ნანიკო ხაზარაძე მოსალოდნელ "ავიაკატასტროფას" მობილურით იღებდა
1 579 ნახვა
ტელესახე ნანიკო ხაზარაძემ სადაც უნდა მოინდომოს წასვლა, ყველგან ელოდებიან. გერმანიის, ესპანეთის და შვეიცარიის ხშირი სტუმარია, ბერლინში წასვლას კი არაფერი ურჩევნია. ეს არის ქალაქი, სადაც თავს ყველაზე დაცულად გრძნობს. უცხო ქალაქში პირველად ჩასულმა ქალაქი ფეხით უნდა მოიაროს, ამაში კი ხელს კარგი ორიენტაციის უნარი უწყობს.
ბოლო პერიოდში 10 წლის შვილთან, ლილუსთან ერთადაც დაიწყო მოგზაურობა. გასულ წელს დედა–შვილმა ბერლინსა და ჟენევაში მოიწყვეს დასვენება.
– ნანიკო, რასთან ასოცირდება თქვენთვის მოგზაურობის პროცესი?
– მოგზაურობის პროცესი ჩემთვის განახლებასთან ასოცირდება, თუნდაც ეს ერთი დღით საქართველოს მასშტაბით მოგზაურობა იყოს. ძალიან მიყვარს მოგზაურობა, თუ ამის საშუალება მაქვს. ახლა ცოტა მოვიკოჭლებ, არსად წავსულვარ, თუმცა ამ მხრივ რამდენიმე წელი იმდენად დატვირთული მქონდა, ის შთაბეჭდილებები და ემოცია, რაც მაშინ მივიღე, ჯერ კიდევ მყოფნის. აქაურობას ახლაც სიამოვნებით დავტოვებდი და წავიდოდი სამოგზაუროდ, თუნდაც საქართველოს ნებისმიერ კუთხეში.
– საქართველოს კუთხეებში სიარული თქვენთვის მოგზაურობაა?
– რატომაც არა? ძალიან ლამაზი ქვეყანა გვაქვს თავისი უამრავი საკურორტო ზონით. არაერთი სასტუმრო და ბევრი საშუალება გვაქვს იმისთვის, რომ ლოკალურად ვიმოგზაუროთ, ბევრი ლამაზი ადგილი ვნახოთ და სახლში ბედნიერები დავბრუნდეთ.
საქართველოს ყველა კუთხე მოვლილი მაქვს. შარშან მე და ჩემმა მეგობრებმა დავგეგმეთ, რომ ყოველ პარასკევსა და შაბათ–კვირას საქართველოს სხვადასხვა კუთხე მოგვენახულებინა. ასეთი ემოციური სამი დღე საზღვარგარეთაც არ გამიტარებია. ყაზბეგი, სვანეთი, კახეთი, რაჭა, ცაგერი... სად აღარ ვიყავით. გასულ წელს ყველაზე კარგი მაისი და ივნისი მქონდა, რაც კი აქამდე გამიტარებია.
– გასულ წელს საზღვარგარეთ არ წასულხართ?
– ჩემს შვილთან, ლულუსთან ერთად ჟენევასა და ბერლინში გახლდით, კარგი დასვენება მოვიწყვეთ. რატომღაც ჩემს შვილს ჩაფრენის დღიდან გადავეკიდე, საქართველოსა და შვეიცარიას შორის განსხვავება ეპოვა. პირველ დღეს ვერ მიხვდა. მეორე დღეს უკვე დავალება მივეცი – ხვალ განსხვავების სამი პუნქტი უნდა დამისახელო–მეთქი. სამი განსხვავება იყო ის, რომ იქ უცხო ენაზე საუბრობენ, ჩიტები არ დაფრინავენ და სხვა ბრენდის რძე და კარაქი იყიდება – ლილუმ საქართველოსა და შვეიცარიას შორის მეტი განსხვავება ვერ მოძებნა. ეს იმას ნიშნავს, რომ ის ცხოვრობს ისე, როგორც მე ვოცნებობ, რომ ვიცხოვრო, რამაც ძალიან გამაკვირვა და ამასთანავე გამახარა.
– შვეიცარიაში პირველად იყავით?
– დიახ, პირველად გახლდით, მეგობართან ჩავედი სტუმრად. იმდენი ფული არასოდეს მექნება, რომ ჟენევაში სასტუმროში გავჩერდე. იქ განვითარებისა და ცხოვრების დონის სხვა საფეხურზე არიან, ვიდრე ევროპის სხვა ქვეყნები თუ ქალაქები, სადაც ნამყოფი ვარ. შვეიცარიაში გასართობად ვერ წახვალთ, იქ უნდა დაისვენოთ, ოღონდ ცოტა სხვა ხარისხში, რასაც მივესალმები.
– როგორ ისვენებს ხალხი შვეიცარიაში?
– მთელი შვეიცარია ტბის გარშემოა წამოგორებული, ოღონდ ძვირადღირებულ წამოსაგორებელზე ნებივრობენ და გვერდით ძვირადღირებული საკვები უდევთ. გადაკოტრიალდებიან – შეჭამენ, გადმოკოტრიალდებიან – ცალ ხელს ტბაში ჩაყოფენ. დადიან იახტები, სადაც არარეალურად მაღალ ხარისხში ჩაცმული ადამიანები არიან წამოსკუპებული. სხვა განზომილებაში მოვხვდი, ისეთში, როგორშიც მე ვერასოდეს ვიცხოვრებ. არ მაქვს იმდენი ფული, რომ ოდესმე ამ ხარისხში ვიცხოვრო. მართლა საოცრებაა!
ჟენევამ თავისი სიმშვიდით მომხიბლა. ლილუ კომფორტული ადამიანია. ჩემი მეგობრის შვილთან ერთად დილიდანვე გადიოდა სასეირნოდ, ის თავისთვის ერთობოდა, მე ჩემთვის ვისვენებდი. ჩვენი იქ ყოფნა ჟენევობას დაემთხვა. თბილისობისმაგვარი დღესასწაულია.
– იქ როგორ აღნიშნავენ?
– მთელი კვირა ზღაპარში ცხოვრობს ხალხი. ჟენევობა საინტერესოდ სრულდება – ცაში ორსაათნახევრიანი ფეიერვერკის სპექტაკლი იმართება. ეს ყველაფერი კლასიკური მუსიკის ფონზე ხდებოდა. ბოლოს მართლა მეგონა, რომ დედამიწა მოწყდა და ჩვენ სადღაც აღმოვჩნდით.
ჟენევობაზე იქაც გაიმართა ბაზრობა, კეპი შევიძინე მხოლოდ, ისიც ლილუს თხოვნით. უამრავი ტურისტი მოძრაობდა, მაგრამ მაინც ყველგან შვეიცარული სიმშვიდე სუფევდა.
– გერმანიაში როგორი დრო გაატარეთ?
– ბერლინი ერთ–ერთი ქალაქია, რომელიც ძალიან მიყვარს. იქაც ჩემი მეგობარი ცხოვრობს და მუდმივად მისი სტუმარი ვარ. ბერლინში დიდი სიამოვნებით ვიცხოვრებდი. ვერ გეტყვით, რატომ, მაგრამ იქ ყველაზე დაცულად ვგრძნობ თავს. არ ვიცი, ბერლინში პოლიცია მიცავს თუ სხვა სისტემა, მაგრამ განცდა მაქვს, რომ საოცრად დაცული ვარ, თავისუფლად ვსუნთქავ და ყველაფერს ძალდატანების გარეშე ვაკეთებ. იქაურობა შეიძლება იმიტომაც მიყვარს, რომ ჩემი მეგობარი კარგ უბანში ცხოვრობს. 10 წელია, ზედიზედ ჩემს მეგობარ ეკასთან დავდივარ, სადაც გავიცანი ადამიანები, ვისთან ერთადაც ყოველ დილას ყავას ვსვამ. შეგრძნება მაქვს, რომ ჩემი სახლის ქვეშ კაფეში ვზივარ. ბერლინში საცხოვრებლად სიამოვნებით გადავიდოდი.
– ვიზუალურად რითია ბერლინი გამორჩეული?
– ყველაფერი შენია, მაგრამ არაფერი გეხება და გაწუხებს. თბილისზე რომ ამბობენ, რა უბედურებაა, ეს ააშენეს, ის გააფერადეს ან კიდევ ის რატომ დადგესო, ბერლინში კიდევ უფრო დიდ საოცრებას ნახავთ. შუშას ცვლის ლითონი, ლითონს – ფერადი, ფერადს – გრაფიტი და ასე შემდეგ, იქ მუდმივად რემონტია. არ არსებობს, ბერლინში ჩავიდე და რომელიმე უბანი გადაკეტილი არ დამხვდეს. სულ რაღაც კეთდება.
– მუზეუმები დაათვალიერეთ?
– ბერლინი მუზეუმების ქალაქია, მაგრამ ლილუს შთაბეჭდილებიდან გამომდინარე, რამდენიმეს გამოვარჩევდი, მათ შორის, დინოზავრების მუზეუმს, სადაც ყველაფერი იმდენად ნატურალურია, რომ შევედი, შემეშინდა. ამ მუზეუმში ყველანაირი მწერი თუ დინოზავრია დაცული. საოცარი სანახაობაა! სუსტი ნერვების მქონე ადამიანი შეიძლება ვერც შევიდეს. ლილუ ყველაფრით მოიხიბლა, მაგრამ საქართველო გერმანიისგანაც ვერაფრით განასხვავა. ბავშვებისთვის უამრავი გასართობი ადგილი ნახა და ამითაც აღფრთოვანებული იყო. ბერლინში მდებარე გასართობ პარკებში ისევე შეგიძლიათ გაერთოთ, როგორც ჩვენთან მთაწმინდაზე. განსხვავება ისაა, რომ ბერლინში ფულს არ ხარჯავთ.
– ზოგადად უცხო ქალაქში ყველაზე მეტად რითი ინტერესდებით?
– მხოლოდ ფეხით სეირნობით და დაკვირვებით. სადაც უნდა ჩავიდე, არც მუზეუმში მივდივარ, არც საჭმელად და არც მაღაზიებში, ჯერ ფეხით დავდივარ დაუსრულებლად. საბედნიეროდ, გენიალური ორიენტაციის უნარი მაქვს. სასურველ მისამართს შემიძლია წუთებში მივადგე. რუკით არასოდეს ვსარგებლობ. მაქვს ინტუიცია, რომელიც არ მღალატობს. მაგალითად, ესპანეთში ინგლისურ წარწერას ვერსად ნახავთ, არც ესპანური ვიცი, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ყველგან თავისუფლად ვაგნებ ყოველგვარი შეკითხვის დასმის გარეშე.
– ესე იგი, უცხო ქალაქში არასოდეს დაიკარგებით?
– ასე გამოდის. ერთი შემთხვევა მახსენდება, როცა ფორტ ბოიარდის გადაღებაზე ვიყავი. ბერლინში წავედი, საიდანაც მატარებლით პარიზში უნდა ჩავსულიყავი, რომ საქართველოში გადმოვფრენილიყავი. ინგლისურად იქაც არაფერს აცხადებენ. კიოლნში კი მეორე მატარებელზე უნდა გადავმჯდარიყავი. რატომღაც მატარებელი არ მოვიდა. სალაროში რომ ვიკითხე, აღმოჩნდა, რომ ჩემი მატარებელი სხვა ხაზიდან წასულა. სალაროს თანამშრომელს ვუსაყვედურე – მე რა დავაშავე, რომ გერმანული არ ვიცი–მეთქი. საფრანგეთში ჩემს რეისს ძლივს მივუსწარი, მაგრამ ეს ჩემი ბრალი არ იყო. სხვათა შორის, ჩემი ინციდენტის მერე გერმანიის რკინიგზის სადგურში ინგლისურად გამოცხადებაც დაიწყეს.
– ენის არცოდნის გამო სხვა ქვეყანაშიც შეგქმნიათ პრობლემა?
– არა, რადგან ინგლისური ყველამ იცის. თუ არ იცის, ესმის მაინც და შეკითხვაზე გპასუხობენ. პარადოქსულია, მაგრამ რუსული ყველგან ყველამ იცის. ჯერ ქალაქი არ მინახავს, რუსულად ერთმანეთს არ გამოლაპარაკებოდნენ. მე და ჩემს შვილს კი რატომღაც ფრანგულად მოგვმართავენ. არ ვიცი, ფრანგები რატომ ვგონივართ, მაგრამ ასეა. ეს ფაქტი ლილუს ძალიან ახარებს, რადგან ფრანგულ სკოლაში დადის და უხარია.
– წეღან ესპანეთი ახსენეთ, იქაც დასასვენებლად იყავით?
– ესპანეთში რამდენჯერმე ვარ ნამყოფი. იქაც მეგობართან დავდივარ სტუმრად. ბარსელონა თბილისს წააგავს. ბევრი ქვაფენილი და ჭადრის ხეა. ზღვასთან ფეხით მიხვალ და ფეხით მთებშიც შეგიძლია აღმოჩნდე. პატარა და ხმაურიანი ქალაქია, სადაც ტრანსპორტი არ გჭირდება. ქუჩები მუდამ სუფთაა.
სტამბულში არავინ მყავს, მაგრამ იქ ყოველთვის მიხარია ჩასვლა. კულტურული ღრეობაა! ერთსა და იმავე ქუჩაზე იმდენი რამე ხდება, ემოციისგან იღლები. ვიღაც გევაჭრება, ვიღაც გეფერება, ვიღაც მოგდევს... დიდი მოძრაობაა, რაც მხიბლავს. სიმშვიდეს ეს მირჩევნია.
– ღამის გართობა გაინტერესებთ?
– კლუბების იშვიათი სტუმარი ვარ, ეს ჩემი სტიქია არაა. ბერლინში რამდენიმე კლუბს ვესტუმრე. იქაური კლუბი თავისუფლებით, ნარკოტიკის მოხმარებით, მუსიკით, ხალხის რაოდენობით, ხარისხითაა გამორჩეული და არა – ჩხუბითა და დაჭრით. ბერლინის კლუბებში დადის ხალხი, ვისაც მუსიკა რეალურად უყვარს. იქაურ კლუბში რომ შედიხარ, 3 დღე არ უნდა გამოხვიდე, მაგრამ ამ შემთხვევაში ნარკოტიკის მიღებაა საჭირო, რაზეც იქ არავის იჭერენ და არც არავის აჯარიმებენ. ნარკოტიკის მოხმარება თავისუფალია, მხოლოდ "ბარიგებს" იჭერენ, ამიტომ კლუბის მოყვარულები ბერლინზე გიჟდებიან.
– რომელიმე ქვეყნის სამზარეულო თუ გიყვართ გამორჩეულად?
– იმდენად ცოტას ვჭამ, რომ სამზარეულო არსად მაინტერესებს. რამდენიმე წელი მეხვეწებოდნენ მეგობრები, იაპონური სამზარეულო გასინჯე და მიხვდები, რა არის ჭამაო. გავრისკე და გავსინჯე, ოღონდ შეზღუდული რაოდენობა. ჩინური კერძებიც გავსინჯე, მაგრამ მაინც ჩემებურად ვიკვებები. არასდროს მიჭამია პომიდორი, ბადრიჯანი, ლობიო, სალათები, რძის პროდუქტი... სადაც უნდა ჩავიდე, მშიერი არ ვრჩები. გემრიელი პური და ქათმისგან მომზადებული კერძები ყველგან არის. ამ საკითხში ლილუ ზუსტად ჩემნაირია, ოღონდ ასე არ გამიზრდია, ალბათ გენეტიკამ ითამაშა თავისი როლი.
– უცხო ქვეყნებში შოპინგს რა დროს უთმობთ?
– ფული თუ მაქვს, საყიდლებისთვის ყოველთვის მოვიცლი, რადგან გარდერობის, ტექნიკის და აქსესუარების განახლება მიყვარს. შემიძლია მშიერი დავრჩე და სათვალეს მაინც ვიყიდი, მაგრამ არასდროს ვიკეთებ. სათვალეს ვერ ვიხდენ, ამის მიუხედავად, მაინც სულ ვყიდულობ. ძალიან ბევრი სათვალე გავაჩუქე. ისეთებიც დევს ჩემს უჯრაში, რომლებიც მომწონს, მაგრამ არ მკეთებია.
საზღვარგარეთ არასოდეს მივდივარ იმდენი ფულით, რომ ყველა მეგობარს ვუყიდო საჩუქარი. ერთს თუ ჩამოვუტან, მაშინ არავინ უნდა გამოვტოვო, ამიტომ ოჯახის წევრებისთვის უფრო ჩამომაქვს რაღაცეები, უფრო მეტი კი – ჩემი შვილისთვის.
– ვინ არის თქვენთვის ყველაზე კომფორტული თანამგზავრი?
– ყველაზე მეტად მარტო მოგზაურობა მიყვარს, საკუთარ თავთან არასდროს ვიწყენ. ჯოგური ცხოვრება და სხვასთან ერთად რაღაცის კეთება არ მომწონს. ამ დროს მუდმივად დაძაბული ხარ. მას შია, შენც უნდა ჭამო, იმას ზღვაზე უნდა, შენც უნდა წახვიდე, ანუ იზღუდები. ამიტომ თუ საშუალება მაქვს, ყოველთვის მირჩევნია, მარტო წავიდე სამოგზაუროდ, თუმცა ლილუსთან ერთად მოგზაურობაც არაა რთული. ხშირად მეუბნება, თვითმფრინავი მენატრებაო. ამას ისე ამბობს ხოლმე, კაცს ეგონება, თვითმფრინავში დაიბადა.
– თქვენ როგორი დამოკიდებულება გაქვთ ფრენისადმი, თქვენც გენატრებათ ხოლმე?
– თვითმფრინავი ჩემთვის ერთგვარი სტრესია. წამალს ვსვამ და ისე დავფრინავ, ოღონდ კი არ ვიძინებ, ვითიშები. ეს აბი ნერვულ სისტემას მითრგუნავს. ძილი არ შემიძლია, ხომ უნდა ვაკონტროლო, რა ხდება თვითმფრინავში?
– ეს შიში კონკრეტულ შემთხვევას უკავშირდება?
– არა. ერთ მშვენიერ დღეს მივხვდი, რომ ძალიან უსიამოვნოა, როცა რკინის დიდ, გაურკვეველ აგრეგატში რამდენიმე ათას კილომეტრ სიმაღლეზე, არაფრით დაცული ხარ გამოკიდებული. შარშან მე და ლილუ თურქეთიდან მოვფრინავდით. ჩვენი თვითმფრინავის ქანაობა 40 წუთი არ დასრულდა. დავტოვე ლილუ და ვუთხარი, სკოლაში ჩავაბარე, მფრინავი უნდა გავხდე და მფრინავებთან შევალ–მეთქი. არ მინდოდა, დავენახე, როგორ მეშინოდა. ბორტგამცილებელს ვთხოვე, მფრინავებთან შევეყვანე. მათ მშვიდ სახეს რომ ვხედავ, მეც ვმშვიდდები ხოლმე. შევედი მათთან, მაგრამ მშვიდი სახეები ვერ დავინახე. მონიტორზე ბევრი წითელი წერტილი შევნიშნე და ვიკითხე, რა არის–მეთქი. ეს ის წითელი წერტილებია, სადაც არ უნდა შევფრინდეთო. მონიტორი ფაქტობრივად სულ წითელი იყო! ვიკითხე, როგორ უნდა გავიდეთ სამშვიდობოს–მეთქი და მხოლოდ ღმერთზე ვართ დამოკიდებულიო.
ერთ–ერთ მფრინავს ჩავეხუტე, თან ყველაფერს მობილურით ვიღებდი და ვფიქრობდი, ყველამ ნახოს, როგორ ვიღუპები–მეთქი. ამ ვიდეოში კარგად ისმის ჩემი კვნესა და მფრინავების სიტყვები: "ღმერთი თუ გადაგვარჩენს!". საბედნიეროდ, თვითმფრინავი მშვიდობით დაეშვა. ლილუ იჯდა თავის მეგობართან ერთად, თამაშობდა და ვერ მიხვდა, რა გადავიტანეთ.
სოფიო ბოჭორიძე, ჟურნალი სარკე
ბოლო პერიოდში 10 წლის შვილთან, ლილუსთან ერთადაც დაიწყო მოგზაურობა. გასულ წელს დედა–შვილმა ბერლინსა და ჟენევაში მოიწყვეს დასვენება.
– ნანიკო, რასთან ასოცირდება თქვენთვის მოგზაურობის პროცესი?
– მოგზაურობის პროცესი ჩემთვის განახლებასთან ასოცირდება, თუნდაც ეს ერთი დღით საქართველოს მასშტაბით მოგზაურობა იყოს. ძალიან მიყვარს მოგზაურობა, თუ ამის საშუალება მაქვს. ახლა ცოტა მოვიკოჭლებ, არსად წავსულვარ, თუმცა ამ მხრივ რამდენიმე წელი იმდენად დატვირთული მქონდა, ის შთაბეჭდილებები და ემოცია, რაც მაშინ მივიღე, ჯერ კიდევ მყოფნის. აქაურობას ახლაც სიამოვნებით დავტოვებდი და წავიდოდი სამოგზაუროდ, თუნდაც საქართველოს ნებისმიერ კუთხეში.
– საქართველოს კუთხეებში სიარული თქვენთვის მოგზაურობაა?
– რატომაც არა? ძალიან ლამაზი ქვეყანა გვაქვს თავისი უამრავი საკურორტო ზონით. არაერთი სასტუმრო და ბევრი საშუალება გვაქვს იმისთვის, რომ ლოკალურად ვიმოგზაუროთ, ბევრი ლამაზი ადგილი ვნახოთ და სახლში ბედნიერები დავბრუნდეთ.
საქართველოს ყველა კუთხე მოვლილი მაქვს. შარშან მე და ჩემმა მეგობრებმა დავგეგმეთ, რომ ყოველ პარასკევსა და შაბათ–კვირას საქართველოს სხვადასხვა კუთხე მოგვენახულებინა. ასეთი ემოციური სამი დღე საზღვარგარეთაც არ გამიტარებია. ყაზბეგი, სვანეთი, კახეთი, რაჭა, ცაგერი... სად აღარ ვიყავით. გასულ წელს ყველაზე კარგი მაისი და ივნისი მქონდა, რაც კი აქამდე გამიტარებია.
– გასულ წელს საზღვარგარეთ არ წასულხართ?
– ჩემს შვილთან, ლულუსთან ერთად ჟენევასა და ბერლინში გახლდით, კარგი დასვენება მოვიწყვეთ. რატომღაც ჩემს შვილს ჩაფრენის დღიდან გადავეკიდე, საქართველოსა და შვეიცარიას შორის განსხვავება ეპოვა. პირველ დღეს ვერ მიხვდა. მეორე დღეს უკვე დავალება მივეცი – ხვალ განსხვავების სამი პუნქტი უნდა დამისახელო–მეთქი. სამი განსხვავება იყო ის, რომ იქ უცხო ენაზე საუბრობენ, ჩიტები არ დაფრინავენ და სხვა ბრენდის რძე და კარაქი იყიდება – ლილუმ საქართველოსა და შვეიცარიას შორის მეტი განსხვავება ვერ მოძებნა. ეს იმას ნიშნავს, რომ ის ცხოვრობს ისე, როგორც მე ვოცნებობ, რომ ვიცხოვრო, რამაც ძალიან გამაკვირვა და ამასთანავე გამახარა.
– შვეიცარიაში პირველად იყავით?
– დიახ, პირველად გახლდით, მეგობართან ჩავედი სტუმრად. იმდენი ფული არასოდეს მექნება, რომ ჟენევაში სასტუმროში გავჩერდე. იქ განვითარებისა და ცხოვრების დონის სხვა საფეხურზე არიან, ვიდრე ევროპის სხვა ქვეყნები თუ ქალაქები, სადაც ნამყოფი ვარ. შვეიცარიაში გასართობად ვერ წახვალთ, იქ უნდა დაისვენოთ, ოღონდ ცოტა სხვა ხარისხში, რასაც მივესალმები.
– როგორ ისვენებს ხალხი შვეიცარიაში?
– მთელი შვეიცარია ტბის გარშემოა წამოგორებული, ოღონდ ძვირადღირებულ წამოსაგორებელზე ნებივრობენ და გვერდით ძვირადღირებული საკვები უდევთ. გადაკოტრიალდებიან – შეჭამენ, გადმოკოტრიალდებიან – ცალ ხელს ტბაში ჩაყოფენ. დადიან იახტები, სადაც არარეალურად მაღალ ხარისხში ჩაცმული ადამიანები არიან წამოსკუპებული. სხვა განზომილებაში მოვხვდი, ისეთში, როგორშიც მე ვერასოდეს ვიცხოვრებ. არ მაქვს იმდენი ფული, რომ ოდესმე ამ ხარისხში ვიცხოვრო. მართლა საოცრებაა!
ჟენევამ თავისი სიმშვიდით მომხიბლა. ლილუ კომფორტული ადამიანია. ჩემი მეგობრის შვილთან ერთად დილიდანვე გადიოდა სასეირნოდ, ის თავისთვის ერთობოდა, მე ჩემთვის ვისვენებდი. ჩვენი იქ ყოფნა ჟენევობას დაემთხვა. თბილისობისმაგვარი დღესასწაულია.
– იქ როგორ აღნიშნავენ?
– მთელი კვირა ზღაპარში ცხოვრობს ხალხი. ჟენევობა საინტერესოდ სრულდება – ცაში ორსაათნახევრიანი ფეიერვერკის სპექტაკლი იმართება. ეს ყველაფერი კლასიკური მუსიკის ფონზე ხდებოდა. ბოლოს მართლა მეგონა, რომ დედამიწა მოწყდა და ჩვენ სადღაც აღმოვჩნდით.
ჟენევობაზე იქაც გაიმართა ბაზრობა, კეპი შევიძინე მხოლოდ, ისიც ლილუს თხოვნით. უამრავი ტურისტი მოძრაობდა, მაგრამ მაინც ყველგან შვეიცარული სიმშვიდე სუფევდა.
– გერმანიაში როგორი დრო გაატარეთ?
– ბერლინი ერთ–ერთი ქალაქია, რომელიც ძალიან მიყვარს. იქაც ჩემი მეგობარი ცხოვრობს და მუდმივად მისი სტუმარი ვარ. ბერლინში დიდი სიამოვნებით ვიცხოვრებდი. ვერ გეტყვით, რატომ, მაგრამ იქ ყველაზე დაცულად ვგრძნობ თავს. არ ვიცი, ბერლინში პოლიცია მიცავს თუ სხვა სისტემა, მაგრამ განცდა მაქვს, რომ საოცრად დაცული ვარ, თავისუფლად ვსუნთქავ და ყველაფერს ძალდატანების გარეშე ვაკეთებ. იქაურობა შეიძლება იმიტომაც მიყვარს, რომ ჩემი მეგობარი კარგ უბანში ცხოვრობს. 10 წელია, ზედიზედ ჩემს მეგობარ ეკასთან დავდივარ, სადაც გავიცანი ადამიანები, ვისთან ერთადაც ყოველ დილას ყავას ვსვამ. შეგრძნება მაქვს, რომ ჩემი სახლის ქვეშ კაფეში ვზივარ. ბერლინში საცხოვრებლად სიამოვნებით გადავიდოდი.
– ვიზუალურად რითია ბერლინი გამორჩეული?
– ყველაფერი შენია, მაგრამ არაფერი გეხება და გაწუხებს. თბილისზე რომ ამბობენ, რა უბედურებაა, ეს ააშენეს, ის გააფერადეს ან კიდევ ის რატომ დადგესო, ბერლინში კიდევ უფრო დიდ საოცრებას ნახავთ. შუშას ცვლის ლითონი, ლითონს – ფერადი, ფერადს – გრაფიტი და ასე შემდეგ, იქ მუდმივად რემონტია. არ არსებობს, ბერლინში ჩავიდე და რომელიმე უბანი გადაკეტილი არ დამხვდეს. სულ რაღაც კეთდება.
– მუზეუმები დაათვალიერეთ?
– ბერლინი მუზეუმების ქალაქია, მაგრამ ლილუს შთაბეჭდილებიდან გამომდინარე, რამდენიმეს გამოვარჩევდი, მათ შორის, დინოზავრების მუზეუმს, სადაც ყველაფერი იმდენად ნატურალურია, რომ შევედი, შემეშინდა. ამ მუზეუმში ყველანაირი მწერი თუ დინოზავრია დაცული. საოცარი სანახაობაა! სუსტი ნერვების მქონე ადამიანი შეიძლება ვერც შევიდეს. ლილუ ყველაფრით მოიხიბლა, მაგრამ საქართველო გერმანიისგანაც ვერაფრით განასხვავა. ბავშვებისთვის უამრავი გასართობი ადგილი ნახა და ამითაც აღფრთოვანებული იყო. ბერლინში მდებარე გასართობ პარკებში ისევე შეგიძლიათ გაერთოთ, როგორც ჩვენთან მთაწმინდაზე. განსხვავება ისაა, რომ ბერლინში ფულს არ ხარჯავთ.
– ზოგადად უცხო ქალაქში ყველაზე მეტად რითი ინტერესდებით?
– მხოლოდ ფეხით სეირნობით და დაკვირვებით. სადაც უნდა ჩავიდე, არც მუზეუმში მივდივარ, არც საჭმელად და არც მაღაზიებში, ჯერ ფეხით დავდივარ დაუსრულებლად. საბედნიეროდ, გენიალური ორიენტაციის უნარი მაქვს. სასურველ მისამართს შემიძლია წუთებში მივადგე. რუკით არასოდეს ვსარგებლობ. მაქვს ინტუიცია, რომელიც არ მღალატობს. მაგალითად, ესპანეთში ინგლისურ წარწერას ვერსად ნახავთ, არც ესპანური ვიცი, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ყველგან თავისუფლად ვაგნებ ყოველგვარი შეკითხვის დასმის გარეშე.
– ესე იგი, უცხო ქალაქში არასოდეს დაიკარგებით?
– ასე გამოდის. ერთი შემთხვევა მახსენდება, როცა ფორტ ბოიარდის გადაღებაზე ვიყავი. ბერლინში წავედი, საიდანაც მატარებლით პარიზში უნდა ჩავსულიყავი, რომ საქართველოში გადმოვფრენილიყავი. ინგლისურად იქაც არაფერს აცხადებენ. კიოლნში კი მეორე მატარებელზე უნდა გადავმჯდარიყავი. რატომღაც მატარებელი არ მოვიდა. სალაროში რომ ვიკითხე, აღმოჩნდა, რომ ჩემი მატარებელი სხვა ხაზიდან წასულა. სალაროს თანამშრომელს ვუსაყვედურე – მე რა დავაშავე, რომ გერმანული არ ვიცი–მეთქი. საფრანგეთში ჩემს რეისს ძლივს მივუსწარი, მაგრამ ეს ჩემი ბრალი არ იყო. სხვათა შორის, ჩემი ინციდენტის მერე გერმანიის რკინიგზის სადგურში ინგლისურად გამოცხადებაც დაიწყეს.
– ენის არცოდნის გამო სხვა ქვეყანაშიც შეგქმნიათ პრობლემა?
– არა, რადგან ინგლისური ყველამ იცის. თუ არ იცის, ესმის მაინც და შეკითხვაზე გპასუხობენ. პარადოქსულია, მაგრამ რუსული ყველგან ყველამ იცის. ჯერ ქალაქი არ მინახავს, რუსულად ერთმანეთს არ გამოლაპარაკებოდნენ. მე და ჩემს შვილს კი რატომღაც ფრანგულად მოგვმართავენ. არ ვიცი, ფრანგები რატომ ვგონივართ, მაგრამ ასეა. ეს ფაქტი ლილუს ძალიან ახარებს, რადგან ფრანგულ სკოლაში დადის და უხარია.
– წეღან ესპანეთი ახსენეთ, იქაც დასასვენებლად იყავით?
– ესპანეთში რამდენჯერმე ვარ ნამყოფი. იქაც მეგობართან დავდივარ სტუმრად. ბარსელონა თბილისს წააგავს. ბევრი ქვაფენილი და ჭადრის ხეა. ზღვასთან ფეხით მიხვალ და ფეხით მთებშიც შეგიძლია აღმოჩნდე. პატარა და ხმაურიანი ქალაქია, სადაც ტრანსპორტი არ გჭირდება. ქუჩები მუდამ სუფთაა.
სტამბულში არავინ მყავს, მაგრამ იქ ყოველთვის მიხარია ჩასვლა. კულტურული ღრეობაა! ერთსა და იმავე ქუჩაზე იმდენი რამე ხდება, ემოციისგან იღლები. ვიღაც გევაჭრება, ვიღაც გეფერება, ვიღაც მოგდევს... დიდი მოძრაობაა, რაც მხიბლავს. სიმშვიდეს ეს მირჩევნია.
– ღამის გართობა გაინტერესებთ?
– კლუბების იშვიათი სტუმარი ვარ, ეს ჩემი სტიქია არაა. ბერლინში რამდენიმე კლუბს ვესტუმრე. იქაური კლუბი თავისუფლებით, ნარკოტიკის მოხმარებით, მუსიკით, ხალხის რაოდენობით, ხარისხითაა გამორჩეული და არა – ჩხუბითა და დაჭრით. ბერლინის კლუბებში დადის ხალხი, ვისაც მუსიკა რეალურად უყვარს. იქაურ კლუბში რომ შედიხარ, 3 დღე არ უნდა გამოხვიდე, მაგრამ ამ შემთხვევაში ნარკოტიკის მიღებაა საჭირო, რაზეც იქ არავის იჭერენ და არც არავის აჯარიმებენ. ნარკოტიკის მოხმარება თავისუფალია, მხოლოდ "ბარიგებს" იჭერენ, ამიტომ კლუბის მოყვარულები ბერლინზე გიჟდებიან.
– რომელიმე ქვეყნის სამზარეულო თუ გიყვართ გამორჩეულად?
– იმდენად ცოტას ვჭამ, რომ სამზარეულო არსად მაინტერესებს. რამდენიმე წელი მეხვეწებოდნენ მეგობრები, იაპონური სამზარეულო გასინჯე და მიხვდები, რა არის ჭამაო. გავრისკე და გავსინჯე, ოღონდ შეზღუდული რაოდენობა. ჩინური კერძებიც გავსინჯე, მაგრამ მაინც ჩემებურად ვიკვებები. არასდროს მიჭამია პომიდორი, ბადრიჯანი, ლობიო, სალათები, რძის პროდუქტი... სადაც უნდა ჩავიდე, მშიერი არ ვრჩები. გემრიელი პური და ქათმისგან მომზადებული კერძები ყველგან არის. ამ საკითხში ლილუ ზუსტად ჩემნაირია, ოღონდ ასე არ გამიზრდია, ალბათ გენეტიკამ ითამაშა თავისი როლი.
– უცხო ქვეყნებში შოპინგს რა დროს უთმობთ?
– ფული თუ მაქვს, საყიდლებისთვის ყოველთვის მოვიცლი, რადგან გარდერობის, ტექნიკის და აქსესუარების განახლება მიყვარს. შემიძლია მშიერი დავრჩე და სათვალეს მაინც ვიყიდი, მაგრამ არასდროს ვიკეთებ. სათვალეს ვერ ვიხდენ, ამის მიუხედავად, მაინც სულ ვყიდულობ. ძალიან ბევრი სათვალე გავაჩუქე. ისეთებიც დევს ჩემს უჯრაში, რომლებიც მომწონს, მაგრამ არ მკეთებია.
საზღვარგარეთ არასოდეს მივდივარ იმდენი ფულით, რომ ყველა მეგობარს ვუყიდო საჩუქარი. ერთს თუ ჩამოვუტან, მაშინ არავინ უნდა გამოვტოვო, ამიტომ ოჯახის წევრებისთვის უფრო ჩამომაქვს რაღაცეები, უფრო მეტი კი – ჩემი შვილისთვის.
– ვინ არის თქვენთვის ყველაზე კომფორტული თანამგზავრი?
– ყველაზე მეტად მარტო მოგზაურობა მიყვარს, საკუთარ თავთან არასდროს ვიწყენ. ჯოგური ცხოვრება და სხვასთან ერთად რაღაცის კეთება არ მომწონს. ამ დროს მუდმივად დაძაბული ხარ. მას შია, შენც უნდა ჭამო, იმას ზღვაზე უნდა, შენც უნდა წახვიდე, ანუ იზღუდები. ამიტომ თუ საშუალება მაქვს, ყოველთვის მირჩევნია, მარტო წავიდე სამოგზაუროდ, თუმცა ლილუსთან ერთად მოგზაურობაც არაა რთული. ხშირად მეუბნება, თვითმფრინავი მენატრებაო. ამას ისე ამბობს ხოლმე, კაცს ეგონება, თვითმფრინავში დაიბადა.
– თქვენ როგორი დამოკიდებულება გაქვთ ფრენისადმი, თქვენც გენატრებათ ხოლმე?
– თვითმფრინავი ჩემთვის ერთგვარი სტრესია. წამალს ვსვამ და ისე დავფრინავ, ოღონდ კი არ ვიძინებ, ვითიშები. ეს აბი ნერვულ სისტემას მითრგუნავს. ძილი არ შემიძლია, ხომ უნდა ვაკონტროლო, რა ხდება თვითმფრინავში?
– ეს შიში კონკრეტულ შემთხვევას უკავშირდება?
– არა. ერთ მშვენიერ დღეს მივხვდი, რომ ძალიან უსიამოვნოა, როცა რკინის დიდ, გაურკვეველ აგრეგატში რამდენიმე ათას კილომეტრ სიმაღლეზე, არაფრით დაცული ხარ გამოკიდებული. შარშან მე და ლილუ თურქეთიდან მოვფრინავდით. ჩვენი თვითმფრინავის ქანაობა 40 წუთი არ დასრულდა. დავტოვე ლილუ და ვუთხარი, სკოლაში ჩავაბარე, მფრინავი უნდა გავხდე და მფრინავებთან შევალ–მეთქი. არ მინდოდა, დავენახე, როგორ მეშინოდა. ბორტგამცილებელს ვთხოვე, მფრინავებთან შევეყვანე. მათ მშვიდ სახეს რომ ვხედავ, მეც ვმშვიდდები ხოლმე. შევედი მათთან, მაგრამ მშვიდი სახეები ვერ დავინახე. მონიტორზე ბევრი წითელი წერტილი შევნიშნე და ვიკითხე, რა არის–მეთქი. ეს ის წითელი წერტილებია, სადაც არ უნდა შევფრინდეთო. მონიტორი ფაქტობრივად სულ წითელი იყო! ვიკითხე, როგორ უნდა გავიდეთ სამშვიდობოს–მეთქი და მხოლოდ ღმერთზე ვართ დამოკიდებულიო.
ერთ–ერთ მფრინავს ჩავეხუტე, თან ყველაფერს მობილურით ვიღებდი და ვფიქრობდი, ყველამ ნახოს, როგორ ვიღუპები–მეთქი. ამ ვიდეოში კარგად ისმის ჩემი კვნესა და მფრინავების სიტყვები: "ღმერთი თუ გადაგვარჩენს!". საბედნიეროდ, თვითმფრინავი მშვიდობით დაეშვა. ლილუ იჯდა თავის მეგობართან ერთად, თამაშობდა და ვერ მიხვდა, რა გადავიტანეთ.
სოფიო ბოჭორიძე, ჟურნალი სარკე