როცა დედა არ მოდის... "18 ბავშვი გვყავს, რომელიც დედას არასოდეს უნახავს"

"გოგონა ავადმყოფმა მამამ ჩვენთან ძალიან პატარა მოიყვანა და დატოვა. გავიდა წლები და მამა არ აკითხავდა. მაგრამ ერთხელაც გოგონას სანახავად მოვიდა, საოცრება იყო, ბავშვი გაქანდა და გულზე ჩამოეკიდა, - მამიკო როგორ მომენატრე, რატომ არ მოდიოდიო?! წლების მერეც იცნო!"

"ჩვენი ბავშვები ჩვეულებრივი ბავშვები არიან უბრალოდ, შეზღუდული უნარებით დაიბადნენ. მათთვის თითქოს ყველაფრის გაკეთება შეგვიძლია, მაგრამ როგორ დავიცვათ ისინი, როცა მშობლების უნახაობის გამო ლამის სულიერი აშლილობა ეწყებათ"

ფანჯრებზე მიხატული ფიფქები, ფიფქებს მიღმა ფარდები და ფარდებს მიღმა სევდიანი თვალები, - ასე აღწერა შემთხვევით არ დამიწერია, როცა დედა შორსა და აგვიანებს ან სულაც არასდროს მოდის, ყოველთვის ასეა. დედის მოსვლის სიხარულს ახალი წლის მოსვლის სიხარულიც არ ცვლის. და მაინც, ახალი წელი ახალი წელია, - როცა მე-200-ე სკოლა-პანსიონში ბავშვებთან ახალი წლის მოსალოცად ან ისე უბრალოდ მათ გასახარებლად მოდიან, ირგვლივ მხიარული ჟრიამული დგას; ეს ჟრიამული დაგავიწყებს, რომ ქვეყნად რაიმე სევდა არსებობს... არადა, არსებობს, - ამ პანსიონში ყველა ბავშვს რაღაც უნარი აქვს შეზღუდული. ზოგ მათგანს დედა აკითხავს და ზოგს კი - შვილი არასოდეს უნახავს. ზოგიერთი მათგანი მშობლებს არასოდეს მიჰყავთ მშობლიურ სახლში, რომელზეც მუდმივად ოცნებობენ. ასე გადის დღეები... მაგრამ მათი სიყვარული ისეთი ძლიერია, მათთან ყოფნისას ფიქრობ, რომ, რაც არ უნდა მოხდეს, სიყვარული და სიკეთე მაინც გადარჩება. აი, ახლა მაგალითად, მათთან 136-ე საჯარო სკოლის ოთხი კლასის მოსწავლეები არიან სტუმრად, - უყურებ, როგორ ჩაუკიდებიათ ერთმანეთისთვის გაღიმებულ ბავშვებს ხელი, რა სიხარული იკითხება მასპინძელი თუ სტუმარი თანატოლების თვალებში და ყელში ბურთი გეჩხირება, ოღონდ სიხარულისგან, რადგან ბედნიერებაა თუ საზოგადოება ახერხებს და ბავშვობიდანვე ასწავლის ადამიანებს ერთმანეთის სიყვარულს, პატივისცემას, ერთმანეთზე ზრუნვას, იმას, რომ ერთმანეთიგან თუ რამ უნარები განგვასხვავებს, ეს ერთად შეიძლება ჩვენს ძლიერ მხარედ ვაქციოთ და არა - პირიქით...

"კი, ეს მართლაც ასეა!" - მეუბნება ლალი გელენავა და მშვიდად იღიმის. ის ამ სკოლა-პანსიონში ასწავლის და თავისი მოსწავლეების სევდიან თუ მხიარული დღეებზე ყველაფერი იცის:

- ჩვენი ბავშვების გასახარებლად აქ ძალიან ბევრი მოდის საჩუქრებითა და ტკბილეულით, თუმცა საოცარია, რომ პატარებს მათსავე თანატოლების სტუმრობა ყველზე მეტად ახარებთ. ამას რომ ვუყურებ, ვფიქრობ, რომ რაც არ უნდა მოხდეს, სიკეთე მუდამ იარსებებს, ვერაფერი მოერევა... აქ 5 წელიწადია ვასწავლი და ამ დროის განმავლობაში სასწაულის მოწმე ვარ, იმდენად გათბა თუნდაც თანატოლების დამოკიდებულება ჩვენი ბავშვებისადმი. როგორც კი ჩვენს პანსიონში შემოაბიჯებენ, ბავშვები სხვანაირები ხდებიან, თვალებში ისეთი სიყვარული უდგებათ, ისე ეფერებიან ჩვენს პატარებს, ასე მგონია, ჩვენი პანსიონიდან სხვა ადამიანებად გადიან; ისეთებად, რომლებიც ქუჩაში წაქცეულს არ მიატოვებენ, მოხუცს მძიმე ჩანთას გამოართმევენ, უნარშეზღუდულ ადამიანს გზას დაუთმობენ და წინ გაატარებენ, მიეშველებიან... ამას იმიტომ ვამბობ, რომ თავად გამიგონია, წლების წინ ჩვენს ბავშვებს როგორ აჯავრებდნენ, დასცინოდნენ... ახლა კი პირიქით, მზრუნველობენ. რა ძალამ შეცვალა ეს დამოკიდებულება, შეიძლება ზუსტად ვერ ვთქვა, მაგრამ ამას რა მნიშვნელობა

აქვს, მთავარია, რომ ასეა! თუმცა არის ტკივილი, ჩვენი ბავშვებისაც და ჩვენიც, რომელსაც ვერაფერი ცვლის, - 18 ბავშვი გვყავს ისეთი, რომელიც დედას არასოდეს უნახავს და ალბათ ვერც ვერასოდეს ნახავს, რადგან დედებმა სამუდამოდ მიატოვეს... აი, ამასაც ვერასოდეს ავხსნი, რატომ ითხოვენ ისინი ამის მუხედავად მაინც დედებს, - შაბათ-კვირას, როცა პანსიონი ცარიელდება და დანარჩენი ბავშვები დედებს სახლში მიჰყავთ, ეს 18 ბავშვიც ამბობს, რომ დედასთან უნდა. არ იციან დედა რა არის, თვალი არასოდეს მოუკრავთ, ამასთანავე, უნარის შეზღუდვის გამო სხვა მოვლენებს ზოგჯერ ვერც აფიქსირებენ, მაგრამ უცნობი დედა მაინც ძალიან ენეტრებათ! ღამითაც იღვიძებენ და დედებს ეძახიან. ამ დროს მათ ძიძა ეფერება და გულში იკრავს, მაგრამ ეს არ ჰყოფნით, - ალბათ დედის სიყვარული სცილდება ყოველგვარ იმ ზღვარს, რასაც შეიძლება ჩვენ ჩავწვდეთ! ასე არიან ისინიც, ვისაც დედა იშვიათად ნახულობს, ისინიც ძალიან დარდობენ.

- ეს ინსტიქტია!

- ალბათ უფრო მეტიც! ჩვენ გვყავს გოგონა, რომელიც დედამ დაბადებისთანავე მიატოვა, ავადმყოფმა მამამ კი ჩვენთან ძალიან პატარა მოიყვანა და დატოვა. გავიდა წლები და მას აღარც მამა აკითხავდა. კაცი ავადმყოფია და იმიტომ; მაგრამ ერთხელაც როგორც ჩანს, მამას გულმა ვეღარ გაუძლო და გოგონა სანახავად მოვიდა... საოცრება იყო, ბავშვი გაქანდა და გულზე ჩამოეკიდა, - მამიკო როგორ მომენატრე, რატომ არ მოდიოდიო?! - იცნო! ჩვენი ბავშვები ჩვეულებრივი ბავშვები არიან უბრალოდ, შეზღუდული უნარებით დაიბადნენ. მათთვის თითქოს ყველაფრის გაკეთება შეგვიძლია, მაგრამ როგორ დავიცვათ ისინი, როცა მშობლების უნახაობის გამო ლამის სულიერი აშლილობა ეწყებათ, ეს აღარ ვიცით! უფრო სწორად ამ დროსაც ყველაფერს ვაკეთებთ, მაგრამ დედას ვერაფერი ცვლის...

- ამას გამო აგრესიულები ხომ არ ხდებიან?

- კი, არის ასეთი შემთხვევები. ყოფილა ისეც, ბავშვი ოჯახს მიჰყავს, მაგრამ არც იქ არ სცალია მისთვის მშობელს. ესეც იწვევს აგრესიას... მშობელს ვთხოვთ, შვილისთვის დრო გამონახოს და მშობელი სწორად გვიგებს... ბავშვები ამას მომენტალურად გრძნობენ და ამ ზრუნვას უკან გამოულეველი სითბოთი აბრუნებენ. სხვა ბავშვებს შეიძლება შერცხვეთ და ვერ მოგიახლოვდნენ, ჩვენებს კი სიყვარულის გამომჟღავნების არ ერიდებათ, როგორც პაწია ჩვილებს, რომელიც არ დაფიქრდება და ისე გაგიცინებს, იმიტომ რომ მართლა უყვარხარ. აქ ერთი მოსწავლე გვყავს, რომელსაც წერა არ შეუძლია, მოტორიკა აქვს დარღვეული. ვერ წერს, ამიტომ გაკვეთილზე თავად დავუწერ ხოლმე, ის კი ასოებს გარშემო კონტურს ავლებს... თითოეულ ასოზე ამ კონტურის შემოვლებას რომ დაამთავრებს, თავს აწევს, თვალებში შემომხედავს და შემეკითხება, - მოგწონს, მასწ? მეც ვეტყვი მომწონს და მაშინვე ჩამეხუტება. ასეა მთელი გაკვეთილი!

... და თქვენც ეს სიყვარული მერე ყველგან დაგაქვთ, არა? - ვეკითხები ლალი მასწავლებელს, მაგრამ ჩემს სიტყვებს ჟრიამული ფარავს, - პანსიონის ბავშვები ახალ წელს მათთან ერთად ეგებებიან, ვისაც სიყვარული შეუძლია, - აქ კარი ხშირად იღება და სტუმრები შემოდიან ხელში საჩუქრებითა და ტკბილეულით.. მაგრამ დედას მაინც ვერაფერი ცვლის, ახალი წელიც კი... მაგრამ ის მაინც სიხარულითა და იმედებით სავსე მოდის. ჩვენც ახალ წელს დიდი სიყვარულით ვულოცავ პატარებს, ვისგანაც შეგვიძლია ვწავლოთ, როგორ არ უნდა შეგრცხვეს მოფერების, როცა გიყვარს!

ეთერ ერაძე