"ღმერთთან ყველაზე ახლოს მყოფი ხალხის მოძღვარი ვარ!"
1 588 ნახვა
ლამარიას მონასტერი სოფელს ზემოდან გადმოყურებს. მეათე საუკუნის მონასტერში ფრესკები XII-XIII საუკუნით თარიღდება... რომ არა უშგულელები, დღეს შეიძლება საქართველოს ადიშის ოთხთავი და სხვა უდიდესი ეროვნული განძი აღარ ჰქონოდა საქართველოს
"ხალხი უწმინდესს ცხენებით დახვდა და ისე მოაცილეს ტაძრამდე. უწმინდესმა უშგულელებს უთხრა, - თქვენ წმინდა მიწაზე ცხოვრობთ, წმინდანები ხართო!"
"საოცარი ადამიანები მიდგანან გვერდით. ჩვენ მესაზღვრეებიც ვართ, რადგან ჩვენი მონასტრის უკან უკვე რუსეთია"
უშგული საქართველოს ერთ-ერთი მშვენებაა. ეს პატარა სოფელი სვანეთში, ზედ მთა შხარას ძირას, მდინარე ენგურთან მდებარეობს, ზღვის დონიდან 2060 მეტრიდან 2200 მეტრამდე სიმაღლეზე. ამ მონაცემებით უშგული ევროპის ყველაზე მაღალ დასახლებად მიიჩნევა. სოფელს უახლოეს ქალაქ ლენტეხთან ერთადერთი გზა აკავშირებს, რომელიც წელიწადში მხოლოდ 3 თვეა გახსნილი, დანარჩენი დრო კი ჩაკეტილია: "ვერც წარმოვიდგენდი, თუ ასეთ კლიმატურ პირობებში ცხოვრება შეიძლებოდა, მაგრამ თითქოს ხალხი მიჩვეულია ამას. როგორც მითხრეს წლის განმავლობაში იმარაგებენ საზრდოს და ამიტომ აღარ უჭირთ გაძლება, თანაც აქ სხვანაირად მაგარი ხალხი ცხოვრობს" - გაოცებას ვერ მალავს ბრიტანელი სტუმარი, რომელიც უშგულში ჩვენთან ერთად იყო. ერთია, უშგულამდე ასვლა სახუმარო საქმე არ არის, გზა საშინლად გაფუჭებულია, თუმცა ის სილამაზე, რაც იქ ჩასულს დაგხვდებათ, ყველანაირ სირთულეს ავიწყებს ადამიანს. ზაფხულში აქ ასვლა ჩვეულებრივი მანქანითაცაა შესაძლებელი. ზამთარში კი აუცილებლად ყველგანამავალი დაგჭირდებათ. კიდევ უფრო მეტის ნახვას შეძლებთ, თუ უშგულს ცხენებით მოინახულებთ, ასევე შესაძლებელია ვერტმფრენით სტუმრობაც. უშგულის ეტიმოლოგიას "უშიშარ გულს" უკავშირებენ.
უშგულის ერთ-ერთი მთავარი ღირშესანიშნაობა ლამარიას ღვთისმშობლის სახელობის IX-X საუკუნეების მონასტერია. მამა იონა (გელაშვილი) უკვე 4 წელია უშგულშია. "ლამარიას მონასტერი მოქმედი არ იყო. მესტია-ზემო სვენთის მიტროპოლიტს, მეუფე ილარიონს ვთხოვე, თუ ლამარიას მონასტრის ამოქმედებას აპირებდა, იქ მე გავეგზავნე და მეუფეც დამთანხმდა." – გვითხრა მამა იოანემ. უშგულში განსაკუთრებით პირველ წელს გაუჭირდა, საცხოვრებელი კედლები დანგრეულ-დაბზარული იყო, ქარი ლამის შიგნითაც ისე ქროდა, როგორც გარეთ. მაგრამ მრევლის ძალისხმევით ეს პრობლემები ნელ-ნელა გადაიჭრა: "აქაურები საოცარი ხალხია - შეიძლება თვითონ ლუკმა არ შეჭამონ, მაგრამ მოვლენ და მონასტერს დაეხმარებიან."
მამა იონა ღვთის მიერ ბოძებულს მადლად მიიჩნევს ამ ტაძრის წინამძღვრობას, თუმცა პატივზე მეტად ტვირთად აღიქვამს: "საოცარი ადამიანები მიდგანან გვერდით. იმ სოფლის შვილები სადაც მე ვმსახურობ. ღმერთთან ყველაზე ახლოს მყოფი ხალხის მოძღვარი ვარ. ჩვენ მესაზღვრეებიც ვართ, რადგან ჩვენი მონასტრის უკან უკვე რუსეთია"
ლამარიას მონასტერი სოფელს ზემოდან გადმოყურებს. მეათე საუკუნის მონასტერში ფრესკები XII-XIII საუკუნით თარიღდება. აქ სამონასტრო ცხოვრება თამარ მეფის დროს ყვაოდა. დღემდე დგას ორი კოშკი, რომელთაც თამარის კოშკები ჰქვია. დღემდე შემორჩა ტაძარი, სადაც თამარი ლოცულობდა.
ცოტა ხნის წინ ლამარიას მონასტერს სრულიად საქართველოს კათალიკოს პატრიარქი, უწმინდესი და უნეტარესი ილია მეორე სტუმრობდა. ეს ამ მხარისთვის განსაკუთრებული პატივი იყო:
"ძალიან ცუდი ამინდი იდგა, როცა შევიტყვეთ, რომ უწმინდესი მობრძანდებოდა, ფრენაც კი შეუძლებელი იყო. მთელი სოფელი შეიკრიბა, ხალხი უწმინდესს ცხენებით დახვდა და ისე მოაცილეს ტაძრამდე. უწმინდესმა უშგულელებს უთხრა,
- თქვენ წმინდა მიწაზე ცხოვრობთ, წმინდანები ხართო."
უშგულში დიდი სიწმინდეებია დავანებული. აქ მაცხოვრებლებს, კომუნისტების ბატონობის პერიოდში სიცოცხლის ფასად უხდებოდათ ერთი ხატის გადარჩენაც კი, მაგრამ ინახავდნენ. ზოგიერთი დღესაც აქვთ შინ, რადგან ბოლომდე ვერავის ენდობიან. რომ არა უშგულელები, დღეს შეიძლება ადიშის ოთხთავი და სხვა უდიდესი ეროვნული განძი აღარ ჰქონოდა საქართველოს.უშგულში უკვე დიდი თოვლია, მაგრამ უშგულელებს ეს არ აშინებთ. უკვე დაწყებული აქვთ სამზადისი შობა-ახალი წლისთვის რათა მეკვლეს და დამდეგ წელს ბარაქიანად დახვდნენ.
ლადო გოგოლაძე
"ხალხი უწმინდესს ცხენებით დახვდა და ისე მოაცილეს ტაძრამდე. უწმინდესმა უშგულელებს უთხრა, - თქვენ წმინდა მიწაზე ცხოვრობთ, წმინდანები ხართო!"
"საოცარი ადამიანები მიდგანან გვერდით. ჩვენ მესაზღვრეებიც ვართ, რადგან ჩვენი მონასტრის უკან უკვე რუსეთია"
უშგული საქართველოს ერთ-ერთი მშვენებაა. ეს პატარა სოფელი სვანეთში, ზედ მთა შხარას ძირას, მდინარე ენგურთან მდებარეობს, ზღვის დონიდან 2060 მეტრიდან 2200 მეტრამდე სიმაღლეზე. ამ მონაცემებით უშგული ევროპის ყველაზე მაღალ დასახლებად მიიჩნევა. სოფელს უახლოეს ქალაქ ლენტეხთან ერთადერთი გზა აკავშირებს, რომელიც წელიწადში მხოლოდ 3 თვეა გახსნილი, დანარჩენი დრო კი ჩაკეტილია: "ვერც წარმოვიდგენდი, თუ ასეთ კლიმატურ პირობებში ცხოვრება შეიძლებოდა, მაგრამ თითქოს ხალხი მიჩვეულია ამას. როგორც მითხრეს წლის განმავლობაში იმარაგებენ საზრდოს და ამიტომ აღარ უჭირთ გაძლება, თანაც აქ სხვანაირად მაგარი ხალხი ცხოვრობს" - გაოცებას ვერ მალავს ბრიტანელი სტუმარი, რომელიც უშგულში ჩვენთან ერთად იყო. ერთია, უშგულამდე ასვლა სახუმარო საქმე არ არის, გზა საშინლად გაფუჭებულია, თუმცა ის სილამაზე, რაც იქ ჩასულს დაგხვდებათ, ყველანაირ სირთულეს ავიწყებს ადამიანს. ზაფხულში აქ ასვლა ჩვეულებრივი მანქანითაცაა შესაძლებელი. ზამთარში კი აუცილებლად ყველგანამავალი დაგჭირდებათ. კიდევ უფრო მეტის ნახვას შეძლებთ, თუ უშგულს ცხენებით მოინახულებთ, ასევე შესაძლებელია ვერტმფრენით სტუმრობაც. უშგულის ეტიმოლოგიას "უშიშარ გულს" უკავშირებენ.
უშგულის ერთ-ერთი მთავარი ღირშესანიშნაობა ლამარიას ღვთისმშობლის სახელობის IX-X საუკუნეების მონასტერია. მამა იონა (გელაშვილი) უკვე 4 წელია უშგულშია. "ლამარიას მონასტერი მოქმედი არ იყო. მესტია-ზემო სვენთის მიტროპოლიტს, მეუფე ილარიონს ვთხოვე, თუ ლამარიას მონასტრის ამოქმედებას აპირებდა, იქ მე გავეგზავნე და მეუფეც დამთანხმდა." – გვითხრა მამა იოანემ. უშგულში განსაკუთრებით პირველ წელს გაუჭირდა, საცხოვრებელი კედლები დანგრეულ-დაბზარული იყო, ქარი ლამის შიგნითაც ისე ქროდა, როგორც გარეთ. მაგრამ მრევლის ძალისხმევით ეს პრობლემები ნელ-ნელა გადაიჭრა: "აქაურები საოცარი ხალხია - შეიძლება თვითონ ლუკმა არ შეჭამონ, მაგრამ მოვლენ და მონასტერს დაეხმარებიან."
მამა იონა ღვთის მიერ ბოძებულს მადლად მიიჩნევს ამ ტაძრის წინამძღვრობას, თუმცა პატივზე მეტად ტვირთად აღიქვამს: "საოცარი ადამიანები მიდგანან გვერდით. იმ სოფლის შვილები სადაც მე ვმსახურობ. ღმერთთან ყველაზე ახლოს მყოფი ხალხის მოძღვარი ვარ. ჩვენ მესაზღვრეებიც ვართ, რადგან ჩვენი მონასტრის უკან უკვე რუსეთია"
ლამარიას მონასტერი სოფელს ზემოდან გადმოყურებს. მეათე საუკუნის მონასტერში ფრესკები XII-XIII საუკუნით თარიღდება. აქ სამონასტრო ცხოვრება თამარ მეფის დროს ყვაოდა. დღემდე დგას ორი კოშკი, რომელთაც თამარის კოშკები ჰქვია. დღემდე შემორჩა ტაძარი, სადაც თამარი ლოცულობდა.
ცოტა ხნის წინ ლამარიას მონასტერს სრულიად საქართველოს კათალიკოს პატრიარქი, უწმინდესი და უნეტარესი ილია მეორე სტუმრობდა. ეს ამ მხარისთვის განსაკუთრებული პატივი იყო:
"ძალიან ცუდი ამინდი იდგა, როცა შევიტყვეთ, რომ უწმინდესი მობრძანდებოდა, ფრენაც კი შეუძლებელი იყო. მთელი სოფელი შეიკრიბა, ხალხი უწმინდესს ცხენებით დახვდა და ისე მოაცილეს ტაძრამდე. უწმინდესმა უშგულელებს უთხრა,
- თქვენ წმინდა მიწაზე ცხოვრობთ, წმინდანები ხართო."
უშგულში დიდი სიწმინდეებია დავანებული. აქ მაცხოვრებლებს, კომუნისტების ბატონობის პერიოდში სიცოცხლის ფასად უხდებოდათ ერთი ხატის გადარჩენაც კი, მაგრამ ინახავდნენ. ზოგიერთი დღესაც აქვთ შინ, რადგან ბოლომდე ვერავის ენდობიან. რომ არა უშგულელები, დღეს შეიძლება ადიშის ოთხთავი და სხვა უდიდესი ეროვნული განძი აღარ ჰქონოდა საქართველოს.უშგულში უკვე დიდი თოვლია, მაგრამ უშგულელებს ეს არ აშინებთ. უკვე დაწყებული აქვთ სამზადისი შობა-ახალი წლისთვის რათა მეკვლეს და დამდეგ წელს ბარაქიანად დახვდნენ.
ლადო გოგოლაძე
