ბიბლიის გამოცანები: კაენი და აბელი (ნაწილი 1)

ბიბლიასა და ყურანში აღწერილია პირველი სიკვდილი და პირველი მკვლელობა. ბრაზისა და ეჭვიანობისგან გაცოფებული კაენი კლავს თავის ძმას აბელს, რის შემდეგაც ესჯება გადასახლება და მარტოდმარტო ხეტიალი. ეს ისტორია სავსეა გამოცანებით. ის გვიამბობს, როგორ მიანიჭა ღმერთმა უპირატესობა ორი ძმიდან ერთ-ერთს და ახსენებს უცნაურ ნიშანს, რომელიც 2000 წლის განმავლობაში ბევრი ადამიანისთვის სიძულვილისა და ფანატიზმის გამომწვევ მიზეზად იქცა. სწავლულები და არქეოლოგები დიდი ხნის განმავლობაში იკვლევდნენ ამ უცნაურ, სასტიკ და შემაცბუნებელ ამბავს – კაენისა და აბელის საიდუმლო ისტორიას.


კაენისა და აბელის ისტორია ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად განხილული მონაკვეთია ბიბლიიდან. ის აღწერს როგორც პირველ სიკვდილს, ისე პირველ მკვლელობას, თანაც ძმის მიერ. მაგრამ რაც ამ ამბავს დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს, ისაა, რომ კაენისა და აბელის შემთხვევა გაკვეთილია არამარტო ერთი ოჯახისთვის, არამედ მთელი კაცობრიობისთვის. დაბადების წიგნში ის 16 მუხლშია მოქცეული და თითქმის ყველა მომენტი ბურუსითაა მოცული.

თავიდან ღმერთი ადამსა და ევას განდევნის სამოთხიდან, რის შემდეგაც მათ ორი ვაჟი უჩნდებათ. პირველი შვილი, კაენი, მიწათმოქმედებას მისდევს, ხოლო მისი უმცროსი ძმა, აბელი, მწყემსი ხდება. ორივე ძმა ცდილობს, ღმერთს ასიამოვნოს და სამაგიერო გადაუხადოს მსხვერპლის შეწირვით. ეს არის პირველი რიტუალური მსხვერპლშეწირვა, რომელსაც ბიბლიაში ვხვდებით.

ორივე ძმა იმას ირჩევს მსხვერპლად, რისი გაღებაც თავისი ცხოვრების წესიდან გამომდინარე შეუძლია – კაენს მოსავალი მიაქვს, აბელს კი კრავები. ღმერთი იწონებს აბელის შემოთავაზებას, მაგრამ ყოველგვარი მიზეზის გარეშე უარყოფს კაენისას. ეს არის ამ ამბის მრავალი საიდუმლოდან პირველი: რატომ ამჯობინა ღმერთმა ერთი შესაწირი მეორეს და ერთი ძმა მეორეს? ამ საკითხზე დაბადების წიგნი დუმს, თუმცა ისტორია გრძელდება.

კაენი ბრაზდება და ეჭვიანობა ეწყება თავისი ძმის მიმართ, რომელიც მასზე წარმატებული აღმოჩნდა. „როცა ველად იყვნენ, დაეცა კაენი აბელს და მოკლა.” აქ მორიგი თავსატეხი ჩნდება: თუკი მანამდე არავინ მომკვდარა, რომ არაფერი ვთქვათ მოკვლაზე, საიდან იცოდა კაენმა, როგორ უნდა მოეკლა ადამიანი? საერთოდ ესმოდა თუ არა მისი საქციელის არსი?



ბიბლია ნათელს ხდის, რამდენად განრისხებულია ღმერთი კაენის ამაზრზენი საქციელის გამო. მას ესჯება სამუდამო გადასახლება და მშობლიური სახლიდან მოშორებით ყოფნა, რათა სრულიად მარტომ იხეტიალოს დედამიწაზე. კაენი შესჩივის ღმერთს და ამბობს, რომ მძიმეა ეს ხვედრი, რადგან ყოველ შემხვედრს შეეძლება მისი მოკვლა. ღმერთი მას ნიშანს ადებს და ასე იცავს პოტენციური ზიანისგან. გამოცანების რიცხვი კიდევ უფრო იზრდება: თუკი დასაწყისში პლანეტაზე მხოლოდ ადამი და ევა და მათი ორი ვაჟი – კაენი და აბელი – იყვნენ, ვინ არიან ის ადამიანები, რომლებსაც კაენი უფრთხის? და კიდევ ერთი რამ, რაც საუკუნეების მანძილზე კაცობრიობას მოსვენებას არ აძლევდა – რა იყო კაენის ნიშანი?

საბოლოოდ კაენი სახლდება ნოდის ქვეყანაში, ედემის აღმოსავლეთით. დაბადების 16 იდუმალი მუხლი უფრო მეტ კითხვას აჩენს, ვიდრე პასუხს სცემს. თუმცა მასში იგრძნობა ერთი მკაფიო გზავნილი: «კი, შენ შენი ძმის დარაჯი ხარ.»

თეოლოგთა ნაწილის აზრით, ეს ამბავი განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია, რადგან საზღვრავს ომისა და მშვიდობის, ძალადობაზე უარის თქმისა და კეთილი ნების პრინციპებს. ხოლო იესო ქრისტეს, მაჰათმა განდისა და მარტინ ლუთერ კინგის პაციფიზმი კაენისა და აბელის მონაკვეთიდან იღებს სათავეს, რადგან შეიცავს თანასწორობისა და არაძალადობრივი ქმედებისკენ მოწოდებას. მაგრამ იმავდროულად კაენის ნიშანი საუკუნეების მანძილზე გამოიყენებოდა ერებისა და რასების ეშმაკეულად შერაცხვისა და განადგურებისთვის. საიდან იღებს სათავეს ეს შემაცბუნებელი, წინააღმდეგობრივი და უცნაური ისტორია?

საკვირაო სკოლის ქადაგებებიდან თეოლოგიურ დებატებამდე მსოფლიოს წამყვანი რელიგიები დიდი ხნის განმავლობაში ცდილობდნენ, მათ წმინდა წიგნებში დამალულ საიდუმლოებს ჩასწვდომოდნენ. ებრაული, ქრისტიანული და ისლამური ტრადიციები მას სხვადასხვა ინტერპრეტაციებს აძლევდნენ. სწავლულთა სხვადასხვა თაობები იწერდნენ, ალამაზებდნენ და ავრცობდნენ ამ ისტორიას. ყოველი ახალი ტრადიცია მას დამაინტრიგებელ და ცნობისმოყვარეობის აღმძვრელ დეტალს უმატებდა, რათა წინააღმდეგობები და ხარვეზები აღმოფხვრილიყო. საუკუნეების განმავლობაში მტრობის, ომებისა და სისხლისღვრის მიუხედავად, ებრაელები, ქრისტიანები და მუსლიმები თანხმდებიან ერთ რამეზე: ყველაფრის მიღმა დგას ერთი ღმერთი და ადამიანები ადამისა და ევას შთამომავლები არიან. მოყვარული და მიმტევებელი ღმერთის ფილოსოფიები მსოფლიოს უდიდესი რელიგიების მიღმა მდგარი ფუნდამენტური და გამაერთიანებელი ძალაა. მიუხედავად ამისა, თითოეული რელიგია ბიბლიური ისტორიების განხილვას დამოუკიდებლად უმკლავდება.



უძველესი ტექსტების პირველი დიდი თავსატეხია – რატომ იქნა უარყოფილი კაენის მიერ მარცვლეულის სახით გაღებული მსხვერპლი, როცა აბელის სისხლიან შესაწირს მოწონება ხვდა წილად? ყურანის ზოგიერთ ინტერპრეტაციაში აბელის მსხვერპლი არამარტო მიღებულია, არამედ მოწონება უჩვეულო ფორმითაა გამოხატული: „ღმერთმა თავისი თანხმობა ხილულად გამოაცხადა – ციდან ცეცხლი დაეშვა და შესაწირი შთანთქა.” მისი ძმა კაენი ცუდ დღეში ჩავარდებოდა, როცა ღმერთის მიერ მიცემულ ცეცხლოვან ნიშანს დაინახავდა. ყურანსა და ბიბლიაში კაენი ვერ ხვდება, რატომ უარყოფს მის მსხვერპლს ღმერთი და ამის გამო ეჭვი და სიბრაზე ეუფლება.

სანამ მკვლევარები თანხმდებიან, რომ ბიბლია ღმერთის მოქმედების მიზეზს არ გვაწვდის, ისინი თვლიან, რომ ამ გამოცანაზე პასუხს შეიძლება იმ შემთხვევაში მივაგნოთ, თუკი საკითხს სხვანაირად შევხედავთ. ბევრი განმმარტებლის აზრით, ამ ამბის მთავარი არსი ისაა, რომ ეს იყო ღმერთის გამოწვევა კაენის მიმართ, რათა გაეაზრებინა და ეღიარებინა, რომ მის ძმას აქვს ნიჭი, ტალანტი, ძღვენი, რომელიც მას არ გააჩნია. იმის მაგივრად, რომ ეჭვიანობით შეპყრობილიყო, კაენს შეეძლო, ესარგებლა მისი ძმის შესაძლებლობით, რომელიც ღმერთისთვის თავის მოწონებაში გამოიხატებოდა. ეს იყო გაკვეთილი, რომლითაც ადამიანები ისწავლიდნენ, რომ ყველა სხვადასხვანაირი იბადება და ჰარმონიული არსებობისთვის საჭიროა, ერთმანეთზე იყვნენ დამოკიდებულნი.

ებრაელი და მუსლიმი განმმარტებლების ნაწილი გვთავაზობს სხვა მიზეზს, თუ რატომ მოიწონა ღმერთმა აბელის საქციელი, ხოლო კაენისა – არა. მათი აზრით, რადგან ღმერთი ძმების გულებს ხედავდა, იცოდა მათი შინაგანი ბუნებაც. აბელი სამართლიანი ადამიანი იყო, კაენი კი არა, რაც შესაწირის მიღებაზეც აისახა. მაგრამ რა შეიძლებოდა გაეკეთებინა კაენს ისეთი, რომ ღმერთი გაენაწყენებინა? ტრადიციები ამ შემთხვევაში სხვა ვერსიას გვთავაზობენ. ზოგიერთი ებრაელი და მუსლიმი სწავლულის მიხედვით, მიზეზი ისაა, რაც ხშირად ხდება ორ მამაკაცს შორის დაპირისპირების ხელშემწყობი: ქალი. კაენს იმ ქალთან ყოფნა სურს, რომელიც აბელისთვისაა განკუთვნილი და ღმერთის რისხვას იმსახურებს. განმმარტებლები გვამცნობენ, რომ აბელსა და კაენს ჰყავდათ და, რომელსაც ავანი ერქვა.

აღსანიშნავია, რომ დაბადების წიგნს ინცესტისა და და-ძმის ქორწინების საკითხთან დაკავშირებით პრობლემა არ აქვს, რადგან ადამიანთა რაოდენობის სიმცირის გამო გამრავლება სხვანაირად ვერ მოხერხდებოდა. ამ შემთხვევაში კაენის აღშფოთება უფრო გასაგები ხდება – ღმერთმა ამჯობინა აბელი როგორც მსხვერპლის მიღების, ისე ქორწინების საკითხში. ღმერთი აფრთხილებს კაენს, მოიშოროს ცოდვილი ფიქრები, მაგრამ ის უარზეა და თხოვს თავის ძმას, გაჰყვეს მინდორში, გონებაში კი ცუდი აზრი უტრიალებს.

საუკუნეების განმავლობაში კაენისა და აბელის ამბავს ისლამური ტრადიციების შედეგად ემატებოდა ახალი დეტალები, რომლებიც ხაზს უსვამდა აბელის მშვიდობიან ხასიათს. ძმებს კამათი მოსდით, რაც ჩხუბში გადაიზრდება, აბელი კი მიწაზე წვება და ამბობს: „ალაჰ, დაე მომივიდეს ის, რაც შენი ნებაა.” გასაკვირია, მაგრამ ძმის მხრიდან პასიურობის მიუხედავად კაენი დასრულებაზე სულაც არ ფიქრობს და ძმის მოსაკლავად იწევს. კიდევ ერთი უცნაურობა ისაა, რომ ამ ახალგაზრდა სამყაროში ჯერ არავინ გარდაცვლილიყო და არც მკვლელობა მომხდარიყო.

ყურანის განმმარტებლების მიხედვით, მხოლოდ ერთ ზებუნებრივ არსებას შეეძლო, ესწავლებინა ადამიანისთვის ძმის მკვლელობა – იმას, ვინც სამოთხეში გველში შესვლა მოახერხა. 2000 წლის განმავლობაში კაენისა და აბელის მოკლე და ამოუცნობი ისტორია საგონებელში აგდებდა ბიბლიისა და ყურანის მკითხველებს იდუმალებისა და საიდუმლოებების გამო. როგორც ყურანის კომენტატორები განმარტავენ, აბელი უარს ამბობს ძმისთვის წინააღმდეგობის გაწევაზე, მიუხედავად იმისა, რომ კაენი მას ახრჩობს. როცა ეს უკანასკნელი აღმოაჩენს, რომ მრავალი მცდელობის მიუხედავად ძმის მოკვლა არ შეუძლია, ეშმაკი ჩნდება და მასთან საუბარს იწყებს, ასწავლის, როგორ მიიყვანოს დაწყებული საქმე ბოლომდე. ეშმაკი შთააგონებს კაენს, აიღოს ქვა და აბელს შუბლში ჩაარტყას.

ისლამური განმარტებები იძლევიან ინფორმაციას იმაზე, თუ როგორი შოკისმომგვრელი იყო ეს სიტუაცია. ერთ-ერთი მათგანის მიხედვით, მსოფლიოში პირველად შემოაღწია დარდისა და ტკივილის ემოციებმა, რასაც სატანა აღტაცებით ადევნებდა თვალს. როცა ეშმაკი სტუმრობს ევას, მან ჯერ არ იცის, რომ მისი უმცროსი შვილი ცოცხალი აღარაა, და ამცნობს:
– შენი შვილი, აბელი, აღარასდროს დაბრუნდება შენთან.
– რას გულისხმობ? – კითხულობს ევა.
– ის ცოცხალი აღარაა, მოკლეს.
– რას ნიშნავს მოკლეს? რას ნიშნავს სიკვდილი?
– ის ვეღარ დაგელაპარაკება, არც დაბრუნდება. ვერ შეჭამს, ვერ გაიცინებს, ვერ ისუნთქებს.
ევა ტირილს იწყებს.

ყურანის კომენტარების მიხედვით, ევას ცრემლები იყო პირველი ცრემლები, რომელიც ადამიანს წამოსვლია. ისლამური ტრადიციით, სწორედ ასე იქცა სევდა ადამიანის ცხოვრების შემადგენელ ნაწილად. მონოთეისტური ტრადიციების მიხედვით, ეს არის სიკვდილის, მკვლელობის, ძმის მოკვლისა და დარდის პირველი მაგალითი. მას შემდეგ მწუხარება მრავლდება და ვრცელდება როგორც ძველ, ისე ახალ აღთქმაში: ცრემლები, ტანსაცმლის შემოხევა, კბილების ღრჭიალი და სისხლისღვრა – ეს ყველაფერი ადამიანის მიერ ღმერთის მოწყალების ხელმეორედ უარყოფის შედეგია, რაც ძმის მოკვლით იყო გამოხატული. ძველი აღთქმის დანარჩენი ეპიზოდები სავსეა ისტორიებით, რომლებიც კაენისა და აბელის ძალადობრივი ამბის ექოს წარმოადგენს – ძმები ერთმანეთს უპირისპირდებიან ოჯახებით, სისხლით, მემკვიდრეობით, ისინი აღვსილი არიან ეჭვიანობით, თუმცა დროთა განმავლობაში რაღაც ბრძნული ხდება: განრისხებული ძმები პატიებას სწავლობენ.

დაბადების წიგნის 25-ე თავში მოთხრობილია ტყუპი ძმების, იაკობისა და ესავის ამბავი, რომლებიც მათი მამის, ისააკის მემკვიდრეობას ვერ იყოფენ. ისინი ჩხუბს იწყებენ ჯერ კიდევ მაშინ, როცა დედის (რებეკას) მუცელში არიან. რებეკა ხვდება, რომ არდაბადებულ ჩვილებს უთანხმოება აქვთ, თუმცა მიზეზს ვერ იგებს და ღმერთის წინასწარმეტყველთან მიდის რჩევისთვის. მისგან ასეთ პასუხს იღებს: „ორი ხალხია შენს მუცელში, ორი ტომი გამოვა შენი საშოდან; ერთი ტომი მეორეზე ძლიერი იქნება, უფროსი უმცროსს დაემორჩილება.” ფაქტობრივად მის მუცელში ორი ერი ებრძოდა ერთმანეთს.



მშობიარობისას პირველი გამოვიდა შემდგომში ქრისტიანობასთან ასოცირებული ესავი, რის გამოც ის გახდა უპირატესი და მიიღო მემკვიდრეობა. თუმცა იაკობი, რომელიც იუდაიზმის სიმბოლოა, არ თმობდა და ბრძოლას აგრძელებდა. საბოლოოდ გაიმარჯვა კიდეც, როცა მუშაობით დაღლილ უფროს ძმას მემკვიდრეობა ცერცვის შეჭამადში გაუცვალა. ესავი შიმშილით კვდებოდა, მაგრამ ამის გამო მისი გამართლება არ ხდება. მემკვიდრეობის საჭმელში გაცვლა ზოგჯერ აღიქმება, როგორც მამისეული ტრადიციების მიმართ უპატივცემულობა. ესავი ფიცს დებს, რომ როცა საშუალება მიეცემა, ძმას მოკლავს, რის გამოც იაკობი ქანაანს აფარებს თავს. თუმცა 20 წლის შემდეგ ის ვეღარ უმკლავდება ნოსტალგიას და უკან დაბრუნებას გადაწყვეტს. ესავი, მიუხედავად იმისა, რომ მემკვიდრეობა დაკარგა, ძლევამოსილი და მდიდარი გახდა და იაკობის უკან დაბრუნებას არმიის მეშვეობით დაუპირისპირდა. თუმცა ძმის დანახვისას სიხარულმა სძლია: „სირბილით შეეგება ესავი, გადაეხვია, ყელზე მოეჭდო, გადაკოცნა, და ატირდნენ ორთავენი.” აქ ვხვდებით ძმობას უფრო უწყინარი და მშვიდი მნიშვნელობით, ვიდრე ეს კაენისა და აბელის შემთხვევაში იყო. თუმცა შერიგების ყველაზე მნიშვნელოვანი შემთხვევა ჯერ კიდევ წინაა.

დაბადების წიგნის მომდევნო ეპიზოდში მოთხრობილია იოსების ამბავი. ყველაფერი იწყება ცნობილი ჭრელი კვართით, რომელიც იაკობის საჩუქარი იყო მისი უმცროსი ვაჟის, იოსებისთვის და წარმოადგენდა მთელი მემკვიდრეობის მიღების სიმბოლოს. იოსების უფროს ძმებს სიბრაზე და შური ავსებთ. ისინი იპარავენ კვართს და ნიღბავენ ისე, თითქოს მათი ძმა დაიღუპა, სინამდვილეში კი მონათმფლობელებს მიჰყიდიან. იოსები ეგვიპტეში აღმოჩნდება, მალე კი საპყრობილეში ამოყოფს თავს. ორწლიანი ტანჯვის შემდეგ მას ფარაონი იხმობს. მან გაიგო, რომ ამ ტუსაღს სიზმრების ახსნის ნიჭი აქვს. იოსები უსმენს ფარაონის მონაყოლს და ხვდება, რომ სიზმარი მას ღმერთისგან მოევლინა. იოსები აფრთხილებს, რომ ნილოსის წყლები დაშრება და დადგება 7 წლიანი შიმშილი, თუმცა იმასაც ამცნობს, როგორ დაიცვას სამეფო. ფარაონი აღფრთოვანებული რჩება და მას ფარაონობის შემდეგ უმაღლეს ტიტულს, თავისი სახლის მოურავობას ანიჭებს. იოსები გავლენიანი და მდიდარი ხდება, მალე კი შურისძიების საშუალებაც ეძლევა.

იოსები შეიტყობს, რომ მისი ძმები ეგვიპტეში მოდიან, რათა შიმშილს დააღწიონ თავი. მან იცის, რომ შეუძლია, ისევე მოუღოს ბოლო თავის ძმებს, როგორც კაენმა – აბელს, თუმცა ამის ნაცვლად სტუმართმოყვარეობას იჩენს. „ნუღარ იწუხებთ და ნურც თავს გაკიცხავთ, აქ რომ გამყიდეთ. თქვენი სიცოცხლის სახსრად გამომგზავნა ღმერთმა.” იოსებმა იმათი სიცოცხლე იხსნა, ვინც ადრე მოკვლა დაუპირა, ძმების დაპირისპირებაც არ გადაზრდილა სიძულვილში, ძალადობაში ან აღმატებულობის განცდაში.

ღალატის სხვა ცნობილი შემთხვევა, რა თქმა უნდა, იესოს ცხოვრებაში გვხვდება. ის, ვინც ძმობასა და მიტევებას ასწავლიდა, გასცა მისმა მოციქულმა და ზოგიერთის აზრით, სულიერმა ძმამ – იუდამ. იესო მორჩილად შეეგება თავის სიკვდილს და წინააღმდეგობა არ გაუწევია, გამოავლინა ისეთი სულგრძელობა, რომელიც ყურანის თქმით, სათავეს იღებს აბელისგან. ჯვარცმისას წარმოთქმული მისი ფრაზა „მამაო, მიუტევე ამათ, რადგანაც არ იციან, რას სჩადიან” შეიძლება კაენსაც მიესადაგოს, რადგან მან ნამდვილად არ იცოდა, ადამიანი როგორ მოეკლა ან სიკვდილი რას ნიშნავდა. თუმცა ინსტიტუციონალური ქრისტიანობის საწყისი ეტაპიდანვე ყოველთვის იყვნენ სასულიერო პირები და სწავლულები, რომელთაც ზემოთხსენებული საკითხები ყველაზე ნაკლებად ადარდებდათ. მათი უმთავრესი ამოცანა იყო: რას წარმოადგენდა კაენის, პირველი მკვლელის, ნიშანი?

დაბადების წიგნში აბელის სიკვდილის შემდეგ ღმერთსა და კაენს შორის მნიშვნელოვანი მოლაპარაკება იწყება. ღმერთი კაენს არ კლავს ჩადენილი საშინელი საქციელის გამო, არამედ უსჯის გადასახლებას, გაძევებას ნოდის მიწაზე. კაენს ჯერ კიდევ აქვს შერჩენილი გამბედაობა, რათა ღმერთს დაცვა სთხოვოს. „აჰა, მაგდებ დღეს მიწის პირისაგან და უნდა მივეფარო შენს სახეს; დევნილი და მიუსაფარი ვიქნები ამქვეყნად და ყოველ შემხვედრს შეეძლება ჩემი მოკვლა.” ღმერთი აკმაყოფილებს მის თხოვნას და უჩვეულო ფორმით იცავს. „უთხრა უფალმა: ამიტომაც შვიდწილად მიეზღვება კაენის მკვლელს. დაადო უფალმა ნიშანი კაენს, რომ ვერ მოეკლა იგი ყოველ შემხვდურს.” ბიბლია არ იძლევა დაწვრილებით ცნობას, თუ რა იყო ეს ნიშანი.



ძველ ეპოქაში მცხოვრები რაბინების ნაწილი თვლიდა, რომ კაენს რქები ამოუვიდა და ამ ფორმით თავის დაცვას ახერხებდა. სხვები მიიჩნევდნენ, რომ ის კეთროვანი გახდა, რაც თავისთავად იქნებოდა უცნობების მხრიდან დისტანციის დაჭერის მიზეზი. თუმცა იყვნენ ისეთებიც, ვინც ირწმუნებოდნენ, რომ ეს არ იყო ფიზიკური ნიშანი, არამედ ღმერთმა ისე მოაწყო, რომ კაენს ყოველთვის ანათებდა თავზე მზის სხივები, სადაც კი წავიდოდა. აქედან გამომდინარე, ნებისმიერი დაინახავდა, რომ მას ღმერთი იცავდა.

მიუხედავად იმისა, რომ ღმერთის ნიშნის ფუნქცია აშკარად იყო კაენის დაცვა აბელის შურისმაძიებლებისგან, კაენის სახელი მაინც შეიბღალა და საუკუნეების მანძილზე ჭორებისა და მრავალგვარი ინტერპრეტაციის ობიექტს წარმოადგენდა. ქრისტიანი წმინდა მამა ნეტარი ავგუსტინე ერთ-ერთი პირველი იყო, ვინც კაენი და მისი ნიშანი დაუკავშირა იმ ძალებს, რომლებმაც ჯვარს აცვეს იესო. დაახლოებით 400 წელს ნეტარი ავგუსტინე ეკლესიის წინააღმდეგ გამართულ ბრძოლაში აღმოჩნდა. კრიტიკოსებისგან დაცვის მიზნით ავგუსტინე შეეცადა, დედამიწაზე არსებული ბოროტების პასუხისმგებლობა ებრაელებზე გადაეტანა. მისი აზრით, ებრაელები მკვლელი კაენის შთამომავლები იყვნენ, გულკეთილი აბელი კი იესოსა და მის ეკლესიას გამოხატავდა. როგორც კაენმა მოკლა აბელი, ისე ებრაელებმა იმსხვერპლეს იესო და ჯვარს აცვეს. კაენს მიესაჯა ხეტიალი, მარტოობა, ვერ სახლდებოდა ერთ ადგილას დიდი ხნის განმავლობაში, რაც მოგვიანებით ებრაელების ბედისწერად იქცა.

წიგნში „ღვთის ქალაქი” ნეტარი ავგუსტინე წერს: „ის იყო იმ ებრაელთა პირველსახე, ვინც მოკლა ქრისტე, მწყემსი აბელის სიმბოლო.” ავგუსტინეს ნაშრომი ხელშემწყობი გახდა იმდროინდელი ანტისემიტური მოძრაობებისთვის, რომლებიც შემდგომ მთელ მსოფლიოს მოედო. XIII საუკუნეში რომის პაპმა ინოკენტი III-მ გამოაცოცხლა ავგუსტინესეული ხედვა კაენსა და აბელზე და ბრძანა, რომ ყველა ებრაელს განსხვავებული ტანისამოსის ტარებით გამოეყო საკუთარი თავი საზოგადოებისგან. დაახლოებით ერთი საუკუნის შემდეგ ესპანეთში ანალოგიურად მოიქცა საღვთო რომის იმპერატორი ალფონსო X. „ყველა ებრაელი, რომელიც არ ატარებს განმასხვავებელ ნიშანს, ყოველ აღმოჩენაზე გადაიხდის 10 ოქროს მარავედს (ფულადი ერთეული), ხოლო თუ ამის საშუალება არ აქვს, 10 შოლტით დაისაჯოს.”

ადრეული ქრისტიანები არ ყოფილან ამ საქმეში გამონაკლისები და კაენის ნიშნის მოტივით მომდევნო პერიოდში სხვებიც ჩადიოდნენ დანაშაულებს კაცობრიობის წინაშე. მე-17 საუკუნეში მონათმფლობელობას ემხრობოდა მრავალი ინგლისელი, რომლებიც იმავდროულად აქტიურად სტუმრობდნენ ეკლესიას. მათი აზრით, აფრიკელები იყვნენ კაენის ნიშნის მატარებლები. 1852 წელს ბრიგამ იანგმა, უკანასკნელი დღეების წმინდანთა იესო ქრისტეს ეკლესიის (იგივე მორმონების ეკლესიის) პრეზიდენტმა, განაცხადა: „მე გეუბნებით, რომ ეს ადამიანები, რომლებსაც ზანგებს უწოდებენ, კაენის შვილები გახლავთ.”

XX საუკუნეში დაბადების წიგნის დამახინჯებულმა ინტერპრეტაციამ მორიგი საშინელი შედეგი გამოიღო. 1941 წელს ნაცისტებმა უბრძანეს ყველა გერმანელ ებრაელს, მოეხდინათ თავიანთი თავის იდენტიფიცირება ყვითელი ვარსკვლავით. პროპაგანდის რაიხსმინისტრი იოზეფ გებელსი გაზეთებში სტატიებს აქვეყნებდა, სადაც ყვითელ ვარსკვლავს კაენის ნიშანს ადარებდა და დასცინოდა ბერლინელ ებრაელებს, რომლებიც ვარსკვლავის დამალვას ცდილობდნენ ხოლმე. „ქუჩაში ყველა ებრაელი გაზეთს ყიდულობს, რათა კაენის ნიშანი ასე დაიფარონ.”