ნათია ფანჯიკიძე: "ჩემი და ირაკლი ალასანიას ბედნიერება თანამდებობას არ უკავშირდება"

თავდაცვის ყოფილი მინისტრის, ირაკლი ალასანიასა და მისი ცოლის, ნათია ფანჯიკიძის ოჯახური ცხოვრების სტილი ისეთივეა, როგორიც 23 წლის წინ იყო. ის იმ სკანდალმა და აჟიოტაჟმაც ვერ დაარღვია, რომელიც ცოტა ხნის წინ ატყდა ჯერ კიდევ მინისტრის გარშემო და დღემდე გრძელდება. ქალბატონი ნათიას თქმით, მისი ქმარი დღემდე რომანტიკულია, არც იუმორი დაუკარგავს და ბევრი რთული პერიოდი სწორედ ასეთი დამოკიდებულებებით ერთად გადალახეს. მათ ცხოვრებაში კიდევ ერთი ახალი ეტაპი დაიწყო, თუმცა როგორც პოლიტიკოსის მეორე ნახევარი ამბობს, ერთხელ არჩეული გეზი უცვლელია.
– ქალბატონო ნათია, როცა თქვენი ქმარი მინისტრობიდან გაათავისუფლეს, სოციალურ ქსელში დაწერეთ, დღე მშვიდობისა თავისუფალი დიასახლისისგანო. მოგწონთ თქვენი ეს მდგომარეობა?
– ეს ერთგვარად მართლაც უფრო სასიამოვნოა, რადგან მინისტრის ცოლობა აღქმული არც მქონია. ჩემი ცხოვრების სტილი არასდროს შემიცვლია, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ჩემი ქმრის პირველი თანამდებობა არ ყოფილა. ირაკლი ხან მეომარი იყო, ხან მინისტრის მოადგილე, ხან ელჩი, ხან უმუშევარი, მაგრამ არასდროს შევცვლილვარ. თვითონ იმ ხალხის დამოკიდებულება იცვლება ხოლმე, რომელიც ნაკლებად გიცნობს. ამიტომ ჩემი ჩვეულებრივი ადამიანური გახუმრება ან ჩვეულებრივი ადამიანური ქცევა სხვანაირად აღიქმებოდა – მინისტრის მეუღლეს ეს არ შეშვენისო. ოღონდ რა "არ შეშვენის", ეს ხანდახან წინასწარგანწყობაზეა დამოკიდებული, ვიღაცას მოსწონხარ თუ არა. ამიტომაც ცხოვრების ცვალებადობას ხალისით ვუყურებ. კადრების ცვლილება ჩემს ცხოვრებაში თითქოს პოზიტიურია.

– "მინისტრის ცოლის სახის მიღება, ის–ის იყო, ძლივს დამასწავლა ჭკვიანი ხალხის რჩევებმა სამიანზე და ახლა თავიდან მჭირდება რჩევები ჩემი ახალი ურთიერთობების შესახებ. მაგალითად, ქვებით თავს რომ გამიჭეჭყავენ, ხელის აფარების უფლება მაქვს?" – ესეც თქვენი სიტყვებია სოციალურ ქსელში. გრძნობთ თქვენი მისამართით აგრესიას?
– აგრესია თავისთავად არის. ვინ რას თვლის ტრაგედიად, ამას ჩვენი თვალთახედვიდან ვირჩევთ... ჩემთვის ძალიან საამაყოა, რომ ირაკლიმ მთელი თავისი ცხოვრება სუფთად გაიარა. ჩემს ოჯახში 20 თეთრიც არასდროს ყოფილა ისეთი, რაც ირაკლის არ ეკუთვნოდა, რაც მისი გამომუშავებული და კანონიერი არ იყო. ამიტომაც აღვიქვამ ძალიან დიდ შეურაცხყოფად, როცა ხალხში ამგვარი ეჭვის დათესვას ცდილობენ, რომ ირაკლიმ უპასუხისმგებლოდ გაფლანგა ფული. კიდევ კარგი, იმას არ აბრალებენ, სახლში წაიღოო, ამაზეც მადლობელი ვარ. ამდენად, ეს უკვე აგრესიაა, როცა ძალიან მძიმე შეურაცხყოფას გაყენებენ, სახელს გიტეხენ, რეპუტაციას გილახავენ. აგრესია მხოლოდ ის ხომ არ არის, თავში ურო ჩაგარტყან?
– პირველ ლედობას სულ ერთი ნაბიჯი აშორებს ხოლმეო, თქვენზე წერენ.
– რატომ მატოლებენ პირველ ლედებს, ვერ გეტყვით. თან, სამპროცენტიანი პარტია ხართო, გვეძახდნენ და თან, პირველი ლედობის კანდიდატი ხარო, მაძახებდნენ. ჩემს თავს სულ ერთნაირად, ისეთად აღვიქვამ, როგორიც ვარ. ამიტომ როცა პოზიციების ფოკუსიდან მაფასებენ, ეს ჩემში ღიმილს იწვევს.
– როგორ მიიღეთ თქვენი ქმრის გათავისუფლება თანამდებობიდან? სადღაც ამის მოლოდინი ალბათ გქონდათ, მაგრამ მაინც რა შეგრძნება დაგეუფლათ?
– როცა უსამართლოდ გექცევიან, ეს სასიამოვნო ნამდვილად არაა. გაოცებას დიდი ხანია გადავეჩვიე, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ეს ფაქტი მაინც გამიკვირდა. როცა შენ მიმართ დამოკიდებულება არაადეკვატურია, შენს ერთგულებას, პროფესიონალიზმს ვერ აფასებენ, როცა შეუძლიათ უპატივცემულო დამოკიდებულება ჰქონდეთ, ეს ფაქტი თავისთავად უსიამოვნოა.
ჩემთვის კიდევ უფრო უსიამოვნო იყო იმის აღმოჩენა, როცა კაბელების თემის გარდა უცებ შეკვეთილი სტატიების ნიაღვარი წამოვიდა. რაც კი ოდესმე ვინმე მტერს ირაკლიზე დაუწერია, ახლა იმაზე მეტი წერეს. არ მესიამოვნა, ახალმა მთავრობამ ეს რომ დაუშვა და აღმოჩნდა, რომ ეს ხელისუფლება უბრალოდ ფიზიკურადაა ახალი, თორემ სწორედ იგივენაირად შეუძლია უპასუხისმგებლოდ, უპატივცემულოდ მოგექცეს, ცილი დაგწამოს, შეურაცხყოფა მოგაყენოს, როგორც ამას წინა მთავრობა აკეთებდა.
– როგორ ფიქრობთ, თქვენი ქმრის თანამდებობიდან მოხსნა დიდი ხნის წინ იყო დაგეგმილი?
– ისე ქრონოლოგიურად სხვა ადამიანის ცხოვრებასა და სიტუაციას თვალს ვერავინ ადევნებს, როგორც ოჯახის წევრი და ამ შემთხვევაში – მე, თუმცა ალბათ ყველას გახსოვთ, რომ ბიძინა ივანიშვილის პირველივე პოლიტიკური ნაბიჯი ირაკლის დისკრედიტაციის მცდელობა იყო. მაშინ ბატონმა ბიძინამ ირაკლი ვიცეპრემიერობიდან თითიდან გამოწოვილი მიზეზით მოხსნა, თითქოს ჩუმად პრეზიდენტად გახდომას აპირებდა. ჩუმად პრეზიდენტად გახდომა თუ გაგიგიათ? არადა ამ დროს ირაკლის თვითონ ასახელებდა პრეზიდენტობის ერთ–ერთ შესაძლო კანდიდატად. მაშინ ირაკლი აბსურდული მიზეზით მოხსნეს.
ბატონი ბიძინას ჯგუფიდან, რომელიც "მოქალაქესთან" იკრიბება, ხშირად მოგვსვლია ხმა, ირაკლი ალასანიას ამხელა რეიტინგი რატომ აქვსო. ასე რომ, არაფერი მიკვირს. კიდევ ბევრი რამ მოდიოდა ჩვენს ყურამდე, მაგრამ ყველა წვრილმანზე ლაპარაკი არ მინდა. აქედან გამომდინარე, მოულოდნელი არაფერი ყოფილა. ვთვლი, რომ ეს პირველი დღიდანვე იყო ჩაფიქრებული და იგეგმებოდა, შედეგი კი დღეს დადგა.
– როგორ ფიქრობთ, რატომ აითვალწუნეს თქვენი მეუღლე?
– რატომ აითვალწუნეს გიორგი მარგველაშვილი? მე ჩემი ვარაუდები მაქვს, მაგრამ იმაზე მეტის თქმა არ მინდა, ვიდრე ეს ჩანს. რადგანაც ეს ჩემი და ბატონი ბიძინას ურთიერთობა არ არის, ამაზე ლაპარაკის უფლებას ირაკლის ვუტოვებ, თუმცა ჩემი პირადი ემოციაც მაქვს.
– სოციალურ ქსელში წერდით, ყოველდღე ვფიქრობ, შინიდან რომ გავა, ცოცხალი ხომ დაბრუნდებაო. გრძნობთ საფრთხეს, რომ თქვენს ქმარს ფიზიკურად გაუსწორდება ვინმე?
– ეს ისე ვთქვი, თორემ ადამიანი ომიდან ცოცხალი ბრუნდება, მაგრამ შეიძლება პარკეტზე წაიქცეს და იქიდან აიღოს სამუდამო სასუფევლისკენ სტარტი.
– როცა პრემიერმინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილისგან პირდაპირ ეთერში მოისმინეთ თქვენი ქმრის მისამართით "ავანტიურისტი", "უჭკუო" და "ამბიციური", რა რეაქცია გქონდათ?
– წიგნებში მაინც ხომ წაგვიკითხავს რაინდული ეპოქის მანერებზე, ადამიანები როგორ იბრძოდნენ, როცა მათ ღირსება ჰქონდათ? აქედან გამომდინარე, თუ როგორ იბრძვის სხვა, ეს მისი მახასიათებელი ნიშანია, ამიტომაც ეს ყველზე ნაკლებად მეწყინა. ვთვლი, რომ იმ სიტყვებით პრემიერმა საკუთარ თავს მიაყენა შეურაცხყოფა, მაგრამ არ ვიცი, ამას მიხვდა თუ არა.
– "იმით, რაც პეტრემ თქვა პავლეზე, მეტი გავიგე პეტრეზე, ვიდრე პავლეზე" – ეს სიტყვები ირაკლი ღარიბაშვილის მისამართით თქვით?
– ეს ჩემი ერთ–ერთი უსაყვარლესი გამოთქმაა. როგორც გამოვხატავთ ჩვენს თავს, ისეთები ვართ.
– თქვენს ოჯახში მეორე ყოფილი მინისტრიცაა – თქვენი უფროსი და, მაია ფანჯიკიძე, რომელმაც საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტი თავისი სურვილით დატოვა. თქვენი აზრით, სწორად მოიქცა?
– მე ვთვლი, რომ ეს პარტნიორული სოლიდარობა იყო და ალექსი პეტრიაშვილიც ამიტომ წამოვიდა რეინტეგრაციის მინისტრის პოსტიდან. ეს იყო ერთი გუნდი, რომელიც ერთ საქმეს შეწყობილად აკეთებდა, ამიტომ მათ თავიანთი დამოკიდებულება გამოხატეს. სხვათა შორის, მაიაც კორექტული და თავშეკავებულია, მაგრამ გარკვეულწილად გულისტკენა მასაც ჰქონდა. ის ბიძინა ივანიშვილის გუნდში იყო, "ქართული ოცნების" წევრი გახლდათ და არა – ირაკლი ალასანიას პარტიის. მანამდე მაია პოლიტიკაში არ ყოფილა, მან "ქართული ოცნების" დაფუძნებაში მიიღო მონაწილეობა და ძალიან ერთგული თანამშრომელი იყო. საერთოდ, საქმის ძალიან ერთგულია, ამიტომ მისთვის საქმიანი სოლიდარობა, პარტნიორობა იმდენად მაღალი ხარისხისაა, დარწმუნებული ვარ, ამ ყველაფრისგან წყენა ექნებოდა, მაგრამ შინაურებთან ეს არ გამოუხატავს.
როცა მისი გუნდის მისამართით რაღაც კრიტიკული აზრი მქონდა, მაიასთან ამას არასდროს განვიხილავდი, ამ წესს ოჯახშიც კი ვიცავდი, რადგან ვიცოდი, ვისი გუნდის წევრი იყო.
– ირაკლი ალასანიამ მრავალი თანამდებობა გამოიცვალა. ყველაზე კომფორტულად რომელ პერიოდში გრძნობდით თავს?
– ეს უფრო იმაზე იყო და არის დამოკიდებული, რამდენად ბევრი საქმე აქვს ირაკლის და რამდენად უფრო მეტი დრო აქვს ჩვენთვის. მაგალითად, ომში როცა იბრძოდა, თანამდებობის პირი არ იყო, მაგრამ ვერ ვიტყვი, რომ ეს საუკეთესო პერიოდი იყო ჩემთვის. ომის შემდეგაც, როცა მამას ეძებდა, აფხაზეთში გადადიოდა, სხვისი მიცვალებულები მოჰყავდა, ეს ძალიან ბნელი და ტრაგიკული დრო იყო და ემოციურადაც რთული. ასევე, როცა ირაკლი უშიშროების მინისტრის მოადგილე იყო, კაბინეტში ფეხი არ დაუდგამს, ტყეში წავიდა და 2 წელი თითქმის არ გამოსულა იქიდან. როცა ელჩი იყო, მაშინ ბევრად მეტი დრო გვქონდა, რომ საღამოები მაინც გაგვეტარებინა ერთად. ჩვენი პირადი ურთიერთობა და კომფორტიც ამაზე უფროა დამოკიდებული, რამდენი დრო აქვს ირაკლის. ამიტომ ეს ბედნიერება თანამდებობასა და პოზიციას ნაკლებად უკავშირდება.
– ესე იგი, ახლა, როცა თანამდებობაზე არ არის, ყველაზე კარგი პერიოდი დაგიდგათ?
– იმედი მაქვს, რომ ცოტა მეტი დრო ექნება. თავდაცვის მინისტრის პოსტზე ყოფნისას ძალიან ხშირად საზღვარგარეთ უწევდა ყოფნა. ახლა შედარებით მეტი მხიარული დრო გვექნება.
– ეს ცვლილება თქვენს შვილებზე როგორ აისახება?
– ისინიც აღარაფერს აღიქვამენ ტრაგიკულად, ყველაფერს იუმორით უდგებიან.
– როცა მინისტრის ცოლი იყავით, ბუნებრივიც იყო, რომ მუდმივად ყურადღების ცენტრში ექცეოდით, ხან ვარცხნილობას გიწუნებდნენ, ხანაც ჩაცმულობას. ამაზე რა რეაქცია გქონდათ?
– ჰო. ეგ გაპუწული, ეგო – ჩემზე ასე ამბობდნენ. არ ტყუოდნენ, ვარ გაპუწული. როცა არ ტყუიან, არც მწყინს. ვხუმრობ, სოციალისტი უფრო ვარ–მეთქი. რაღაცნაირად უხერხულად ვიგრძნობ თავს, როცა ვიღაცას ტანსაცმელი არ აქვს, მე განსაკუთრებულად კარგად მეცვას, რაც დემოკრატიისთვის უცხოა, რადგან ყველა რამდენსაც გამოიმუშავებს, იმის მიხედვით ჭამს და აცვია. პროტოკოლური წესი, რომ არ შეიძლება ერთი და იგივე კაბა ყველა ღონისძიებაზე გეცვას, ჩემთვის უფრო დისკომფორტია, რადგან მაღაზიებში მორბენალი ტიპი არ ვარ, რომელსაც გარდერობი კაბებით აქვს გამოტენილი. შემიძლია ორი ჯინსით გავატარო მთელი წელიწადი. ამდენად ახლა უფრო ჩემს სტილში ვარ.
– ახლახან 43 წლის გახდით. საკუთარ დაბადების დღეზე განვლილ წელიწადს ან სულაც მთელ ცხოვრებას აჯამებთ ხოლმე?
– რამდენჯერაც უნდა დავაჯამო ჩემი ცხოვრება, რამდენჯერაც უნდა გავჩერდე ზღურბლზე, უკან მივიხედო, შეფასება გავაკეთო და ცხოვრების შესახებ ჩემეული ფილოსოფია შევიმუშავო, მაინც ერთ დასკვნამდე მივდივარ – ძალიან ბევრი და რთული წელი გამოვიარეთ, ბევრი რამ გადავიტანეთ, ბევრი ცუდიც ვნახეთ, მაგრამ არასდროს არავინ უნდა შეაჩეროს ფოკუსი ცუდზე. აბსოლუტურად მცდარია, როცა ადამიანებს გულგატეხილობა ემართებათ წყენაზე, ღალატზე, ვიღაცის უღირს საქციელზე. ადამიანი ასეთი არ არის, ადამიანი კარგია. რამდენჯერაც წაიქცევი, გამოწვდილი ხელი აუცილებლად გამოჩნდება. თუნდაც დღის განმავლობაში ერთი წყენის საფასურად, თუკი იმ დღეს საერთოდ ეს წყენა შეგხვდათ, გარშემო ათასი ღიმილის მოკრება შეგიძლიათ.
– უკან მოხედვისას შეცდომებს ხედავთ?
– უხეშ, ღირებულებით შეცდომებს ვერ ვხედავ, თორემ მარტივ შეცდომებს ყველა უშვებს, ისინიც კი, რომლებიც საერთოდ არაფერს აკეთებენ.
– წლებმა რა შეცვალა თქვენი და ბატონი ირაკლის ურთიერთობაში?
– 23 წელია ერთად ვართ და აქაც შეჯამება იმავე პრინციპით ხდება – რამდენი ტკივილი, რამდენი წარმატება, რამდენი სიხარული, რამდენი გაზაფხული და ზამთარი გამოვიარეთ ერთად.
– ამას წინათ ქმარმა უცხოეთიდან შოკოლადის ფეხსაცმელი ჩამოგიტანათ. ეს რომანტიკა იყო თუ ხუმრობა?
– ირაკლი რომანტიკულიც არის და თბილიც, თავისებურად, იუმორით გამოხატავს ხოლმე თავის დამოკიდებულებას. ეს უკვე ჩვენ შორის მრავალწლიანი მეგობრობაა – შეხუმრებულიც და სერიოზულიც.
– სიმპათიური მეუღლე გყავთ, მუდმივად ყურადღების ცენტრშია. ერთხელ ერთ–ერთ ქალზეც ამბობდნენ, რომ თქვენს ქმართან ერთად იყო საზღვარგარეთ. როცა ასეთი ხმები მოგდით, არ ეჭვიანობთ?
– როცა სხვა ცდილობს, რომ ვიეჭვიანო, მაშინ უფრო ნაკლებად ვეჭვიანობ და მჯერა, თორემ აჩემებული მდგომარეობა ყველა შემთხვევაში შეიძლება შეიძინო. ასე რომ, საჭირო არ არის, ყველა ჭორს ანგარიში გაუწიო და ხანდახან სიმართლესაც – როცა უსიამოვნო რაღაც ხდება, როცა ვიღაც გერჩის, როცა ვიღაცას შენთვის ცუდი უნდა. საჭირო არაა, ამაზე დავაფიქსიროთ ჩვენი ყურადღება.
– როცა მეუღლეს რთული პერიოდი აქვს, თქვენ ზრუნავთ მის განწყობაზე, როგორც ფსიქოლოგი?
– ვცდილობ, თუმცა ირაკლი ყოველთვის რთულ საქმეს აკეთებდა, ამიტომ მისი ფსიქიკა საკმარისად მყარია, რომ განსაკუთრებული ნუგეშისცემა არ დასჭირდეს.
– ბატონი ირაკლი და მასთან ერთად თქვენც უკვე მერამდენედ ისევ თავიდან იწყებთ გზას. ამჯერად წინ რას ხედავთ?
– ირაკლი 19 წლის იყო, როცა სოხუმში მამა დაუხვრიტეს. ამან მისი ცხოვრების გზა შეცვალა და მისი გეზი დასახა. მისი ყოველი ნაბიჯი საქართველოს დამოუკიდებლობისკენაა მიმართული. არ ვთვლი, რომ თანამდებობა მის ამ ძირითად ცხოვრებისეულ ხაზს ცვლის. მას ახლაც იგივე გეგმები აქვს, რაც მინისტრობისას ჰქონდა. ჩემი გეგმებიც უცვლელია – პენსიამდე თერაპევტად ვიმუშავებ, პენსიაზე გასვლის შემდეგ კი რაჭაში წავალ.

– მეგრელი კაცი რაჭაში საცხოვრებლად გამოგყვებათ?
– არ ვიცი, შეიძლება ბრძოლა მომიწიოს. ვნახოთ.
ეკა ლემონჯავა, ჟურნალი სარკე