''თანამედროვე საზოგადოება პატიოსნებას სექსით აღარ საზღვრავს...''
1 617 ნახვა
ნიკა ქავთარაძესთან ინტერვიუ ტრადიციებსა და სტერეოტიპებზე ჩავწერეთ. ქართული სუფრა, კაცობა, ქალის პატიოსნება, არატრადიციული ორიენტაცია – ეს იმ თემების ნაწილია, რაზეც ჩვენმა რესპონდენტმა საკუთარი მოსაზრებები გაგვაცნო.
- ძველ დროში არსებობდა აუცილებლად შესასრულებელი ქცევები, რაც მერე ტრადიციად ჩამოყალიბდა, მაგრამ როცა ტრადიცია ვერ მოიცავს დროს, სასაცილო და ხელისშემშლელი ხდება.
- რას ფიქრობ სუფრის ტრადიციაზე?
- ძველად სუფრა გახლდათ ადამიანთა ურთიერთობის საშუალება და მისი ძირითადი ფუნქცია იყო ემოციებისა და ამბების ერთმანეთისთვის გაზიარება, ალკოჰოლიც ხელს უწყობდა პიროვნე-ბების გახსნასა და თავისუფალ საუბარს. მაგრამ სუფრაზე სპორტული ინტერესის გამო მოხვედრა, რომ ერთმანეთი დალევაში უნდა დავხოცოთ, საზოგადოების გარკვეულ ნაწილს აღიზიანებს. სხვათა შორის, მხოლოდ დიდგვაროვნებისა და მეფის კარზე გაშლილ სუფრებზე ეწყო უზღვავი საჭმელი და სასმელსაც დიდი ყანწებით სვამდნენ, თორემ ჩვეულებრივ სუფრებზე ცოტას მიირთმევდნენ და სვამდნენ იმისთვის, რომ მთავარი სიამოვნება ერთმანეთთან საუბრით მიეღოთ. თამადა კი ის ადამიანი იყო, რომელიც მაქსიმალურად ორიგინალურს გახდიდა შეხვედრას, მაგრამ როცა სუფრა იღებს ტაბელურ სახეს, ინტერესს კარგავს. ალბათ ამიტომაა, რომ ახალგაზრდებს კლუბში გართობა ურჩევნიათ, სადაც უფრო მეტ თავისუფლებას პოულობენ ურთიერთობისთვის; სუფრაზე კი რამეზე საუბარს რომ დაიწყებ, უცებ თამადა გეტყვის, შენ შემოგევლე, შენი ჭირიმე, ერთი წუთით მომისმინეთო...
- ნიკა, რა განსაზღვრავს ''კაცობას''?
- არ ვიცი. ჩემთვის კაცობა და ქალობა არის ადამიანობა. სქესს მნიშვნელობა არ აქვს, მთავარია, პიროვნება იყოს კარგი, კეთილი, საქმეში წარმატებული, გულთბილი და სასიამოვნო ტიპი. Aჩემთვის კაცობა იმით არ გამოიხატება, რომ ადამიანი აკეთებს 50 პრესს, სვამს 8 ლიტრ ღვინოს, ან ცოლად ჰყავს ყველაზე მაგარი გოგო ქალაქში.
- დღევანდელ დღეს რას ნიშნავს შენთვის ნამდვილი ''ქართველი ქალი''?
- ადამიანების დაყოფა იმის მიხედვით, რომ ნაწილი უნდა მუშაობდეს, ნაწილი უნდა იწვეს ან ნაწილი დარბოდეს - არასწორია, ყველა ადამიანი მაქსიმალურად უნდა რეალიზდეს. ჩემთვის ნამდვილი ქართველი ქალი არის ქალი, რომელიც თავის საქმეში მაგარია, არის ბედნიერი და წარმატებული, უყვართ არა მარტო იმიტომ, რომ ლამაზია და კარგ ხაჭაპურს აცხობს, არამედ იმიტომ, რომ ეამაყებათ. მოკლედ, ჩემთვის მრავალმხრივ რეალიზებული ქალია მისაღები. მთავარია, რომ ის არ აღმოჩნდეს სტერეოტიპების მსხვერპლი და არ იფიქროს, რომ აუცილებლად უნდა იჯდეს სახლში, აკეთოს ქალური საქმეები. ქალი არ არის დამხმარე საშუალება, ის გახლავთ ადამიანი, რომელსაც უნდა მიეცეს საშუალება, იცხოვროს ადამიანურად და იყოს თითით საჩვენებელი.
- როგორ ფიქრობ, შესაძლებელია ქალისა და კაცის მეგობრობა ვნების გარეშე?
- ადამიანებს შორის ურთერთობაში ყველაზე სასიამოვნო არის ფლირტი, აქ საუბარი არაა ფლირტზე ოჯახის წევრებს შორის. ქალი და მამაკაცი, არ აქვს მნიშვნელობა, სად იქნებიან ისინი, სამსახურში, ავტობუსის გაჩერებაზე თუ Uსხვაგან, ბუნებრივად აწონებენ თავს ერთმანეთს, საერთოდ, ადამიანები ერთმანეთს ეპრანჭებიან. მეგობრობა თავისთავად არ გამორიცხავს, რომ მოგწონდეთ ადამიანი, და თუ მოგწონთ, მეგობრობთ, რატომ არ შეიძლება, ფიქრობდეთ მასზე, როგორც ქალზე. აქ, რასაკვირველია, გამოვრიცხავ რამე ამორალურს, მაგალითად, მეგობრის ცოლის თემას და ა.შ. ჩემი აზრით, მოსაზრება, რომ არ შეიძლება ქალისა და კაცის მეგობრობა ვნების გარეშე, ან გამონათქვამი: მყავს მეგობარი, რომელსაც ქალად ვერ აღვიქვამ, შეურაცხმყოფელია.
- რა მნიშვნელობას ანიჭებ ქალის განვლილ პირად ცხოვრებას, როდესაც მასთან ურთიერთობის აწყობაზე ფიქრობ.
- ეს ძალიან ინტიმური თემაა. ეს არაა ის, რაზეც ადამიანები პირველ, მეორე, ან მესამე შეხვედრაზე ლაპარაკობენ. მთავარია, საიდან იწყებთ ურთიერთობის აწყობას და არა ის, როგორ მიხვედით იმ კონკრეტულ მოვლენამდე. კრიმინალური წარსული არ უნდა ჰქონდეს, თორემ თუკი შეყვარებული ან ქმარი ჰყავდა, ეს იმ ადამიანის პირადი ცხოვრებაა და ჩვენ უნდა ვიფიქროთ იმაზე, რა გვექნება ერთად და არა იმაზე, რა ცხოვრება გავიარეთ ცალ-ცალკე.
- ოჯახი ერთჯერადი ღალატის გამო უნდა დაინგრეს?
- არ ვიცი, ეს ძალიან ინდივიდუალური თემაა. მთავარია, ვინ როგორ განსაზღვრავს ღალატს და ვისთვის რა არის ღალატი. როდესაც ადამიანს არ აფასებ და ფიქრობ, რომ მას კუთვნილი ადგილი და როლი აღარ უნდა ჰქონდეს შენს ცხოვრებაში, ესაა ღალატი. თუ თავში გიტრიალებს ღალატის თემა, ის ურთიერთობა უკვე დამთავრებული მგონია.
- დღეს, როდესაც თავისუფალ სექსუალურ ურთიერთობებზე ვსაუბრობთ, ''ქალის პატიოსნება'' რით განისაზღვრება?
- ურთიერთობაში პატიოსნებით. ვფიქრობ, თანამედროვე საზოგადოება პატიოსნებას სექსით აღარ საზღვრავს. მგონია, რომ პატიოსნება წყვილის ურთიერთობაში შეთანხმებული წესების დარღვევა-არდარღვევით განისაზღვრება და არა იმით, ჰქონდა თუ არა მას აქამდე ''რამე''. ეს ჩვენ, საზოგადოებამ მოვიგონეთ, რომ ქალის პატიოსნება სხვა რამეა და კაცის სხვა, ქართულ მენტალობაშია ეს, რომ სქესით განსხვავებული ადამიანების პატიოსნება შეიძლება, სხვადასხვანაირად შევაფასოთ, მაგრამ ეს არ მუშაობს. შეიძლება, ვინმეს უნდოდეს, რომ ის და მისი პარტნიორი იყვნენ პირველები ერთმანეთისთვის და ეს სრულიად ადამიანურია. არჩევანი, რომ გოგონა იყოს ქალიშვილი, სავსებით გამართლებულია, რადგან მისი გადასაწყვეტია, მაგრამ მთავარია, საზოგადოებამ არ შეაფასოს ხალხის პატიოსნება მათი ცხოვრების მიხედვით. თუმცა, ის, ვინც არ იცავს ქალიშვილობას, ჩემთვის არაპატიოსანი არ არის.
- როგორ ფიქრობ, არატრადიციული ორიენტაცია გადახრაა?
- არა, რა თქმა უნდა. უბრალოდ, გარკვეულ ეტაპზე კაცობრიობას ეგონა, რომ ეს იკურნებოდა და ფაშისტები, დენით თუ წამების სხვადასხვა მეთოდით ცდილობდნენ, გეი ჰეტეროდ ექციათ. შუა საუკუნეებში ჟღალი ფერის ადამიანებს კოცონზე წვავდნენ, რადგან ისინი არ ეგონათ ჩვეულებრივები, ფიქრობდნენ, რომ დემონი ჰყავდათ სულში ჩასახლებული.
ჩვენთვის ამოსავალი უნდა იყოს ადამიანი, როგორც საზოგადოების წევრი, მნიშვნელოვანი უნდა იყოს ის, რას ქმნის პიროვნება და არა მისი ორიენტაცია. შეიძლება, ბევრად უფრო გარყვნილი ჰეტეროები არსებობდნენ, ვიდრე ჩვეულებრივი გეები. ჩვენ ადამიანებს საძინებლის მიხედვით არ უნდა ვაფასებდეთ, მის მიღმა ბევრი საინტერესო რამ ხდება. მაგრამ ჩვენ ჯერ კიდევ არ ვართ თავისუფალი საზოგადოება და ჯერ კიდევ მნიშვნელოვანია, რას იფიქრებენ ჩვენზე და არა ის, რა ვართ რეალურად.
- დაბოლოს, როგორ ფიქრობ, რატომ ჩამოყალიბდა გამოთქმა ''რაც მაგრები ვართ, ქართველები ვართ''?
- ეს ნაციონალურ-წამახალისებელი ფრაზები შეიძლება, სხვებთანაც იყოს, მაგრამ მთავარი ისაა, რომ რასაც ვამბობთ, ქმედებებით გავამყაროთ. შეიძლება, მართლა ვიყოთ ყველაზე მაგრები გარკვეულ საკითხში, მაგრამ ხეზე მიყუდებული მთვრალი კაცი, რომელსაც გული ერევა, თავის მორიგ აწევაზე რომ დაიყვირებს, რაც მაგრები ვართ, ქართველები ვართო, ეს უკვე კომიკურია. თუმცა ქართველები არც ისე ცუდები ვართ. კარგი ადამიანები გახლავართ, რომელთაც გვინდა, კარგი სახელმწიფო შევქმნათ. რეალურად უნდა შევხედოთ ყველაფერს, სტიმული მივცეთ ერთიმეორეს და ძალიან მალე თითით საჩვენებელი ერი გავხდებით.
ციცი ომანიძე
ჟურნალი ''რეიტინგი''
- ძველ დროში არსებობდა აუცილებლად შესასრულებელი ქცევები, რაც მერე ტრადიციად ჩამოყალიბდა, მაგრამ როცა ტრადიცია ვერ მოიცავს დროს, სასაცილო და ხელისშემშლელი ხდება.
- რას ფიქრობ სუფრის ტრადიციაზე?
- ძველად სუფრა გახლდათ ადამიანთა ურთიერთობის საშუალება და მისი ძირითადი ფუნქცია იყო ემოციებისა და ამბების ერთმანეთისთვის გაზიარება, ალკოჰოლიც ხელს უწყობდა პიროვნე-ბების გახსნასა და თავისუფალ საუბარს. მაგრამ სუფრაზე სპორტული ინტერესის გამო მოხვედრა, რომ ერთმანეთი დალევაში უნდა დავხოცოთ, საზოგადოების გარკვეულ ნაწილს აღიზიანებს. სხვათა შორის, მხოლოდ დიდგვაროვნებისა და მეფის კარზე გაშლილ სუფრებზე ეწყო უზღვავი საჭმელი და სასმელსაც დიდი ყანწებით სვამდნენ, თორემ ჩვეულებრივ სუფრებზე ცოტას მიირთმევდნენ და სვამდნენ იმისთვის, რომ მთავარი სიამოვნება ერთმანეთთან საუბრით მიეღოთ. თამადა კი ის ადამიანი იყო, რომელიც მაქსიმალურად ორიგინალურს გახდიდა შეხვედრას, მაგრამ როცა სუფრა იღებს ტაბელურ სახეს, ინტერესს კარგავს. ალბათ ამიტომაა, რომ ახალგაზრდებს კლუბში გართობა ურჩევნიათ, სადაც უფრო მეტ თავისუფლებას პოულობენ ურთიერთობისთვის; სუფრაზე კი რამეზე საუბარს რომ დაიწყებ, უცებ თამადა გეტყვის, შენ შემოგევლე, შენი ჭირიმე, ერთი წუთით მომისმინეთო...
- ნიკა, რა განსაზღვრავს ''კაცობას''?
- არ ვიცი. ჩემთვის კაცობა და ქალობა არის ადამიანობა. სქესს მნიშვნელობა არ აქვს, მთავარია, პიროვნება იყოს კარგი, კეთილი, საქმეში წარმატებული, გულთბილი და სასიამოვნო ტიპი. Aჩემთვის კაცობა იმით არ გამოიხატება, რომ ადამიანი აკეთებს 50 პრესს, სვამს 8 ლიტრ ღვინოს, ან ცოლად ჰყავს ყველაზე მაგარი გოგო ქალაქში.
- დღევანდელ დღეს რას ნიშნავს შენთვის ნამდვილი ''ქართველი ქალი''?
- ადამიანების დაყოფა იმის მიხედვით, რომ ნაწილი უნდა მუშაობდეს, ნაწილი უნდა იწვეს ან ნაწილი დარბოდეს - არასწორია, ყველა ადამიანი მაქსიმალურად უნდა რეალიზდეს. ჩემთვის ნამდვილი ქართველი ქალი არის ქალი, რომელიც თავის საქმეში მაგარია, არის ბედნიერი და წარმატებული, უყვართ არა მარტო იმიტომ, რომ ლამაზია და კარგ ხაჭაპურს აცხობს, არამედ იმიტომ, რომ ეამაყებათ. მოკლედ, ჩემთვის მრავალმხრივ რეალიზებული ქალია მისაღები. მთავარია, რომ ის არ აღმოჩნდეს სტერეოტიპების მსხვერპლი და არ იფიქროს, რომ აუცილებლად უნდა იჯდეს სახლში, აკეთოს ქალური საქმეები. ქალი არ არის დამხმარე საშუალება, ის გახლავთ ადამიანი, რომელსაც უნდა მიეცეს საშუალება, იცხოვროს ადამიანურად და იყოს თითით საჩვენებელი.
- როგორ ფიქრობ, შესაძლებელია ქალისა და კაცის მეგობრობა ვნების გარეშე?
- ადამიანებს შორის ურთერთობაში ყველაზე სასიამოვნო არის ფლირტი, აქ საუბარი არაა ფლირტზე ოჯახის წევრებს შორის. ქალი და მამაკაცი, არ აქვს მნიშვნელობა, სად იქნებიან ისინი, სამსახურში, ავტობუსის გაჩერებაზე თუ Uსხვაგან, ბუნებრივად აწონებენ თავს ერთმანეთს, საერთოდ, ადამიანები ერთმანეთს ეპრანჭებიან. მეგობრობა თავისთავად არ გამორიცხავს, რომ მოგწონდეთ ადამიანი, და თუ მოგწონთ, მეგობრობთ, რატომ არ შეიძლება, ფიქრობდეთ მასზე, როგორც ქალზე. აქ, რასაკვირველია, გამოვრიცხავ რამე ამორალურს, მაგალითად, მეგობრის ცოლის თემას და ა.შ. ჩემი აზრით, მოსაზრება, რომ არ შეიძლება ქალისა და კაცის მეგობრობა ვნების გარეშე, ან გამონათქვამი: მყავს მეგობარი, რომელსაც ქალად ვერ აღვიქვამ, შეურაცხმყოფელია.
- რა მნიშვნელობას ანიჭებ ქალის განვლილ პირად ცხოვრებას, როდესაც მასთან ურთიერთობის აწყობაზე ფიქრობ.
- ეს ძალიან ინტიმური თემაა. ეს არაა ის, რაზეც ადამიანები პირველ, მეორე, ან მესამე შეხვედრაზე ლაპარაკობენ. მთავარია, საიდან იწყებთ ურთიერთობის აწყობას და არა ის, როგორ მიხვედით იმ კონკრეტულ მოვლენამდე. კრიმინალური წარსული არ უნდა ჰქონდეს, თორემ თუკი შეყვარებული ან ქმარი ჰყავდა, ეს იმ ადამიანის პირადი ცხოვრებაა და ჩვენ უნდა ვიფიქროთ იმაზე, რა გვექნება ერთად და არა იმაზე, რა ცხოვრება გავიარეთ ცალ-ცალკე.
- ოჯახი ერთჯერადი ღალატის გამო უნდა დაინგრეს?
- არ ვიცი, ეს ძალიან ინდივიდუალური თემაა. მთავარია, ვინ როგორ განსაზღვრავს ღალატს და ვისთვის რა არის ღალატი. როდესაც ადამიანს არ აფასებ და ფიქრობ, რომ მას კუთვნილი ადგილი და როლი აღარ უნდა ჰქონდეს შენს ცხოვრებაში, ესაა ღალატი. თუ თავში გიტრიალებს ღალატის თემა, ის ურთიერთობა უკვე დამთავრებული მგონია.
- დღეს, როდესაც თავისუფალ სექსუალურ ურთიერთობებზე ვსაუბრობთ, ''ქალის პატიოსნება'' რით განისაზღვრება?
- ურთიერთობაში პატიოსნებით. ვფიქრობ, თანამედროვე საზოგადოება პატიოსნებას სექსით აღარ საზღვრავს. მგონია, რომ პატიოსნება წყვილის ურთიერთობაში შეთანხმებული წესების დარღვევა-არდარღვევით განისაზღვრება და არა იმით, ჰქონდა თუ არა მას აქამდე ''რამე''. ეს ჩვენ, საზოგადოებამ მოვიგონეთ, რომ ქალის პატიოსნება სხვა რამეა და კაცის სხვა, ქართულ მენტალობაშია ეს, რომ სქესით განსხვავებული ადამიანების პატიოსნება შეიძლება, სხვადასხვანაირად შევაფასოთ, მაგრამ ეს არ მუშაობს. შეიძლება, ვინმეს უნდოდეს, რომ ის და მისი პარტნიორი იყვნენ პირველები ერთმანეთისთვის და ეს სრულიად ადამიანურია. არჩევანი, რომ გოგონა იყოს ქალიშვილი, სავსებით გამართლებულია, რადგან მისი გადასაწყვეტია, მაგრამ მთავარია, საზოგადოებამ არ შეაფასოს ხალხის პატიოსნება მათი ცხოვრების მიხედვით. თუმცა, ის, ვინც არ იცავს ქალიშვილობას, ჩემთვის არაპატიოსანი არ არის.
- როგორ ფიქრობ, არატრადიციული ორიენტაცია გადახრაა?
- არა, რა თქმა უნდა. უბრალოდ, გარკვეულ ეტაპზე კაცობრიობას ეგონა, რომ ეს იკურნებოდა და ფაშისტები, დენით თუ წამების სხვადასხვა მეთოდით ცდილობდნენ, გეი ჰეტეროდ ექციათ. შუა საუკუნეებში ჟღალი ფერის ადამიანებს კოცონზე წვავდნენ, რადგან ისინი არ ეგონათ ჩვეულებრივები, ფიქრობდნენ, რომ დემონი ჰყავდათ სულში ჩასახლებული.
ჩვენთვის ამოსავალი უნდა იყოს ადამიანი, როგორც საზოგადოების წევრი, მნიშვნელოვანი უნდა იყოს ის, რას ქმნის პიროვნება და არა მისი ორიენტაცია. შეიძლება, ბევრად უფრო გარყვნილი ჰეტეროები არსებობდნენ, ვიდრე ჩვეულებრივი გეები. ჩვენ ადამიანებს საძინებლის მიხედვით არ უნდა ვაფასებდეთ, მის მიღმა ბევრი საინტერესო რამ ხდება. მაგრამ ჩვენ ჯერ კიდევ არ ვართ თავისუფალი საზოგადოება და ჯერ კიდევ მნიშვნელოვანია, რას იფიქრებენ ჩვენზე და არა ის, რა ვართ რეალურად.
- დაბოლოს, როგორ ფიქრობ, რატომ ჩამოყალიბდა გამოთქმა ''რაც მაგრები ვართ, ქართველები ვართ''?
- ეს ნაციონალურ-წამახალისებელი ფრაზები შეიძლება, სხვებთანაც იყოს, მაგრამ მთავარი ისაა, რომ რასაც ვამბობთ, ქმედებებით გავამყაროთ. შეიძლება, მართლა ვიყოთ ყველაზე მაგრები გარკვეულ საკითხში, მაგრამ ხეზე მიყუდებული მთვრალი კაცი, რომელსაც გული ერევა, თავის მორიგ აწევაზე რომ დაიყვირებს, რაც მაგრები ვართ, ქართველები ვართო, ეს უკვე კომიკურია. თუმცა ქართველები არც ისე ცუდები ვართ. კარგი ადამიანები გახლავართ, რომელთაც გვინდა, კარგი სახელმწიფო შევქმნათ. რეალურად უნდა შევხედოთ ყველაფერს, სტიმული მივცეთ ერთიმეორეს და ძალიან მალე თითით საჩვენებელი ერი გავხდებით.
ციცი ომანიძე
ჟურნალი ''რეიტინგი''
