ყველაზე ძუნწი და ხელგაშლილი მდიდრები

ძველ საბერძნეთში ვერცხლის მონეტა- ობოლი იყო მიმოქცევაში, ხოლო სპარტაში ობოლებს ვეებერთელა რკინის წნელების ფორმა ჰქონდათ, რათა სპარტელებს ნაკლებად ეფიქრათ გამდიდრებაზე, ამასთან, არ მოეპარათ და ქრთამი არავისთვის მიეცათ.

მდიდრები და ძალიან მდიდრები

უზარმაზარი საოკეანო იახტები, უძვირფასესი საათები, ბრილიანტებით მოჭედილი მობილური ტელეფონები, მდიდრული სახლები, ყველაზე პრესტიჟული ავტომობილები და კიდევ ბევრი სხვა რამ- მრავალ ჩვენგანს ეს ყველაფერი მილიარდერთა ყოფა-ცხოვრების ყოველდღიურ ატრიბუტებად მიაჩნია, მაგრამ თურმე მთლად ასეც არ გახლავთ საქმე. მაგალითად, აშშ-ში უზო-მო სიმდიდრით თავის მოწონება ცუდ ტონად მიიჩნევა. ძალიან ძვირფასი მანქანებით უფრო ხში-რად დადიან არა მილიონერები და მილიარდერები, არამედ მეტ-ნაკლებად საშუალო შეძლების ადამიანები.
საინტერესო სოციოლოგიური გამოკვლევის შედეგები ცხადყოფს, რომ ადგილობრივი მდიდრები, მაგალითად, ყიდულობენ თანამედროვე სმარტფონებს, მაგრამ არა მათ უძვირფასეს ვა-რიანტებს. მილიარდერები ტანსაცმელსა და ფეხსაცმელს პრესტიჟულ მაღაზიებში იძენენ, მაგრამ იქ ისინი ყველაზე ძვირფას ნივთებს როდი ყიდულობენ. მათი გაკრიალებული ფეხსაცმელების ღირებულება თითქმის არასოდეს აღემატება 120 დოლარს, ხოლო ამ ადამიანთა უზადოდ გაუთოებული კოსტიუმები არასოდეს ღირს 300 დოლარზე ძვირი.
და, როგორც წესი, ეს არ ხდება სიძუნწის ანდა მომჭირნეობის გამო. მექსიკელ მილიარდერ კარლოს სლიმს ასეთი სიტყვები ეკუთვნის: ''გარეგანი ფუფუნება თავის თავში დარწმუნებულ ხალხს სჭირდება. მათთვის კი, ვინც საკუთარ თავს პატივს სცემს, ძვირფასი ნივთების მეშვეობით რაიმეს დამტკიცება უბრალოდ სასაცილოა''.

სერგეი ბრინის აქსიომა

ერთ-ერთი მათგანი, ვისთვისაც ამის დამტკიცება მართლაც სასაცილოა, საბჭოთა კავშირის ყოფილი მოქალაქე სერგეი ბრინი გახლავთ. სერგეის მამამ თავისი ოჯახი 1979 წელს წაიყვანა ამერიკაში.
სერგეიმ იქ ყოველგვარი პრობლემის გარეშე მიიღო განათლება. მან ჯერ კიდევ ადრეულ სიჭაბუკეში შეიმუშავა მსოფლიოში ყველაზე პოპულარული საძიებო სისტემა ''გუგლი'' და 33 წლის ასაკში 11 მილიარდი დოლარის მფლობელი გახდა, მაგრამ ისინი, რომლებიც ბრინს ჯერ კიდევ სტუდენტობის დროიდან იცნობდნენ, ამტკიცებენ, რომ გამდიდრების შემდეგ მისთვის არავითარი განსაკუთრებული ცვლილება არ შეუჩნევიათ არც ქცევებსა და არც ცხოვრების სტილში.
ბრინს არ გააჩნია არც იახტები, არც თვითმფრინავი, არც ძვირფასი მანქანები ანდა უძრავი ქონება. ცნობილი მეცნიერი ჩვეულებრივ სამოთახიან ბინაში ცხოვრობს. დადის მოკრძალებული, მაგრამ ეკოლოგიურად სუფთა ''ტოიოტა პრიუსით'', რომელიც აღჭურვილია არა მარტო ბენზინის ძრავით, არამედ ელექტრონული აკუმულაციური ბატარეით. ხშირად სამუშაოზე სერგეი გორგოლაჭებიანი ციგურებით მიემართება.
რა არის ეს, სიძუნწე? ჟურნალისტები ამ თემაზე ბრინის ფირმის თანამშრომლებსა და იმ ადამიანებს გაესაუბრნენ, რომლებსაც მან არაერთხელ გაუწია ფინანსური დახმარება.
- არა,- პასუხობენ ისინი ჟურნალისტებს,- სერგეი ბრინი ძალიან უბრალო, გულღია და ხელგაშლილი ადამიანია.
მაშ, რით აიხსნება მისი ცხოვრების ასეთი მოკრძალებული წესი? იმით, რომ ბრინის ცხოვრება, როგორც ზემოთ ითქვა, აქსიომაა, რაშიც მას აბსოლუტურად არაფრის დამტკიცება არ სჭირდება.

ქველმოქმედების რეკორდსმენი

გენიალურ ფინანსისტ უორენ ბაფეტს პლანეტის უმდიდრეს ადამიანთა სიაში მეოთხე ადგილი უჭირავს. ბაფეტის ქონება 66 მილიარდ დოლარად არის შეფასებული.
მას ძველი და მოდიდან უკვე დიდი ხნის გადასული მანქანა ''ლინკოლნს თაუნ გარი'' ჰყავს. და მისი ბინაც სულაც არ გახლავთ დიდი. იგი საკმაო ხნის წინ არის ნაყიდი 39 ათას დოლარად. ბინა ყოველგვარი საჭირო ნივთით არის გაწყობილი, სუფთა და აკურატულია, მაგრამ, როგორც უორენი ამტკიცებს, მასში ზედმეტი არაფერია.
პოპულარულ ამერიკულ გაზეთ ''ნიუ-იორკ თაიმსისთვის'' მიცემულ ინტერვიუში ბაფეტმა თქვა, რომ ვერ იტანს ვერც ზედმეტ ნივთებს და ვერც ფუფუნებას.
- ასეთი პატარა ბინა რატომ გაქვთ?- დაინტერესდა კორესპონდენტი.
- მაგრამ მე ხომ მასში მთლიანად ვეტევი,- უპასუხა მილიარდერმა.
მიუხედავად იმისა, რომ ყველაზე პრესტიჟულ და ძვირად ღირებულ რესტორნებში სადილობის ყოველგვარი საშუალება აქვს, ფინანსისტი მაინც სწრაფი კვების ქსელებს ამჯობინებს. ერთხელ
ერთი ასეთი რესტორნის თანამშრომელმა შესჩივლა, რომ მათი ობიექტის დახურვას აპირებენ და ის უმუშევარი დარჩება. ბაფეტი შეჰპირდა, რომ მოიფიქრებდა, როგორ შეძლებდა მის დახმარებას. და დაეხმარა. მან მთელი ქსელი იყიდა, ხოლო ის წამგებიანი რესტორანი მაინც არ დახურა.
არის თუ არა ბაფეტი წუწურაქი? არავითარ შემთხვევაში, იგი ძალზე გულუხვი ადამიანია, საქველმოქმედო საქმიანობას ყოველწლიურად მილიარდობით დოლარს ახმარს. ამ მხრივ მას აშშ-ის აბსოლუტური რეკორდიც კი ეკუთვნის- 2006 წელს უორენ ბაფეტმა 37 მილიარდი დოლარი გაიღო. გარდა ამისა, ფინანსისტმა თავის ანდერძში მიუთითა, რომ მისი ქონების 99% ავადმყოფებსა და ღარიბებს უნდა მოხმარდეს.
ფუფუნების ერთადერთი საგანი, რაზედაც ბაფეტი ადრეული ბავშვობიდანვე ოცნებობდა, თვითმფრინავია. და მილიარდერმა ის შეიძინა კიდეც.

წყლისა და საპნის გარეშე

ერთ ამერიკელ ქალბატონს, ჰენრიეტას, ერთხელ მეზობელი ქალი ესტუმრა და სთხოვა, ორი კვირით 30 დოლარი ესესხებინა. მეზობელმა ფული მიიღო, მაგრამ იძულებული გახდა, ხელი მოეწერა ვალდებულებაზე, რომ 50 დოლარს დააბრუნებდა. ქალმა ეს დროულად ვერ მოახერხა. კრედიტორი მას სახლში მიუვარდა, თმაში ჩაავლო ხელო და ისეთი ყვირილი მორთო, რომ ახლომდებარე სახლებიდან ხალხი მიცვივდა. მეზობლებმა მაშინვე დაფარეს დავალიანება.
ამ ფულის მიღების შემდეგ ჰენრიეტა თავისი დაკონკილი კაბით გაემართა დუქანში და დამტვრეული ნამცხვარი იყიდა, რაც ჩვეულებრივზე გაცილებით იაფი ღირდა. ამასთან, გამყიდველს თავგამოდებით ევაჭრებოდა.
ფულის დაზოგვის მიზნით ჰენრიეტა თითქმის არასოდეს რთავდა გათბობას. მას საპნის ერთი ნაჭე-რი ჰქონდა, მაგრამ ცდილობდა, მას საერთოდ არ შეხებოდა, ეშინოდა, რომ მალე ახლის ყიდვა მოუ-წევდა, ქალი ცივი წყლით იბანდა, რათა ცხელში ფული არ გადაეხადა. ძირითადად, შვრიის ცივი ფაფით იკვებებოდა, რომ მის გაცხელებაზე ზედმეტად არ დახარჯულიყო.
ჰენრიეტა ონკანის წყლის დალევას ამჯობინებდა, ამასთან, თვალყურს ადევნებდა, რათა ზედმეტად ერთი წვეთიც არ დაღვრილიყო. სინათლეს მხოლოდ უკიდურესი საჭიროების შემთხვევაში რთავდა.
ერთხელ მისმა პატარა ბიჭმა ნედმა, რომელიც თანატოლებთან ერთად ბურთს თამაშობდა, ფეხი მოიტეხა. ჰენრიეტამ სცადა, ბავშვი ღარიბებისთვის განკუთვნილ უფასო კლინიკაში მოეთავსებინა, რასაც გარკვეული დრო დასჭირდა. საბოლოოდ ფეხის ამპუტაცია გახდა საჭირო, რის შემდეგაც საბრალო ნედი კიდევ დიდხანს ელოდა თავის რიგს უფასო პროთეზის მისაღებად.

ნაგავსაყრელის მილიარდერი

ბოლოს და ბოლოს ჰენრიეტა გინესის რეკორდების წიგნში მოხვდა, როგორც პლანეტის ყველაზე ძუნწი ადამიანი.
მაინც რატომ დაიმსახურა ასეთი გადამეტებული ყურადღება? იმიტომ, რომ იგი მსოფლიოს ერთ-ერთი უმდიდრესი ქალბატონი გახლდათ. მას ჰენრიეტა გრინი ერქვა. 1907 წელს, როდესაც ამერიკა საბანკო პანიკამ მოიცვა, ნიუ-იორკის ხელისუფლებას უზარმაზარი თანხა დასჭირდა. ასეთი ფულის გაცემა (რასაკვირველია, საკმაოდ სოლიდური პროცენტებით) სწორედ ქალბატონმა გრინმა შეძლო.
ჰენრიეტა თავის ტვინში სისხლის ჩაქცევით გარდაიცვალა 81 წლის ასაკში. მას კიდევ უფრო დიდხანს შეეძლო ეცოცხლა, მაგრამ მომჭირნეობის გამო საჭირო წამლების ყიდვა არ მოისურვა.
გრინი, უთუოდ, გენიალური ქალი იყო. მას რჩევებისთვის ზოგჯერ მამაკაცი ფინანსისტებიც კი მიმართავდნენ, მაგრამ დარიგებებს იშვიათად თუ იღებდნენ, რადგან ჰენრიეტა ამის საფასურად ძალზე დიდ თანხებს ითხოვდა. ერთხელ მან ცინიკურად აღიარა: ''მე მხოლოდ იმ შემთხვევაში ვიქნებოდი ბედნიერი, თუკი კარგად გადამიხდიდნენ ყოველი ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვისთვის და ყოველი მოძრაობისთ-ვის, მე კი არაფრისთვის არ დამჭირდებოდა გადახდა''.
ნაცნობები ჰენრიეტა გრინს ''ნაგავსაყრელის მილიარდერს'' ეძახდნენ.

ნავთობნაძირალა

მაგრამ არ გეგონოთ, რომ ჰენრიეტა გრინი მსოფლიოს უმდიდრეს ადამიანთა შორის გინესის რეკორდების წიგნის ერთადერთი ''ღირსეული'' პრეტენდენტია. ამავე წიგნის ფურცლებზე სავსებით შესაძლებელი იყო, თავისი ადგილი ჟან პოლ გეტისაც დაეკავებინა. 1957 წელს ეს ნავთობის მეფე ჩვენი პლანეტის ყველაზე მდიდარი ადამიანი გახლდათ.
რა თქმა უნდა, იგი სუსტი სქესის განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევდა. ისინი ჟან პოლს მოსვენებას არ აძლევდნენ. თავის ყოველ ახალ პასიას გეტი რესტორანში ეპატიჟებოდა და სთავაზობდა, ნების-მიერი რამ აერჩია, თავისთვის კი მაგნატი ყველაზე მოკრძალებულ კერძებსა და სასმელებს უკვეთდა. მაგრამ როდესაც რესტორნის დატოვების დრო დგებოდა, გეტი აცხადებდა, რომ ყველა თავად ანაზღაურებს თავის შეკვეთას.
საკუთარ სახლში ჟან პოლმა ტაქსოფონები დააყენა. ასე იგი თავიდან იცილებდა სტუმართა საუბრების გადასახადებს. ტუალეტში მოხვედრა მათ მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეეძლოთ, თუკი ავტომატში მონეტას ჩააგდებდნენ. ჟანი ამბობდა, რომ ეს მხოლოდ უწყინარი ხუმრობაა, მაგრამ ისინი, რომლებიც კარგად იცნობდნენ პოლს, ამტკიცებდნენ, რომ ეს ხუმრობა კი არა, მისი ცხოვრების წესი იყო.
ჟანი არც ფინანსურ ოპერაციებში გახლდათ დიდად ფაქიზი. მისმა ერთმა პარტნიორმა, რომელიც გეტიმ სრულ გაკოტრებამდე მიიყვანა, ამ ''ნავთობის მეფეს'' ''ნავთობნაძირალა'' უწოდა.
ჟანმა კარგად უწყოდა თავისი რეპუტაციის შესახებ და ზოგჯერ თავსაც იმართლებდა: ''სიძუნწე ფინანსური წარმატების საფუძველია''.
მაგრამ ძნელია დაეთანხმო მუსიე პოლს. მაშინ როგორ მიაღწიეს წარმატებას იმ ადამიანებმა, რომლებიც მოკლებულნი არიან ამ საფუძველს, ისეთებმა, როგორებიც არიან სერგეი ბრინი და უორენ ბაფეტი?

პაატა გეგელაშვილი