რატომ ცრიან ბავშვებს?
2 133 ნახვა
ბოლო დროს გახშირდა ვაქცინაციის ანტიპროპაგანდა. გამუდმებით ისმის კითხვა, თუ რამდენად საჭიროა ბავშვებისთვის აცრა და არის თუ არა ის მართლაც საშიში ორგანიზმისთვის.
ამიტომ გადავწყვიტე, ექიმ-იმუნოლოგ, ქალბატონ რუსუდან მაკაშვილისთვის მიმემართა და სწორედ მასთან მომეძია ყოველგვარი ინფორმაცია აცრის შესახებ.
- ქალბატონო რუსუდან, რა არის ვაქცინაცია და რამდენად მნიშვნელოვანია ის ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
ვაქცინაცია - ეს არის პროფილაქტიკური (პრევენციული) პროცედურა, რომლის დროსაც სხეულში შეჰყავთ ვაქცინა, რომელიც ადამიანს ეხმარება დამატებითი რეაქციის გამომუშავებასა და საშიში ინფექციური დაავადებების წინააღმდეგ ბრძოლაში.
ეს ინფექციებია: დიფტერია, ტეტანუსი, ყივანახველა, წითელა, წითურა, ყბაყურა, პოლიომიელიტი, როტავირუსული ინფექცია და ა.შ. მათ, რადგან ძალიან მწვავე გართულებების გამოწვევა შეუძლია, ვაქცინაცია იძლევა ამ დაავადების თავიდან აცილებისა და მათი ზემოქმედების რისკის შემცირების საშუალებას.
- რა ასაკში უნდა აიცრას ბავშვი?
- აცრები იწყება სამშობიაროშივე, დაბადებიდან 0-12 საათში. პირველია ჰეპატიტის საწინააღმდეგო აცრა, მას მოჰყვება 3-4 დღეზე - ბცჟ, ანუ ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო აცრა. ამის შემდეგ უკვე 2, 3 და 4 თვის ასაკში კეთდება სამკომპონენტიანი - დიფტერია-ტეტანუსი-ყივანახველას ვაქცინა და პირში ჩასაწვეთებელი პოლიომიელიტის საწინააღმდეგო ცოცხალი ვაქცინა. შემდეგ ერთი წლის ასაკში წითელა, წითურა, ყბაყურას წინააღმდეგ აცრა და ა.შ.
სასურველია, ბავშვს ორი თვის ასაკში, სანამ სამკომპონენტიან აცრას დაიწყებს, გაუკეთდეს სისხლის საერთო ანალიზი და გაესინჯოს პედიატრს. ასევე, სასურველია და არა აუცილებელი, ბავშვის გასინჯვა ნევროლოგის მიერ.
- რა სახის რეაქციამ შეიძლება იჩინოს თავი აცრის შემდეგ?
- ძირითადი რეაქცია, რაც ამ დროს ვლინდება, არის ტემპერატურის მატება (37,5 გრადუსს ზემოთ), ჭირვეულობა ან ადგილობრივი რეაქცია ჩხვლეტის არეში - სიწითლე, შესიება ან გამაგრება, რაც რამდენიმე დღეში თავისით გაივლის. იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვს ტემპერატურამ აუწია, დაალევინეთ პარაცეტამოლის სიროფი (დოზა წამლის ინსტრუქციაში შეგიძლიათ იხილოთ ბავშვის ასაკის მიხედვით).
ხოლო თუ ბავშვს ტემპერატურა 39 გრადუსი ან უფრო მეტი აქვს, აუცილებლად დაუკავშირდით ექიმს ან სამედიცინო დაწესებულებას.
- რა შემთხვევაში არ არის აცრის გაკეთება ნებადართული?
- მიზეზები, რომლის დროსაც ბავშვისთვის აცრის გაკეთება არ არის მიზანშეწონილი, ძალიან მცირეა. ესენია:
• დადასტურებული ანაფილაქსური რეაქცია ვაქცინის პირველ დოზაზე.
• ალერგიული რეაქცია იმ ანტიბიოტიკებზე, რომლებიც შედის ვაქცინების შემადგენლობაში.
• აღინიშნება აივ-ინფექცია ან შიდსი.
• პროგრესირებადი სისტემური და ნევროლოგიური დაავადებები.
- რაც შეეხებათ უდღეურ ბავშვებს, არსებობს თუ არა მათთვის გარკვეული შეზღუდვები?
- როგორც წესი, დღენაკლულობა აცრისას უკუჩვენებას არ წარმოადგენს, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ ბავშვის წონა 1500 გრამზე ნაკლებია. ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია ბავშვის წონამ მიაღწიოს 1500 გრამს და შემდეგ ჩატარდეს ვაქცინა.
- თუ მშობელი ვერ ახერხებს ბავშვის აცრას აცრების ეროვნული კალენდრის მიხედვით, როგორ უნდა მოიქცეს ამ შემთხვევაში?
- რაც უფრო ადრეულ ასაკში იწყება და მთავრდება აცრების კურსი, მით უფრო ნაკლებია აცრის შემდგომი რეაქციების ან გართულებების რისკი. თუ კონკრეტული აცრის მორიგი დოზის შეყვანისას არ იქნა დაცული მინიმალური 4-კვირიანი ინტერვალი, რომელიც საჭიროა, რომ ვაქცინამ მიაღწიოს მოქმედების ზენიტს და წინა აცრის შემდეგ 4 კვირაზე ადრე გაკეთდა მეორე ვაქცინა, ასეთ შემთხვევაში სავალდებულო გახდება წინა აცრის განმეორებით ჩატარება, რადგან, როგორც აღვნიშნე, 4 კვირაზე ნაკლებ პერიოდში ვერ მოხერხდებოდა მისი სრული მოქმედება და ის არ ჩაითვლება გაკეთებულად.
რჩევა: ვურჩევ ყველას, ნუ დაუჯერებენ გარშემომყოფების მოსაზრებებს იმის შესახებ, რომ ვაქცინაცია ვითომდა უარყოფითად მოქმედებს ორგანიზმზე. ნუ შეეშინდებათ აცრის შემდგომი რაიმე სახის რეაქციის და ნუ იტყვიან ამის გამო ბავშვის აცრაზე უარს, რადგან ზემოთ ჩამოთვლილი დაავადებებისგან თავის დაცვა იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ ვერანაირი რეაქცია ვერ გადასწონის ამ ვაქცინების დადებით მხარეს.
გარდა ამისა, იმუნიზაცია სრულყოფილად ითვლება იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვს დაბადებიდან 24 თვის განმავლობაში, კალენდრის შესაბამისად, აქვს გაკეთებული 14 აცრა. ამიტომ დროულად ჩაუტარეთ ბავშვს აცრა, რომელიც, როგორც წესი, ყველა ბავშვს უფასოდ უკეთდება და დაიცავით ისინი ყოველგვარი ინფექციისაგან.
ნინო ჯანიძე
ჟურნალი "და ქალი"
(სექტემბრის ნომერი)
ამიტომ გადავწყვიტე, ექიმ-იმუნოლოგ, ქალბატონ რუსუდან მაკაშვილისთვის მიმემართა და სწორედ მასთან მომეძია ყოველგვარი ინფორმაცია აცრის შესახებ.
- ქალბატონო რუსუდან, რა არის ვაქცინაცია და რამდენად მნიშვნელოვანია ის ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
ვაქცინაცია - ეს არის პროფილაქტიკური (პრევენციული) პროცედურა, რომლის დროსაც სხეულში შეჰყავთ ვაქცინა, რომელიც ადამიანს ეხმარება დამატებითი რეაქციის გამომუშავებასა და საშიში ინფექციური დაავადებების წინააღმდეგ ბრძოლაში.
ეს ინფექციებია: დიფტერია, ტეტანუსი, ყივანახველა, წითელა, წითურა, ყბაყურა, პოლიომიელიტი, როტავირუსული ინფექცია და ა.შ. მათ, რადგან ძალიან მწვავე გართულებების გამოწვევა შეუძლია, ვაქცინაცია იძლევა ამ დაავადების თავიდან აცილებისა და მათი ზემოქმედების რისკის შემცირების საშუალებას.
- რა ასაკში უნდა აიცრას ბავშვი?
- აცრები იწყება სამშობიაროშივე, დაბადებიდან 0-12 საათში. პირველია ჰეპატიტის საწინააღმდეგო აცრა, მას მოჰყვება 3-4 დღეზე - ბცჟ, ანუ ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო აცრა. ამის შემდეგ უკვე 2, 3 და 4 თვის ასაკში კეთდება სამკომპონენტიანი - დიფტერია-ტეტანუსი-ყივანახველას ვაქცინა და პირში ჩასაწვეთებელი პოლიომიელიტის საწინააღმდეგო ცოცხალი ვაქცინა. შემდეგ ერთი წლის ასაკში წითელა, წითურა, ყბაყურას წინააღმდეგ აცრა და ა.შ.
სასურველია, ბავშვს ორი თვის ასაკში, სანამ სამკომპონენტიან აცრას დაიწყებს, გაუკეთდეს სისხლის საერთო ანალიზი და გაესინჯოს პედიატრს. ასევე, სასურველია და არა აუცილებელი, ბავშვის გასინჯვა ნევროლოგის მიერ.
- რა სახის რეაქციამ შეიძლება იჩინოს თავი აცრის შემდეგ?
- ძირითადი რეაქცია, რაც ამ დროს ვლინდება, არის ტემპერატურის მატება (37,5 გრადუსს ზემოთ), ჭირვეულობა ან ადგილობრივი რეაქცია ჩხვლეტის არეში - სიწითლე, შესიება ან გამაგრება, რაც რამდენიმე დღეში თავისით გაივლის. იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვს ტემპერატურამ აუწია, დაალევინეთ პარაცეტამოლის სიროფი (დოზა წამლის ინსტრუქციაში შეგიძლიათ იხილოთ ბავშვის ასაკის მიხედვით).
ხოლო თუ ბავშვს ტემპერატურა 39 გრადუსი ან უფრო მეტი აქვს, აუცილებლად დაუკავშირდით ექიმს ან სამედიცინო დაწესებულებას.
- რა შემთხვევაში არ არის აცრის გაკეთება ნებადართული?
- მიზეზები, რომლის დროსაც ბავშვისთვის აცრის გაკეთება არ არის მიზანშეწონილი, ძალიან მცირეა. ესენია:
• დადასტურებული ანაფილაქსური რეაქცია ვაქცინის პირველ დოზაზე.
• ალერგიული რეაქცია იმ ანტიბიოტიკებზე, რომლებიც შედის ვაქცინების შემადგენლობაში.
• აღინიშნება აივ-ინფექცია ან შიდსი.
• პროგრესირებადი სისტემური და ნევროლოგიური დაავადებები.
- რაც შეეხებათ უდღეურ ბავშვებს, არსებობს თუ არა მათთვის გარკვეული შეზღუდვები?
- როგორც წესი, დღენაკლულობა აცრისას უკუჩვენებას არ წარმოადგენს, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ ბავშვის წონა 1500 გრამზე ნაკლებია. ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია ბავშვის წონამ მიაღწიოს 1500 გრამს და შემდეგ ჩატარდეს ვაქცინა.
- თუ მშობელი ვერ ახერხებს ბავშვის აცრას აცრების ეროვნული კალენდრის მიხედვით, როგორ უნდა მოიქცეს ამ შემთხვევაში?
- რაც უფრო ადრეულ ასაკში იწყება და მთავრდება აცრების კურსი, მით უფრო ნაკლებია აცრის შემდგომი რეაქციების ან გართულებების რისკი. თუ კონკრეტული აცრის მორიგი დოზის შეყვანისას არ იქნა დაცული მინიმალური 4-კვირიანი ინტერვალი, რომელიც საჭიროა, რომ ვაქცინამ მიაღწიოს მოქმედების ზენიტს და წინა აცრის შემდეგ 4 კვირაზე ადრე გაკეთდა მეორე ვაქცინა, ასეთ შემთხვევაში სავალდებულო გახდება წინა აცრის განმეორებით ჩატარება, რადგან, როგორც აღვნიშნე, 4 კვირაზე ნაკლებ პერიოდში ვერ მოხერხდებოდა მისი სრული მოქმედება და ის არ ჩაითვლება გაკეთებულად.
რჩევა: ვურჩევ ყველას, ნუ დაუჯერებენ გარშემომყოფების მოსაზრებებს იმის შესახებ, რომ ვაქცინაცია ვითომდა უარყოფითად მოქმედებს ორგანიზმზე. ნუ შეეშინდებათ აცრის შემდგომი რაიმე სახის რეაქციის და ნუ იტყვიან ამის გამო ბავშვის აცრაზე უარს, რადგან ზემოთ ჩამოთვლილი დაავადებებისგან თავის დაცვა იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ ვერანაირი რეაქცია ვერ გადასწონის ამ ვაქცინების დადებით მხარეს.
გარდა ამისა, იმუნიზაცია სრულყოფილად ითვლება იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვს დაბადებიდან 24 თვის განმავლობაში, კალენდრის შესაბამისად, აქვს გაკეთებული 14 აცრა. ამიტომ დროულად ჩაუტარეთ ბავშვს აცრა, რომელიც, როგორც წესი, ყველა ბავშვს უფასოდ უკეთდება და დაიცავით ისინი ყოველგვარი ინფექციისაგან.
ნინო ჯანიძე
ჟურნალი "და ქალი"
(სექტემბრის ნომერი)
