, რომელთა შესახებაც ქართული ლიტერატურის ისტორიაში ერთეულებმა თუ იციან რაიმე. უმრავლესობა სახეტიალოდ თავის საყვარელ მწერლებს უშვებს. სწორედ ეს არის იდეის მთავარი მიზანიც.
- რა ბედია ეწია შენს წიგნს?
- ახალგაზრდა წყვილმა წაიღო ჩემ თვალწინ მეტროს ერთ ერთ ამოსასვლელში, სოციალური ქსელის მეშვეობით არ გამოგვხმაურებიან, თუმცა არა უშავს, ეს არ არის მთავარი.
- ხშირად გვსმენია შუახნის ადამიანებისგან ჩვენი თაობისადმი მიმართული კრიტიკა, რომ არ გვიყვარს კითხვა, ვართ გაუნათლებლები, და ა.შ. როგორ ფიქრობ, "მოხეტიალე წიგნების" იდეამ ეს მოსაზრება ხომ არ გააბათილა?
- ვფიქრობ ეს სტერეოტიპი მართლაც ინგრევა. ნამდვილად არ არის ასე, სკოლის მოსწავლეებმაც კი აქტიურად აიტაცეს იდეა. არ მაქვს ილუზია, რომ ერთ კვირაში ქვეყანაში მკითხველთა რაოდენობა რადიკალურად შეიცვლება, თუმცა ის ფაქტი, რომ ახალგაზრდები თამაშში ჩაერთვნენ, უკვე პოზიტივია. არა უშავს, ჯერ გახდეს წიგნი პოპულარული როგორც ატრიბუტი. ამის შემდგომი ეტაპი თავისთავად მოვა - წიგნი, როგორც შემეცნების საგანი იქნება პოპულარული და არა მხოლოდ როგორც საგანი, რომლითაც უბრალოდ გაერთობი და გადააგდებ.
- როგორც ცნობილია, გამოჩნდნენ სხვადასხვა დაწესებულებები, რომლებიც "მოხეტიალე იდეის" წარმატებით გაგრძელებისთვის სხვადასხვა იდეებს გთავაზობენ...
- დიახ, საკმაოდ ბევრი ორგანიზაცია, დაწესებულება და კომპანია გვწერს. მაგალითად, ეროვნულმა ბიბლიოთეკამ წიგნის მოყვარულებს შესთავაზა, რომ სურვილის შემთხვევაში, მოხეტიალე წიგნები წაკითხვის შემდეგ ეროვნულ ბიბლიოთეკაში მიიტანონ. თუ ამ წიგნებს შორის აღმოჩნდება ისეთი გამოცემა, რომელიც ეროვნული ბიბლიოთეკის ფონდებში არ ინახება, ბიბლიოთეკა მათ ამ წიგნების სანაცვლოდ თავისი გაცვლითი ფონდიდან სასურველ წიგნს შესთავაზებს. თუ ბიბლიოთეკაში მიტანილი მოხეტიალე წიგნი ბიბლიოგრაფიული იშვიათობა იქნება, მაშინ იგი შეიძლება რამდენიმე სასურველ წიგნში გაიცვალოს და მკითხველის მიერ მათი წაკითხვის შემდეგ კვლავ მოხეტიალე წიგნად იქცეს. გარდა ამისა, ბევრი კრეატიული იდეა დაიბადა, რომლებიც თანდათან დაიხვეწება და ყველანაირად ვეცდებით, რომ მოხეტიალე წიგნების იდეა ერთ ადგილას არ გაიყინოს.
ახლა უკვე თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ "მოხეტიალე წიგნების" იდეა თითქმის მთელმა საქართველომ აიტაცა. რამდენიმე დღის წინ სოციალურ ქსელში გამოჩნდა ახალი გვერდები "მოხეტიალე წიგნები თელავში", რუსთავში, ქუთაისსა და გორში. სხვათა შორის, იდეა ქვეყნის ფარგლებსაც გასცდა. ზოგი იმასაც ამბობს, რომ მსგავსი თამაში საზღვარგარეთ დიდი ხანია არსებობს და ინოვაცია სულაც არ არისო, თუმცა, ალბათ დამეთანხმებით, რომ მთავარი ის კი არ არის, ვინ იყო პირველი, არამედ ის, რომ იდეამ საქართველოში აშკარად გაამართლა.
სალომე შიხაშვილი, Ambebi.ge
დაახლოებით ერთი კვირის წინ ახალგაზრდა მწერალ ჯაბა ზარქუას თავისი წიგნის უსასყიდლოდ გავრცელების მიზნით, მარტივი, სახალისო და, რაც მთავარია, სასარგებლო იდეა მოუვიდა აზრად. სოციალურ ქსელ ფეისბუქზე შექმნა გვერდი "მოხეტიალე წიგნები", რომელიც ინტერნეტმომხმარებლებს შორის პოპულარული იმ დღესვე გახდა და ერთ კვირაში 40 ათასზე მეტი "ლაიქი" დააგროვა.
წიგნების ჟანრები საკმაოდ მრავალფეროვანია. აქ ნახავთ ნოდარ დუმბაძის, ოთარ ჭილაძის, უილიამ ფოლკნერის, ფრედერიკ ბეგბედერის, ასტრიდ ლინდგრენის შემოქმედებას, არიან უცნობი მწერლებიც. ზოგი მკითხველი თავის საყვარელ რამდენიმე წიგნს იმეტებს სახეტიალოდ, ზოგი კი კომენტარების სახით გულახდილად წერს, რომ საყვარელ წიგნს სახეტიალოდ არ, ან ვერ გაიმეტებდა.
"ამბები.გე" გთავაზობთ ინტერვიუს "მოხეტიალე წიგნების" იდეის ავტორ ჯაბა ზარქუასთან.
- ჯაბა, რატომ გაგიჩნდა ასეთი იდეის განხორციელების სურვილი, რა არის "მოხეტიალე წიგნების" მთავარი მიზანი?
- მინდოდა ზედმეტი ფინანსური დანახარჯების გარეშე ჩემი წიგნი მკითხველამდე მიმეტანა და ვიფიქრე, რატომაც არა, გავუშვებ წიგნს სახეტიალოდ, გავათავისუფლებ და თავის გზას თვითონ იპოვის-მეთქი. შემდეგ იდეა განვავრცე და მას მერე, რაც ხალხი ამ მოძრაობაში აქტიურად ჩაება, იმედი გამიჩნდა, რომ დღეს და ხვალ არა, მაგრამ იქნებ თვეებისა და წლების შემდეგ მართლაც გაჩნდეს იმდენი ნამდვილი მკითხველი, რამდენი მოთამაშეც დღეს არის ჩართული. ვფიქრობ, ეს სხვა ახალბედა მწერლებისთვისაც ძალიან კარგი და მარტივი შანსია იმისა, რომ მკითხველამდე მიიტანონ საკუთარი შემოქმედება. მაგალითად, ნინო თარხნიშვილმა გაუშვა საკუთარი წიგნი სამოგზაუროდ, მპოვნელი კი მალევე გამოგვეხმაურა "ფეისბუქის" საშუალებით და გაგვიზიარა შთაბეჭდილება, რომ თურმე რა კარგი მწერალი ყოფილა, არ იცნობდა აქამდე და მომავალშიც სიამოვნებით გააგრძელებს ამ თამაშში მონაწილეობას.
- როგორ უნდა მოვიქცე, თუკი წიგნის სახეტიალოდ გაშვება მსურს. აუცილებელია მისი ადგილმდებარეობა მივუთითო სოციალური ქსელის მეშვეობით?
- ეს არაა აუცილებელი, პირიქით, სასურველია მპოვნელისთვის სიურპრიზი იყოს. წიგნზე მისაწერი ტექსტის ფორმა ჩვენს გვერდზე შეგიძლიათ ნახოთ. წიგნი, რომელსაც სამოგზაუროდ გაუშვებთ, ნაკლები შანსია, რომ გარკვეული დროის მერე ისევ თქვენ დაგიბრუნდეთ. არ არის აუცილებელი "ფეისბუქზე" საჯაროდ გაგვიზიაროთ წიგნის ადგილმდებარეობა, თუმცა გარკვეული ზოგადი სურათის შესაქმნელად სასურველია. ფაქტია, რომ ჯერჯერობით თამაშის მონაწილეები აქტიურობენ და სიამოვნებით გვიზიარებენ როგორც ნაპოვნ, ისე სახეტიალოდ გაშვებული წიგნების ფოტოებს.
-რა ჟანრის ლიტერატურა დომინირებს, თუ არიან აშკარად გამოკვეთილი, დომინანტი მწერლები?
- ჩემდა გასახარად თბილისში მაკულატურასა და გადასაგდებ წიგნებს ნაკლებად იმეტებენ. თუმცა რამდენიმე ისეთი ავტორის წიგნი
გამოჩნდა, რომელთა შესახებაც ქართული ლიტერატურის ისტორიაში ერთეულებმა თუ იციან რაიმე. უმრავლესობა სახეტიალოდ თავის საყვარელ მწერლებს უშვებს. სწორედ ეს არის იდეის მთავარი მიზანიც.
- რა ბედია ეწია შენს წიგნს?
- ახალგაზრდა წყვილმა წაიღო ჩემ თვალწინ მეტროს ერთ ერთ ამოსასვლელში, სოციალური ქსელის მეშვეობით არ გამოგვხმაურებიან, თუმცა არა უშავს, ეს არ არის მთავარი.
- ხშირად გვსმენია შუახნის ადამიანებისგან ჩვენი თაობისადმი მიმართული კრიტიკა, რომ არ გვიყვარს კითხვა, ვართ გაუნათლებლები, და ა.შ. როგორ ფიქრობ, "მოხეტიალე წიგნების" იდეამ ეს მოსაზრება ხომ არ გააბათილა?
- ვფიქრობ ეს სტერეოტიპი მართლაც ინგრევა. ნამდვილად არ არის ასე, სკოლის მოსწავლეებმაც კი აქტიურად აიტაცეს იდეა. არ მაქვს ილუზია, რომ ერთ კვირაში ქვეყანაში მკითხველთა რაოდენობა რადიკალურად შეიცვლება, თუმცა ის ფაქტი, რომ ახალგაზრდები თამაშში ჩაერთვნენ, უკვე პოზიტივია. არა უშავს, ჯერ გახდეს წიგნი პოპულარული როგორც ატრიბუტი. ამის შემდგომი ეტაპი თავისთავად მოვა - წიგნი, როგორც შემეცნების საგანი იქნება პოპულარული და არა მხოლოდ როგორც საგანი, რომლითაც უბრალოდ გაერთობი და გადააგდებ.
- როგორც ცნობილია, გამოჩნდნენ სხვადასხვა დაწესებულებები, რომლებიც "მოხეტიალე იდეის" წარმატებით გაგრძელებისთვის სხვადასხვა იდეებს გთავაზობენ...
- დიახ, საკმაოდ ბევრი ორგანიზაცია, დაწესებულება და კომპანია გვწერს. მაგალითად, ეროვნულმა ბიბლიოთეკამ წიგნის მოყვარულებს შესთავაზა, რომ სურვილის შემთხვევაში, მოხეტიალე წიგნები წაკითხვის შემდეგ ეროვნულ ბიბლიოთეკაში მიიტანონ. თუ ამ წიგნებს შორის აღმოჩნდება ისეთი გამოცემა, რომელიც ეროვნული ბიბლიოთეკის ფონდებში არ ინახება, ბიბლიოთეკა მათ ამ წიგნების სანაცვლოდ თავისი გაცვლითი ფონდიდან სასურველ წიგნს შესთავაზებს. თუ ბიბლიოთეკაში მიტანილი მოხეტიალე წიგნი ბიბლიოგრაფიული იშვიათობა იქნება, მაშინ იგი შეიძლება რამდენიმე სასურველ წიგნში გაიცვალოს და მკითხველის მიერ მათი წაკითხვის შემდეგ კვლავ მოხეტიალე წიგნად იქცეს. გარდა ამისა, ბევრი კრეატიული იდეა დაიბადა, რომლებიც თანდათან დაიხვეწება და ყველანაირად ვეცდებით, რომ მოხეტიალე წიგნების იდეა ერთ ადგილას არ გაიყინოს.
ახლა უკვე თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ "მოხეტიალე წიგნების" იდეა თითქმის მთელმა საქართველომ აიტაცა. რამდენიმე დღის წინ სოციალურ ქსელში გამოჩნდა ახალი გვერდები "მოხეტიალე წიგნები თელავში", რუსთავში, ქუთაისსა და გორში. სხვათა შორის, იდეა ქვეყნის ფარგლებსაც გასცდა. ზოგი იმასაც ამბობს, რომ მსგავსი თამაში საზღვარგარეთ დიდი ხანია არსებობს და ინოვაცია სულაც არ არისო, თუმცა, ალბათ დამეთანხმებით, რომ მთავარი ის კი არ არის, ვინ იყო პირველი, არამედ ის, რომ იდეამ საქართველოში აშკარად გაამართლა.
სალომე შიხაშვილი, Ambebi.ge
