"დაქალი ისე მომეჯაჭვა, მასთან ურთიერთობა ტანჯვად მექცა"

ცნობილი ნათქვამია: "მიართვი მას მთელი სამყარო და მერე მის ლამაზად შეფუთვასაც მოგთხოვს". ხშირად ხდება, როცა ადამიანს რაც მეტს უკეთებენ სხვები, მით მეტს მოითხოვს, ჰგონია, რომ ეს ყველას მოვალეობაა, ვინც მის გარშემოა და, თუ ისე არ ხდება, როგორც მას სურს, იქ ნამდვილი "ტრაგედია" იწყება. მათ სიყვარულიც თავისებური იციან – მესაკუთრული და სულისშემხუთველიც კი. ასეთი ადამიანები, როგორც წესი, კარგად შენიღბული მანიპულატორები არიან. ზოგჯერ მათ ენერგეტიკულ ვამპირებსაც უწოდებენ.
ჩვენმა რესპონდენტმა, ახალგაზრდა ქალმა ანამ, პირადი ცხოვრებიდან ასეთი შემთხვევა გვიამბო:
ანა:
– თამთასთან სკოლის ასაკიდან ვმეგობრობდი. ლამაზი, ჭკვიანი, თავმომწონე გოგო იყო. ჩვენს კლასში პარალელური კლასიდან გადმოვიდა. თავის ქებაში ნუ ჩამომართმევთ, მაგრამ მეგობრული და გამგები ვიყავი, კარგადაც ვსწავლობდი და კლასელებისგან პატივისცემა და დაფასება მქონდა. კლასში ყველასთან ვამხანაგობდი, თუმცა მხოლოდ თითოოროლასთან ვმეგობრობდი, ურთიერთობებში გათქვეფა არ მჩვეოდა. თამთამ თავიდან სხვა გოგონებთან გამონახა საერთო ენა, მაგრამ დროთა განმავლობაში ალბათ რაღაც მოეწონა ჩემში და ჩემთან დაახლოება გადაწყვიტა.
ერთ დღეს მოვიდა და მითხრა, მთელ კლასს უყვარხარ, მეც მომწონს შენი თვისებები, ძალიან მინდა, შენთან ვიმეგობრო, თუ ნებას დამრთავ და მიკადრებო. ერთი მხრივ, შევწუხდი, რა პრინცესა მე ვიყავი, რომ კლასელთან მეგობრობა არ მეკადრა და, მეორე მხრივ, მისმა ამ შემოთავაზებამ გამაკვირვა – მეგობრობა შეკვეთით ხომ არ მოდის! მაინც უარი ვერ ვუთხარი. სიამოვნებით, რაზეა ლაპარაკი, ვეცადოთ–მეთქი. არ გიღალატებ და არ გაწყენინებო, დამპირდა. მაშინ გარდატეხის ასაკში ვიყავით, თამთას შინაგანი პრობლემები ჰქონდა, გარშემომყოფებთან ურთიერთობების აწყობა უჭირდა, უმნიშვნელო რამ სწყინდა, ყველაფერზე ტიროდა და იბუტებოდა. ერთი სიტყვით, ყველასთან მის შემრიგებლად და მშვიდობის მტრედად ვიქეცი.
– თამთა თქვენს პრობლემებს რამდენად იზიარებდა?
– თავადაც ძალიან მედგა გვერდში, შეიძლება ითქვას, ზედ მყვებოდა, თუმცა გარკვეული მიზეზების გამო ჩემს პირადულს ნაკლებად ვახვევდი თავზე.
– თქვენმა ამ ხელოვნურმა დამეგობრებამ გაამართლა?
– გაამართლა თუ არა, ვერ ვიტყვი. თავიდან ურთიერთობის აწყობა საკმაოდ გაგვიჭირდა. ჩვენ დღესაც ვმეგობრობთ, მაგრამ ეს არ არის ის ურთიერთობა, როცა დაქალს, როგორც შენს მეორე "მეს", ისე ელაპარაკები. მასთან ურთიერთობაში გარკვეულწილად თავშეკავებული ვარ, თუმცა ძალიან მიყვარს და პატივს ვცემ.
– ალბათ ნებისმიერ ურთიერთობაში საჭიროა ზღვარი, რომლის იქითაც არ უნდა გადახვიდე. თქვენი მხრიდან თავშეკავება რაიმე მიზეზმა განაპირობა?
– თამთას ბევრი კარგი თვისების გვერდით აქვს უარყოფითიც, რაც ჩემს ხასიათთან ვერ თავსდება. ზედმეტად ცნობისმოყვარეა, შენი ცხოვრების ყველა დეტალი აინტერესებს და წვრილმანებში გეკირკიტება. ყველა პიროვნებას თავისი სამყარო აქვს, რომელსაც მეორე ადამიანი, რაც უნდა მოაზროვნე იყოს, ბოლომდე ვერ ჩასწვდება. არის ნიუანსები ინტიმურ სფეროში, რაც არ შეიძლება სალაპარაკოდ გაიხადო. თამთას ეს არ ესმოდა. სწყინდა, მასთან ყველა ჩემს წვრილმანს რომ არ განვიხილავდი, ეგონა, რაღაცას შეგნებულად ვუმალავდი. ჩემს სხვა მეგობრებზე ეჭვიანობდა, თვლიდა, რომ მათთან მეტი სიახლოვე მქონდა.
– სხვა მეგობრებთან მართლა უფრო გულახდილი იყავით?
– თითოეულ მათგანთან ჩემი დამოკიდებულება მაქვს. ის, რაც ერთისთვის შეიძლებოდა გამენდო, მეორისთვის შეიძლებოდა არც მომეყოლა, ან პირიქით... თუ მეგობარს მოცემულ მომენტში რამის თქმა არ უნდა, არც ვეძიები და არც მწყინს – ეს მისი გადასაწყვეტია. შეიძლება იმის დროც მოვიდეს, რომ გამიმხილოს, შეიძლება არც მომიყვეს. სხვის სულში ხელის ფათური ჩემი საქმე არ არის და თუ ვინმე ამას ჩემთან მიმართებაში შეეცდება, ყველანაირად დავბლოკავ. ამასთან დაკავშირებით სხვა მეგობრებთან პრობლემები არ მქონია, თამთა კი ამას უზომოდ მტკივნეულად განიცდიდა, ცრემლებამდეც კი. მერე ეს ტკივილი ჩემზე გადმოჰქონდა, თავსაც იტანჯავდა და მეც მტანჯავდა.
– გულწრფელად რომ გვითხრათ, რამდენად ენდობოდით?
– საერთოდ, თამთა გამტანია და საიდუმლოს შენახვაც შეუძლია, თუმცა სულ უნდა აფრთხილო, რომ ის, რასაც ეუბნები, სხვასთან არ თქვას. ყოფილა შემთხვევები, როცა მასთან ნათქვამი წინ დამხვედრია. იქ, სადაც ენაზე ბოქლომის დადება იყო საჭირო, სხვაგვარად მოქცეულა. იმის თქმა მინდა, რომ სანდოა იმ შემთხვევაში, თუ ამისკენ მუდმივად მომართავ, თუ არადა, სამწუხაროდ, ვერ ხვდება, რომ პირადი თემები და წვრილმანები სხვასთან განსახილველი არაა.
– თვითონ ასეთ საკითხებში რამდენად გულწრფელია?
– წვრილმანების განხილვა უყვარს, მაგრამ თავის პირადულს არ ეხება. მისი ერთადერთი გულის მესაიდუმლე ვიყავი. ყოველთვის მენდობოდა და აფასებდა იმ მეგობრულ რჩევებს, რასაც ვაძლევდი. მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ერთის საიდუმლო მეორეს მოვუყვე ან პირიქით. დაქალმა ეს არც უნდა მოგთხოვოს. თამთას ამის გაგება უჭირდა, ისიც სწყინდა, სხვა მეგობარს მის წინაშე ხელს თუ დავაფარებდი. ეგონა, რომ იმ "სხვას" მასზე წინ ვაყენებდი. რაც მეტს ვუკეთებდი, მეტ დროს ვუთმობდი და მეტად ვუფრთხილდებოდი, უფრო მეტს მოითხოვდა ჩემგან.
– მაინც რას მოითხოვდა?
– უნდოდა, რომ მთელი დრო და ყურადღება მისთვის დამეთმო. სხვა მეგობრებზე ეჭვიანობდა, ანუ სხვასაც თუ ყურადღებას მივაქცევდი, განიცდიდა, მებუტებოდა და მერე გარკვეული დრო მჭირდებოდა მის შესარიგებლად.
– მხოლოდ მეგობარი გოგონების მიმართ ეჭვიანობდა?
– არა. ეჭვიანობდა ყველა იმ ბიჭზეც, ვისაც ჩემ მიმართ სიმპათია ჰქონდა. ვერავის იტანდა, ვინც დამელაპარაკებოდა. ყველას აძაგებდა, ეგ რა შენი შესაფერისია, მაგას თავი როგორ უნდა გაუტოლოო. მეუბნებოდა, მე ვარ ერთადერთი ადამიანი, ვისაც შენთვის კარგი უნდა, სხვა ყველა შენი გამოყენებისთვის ზრუნავსო.
– მის აზრს ითვალისწინებდით?
– ყოველთვის ჩემი აზრი მქონდა, სხვების ზეგავლენის ქვეშ ნაკლებად ვექცეოდი, მაგრამ თამთასთან ბრძოლა მჭირდებოდა, რომ დამერწმუნებინა – ჩემი პირადი ცხოვრების ამბები საბოლოოდ მაინც ჩემი გადასაწყვეტი იყო.
– თუ თვლიდით, რომ მის წინაშე მართალი იყავით, ამდენს რატომ ელოლიავებოდით?
– სიყვარულის გამო. როცა ადამიანი შენთვის ძვირფასია, ბევრს მოუთმენ და მიუტევებ. ყველაფრის მიუხედავად, მისგანაც გულითად სიყვარულს ვგრძნობდი. თანაც ვიცოდი, რომ ვჭირდებოდი.
– კი, მაგრამ სულ სხვისთვის დათმობა და ყველაფერში ანგარიშის გაწევა, მუდმივად ურთიერთობების გარკვევაც ალბათ ძნელია.
– გეთანხმებით. ძალიან გამიჭირდა, მაგრამ მისთვის ანგარიში რომ არ გამეწია, ისტერიკაში ვარდებოდა, გულყრები ემართებოდა. ამის გამო რამდენჯერმე სასწრაფოს გამოუძახეს. მერე მისი მშობლები ამ ყველაფერს მე მაბრალებდნენ, ჩემგან მოითხოვდნენ კომპრომისს და სანერვიულო არ მელეოდა. მეგობრები მეუბნებოდნენ, მაგ გოგოსთან ურთიერთობას მოეშვი, თავსაც ინგრევს და შენც დაგანგრევსო. მართალია, მისი ეგოისტური საქციელი ტანჯვად მექცა, მაგრამ თამთას ხელს ვერ ვკრავდი, თუნდაც იმიტომ, რომ მეცოდებოდა.
– ბოლო–ბოლო მოგვარდა თქვენი ურთიერთობა თუ ისევისე გრძელდება?
– სკოლა რომ დავამთავრეთ, სხვადასხვა უნივერსიტეტში მოვეწყვეთ. პირველ კურსზე ორივე ძალიან დატვირთული ვიყავით და თამთას ჩემს სადევნელად და საკონტროლებლად ნაკლები დრო ჰქონდა. მეც ვცდილობდი, განზე ვმდგარიყავი, რომ ამ ახალ მდგომარეობას როგორმე შეჩვეოდა. მერე, ღვთის მადლით, შეყვარებული გაუჩნდა, მალევე გათხოვდა და ახალ ცხოვრებაზე გადაერთო. ამ ყველაფერმა ჩვენ შორის დაძაბულობა განმუხტა.
– ქმრის მიმართაც ისეთივე ეჭვიანობას ამჟღავნებს, რასაც თავის დროზე თქვენდამი აკეთებდა?
– რასაკვირველია. ეს მის ბუნებაში დევს. ქმარსაც ისევე მიეჯაჭვა და იგივე მოთხოვნები წაუყენა – ანუ იმის უფლებას არ აძლევს, საკუთარი სივრცე ჰქონდეს. ეს უკვე მათი პრობლემაა, მე არ მეხება. თავის დროზე თამთას ძალიან დიდი ენერგია დავახარჯე, მაგრამ არაფერი გამომივიდა. ადამიანმა თავად თუ არ შეცვალა თავისი დამოკიდებულება და საკუთარ ხასიათს, "ეგოს" ვერაფერი მოუხერხა, მის გამოსასწორებლად ნებისმიერი გარეშე პირის მცდელობა უშედეგოა.
– ქმართან ამის გამო პრობლემები აქვს?
– რომელი კაცი გაუძლებს ასეთ ხელოვნურ ზეწოლას?! პრობლემები, რა თქმა უნდა, აქვს, მაგრამ ქმარი სიყვარულის გამო უთმენს.
– თამთას არ ჰქონია მცდელობა, თავისი ოჯახური პრობლემები თქვენთან განეხილა და თქვენთვის ესეც თავს მოეხვია?
– აი, ეს უკვე კატეგორიულად ავირიდე. ვუთხარი, რომ ორის ურთიერთობას მესამე ბოლომდე ვერ გაიგებს, დიდია იმის ალბათობა, რომ რამე არასწორად გირჩიო და შეცდომაში შეგიყვანო, თანაც კაცთან ურთიერთობაში გამოუცდელი ვარ და შენს პრობლემაში ვერც გავერკვევი–მეთქი. ამის შემდეგ ჩემთვის არაფერი მოუყოლია. პრობლემებს თავადვე აგვარებენ.
ცხოვრებაში ასეთი გაკვეთილები ალბათ საჭიროა, ჭკუა რომ ისწავლო: ახლა უკვე ზუსტად ვიცი, რომ ნებისმიერ და მათ შორის მეგობრულ ურთიერთობაში ზომიერება უნდა დაიცვა, არ არის საჭირო სხვისთვის ზედმეტის გაკეთება, გადაყოლა და არც სხვა უნდა გადმოუშვა შენი სივრცის საზღვარზე. ეს ბარიერი ყველა შემთხვევაში უნდა დაიცვა.
ნანა კობახიძე