როგორ პასუხობს დათო ევგენიძე ნიკოლოზ რაჭველის კრიტიკას: მნიშვნელოვანია, რომ ამდენი გავბედეთ!.
1 604 ნახვა
დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილ კონცერტს საზოგადოება დიდი ინტერესით ელოდა. ''ჩემო ციცინათელა'' ზუსტად მიესადაგებოდა 28 მაისის სულისკვეთებას, პროექტის რეჟისორობა ბასა ფოცხიშვილს შესთავაზეს, მუსიკალური ხელმძღვანელი კი დათო ევგენიძე გახდა.
დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილ კონცერტს საზოგადოება დიდი ინტერესით ელოდა. ''ჩემო ციცინათელა'' ზუსტად მიესადაგებოდა 28 მაისის სულისკვეთებას, პროექტის რეჟისორობა ბასა ფოცხიშვილს შესთავაზეს, მუსიკალური ხელმძღვანელი კი დათო ევგენიძე გახდა.
გასაკვირი ის გახლდათ, რომ მუსიკოსმა იმის მაგივრად, მთელი კონცერტის მუსიკალური ნომრების ვერსიები თავად გაეკეთებინა, გადაწყვიტა, კოლეგა კომპოზიტორებიც მიეწვია, მათ შორის იყვნენ დავით მალაზონია, მიშა მდინარაძე, მანანა მენაბდე და სხვანი, რაც, დაგვეთანხმებით, საკმაოდ მოულოდნელი და საინტერესო გადაწყვეტა იყო. მონაწილეებს შორისაც საკმაო მრავალფეროვნება შევნიშნეთ, ერთ სცენაზე იდგნენ ლიზა ბაგრატიონი, მაია ჯაბუა, ''ლაუდს-პიკერსი'', სალომე კორკოტაშვილი, ნუკა კვალიაშვილი, ნანი ბრეგვაძე და სხვანი. ''სანთელივით დავდნები'', ''ისევ შენ'', ''ჩონგური საქართველოა'' და სხვა ცნობილი და ყველასთვის საყვარელი მელოდიები განსხვავებული ვერსიებით წარმოგვიდგინეს. ორკესტრს ახალგაზრდა დირიჟორი მირიან ხუხუნაიშვილი ხელმძღვანელობდა.
26 მაისს თბილისის პარლამენტის წინ გამართულ ღონისძიებას ნამდვილად არ დაეწუნებოდა არც რეპერტუარი, არც სცენის გაფორმება და არც მონაწილეები. მუსიკალურ ვერსიებზე დავა შეიძლება, თუმცა ესეც გემოვნების ამბავია, მაგრამ საქმე ისაა, რომ ტექნიკური ხარვეზის გამო კონცერტის საინტერესო იდეა ბოლომდე ვერ განხორციელდა და ამას სრულიად მარტივი მიზეზი ჰქონდა - ხან ერთი მონაწილის ხმა არ ისმოდა და ხან - მეორის.
საქართველოში კარგი ხმის რეჟისორის პრობლემა ერთგვარი მუდმივაა. რა თქმა უნდა, ქვეყნის წინაშე ბევრად მნიშვნელოვანი პრობლემები დგას, ვიდრე ხმის რეჟისურაა, თუმცა კულტურული ცხოვრება ნებისმიერი ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანია და ის ვერ განვითარდება, თუკი სფეროს კარგი ოსტატები არ ეყოლება. გამართლებად ვერ გამოდგება ის, რომ კონცერტი ღია ცის ქვეშ გაიმართა, ყველგან, მათ შორის, საქართველოშიც ჩატარებულა ქუჩის ღონისძიება და გახმოვანების ასეთი თვალში საცემი პრობლემები არ შექმნილა.
კონცერტის მეორე დღეს სოციალურ ქსელში სტატუსები გაჩნდა, სადაც, პირველ რიგში, მონაწილეებმა გამოთქვეს უკმაყოფილება და გულისწყვეტა აღნიშნული პრობლემის გამო. ალტისტი გიორგი ცაგარელი: ''დიდი მადლობა დათო ევგენიძეს, ლიზას, დავით მალაზონიას და ანსამბლ ''ირიაოს'', მირიან ხუხუნაიშვილს და სახელმწიფო სიმფონიურ ორკესტრს! კიდევ ერთხელ ვისიამოვნე თქვენთან მუზიცირებით, თუმცა დღეს კონცერტზე არც ერთმანეთის გვესმოდა, არც საკუთარი ხმის, უმეტესი ადგილები არც ტელევიზიით ისმოდა. რატომ?
რაში ხარჯავთ ასე უაზროდ სახელმწიფო ფულს? რატომ უნდა ჩაიყაროს წყალში ამდენი ნაშრომი? ნუთუ პასუხისმგებელი არავინაა? დილეტანტიზმი და უხარისხო გახმოვანება როდემდე უნდა იყოს?'' მიშა ჯავახიშვილი, ''ირიაოს'' წევრი: ''როდის უნდა ეშველოს ამ ქვეყანაში კონცერტის სათანადო გახმოვანებას? არც კონცერტზე და არც ეთერში არაფერი ისმოდა. რისთვის წვალობს კომპოზიტორი ან შემსრულებელი?''
მუსიკოსების ამ სტატუსებს დიდი გამოხმაურება მოჰყვა, მათ შორის მარინა ბერიძისა და ნიკოლოზ რაჭველისგან. მარინა ბერიძე ამბობს, რომ როდესაც თავად მონაწილეობდა პაატა ბურჭულაძის კონცერტის ორგანიზებაში, სპორტის სასახლეში 120-კაციანი ორკესტრის უპრობლემოდ გახმოვანება შეძლეს. ხოლო ნიკოლოზ რაჭველმა დაწერა: ''26 მაისის და თბილისობის რამდენიმე კონცერტი მაქვს გამართული, ხმა კარგად ისმოდა ეთერშიც და ად-გილზეც. ამის მიზეზი კი ყოველთვის იყო ჩემი და ორგანიზატორის (''არტ-ფორუმის'') უალტერნატივო შეთანხმება, რომ ყოველთვის დახარჯულიყო ოდნავ მეტი თანხა და კონცერტზე ამ საქმის უცხოელი პროფესიონალი ჩამოგვეყვანა.
ასე ვიპოვეთ ჩემი ფრანგი მეგობარი ჟერარ ალბო, რომელიც მადონას, სტინგისა თუ ემი ვაინჰაუსის, ასევე ''ლონდონ ფილარმონიკისა'' და პარიზის სიმფონიური ორკესტრის პარალელურად, ყოველ დღესასწაულზე სტუმრობდა თბილისს!
ასეთ საკითხს წინასწარი გათვლა სჭირდება და პრინციპული მოთხოვნა, მეტი არაფერი... დაზარალდა მუსიკოსების შრომა, რაც დასანანია...''
როგორც ჩანს, თბილისის მთავრობამ უცხოელი ხმის რეჟისორის ჩამოყვანაზე დიდი თანხის დახარჯვისგან თავი შეიკავა, თუმცა სოციალურ ქსელებში უკვე გაჩნდა მოთხოვნა, შესაბამისმა უწყებამ იზრუნოს იმაზე, რომ ქართველმა ხმის რეჟისორებმა გაიარონ სტაჟირება საზღვარგარეთ, რაც ამ სფეროს განვითარებას ნამდვილად წაადგებოდა.
კონცერტში მონაწილე კომპოზიტორი მიშა მდინარაძე ნიკოლოზ რაჭველის ამ სტატუსს საკმაოდ საინტერესოდ გამოეხმაურა: ''დათო ევგენიძეს ძალიან დიდი მადლობა მისი დამოკიდებულებისთვის, რამაც მოგვცა უპრეცედენტო მრავალფეროვნება და ის, რაც ამდენი წელია ჟანგბადივით გვჭირდება - ქართული მუსიკალური პოტენციალის ჩვენება! დიახ, ბატონებო, ჩვენ ბევრნი ვართ და შეგვიძლია საინტერესო და არაერთგვაროვანი მუსიკის დაწერა თუ უკვე არსებული მუსიკის ახლებურად დანახვა! რაც შეეხება ტექნიკურ მხარეს, ნიკა, მართალი ხარ, მეტი უნდა დაიხარჯოს და პასუხიც უნდა მოეთხოვოს იმას, ვინც გახმოვანებაზეა პასუხისმგებელი! როდესაც სცენაზე ხარ და მხოლოდ შინაგანი სმენით უკრავ, რადგან არაფერი გესმის, ეს უმძიმესი ამბავია და მერე რა?! მუსიკოსს ბრალდება ყველაფერი''.
კონცერტის მუსიკალურმა ხელმძღვანელმა დათო ევგენიძემ გამოთქმულ მოსაზრებებს შემდეგნაირად უპასუხა: ''დიდი მადლობა უკლებლივ ყველა მონაწილეს. … გულს ნუ გაიტეხთ. სამწუხაროა, რომ მაყურებელმა ვერ მოისმინა, რაშიც გული ჩავდეთ. დიდი მადლობა ბასას. მნიშვნელოვანია, რომ ამდენი გავბედეთ. მადლობა სრულიად საქართველოს, ცუდად გახმოვანებულს, მიყვარხართ, გილოცავთ''.
დათო ევგენიძეს დავურეკეთ, რათა მოსაზრების ვრცლად დაფიქსირების საშუალება მიგვეცა.
- რამდენად კმაყოფილი ხართ კონცერტით?
- ეთერში ტექნიკური წუნით გავიდა, რაც ჩვენზე არ იყო დამოკიდებული. ახლახან მოვისმინე 32 არხზე ჩაწერილი ეს კონცერტი და ვფიქრობ, გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ გვექნება საშუალება, მაყურებელს სრულყოფილი სახით შევთავაზოთ. მინდა, ხაზი გავუსვა იმას, რომ კონცერტში მონაწილეობა მიიღო ბევრმა ახალგაზრდამ, ჯგუფებმა, რომლებიც სულ ინგლისურად მღეროდნენ, 26 მაისს კი ქართულად ამღერდნენ. კონცერტის შემდეგ სოციალურ ქსელში ათობით ჯგუფის თხოვნა მომივიდა, რომ მათაც სურთ ქართული სიმღერების შესრულება, რაც, ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანია, ქართული ჯგუფები უნდა დაუბრუნდნენ მშობლიურ ენას.
- ნიკოლოზ რაჭველმა დაწერა, რომ უცხოელი ხმის რეჟისორის ჩამოყვანა აჯობებდა.
- ეს ჩემი სურვილიც იყო, ვინაიდან საქართველოში არ არის ამის დიდი გამოცდილება, მაგრამ ეს არ ყოფილა ჩემი პრეროგატივა, ფინანსები ჩვენს ხელში არ ყოფილა, რომ ამგვარი გადაწყვეტილებები მიგვეღო. ამ კონცერტიდან საქართველოს დარჩა 12 პარტიტურა, 12 სიმღერის ახალი ვერსია სხვადასხვა ჟანრში. შევეცადეთ, ყველა გემოვნების ადამიანისთვის მისაღები ყოფილიყო. ძალიან დიდ პატივს ვცემ ტრადიციებს, მაგრამ საქართველო მუზეუმად არ უნდა იქცეს. მუზეუმები კარგია, თუმცა სიახლე და განვითარება აუცილებელია.
- რაც შეეხება კრიტიკას თქვენი კოლეგებისგან?
- ვიცოდი, რომ ამ ექსპერიმენტით რისკზე მივდიოდით, ყველანაირი კრიტიკა მისაღებია ჩემთვის, თუმცა ერთმანეთის მიმართ უფრო კეთილგანწყობილი უნდა ვიყოთ. არ უნდა გვიხაროდეს ტექნიკური წუნი. კრიტიკა მისაღებია, მაგრამ არა გახარებული კრიტიკა.
- დათო, ბევრმა მოიწონა თქვენი გადაწყვეტილება, რომ სხვა კომპოზიტორებსაც მიეცით საშუალება, თავიანთი ვერსიები წარმოედგინათ კონცერტზე.
- წლები კონცერტებს ორ-სამკაციანი ჯგუფი აკეთებდა. რაც უნდა ნიჭიერი ადამიანები იყვნენ, მათი ღონისძიება მაინც ერთფეროვანი იქნება. კომპოზიტორებსაც მიეცათ ვერსიების გაკეთების საშუალება და გამომსვლელ ჯგუფებსაც. ძალიან კარგია, ქვეყანაში შემდგარი ვარსკვლავები რომ არსებობენ, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია 18-25 წლამდე ახალგაზრდები, ეს არის მომავალი და გზა მათ უნდა დავუთმოთ.…
წყარო: reitingi.ge
დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილ კონცერტს საზოგადოება დიდი ინტერესით ელოდა. ''ჩემო ციცინათელა'' ზუსტად მიესადაგებოდა 28 მაისის სულისკვეთებას, პროექტის რეჟისორობა ბასა ფოცხიშვილს შესთავაზეს, მუსიკალური ხელმძღვანელი კი დათო ევგენიძე გახდა.
გასაკვირი ის გახლდათ, რომ მუსიკოსმა იმის მაგივრად, მთელი კონცერტის მუსიკალური ნომრების ვერსიები თავად გაეკეთებინა, გადაწყვიტა, კოლეგა კომპოზიტორებიც მიეწვია, მათ შორის იყვნენ დავით მალაზონია, მიშა მდინარაძე, მანანა მენაბდე და სხვანი, რაც, დაგვეთანხმებით, საკმაოდ მოულოდნელი და საინტერესო გადაწყვეტა იყო. მონაწილეებს შორისაც საკმაო მრავალფეროვნება შევნიშნეთ, ერთ სცენაზე იდგნენ ლიზა ბაგრატიონი, მაია ჯაბუა, ''ლაუდს-პიკერსი'', სალომე კორკოტაშვილი, ნუკა კვალიაშვილი, ნანი ბრეგვაძე და სხვანი. ''სანთელივით დავდნები'', ''ისევ შენ'', ''ჩონგური საქართველოა'' და სხვა ცნობილი და ყველასთვის საყვარელი მელოდიები განსხვავებული ვერსიებით წარმოგვიდგინეს. ორკესტრს ახალგაზრდა დირიჟორი მირიან ხუხუნაიშვილი ხელმძღვანელობდა.
26 მაისს თბილისის პარლამენტის წინ გამართულ ღონისძიებას ნამდვილად არ დაეწუნებოდა არც რეპერტუარი, არც სცენის გაფორმება და არც მონაწილეები. მუსიკალურ ვერსიებზე დავა შეიძლება, თუმცა ესეც გემოვნების ამბავია, მაგრამ საქმე ისაა, რომ ტექნიკური ხარვეზის გამო კონცერტის საინტერესო იდეა ბოლომდე ვერ განხორციელდა და ამას სრულიად მარტივი მიზეზი ჰქონდა - ხან ერთი მონაწილის ხმა არ ისმოდა და ხან - მეორის.
საქართველოში კარგი ხმის რეჟისორის პრობლემა ერთგვარი მუდმივაა. რა თქმა უნდა, ქვეყნის წინაშე ბევრად მნიშვნელოვანი პრობლემები დგას, ვიდრე ხმის რეჟისურაა, თუმცა კულტურული ცხოვრება ნებისმიერი ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანია და ის ვერ განვითარდება, თუკი სფეროს კარგი ოსტატები არ ეყოლება. გამართლებად ვერ გამოდგება ის, რომ კონცერტი ღია ცის ქვეშ გაიმართა, ყველგან, მათ შორის, საქართველოშიც ჩატარებულა ქუჩის ღონისძიება და გახმოვანების ასეთი თვალში საცემი პრობლემები არ შექმნილა.
კონცერტის მეორე დღეს სოციალურ ქსელში სტატუსები გაჩნდა, სადაც, პირველ რიგში, მონაწილეებმა გამოთქვეს უკმაყოფილება და გულისწყვეტა აღნიშნული პრობლემის გამო. ალტისტი გიორგი ცაგარელი: ''დიდი მადლობა დათო ევგენიძეს, ლიზას, დავით მალაზონიას და ანსამბლ ''ირიაოს'', მირიან ხუხუნაიშვილს და სახელმწიფო სიმფონიურ ორკესტრს! კიდევ ერთხელ ვისიამოვნე თქვენთან მუზიცირებით, თუმცა დღეს კონცერტზე არც ერთმანეთის გვესმოდა, არც საკუთარი ხმის, უმეტესი ადგილები არც ტელევიზიით ისმოდა. რატომ?
რაში ხარჯავთ ასე უაზროდ სახელმწიფო ფულს? რატომ უნდა ჩაიყაროს წყალში ამდენი ნაშრომი? ნუთუ პასუხისმგებელი არავინაა? დილეტანტიზმი და უხარისხო გახმოვანება როდემდე უნდა იყოს?'' მიშა ჯავახიშვილი, ''ირიაოს'' წევრი: ''როდის უნდა ეშველოს ამ ქვეყანაში კონცერტის სათანადო გახმოვანებას? არც კონცერტზე და არც ეთერში არაფერი ისმოდა. რისთვის წვალობს კომპოზიტორი ან შემსრულებელი?''
მუსიკოსების ამ სტატუსებს დიდი გამოხმაურება მოჰყვა, მათ შორის მარინა ბერიძისა და ნიკოლოზ რაჭველისგან. მარინა ბერიძე ამბობს, რომ როდესაც თავად მონაწილეობდა პაატა ბურჭულაძის კონცერტის ორგანიზებაში, სპორტის სასახლეში 120-კაციანი ორკესტრის უპრობლემოდ გახმოვანება შეძლეს. ხოლო ნიკოლოზ რაჭველმა დაწერა: ''26 მაისის და თბილისობის რამდენიმე კონცერტი მაქვს გამართული, ხმა კარგად ისმოდა ეთერშიც და ად-გილზეც. ამის მიზეზი კი ყოველთვის იყო ჩემი და ორგანიზატორის (''არტ-ფორუმის'') უალტერნატივო შეთანხმება, რომ ყოველთვის დახარჯულიყო ოდნავ მეტი თანხა და კონცერტზე ამ საქმის უცხოელი პროფესიონალი ჩამოგვეყვანა.
ასე ვიპოვეთ ჩემი ფრანგი მეგობარი ჟერარ ალბო, რომელიც მადონას, სტინგისა თუ ემი ვაინჰაუსის, ასევე ''ლონდონ ფილარმონიკისა'' და პარიზის სიმფონიური ორკესტრის პარალელურად, ყოველ დღესასწაულზე სტუმრობდა თბილისს!
ასეთ საკითხს წინასწარი გათვლა სჭირდება და პრინციპული მოთხოვნა, მეტი არაფერი... დაზარალდა მუსიკოსების შრომა, რაც დასანანია...''
როგორც ჩანს, თბილისის მთავრობამ უცხოელი ხმის რეჟისორის ჩამოყვანაზე დიდი თანხის დახარჯვისგან თავი შეიკავა, თუმცა სოციალურ ქსელებში უკვე გაჩნდა მოთხოვნა, შესაბამისმა უწყებამ იზრუნოს იმაზე, რომ ქართველმა ხმის რეჟისორებმა გაიარონ სტაჟირება საზღვარგარეთ, რაც ამ სფეროს განვითარებას ნამდვილად წაადგებოდა.
კონცერტში მონაწილე კომპოზიტორი მიშა მდინარაძე ნიკოლოზ რაჭველის ამ სტატუსს საკმაოდ საინტერესოდ გამოეხმაურა: ''დათო ევგენიძეს ძალიან დიდი მადლობა მისი დამოკიდებულებისთვის, რამაც მოგვცა უპრეცედენტო მრავალფეროვნება და ის, რაც ამდენი წელია ჟანგბადივით გვჭირდება - ქართული მუსიკალური პოტენციალის ჩვენება! დიახ, ბატონებო, ჩვენ ბევრნი ვართ და შეგვიძლია საინტერესო და არაერთგვაროვანი მუსიკის დაწერა თუ უკვე არსებული მუსიკის ახლებურად დანახვა! რაც შეეხება ტექნიკურ მხარეს, ნიკა, მართალი ხარ, მეტი უნდა დაიხარჯოს და პასუხიც უნდა მოეთხოვოს იმას, ვინც გახმოვანებაზეა პასუხისმგებელი! როდესაც სცენაზე ხარ და მხოლოდ შინაგანი სმენით უკრავ, რადგან არაფერი გესმის, ეს უმძიმესი ამბავია და მერე რა?! მუსიკოსს ბრალდება ყველაფერი''.
კონცერტის მუსიკალურმა ხელმძღვანელმა დათო ევგენიძემ გამოთქმულ მოსაზრებებს შემდეგნაირად უპასუხა: ''დიდი მადლობა უკლებლივ ყველა მონაწილეს. … გულს ნუ გაიტეხთ. სამწუხაროა, რომ მაყურებელმა ვერ მოისმინა, რაშიც გული ჩავდეთ. დიდი მადლობა ბასას. მნიშვნელოვანია, რომ ამდენი გავბედეთ. მადლობა სრულიად საქართველოს, ცუდად გახმოვანებულს, მიყვარხართ, გილოცავთ''.
დათო ევგენიძეს დავურეკეთ, რათა მოსაზრების ვრცლად დაფიქსირების საშუალება მიგვეცა.
- რამდენად კმაყოფილი ხართ კონცერტით?
- ეთერში ტექნიკური წუნით გავიდა, რაც ჩვენზე არ იყო დამოკიდებული. ახლახან მოვისმინე 32 არხზე ჩაწერილი ეს კონცერტი და ვფიქრობ, გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ გვექნება საშუალება, მაყურებელს სრულყოფილი სახით შევთავაზოთ. მინდა, ხაზი გავუსვა იმას, რომ კონცერტში მონაწილეობა მიიღო ბევრმა ახალგაზრდამ, ჯგუფებმა, რომლებიც სულ ინგლისურად მღეროდნენ, 26 მაისს კი ქართულად ამღერდნენ. კონცერტის შემდეგ სოციალურ ქსელში ათობით ჯგუფის თხოვნა მომივიდა, რომ მათაც სურთ ქართული სიმღერების შესრულება, რაც, ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანია, ქართული ჯგუფები უნდა დაუბრუნდნენ მშობლიურ ენას.
- ნიკოლოზ რაჭველმა დაწერა, რომ უცხოელი ხმის რეჟისორის ჩამოყვანა აჯობებდა.
- ეს ჩემი სურვილიც იყო, ვინაიდან საქართველოში არ არის ამის დიდი გამოცდილება, მაგრამ ეს არ ყოფილა ჩემი პრეროგატივა, ფინანსები ჩვენს ხელში არ ყოფილა, რომ ამგვარი გადაწყვეტილებები მიგვეღო. ამ კონცერტიდან საქართველოს დარჩა 12 პარტიტურა, 12 სიმღერის ახალი ვერსია სხვადასხვა ჟანრში. შევეცადეთ, ყველა გემოვნების ადამიანისთვის მისაღები ყოფილიყო. ძალიან დიდ პატივს ვცემ ტრადიციებს, მაგრამ საქართველო მუზეუმად არ უნდა იქცეს. მუზეუმები კარგია, თუმცა სიახლე და განვითარება აუცილებელია.
- რაც შეეხება კრიტიკას თქვენი კოლეგებისგან?
- ვიცოდი, რომ ამ ექსპერიმენტით რისკზე მივდიოდით, ყველანაირი კრიტიკა მისაღებია ჩემთვის, თუმცა ერთმანეთის მიმართ უფრო კეთილგანწყობილი უნდა ვიყოთ. არ უნდა გვიხაროდეს ტექნიკური წუნი. კრიტიკა მისაღებია, მაგრამ არა გახარებული კრიტიკა.
- დათო, ბევრმა მოიწონა თქვენი გადაწყვეტილება, რომ სხვა კომპოზიტორებსაც მიეცით საშუალება, თავიანთი ვერსიები წარმოედგინათ კონცერტზე.
- წლები კონცერტებს ორ-სამკაციანი ჯგუფი აკეთებდა. რაც უნდა ნიჭიერი ადამიანები იყვნენ, მათი ღონისძიება მაინც ერთფეროვანი იქნება. კომპოზიტორებსაც მიეცათ ვერსიების გაკეთების საშუალება და გამომსვლელ ჯგუფებსაც. ძალიან კარგია, ქვეყანაში შემდგარი ვარსკვლავები რომ არსებობენ, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია 18-25 წლამდე ახალგაზრდები, ეს არის მომავალი და გზა მათ უნდა დავუთმოთ.…
წყარო: reitingi.ge
