''ოსკარზე'' წარდგენილი პირველი და ერთადერთი ქართული ფილმი ნანა ჯორჯაძეს ეკუთვნის
2 700 ნახვა
ბოლო რამდენიმე თვეა, ქართველები სრულიად აღფრთოვანებულნი ვართ, რომ ესტონურ-ქართული''მანდარინებით'' საზღვარგარეთ სერიოზულად დაინტერესდნენ. გასული თვეების და განსაკუთრებით, გასული კვირის მთავარი სალაპარაკო თემა რეჟისორ ზაზა ურუშაძის ნამუშევარი გახდა.
''ოსკარებმა'' უკვე ჩაიარა, მაგრამ ერთი საინტერესო დეტალი ის გახლავთ, რომ ქართულ მედიაში, ძირითადად,''მანდარინებს'' წარადგენდნენ, როგორც პირველ ქართულ ფილმს, რომელიც''ოსკარის'' საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმების ხუთეულში მოხვდა.
პირველ რიგში, უნდა ითქვას, რომ''მანდარინები'' პლანეტის ყველაზე პრესტიჟულ კინოდაჯილდოებაზე ესტონეთის სახელით გაგზავნეს და მეორეც - ნანა ჯორჯაძის''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტია'' პირველი და ჯერჯერობით უკანასკნელი ქართული ფილმი, რომელიც''ოსკარზე'' საქართველოს სახელით წარადგინეს.
გოგოლა კალანდაძე:
- ამ ფილმში რომ გადამიღეს, 16 წლის ვიყავი, ძალიან პატარა, ეპიზოდური როლი მქონდა, რომელიც პიერ რიშართან უნდა მეთამაშა. იმ დროს მასთან ურთიერთობა ყველაზე მეტად მაინტერესებდა და ეს ჩემთვის კარგი გამოცდილება იყო, ძალიან ბედნიერი ვიყავი. სხვა სცენების გადაღებას არ დავსწრებივარ. ნანა ჯორჯაძესთან მუშაობით კი დიდი სიამოვნება მივიღე. შემდეგ როგორ განვითარდა მოვლენები, აღარც მიმიქცევია ყურადღება.
- რა იყო ამ ფილმში გამორჩეული?
- ვფიქრობ, დიდი როლი ჰქონდა მინიჭებული იმას, რომ პიერ რიშარი თამაშობდა. თავად სცენარიც ძალიან კარგი იყო, წარმატებული და პროფესიონალებისგან შემდგარი ჯგუფი მუშაობდა.
პიერ რიშარი მთავარ როლს ასრულებს. მისი გმირი ფრანგი კულინარია, რომელიც საქართველოში ჩამოდის და რევოლუციის შემდგომ პერიოდში შეხვდება თავისი ცხოვრების სიყვარულს, რომელსაც კინოდოკუმენტალისტი ნინო კირთაძე განასახიერებს. თავის დროზე გამოხმაურება მოჰყვა ხათუნა იოსელიანის როლსაც, მსახიობს აქ შიშველი სცენაც აქვს. ფილმში როლები შეასრულეს ცნობილმა ქართველმა მსახიობებმა რამაზ ჩხიკვაძემ, კახი კავსაძემ, ნინო კობერიძემ და სხვებმა.
კინომცოდნე არჩილ შუბაშვილი მიიჩნევს, რომ ''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი'', ''ოსკარების'' ისტორიაში შესულია და დარჩება, როგორც ქართული ფილმი.
- სამწუხაროდ, ''მანდარინები'' ''ოსკარზე'' ნომინირებული ესტონეთის სახელით გახლდათ, ასე რომ, ნანა ჯორჯაძის ფილმი ჯერჯერობით რჩება პირველ ქართულ ფილმად, რო-მელიც ამ კინოპრემიაზე წარადგინეს. რასაკვირველია, კინოაკადემიკოსთა არჩევანზე გარკვეულწილად მოქმედებს პოლიტიკური ფაქტორი. 1996 წელს საქართველო საერთაშორისო არენაზე ახალი გასული იყო, როგორც დამოუკიდებელი ქვეყანა. თანაც, ამ ფაქტორს ისიც დაემატა, რომ''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი'' ქართულ ფრანგული ფილმი გახლავთ, თუმცა მნიშვნელოვანი იყო, რომ პრემიაზე საქართველოს სახელით წარადგინეს.
მაშინ კინოკრიტიკოსები გამოთქვამდნენ მოსაზრებას, რომ იმ პერიოდში უფრო აქტუალური იყო ჩეხეთის საკითხი და სწორედ ჩეხურმა''კოლიამ'' მიიღო საბოლოოდ''ოსკარი''. თუმცა ნომინაციაში ნანა ჯორჯაძის ფილმის მოხვედრა შესანიშნავი მოვლენა იყო და ასეთად დარჩება.''მანდარინების'' ავტორებმა გარკვეული პრაგმატიზმი გამოიჩინეს, ესტონეთმა, როგორც ევროკავშირის წევრმა, როგორც იქნა, ნამუშევარი წარადგინა და ამასაც ჰქონდა მნიშვნელობა. აქ არის რუსული საკითხიც, ამიტომ ამ მომენტებმა ითამაშა როლი საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებაში.''ოსკარის'' ხუთეულში მოხვდა რუსული ფილმი, ზვიაგინცევის''ლევიათანი'', რომელიც, ჩემი აზრით, ბოლო წლების ერთ-ერთი საუკეთესო ნამუშევარია.
- ''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი'', მხატვრული თვალსაზრისით, რა შეფასებას იმსახურებს?
- საინტერესო, ნოსტალგიით სავსე სურათია. ნანა ჯორჯაძეს უყვარს რეტროსტილი და ამ ფილმსაც საინტერესო, გროტესკული გადაწყვეტა მოუძებნა. მხატვრული თვალსაზრისით ფილმი ყოველგვარ კრიტიკას უძლებს. ეს ფილმი ქართული კინოს ერთ-ერთი საუკეთესო ნაწარმოებია. სამწუხაროდ, ნანა ჯორჯაძის ბოლო პერიოდის ფილმები ისეთივე წარმატებით ვეღარ სარგებლობს, როგორითაც კარიერის დასაწყისში გადაღებული ფილმები. რაც შეეხება ამ ფილმს, ის უფრო მეტსაც იმსახურებდა, ვიდრე ნომინაციაში მოხვედრაა. გამარჯვება ლატარიაც არის, კონიუნქტურაც. ინგლისურენოვანი ფილმის კატეგორიაში გამარჯვება ბევრადაა დამოკიდებული ფილმის შემქმნელების აქტიურობაზე, იმაზე, რამდენად გაუწევენ ნამუშევარს რეკლამას თავად კინოაკადემიის 6000 წევრს შორის. არის ბევრი მომენტი, რომელიც საორგანიზაციო საკითხებს ეხება და არა შემოქმედებითს.
- საქართველოში ბევრს არ უნახავს ეს ფილმი.
- სწორედ ახლა უნდა გაესვათ ხაზი და გაემეორებინათ, რომ ჯერ კიდევ 90-იან წლებში, როდესაც საქართველო ახალი გასული იყო საერთაშორისო ასპარეზზე და კინოწარმოება, ფაქტობრივად, არ არსებობდა,''ოსკარის'' ნომინანტი ქართული ფილმი გახდა და ეს რატომღაც მაინცდამაინც თვალში არ მხვდება. ტელევიზიამ ახლაც რომ გაუშვას, არ იქნება დაგვიანებული. ერთი ქართული ფილმი გვაქვს, რომელიც''ოსკარზე'' იყო ნომინირებული და მისი ჩვენება არ იქნებოდა ურიგო.
- ერთი საინტერესო დეტალიც - ფილმის მუსიკა გორან ბრეგოვიჩმა შექმნა.
- გორან ბრეგოვიჩს ჩვენ ემირ კუსტურიცას ფილმებით ვიცნობთ, თუმცა''შეყვარებული კულინარისთვის'' ძალიან დასამახსოვრებელი და არაჩვეულებრივი მუსიკა შექმნა, ქართული მელოდიის საფუძველი აიღო. ეს მელოდია ბევრისთვის არ არის ცნობილი. ზოგადად, ასეა, ერთი და იგივე მოვლენები, ადამიანები ხვდებიან მედიის ყურადღების ქვეშ. მაგალითად, იცის ვინმემ, რომ გია ყანჩელის მუსიკა გამოყენებული აქვს ისეთ ცნობილ რეჟისორს, როგორიც ტერენს მალიკია, თავის''სიცოცხლის ხეში''?!. ამიტომაც ხვდება მკითხველი, მაყურებელი ვაკუუმში და ერთი და იმავეს გავლენის ქვეშ ექცევა.
- ხათუნა იოსელიანი რომ გაშიშვლდა, ამას მაშინ გამოხმაურება მოჰყვა.
- ხათუნა იოსელიანი ძალიან ნიჭიერი მსახიობია. ძირითადად, ეპიზოდური როლები აქვს, მაგრამ ყოველთვის დასამახსოვრებელი. ხათუნა ამ ფილმში არ გაშიშვლებულა პირველად, ამიტომ ამაზე ყურადღების გამახვილება არ ღირს. რასაკვირველია, კარგ პირობებში მისი ნიჭი ქართველ რეჟისორებს ბევრად ფართოდ უნდა გამოეყენებინათ, მაგრამ იმ პერიოდში ქართული კინო დანგრეული იყო, ფაქტობრივად, არ არსებობდა. ახლა რა შედარებაა. სახელმწიფო, მართალია, მცირედით, მაგრამ მაინც ეხმარება ქართულ კინოს და გარკვეული წარმატებებიც არის.
წყარო: reitingi.ge
''ოსკარებმა'' უკვე ჩაიარა, მაგრამ ერთი საინტერესო დეტალი ის გახლავთ, რომ ქართულ მედიაში, ძირითადად,''მანდარინებს'' წარადგენდნენ, როგორც პირველ ქართულ ფილმს, რომელიც''ოსკარის'' საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმების ხუთეულში მოხვდა.
პირველ რიგში, უნდა ითქვას, რომ''მანდარინები'' პლანეტის ყველაზე პრესტიჟულ კინოდაჯილდოებაზე ესტონეთის სახელით გაგზავნეს და მეორეც - ნანა ჯორჯაძის''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტია'' პირველი და ჯერჯერობით უკანასკნელი ქართული ფილმი, რომელიც''ოსკარზე'' საქართველოს სახელით წარადგინეს.
გოგოლა კალანდაძე:
- ამ ფილმში რომ გადამიღეს, 16 წლის ვიყავი, ძალიან პატარა, ეპიზოდური როლი მქონდა, რომელიც პიერ რიშართან უნდა მეთამაშა. იმ დროს მასთან ურთიერთობა ყველაზე მეტად მაინტერესებდა და ეს ჩემთვის კარგი გამოცდილება იყო, ძალიან ბედნიერი ვიყავი. სხვა სცენების გადაღებას არ დავსწრებივარ. ნანა ჯორჯაძესთან მუშაობით კი დიდი სიამოვნება მივიღე. შემდეგ როგორ განვითარდა მოვლენები, აღარც მიმიქცევია ყურადღება.
- რა იყო ამ ფილმში გამორჩეული?
- ვფიქრობ, დიდი როლი ჰქონდა მინიჭებული იმას, რომ პიერ რიშარი თამაშობდა. თავად სცენარიც ძალიან კარგი იყო, წარმატებული და პროფესიონალებისგან შემდგარი ჯგუფი მუშაობდა.
პიერ რიშარი მთავარ როლს ასრულებს. მისი გმირი ფრანგი კულინარია, რომელიც საქართველოში ჩამოდის და რევოლუციის შემდგომ პერიოდში შეხვდება თავისი ცხოვრების სიყვარულს, რომელსაც კინოდოკუმენტალისტი ნინო კირთაძე განასახიერებს. თავის დროზე გამოხმაურება მოჰყვა ხათუნა იოსელიანის როლსაც, მსახიობს აქ შიშველი სცენაც აქვს. ფილმში როლები შეასრულეს ცნობილმა ქართველმა მსახიობებმა რამაზ ჩხიკვაძემ, კახი კავსაძემ, ნინო კობერიძემ და სხვებმა.
კინომცოდნე არჩილ შუბაშვილი მიიჩნევს, რომ ''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი'', ''ოსკარების'' ისტორიაში შესულია და დარჩება, როგორც ქართული ფილმი.
- სამწუხაროდ, ''მანდარინები'' ''ოსკარზე'' ნომინირებული ესტონეთის სახელით გახლდათ, ასე რომ, ნანა ჯორჯაძის ფილმი ჯერჯერობით რჩება პირველ ქართულ ფილმად, რო-მელიც ამ კინოპრემიაზე წარადგინეს. რასაკვირველია, კინოაკადემიკოსთა არჩევანზე გარკვეულწილად მოქმედებს პოლიტიკური ფაქტორი. 1996 წელს საქართველო საერთაშორისო არენაზე ახალი გასული იყო, როგორც დამოუკიდებელი ქვეყანა. თანაც, ამ ფაქტორს ისიც დაემატა, რომ''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი'' ქართულ ფრანგული ფილმი გახლავთ, თუმცა მნიშვნელოვანი იყო, რომ პრემიაზე საქართველოს სახელით წარადგინეს.
მაშინ კინოკრიტიკოსები გამოთქვამდნენ მოსაზრებას, რომ იმ პერიოდში უფრო აქტუალური იყო ჩეხეთის საკითხი და სწორედ ჩეხურმა''კოლიამ'' მიიღო საბოლოოდ''ოსკარი''. თუმცა ნომინაციაში ნანა ჯორჯაძის ფილმის მოხვედრა შესანიშნავი მოვლენა იყო და ასეთად დარჩება.''მანდარინების'' ავტორებმა გარკვეული პრაგმატიზმი გამოიჩინეს, ესტონეთმა, როგორც ევროკავშირის წევრმა, როგორც იქნა, ნამუშევარი წარადგინა და ამასაც ჰქონდა მნიშვნელობა. აქ არის რუსული საკითხიც, ამიტომ ამ მომენტებმა ითამაშა როლი საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებაში.''ოსკარის'' ხუთეულში მოხვდა რუსული ფილმი, ზვიაგინცევის''ლევიათანი'', რომელიც, ჩემი აზრით, ბოლო წლების ერთ-ერთი საუკეთესო ნამუშევარია.
- ''შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი'', მხატვრული თვალსაზრისით, რა შეფასებას იმსახურებს?
- საინტერესო, ნოსტალგიით სავსე სურათია. ნანა ჯორჯაძეს უყვარს რეტროსტილი და ამ ფილმსაც საინტერესო, გროტესკული გადაწყვეტა მოუძებნა. მხატვრული თვალსაზრისით ფილმი ყოველგვარ კრიტიკას უძლებს. ეს ფილმი ქართული კინოს ერთ-ერთი საუკეთესო ნაწარმოებია. სამწუხაროდ, ნანა ჯორჯაძის ბოლო პერიოდის ფილმები ისეთივე წარმატებით ვეღარ სარგებლობს, როგორითაც კარიერის დასაწყისში გადაღებული ფილმები. რაც შეეხება ამ ფილმს, ის უფრო მეტსაც იმსახურებდა, ვიდრე ნომინაციაში მოხვედრაა. გამარჯვება ლატარიაც არის, კონიუნქტურაც. ინგლისურენოვანი ფილმის კატეგორიაში გამარჯვება ბევრადაა დამოკიდებული ფილმის შემქმნელების აქტიურობაზე, იმაზე, რამდენად გაუწევენ ნამუშევარს რეკლამას თავად კინოაკადემიის 6000 წევრს შორის. არის ბევრი მომენტი, რომელიც საორგანიზაციო საკითხებს ეხება და არა შემოქმედებითს.
- საქართველოში ბევრს არ უნახავს ეს ფილმი.
- სწორედ ახლა უნდა გაესვათ ხაზი და გაემეორებინათ, რომ ჯერ კიდევ 90-იან წლებში, როდესაც საქართველო ახალი გასული იყო საერთაშორისო ასპარეზზე და კინოწარმოება, ფაქტობრივად, არ არსებობდა,''ოსკარის'' ნომინანტი ქართული ფილმი გახდა და ეს რატომღაც მაინცდამაინც თვალში არ მხვდება. ტელევიზიამ ახლაც რომ გაუშვას, არ იქნება დაგვიანებული. ერთი ქართული ფილმი გვაქვს, რომელიც''ოსკარზე'' იყო ნომინირებული და მისი ჩვენება არ იქნებოდა ურიგო.
- ერთი საინტერესო დეტალიც - ფილმის მუსიკა გორან ბრეგოვიჩმა შექმნა.
- გორან ბრეგოვიჩს ჩვენ ემირ კუსტურიცას ფილმებით ვიცნობთ, თუმცა''შეყვარებული კულინარისთვის'' ძალიან დასამახსოვრებელი და არაჩვეულებრივი მუსიკა შექმნა, ქართული მელოდიის საფუძველი აიღო. ეს მელოდია ბევრისთვის არ არის ცნობილი. ზოგადად, ასეა, ერთი და იგივე მოვლენები, ადამიანები ხვდებიან მედიის ყურადღების ქვეშ. მაგალითად, იცის ვინმემ, რომ გია ყანჩელის მუსიკა გამოყენებული აქვს ისეთ ცნობილ რეჟისორს, როგორიც ტერენს მალიკია, თავის''სიცოცხლის ხეში''?!. ამიტომაც ხვდება მკითხველი, მაყურებელი ვაკუუმში და ერთი და იმავეს გავლენის ქვეშ ექცევა.
- ხათუნა იოსელიანი რომ გაშიშვლდა, ამას მაშინ გამოხმაურება მოჰყვა.
- ხათუნა იოსელიანი ძალიან ნიჭიერი მსახიობია. ძირითადად, ეპიზოდური როლები აქვს, მაგრამ ყოველთვის დასამახსოვრებელი. ხათუნა ამ ფილმში არ გაშიშვლებულა პირველად, ამიტომ ამაზე ყურადღების გამახვილება არ ღირს. რასაკვირველია, კარგ პირობებში მისი ნიჭი ქართველ რეჟისორებს ბევრად ფართოდ უნდა გამოეყენებინათ, მაგრამ იმ პერიოდში ქართული კინო დანგრეული იყო, ფაქტობრივად, არ არსებობდა. ახლა რა შედარებაა. სახელმწიფო, მართალია, მცირედით, მაგრამ მაინც ეხმარება ქართულ კინოს და გარკვეული წარმატებებიც არის.
წყარო: reitingi.ge
