"ჩემი ზურგით ქმრის თრევას არ ვაპირებ"

ამბავი, რომელიც ჩვენს რესპონდენტს, შუახნის ქალბატონს, ნინოს შეემთხვა, შეიძლება ითქვას, ორიგინალური არ არის, უფრო მეტიც, ჩვენი სინამდვილისთვის ტიპურია. მამაკაცს ცოლი იმისთვის სჭირდება, რომ პირადი ცხოვრება შეივსოს, გაილამაზოს, შვება იგრძნოს, ყოფა შეიმსუბუქოს. რატომაც არა – თუ ცხოვრებას აიწყობს, ნუგეშს ჰპოვებს, წელში გაიმართება, მაგრამ სანაცვლოდ რას ჰპირდება ამ ჯაფააკიდებულ ქალს? გარდა უღელში შებმისა, რას სთავაზობს მეორე ნახევარს, გასცემს თუ არა იმავეს მისთვის, რასაც თავად მოითხოვს? სამწუხაროდ, უმეტეს შემთხვევაში, არა. მამაკაცური ეგოიზმით, მას საკუთარი თავი უკვე საჩუქარი ჰგონია, რომელსაც დიდსულოვნად სთავაზობს ქალს.
ნინო:
– კარგა ხანია, ქმარს გაყრილი ვარ. ჩემს ქალიშვილ ანანოსთან ერთად ვცხოვრობ. ოჯახში ჩვენთვის მისაღები გარემო და სიმყუდროვე გვაქვს, თუმცა არც პრობლემები გვაკლია. მთელი ცხოვრება წვალებით გამქონდა, ცალუღელა ხარივით ვეზიდებოდი – საბედნიეროდ, არცთუ უშედეგოდ. ოჯახი ფეხზე დავაყენე, პირობები გავიუმჯობესე, ბინაც გავიფართოვე. სხვადასხვა სფეროში ვსწავლობდი, ვმუშაობდი, უფლის შეწევნაც მქონდა. ეს ყველაფერი, პირველ რიგში, ჩემი შვილის კარგი მომავლისთვის მსურდა. შემიძლია თამამად ვთქვა, რომ მართლაც კარგი შვილი გავზარდე, ამისთვის თავს არ ვზოგავდი. მრავალმხრივი განათლება მივაღებინე, შემოქმედებით და სპორტულ წრეებზე ვატარებდი, ენები შევასწავლე. შრომისმოყვარეა და დაუფასდა კიდეც. უმაღლესი დაამთავრა და საკუთარი შემოსავლის წყაროც აქვს, თანაც – ჩემზე გაცილებით მეტი.
– ამ ყველაფერში სად არის თქვენი ქმრის როლი?
– გენო, შეიძლება ითქვას, კარგი მამა, მზრუნველი და ყურადღებიანი ადამიანია. ასეთივე მზრუნველი მშობლები ჰყავს, შვილიშვილის მოყვარულები. თუ საშუალება ეძლეოდათ, არც გენო და არც ბებია–ბაბუა ბავშვისთვის არაფერს იშურებდნენ.
– რატომღა გაეყარეთ?
– ერთმანეთს ვერ შევეწყვეთ მენტალური შეუსაბამობის გამო. თითქმის არ არსებობდა საკითხი – პირადი, ოჯახური თუ საზოგადოებრივი, სადაც ჩვენი შეხედულებები თანხვედრაში იქნებოდა. ხასიათითაც ძალიან განვსხვავდებოდით. მუდმივ კამათს, უსიამოვნებას და დაძაბულობას გაყრა და მშვიდი ცხოვრება ვარჩიეთ. ასაკის მატებასთან ერთად დავმეგობრდით, თითქოს მეტად გვესმის ერთმანეთის. ადრე ხშირი დაპირისპირება გვქონდა, ერთმანეთს გულს ვტკენდით. ახლა ვცდილობთ, ერთმანეთისთვის მხოლოდ კეთილისმსურველები ვიყოთ.
– თქვენი შვილი მშობლების გაყრას როგორ შეეგუა, მით უფრო, ასეთი მზრუნველი დედ–მამის? შერიგებას და კვლავ ერთად ცხოვრებას არ გთხოვთ?
– ანანოსთვის ეს მძიმე იყო, მაგრამ უფრო რთული იყო მუდმივ დაძაბულობაში ყოფნა, რასაც ჩვენი ოჯახური ცხოვრება იწვევდა. ცოტა რომ გაიზარდა, ეს გააცნობიერა და უფრო მსუბუქად შეხედა. გარდა ამისა, ჩემზე ძალიან არის მოკედლებული, ჩემს მდგომარეობას განიცდის, ჩემი ტკივილი სტკივა. იცის, რომ ცალკე უფრო მშვიდად ვცხოვრობ და არ ცდილობს, თავისი შეხედულებები მომახვიოს. ერთი სიტყვით, ერთმანეთს ვუფრთხილდებით.
– თქვენი ქმარიც მარტოა, ცოლი არ შეურთავს?
– ცოლი ჰყავს. ჩემგან რომ წავიდა და მშობლებთან დაბრუნდა, როგორც ჩანს, თავისი ხასიათის სიმძიმე მათზე გადაჰქონდა, ამიტომ იზრუნეს, რომ ცოლი მოეყვანა. ათ წელზე მეტია, უკვე იმ ქალთან ცხოვრობს, მაგრამ შვილი არ შეეძინათ. ალბათ აქედან გამომდინარეა, რომ გენომ უფრო მეტად იგრძნო მამობრივი პასუხისმგებლობა ანანოზე. იმ ქალის შერთვის შემდეგ შვილს მეტ ყურადღებას აქცევდა. მისი მადლიერი ვარ – ამას ყველა კაცი არ გააკეთებს, მით უფრო, ოჯახიდან წასული.
– თქვენს პირად ცხოვრებაში არ გამოჩნდა მისაღები მამაკაცი?
– თუ ქალი ცხოვრებაში ერთი კაცისთვის მაინც სასურველია, მის გზაზე კვლავ გამოჩნდებიან მამაკაცები, ვინც მას მოიწონებენ. ზოგს სახეზე აწერია ის ქალური შარმი, რითაც საწინააღმდეგო სქესს იზიდავს, ზოგს კი დაფარული აქვს. არ ვიცი, რომელ კატეგორიას განვეკუთვნები, მაგრამ მამაკაცების მხრიდან ყურადღება და შემოთავაზებები არ მაკლდა. საქმე ისაა, რომ თავად არ ვინდომე მათთან ურთიერთობა სხვადასხვა მიზეზით. მთავარი ის იყო, რომ არ მინდოდა, მოზარდი შვილისთვის ამით ტრავმა მიმეყენებინა. მით უმეტეს, ყველა ეს მამაკაცი რატომღაც ჩემგან მოითხოვდა თანადგომას. ჩემი ხასიათის ამბავი რომ ვიცი, მერე ასეთი კაცი შემეცოდებოდა და მთელი ცხოვრება ზურგით უნდა მეთრია.
– უკაცრავად კითხვისთვის, მაგრამ თქვენი ქალიშვილი უკვე ზრდასრულია, საკუთარი შემოსავალიც აქვს, შეიძლება მალე თავისი ოჯახიც შექმნას. არ ფიქრობთ, რომ თქვენთვისაც სასურველია პირადი ცხოვრების შევსებაზე იზრუნოთ, მარტო რომ არ დარჩეთ?
– ეს არის თემა, რომელიც ჩემს მდგომარეობაში მყოფი ნებისმიერი ქალის საფიქრალია. შვილს ზრდი, აფრთიანებ და შინიდან რომ უშვებ, თითქოს უფუნქციოდ რჩები... შვილიშვილი ალბათ კიდევ სხვა თემაა. როცა ეს ცხადად გავაცნობიერე, უკვე აღარავინ მყავდა გვერდით (თაყვანისმცემლებს ვგულისხმობ), თითქოს ყველამ ერთად შეკრა პირი.
– რამ გამოიწვია ეს, როგორ ფიქრობთ?
– პირველ რიგში, ასაკმა. უკვე 50 წლის შევსრულდი. ამას წინათ ნათესავმა, ხანდაზმულმა ქალმა, მირჩია, გათხოვებაზე შენც უნდა იზრუნოო. რაღა დროს მაგაზე ფიქრია, ჩემმა მატარებელმა უკვე ჩაიარა–მეთქი, მივუგე. რატომ, რამდენი წლის ხარო, დაინტერესდა. ჩემი ასაკი რომ ვუთხარი, გათხოვების საკითხს აღარ შეეხო, ესღა მითხრა, ნუთუ უკვე მაგხელა ხარო...
ახლობლების თქმით, ურიგოდ არ გამოვიყურები და არც მაინცდამაინც ასაკი მეტყობა, მაგრამ ფსიქოლოგიური ფაქტორია: ნახევარი საუკუნე თითქოს გაფრთხობს, ყველაფერი კარგი უკან რჩება, წინ თითქოს აღარაფერია. ამ განწყობას ორგანიზმში მიმდინარე ფიზიოლოგიური ცვლილებებიც უწევს პროვოცირებას. ეს კი პესიმისტურად განგაწყობს ცხოვრებისადმი, საკუთარი თავისადმიც. ამ პოზიციაში მყოფს კი კაცები მაინცდამაინც არ ეტანებიან. თუ შენგან ქალური მუხტი და სიცოცხლის წყარო არ მოდის, არავის უნდიხარ.
და აი, ამ მდგომარეობაში მყოფს მოულოდნელად ერთი ამბავი შემემთხვა, რომლის მოყოლასაც ცოტა შორიდან დავიწყებ. უნივერსიტეტის დამთავრებისთანავე ერთ დაწესებულებაში დავიწყე მუშაობა. ახალგაზრდული კოლექტივი გვქონდა, მეც მეგობრული ვიყავი და ბევრთან დავმეგობრდი. ერთ–ერთი ვახო იყო. მართალია, მასთან გადაბმული მეგობრობა არ მაკავშირებდა, მაგრამ კარგი ურთიერთობა მქონდა. 5 წლის შემდეგ გავთხოვდი, დეკრეტული შვებულება ავიღე და ბავშვის გაჩენის მერე სხვა სამსახურში გადავედი. დროთა განმავლობაში ეს ურთიერთობა გაწყდა. ვახოს შესახებ არაფერი ვიცოდი, მართალი გითხრათ, ისე ვიყავი ჩაძირული ჩემს პრობლემებში, მისი ბედით არც დავინტერესებულვარ – ვახო ჩემთვის განსაკუთრებულ ფასეულობას არ წარმოადგენდა.
სამი თვის წინ გოგოებმა (ძველმა თანამშრომლებმა) დამირეკეს და მითხრეს, ვახო ჩამოვიდა უცხოეთიდან და საღამოს გვიწყობსო. დამპატიჟეს. რა თქმა უნდა, გამიხარდა, ძველ თანამშრომლებს მოვინახულებდი, ერთმანეთს მოვიკითხავდით და მოვესიყვარულებოდით.
რესტორანში შევიკრიბეთ და კარგი დროც გავატარეთ. ერთმანეთის შესახებ ბევრი რამ შევიტყვეთ. ვახო წლების წინ დაოჯახებულა, ასაკით ბევრად უმცროსი ქალი შეურთავს. სამი შვილი შესძენიათ. შემდეგ ვახო თურმე ფინანსური დაინტერესებით ევროპაში წავიდა, მერე ცოლი და უფროსი შვილიც წაიყვანა. უმცროსებს ბებია–ბაბუა უვლიდნენ. ვახომ იქ საქმე ააწყო და შემოსავალიც გაუჩნდა, მაგრამ ამასობაში ცხოვრება უკუღმა დაუტრიალდა. ცოლმა უღალატა და ვიღაც ფრანგს გაეკიდა. მერე შვილის წაყვანაც მოინდომა, მაგრამ გამწარებული ქმარი რას დაანებებდა! ის ფრანგი გავლენიანი კაცი იყო. ვახოს შეეშინდა, მისთვის შვილი არ წაერთმიათ. ისღა მოახერხა, ემიგრანტ ქართველებში ფული აეგროვებინა და შვილთან ერთად საქართველოში დაბრუნებულიყო.
– იმ საღამოს შემდეგ თქვენი და ვახოს ურთიერთდამოკიდებულებაში რამე შეიცვალა?
– უბრალოდ ცოტა მეტად დავუახლოვდით ერთმანეთს. ვახო წინანდელზე თავისუფალი და გახსნილი იყო. რამდენიმე დღეში დამირეკა და მითხრა, ვიწრო წრეში ვიკრიბებით და კარგი იქნება, თუ წამოხვალო. დავთანხმდი. ერთმანეთს რესტორანში შევხვდით. ამ "ვიწრო წრეში" შევდიოდით თანამშრომლები: ვახო, ლევანი, ნატა და მე. სასიამოვნო საღამო გვქონდა. რამდენიმე დღეში ვახომ კვლავ დამირეკა, თუ არ შეგაწუხებთ, მე და ლევანი ოჯახში გესტუმრებითო. რა თქმა უნდა, უარი არ მითქვამს. ისე მოხდა, რომ მარტო მოვიდა – ლევანს გადაუდებელი საქმე გამოუჩნდაო. სხვანაირად მაინც არ მიფიქრია, მეგონა, ჩემდამი მხოლოდ მეგობრული დამოკიდებულება ჰქონდა. პატარა სუფრა გავშალე და დავსხედით. ვახომ თავის ოჯახზე დამიწყო საუბარი, თავის პრობლემებზე. პირადი ცხოვრების დეტალები გამიმხილა. ცოლის ღალატის გამო წუხდა. მშობლები ცოცხალი აღარ ჰყავს და შვილებზე ჯაფა მთლიანად დააწვა კისერზე. ბუნებით პირდაპირი ვარ და, არც ვაციე, არც ვაცხელე, ამ საკითხთან დაკავშირებით ჩემი აზრი ვუთხარი – იქნებ ეს შენი ბრალიცაა, ცოლს რაღაც დააკელი, უკაცრავად ნათქვამისთვის, მაგრამ კარგ ქმარს ცოლი არ გაუბოზდება–მეთქი.
– რა გიპასუხათ?
– ჩაფიქრდა და, სხვათა შორის, მგონი, მიიღო კიდეც, თუმცა ცხადია, მწვავედ ჩაესობოდა გულზე ეკალივით. როგორც ჩანს, პასუხისმგებლობის გრძნობა აქვს. მითხრა, ირგვლივ ყველა თანაგრძნობას მიცხადებს, მსგავსი სიტყვები ჩემთვის არავის უთქვამს, მაგ საკითხზე ვიფიქრებო. საუბარში ძალიან გაწონასწორებული და თავშეკავებული იყო. შემდეგ ანანოც დაბრუნდა სამსახურიდან და შემოგვიერთდა. ვახოს გავაცანი, ძალიან მოეწონა, კარგად აღზრდილი შვილი გყოლიაო, შემიქო. ამის შემდეგ ერთი–ორჯერ კვლავ შევხვდით ერთმანეთს. ისევ თავის პრობლემებზე მესაუბრა, როგორც ჩანს, მომხდარს ვერ ინელებდა. მეც ვცდილობდი, ამ საუბრებით მისთვის მდგომარეობა შემემსუბუქებინა.
ეტყობა, ჩემთან გულის გადაშლა შვებას ჰგვრიდა. შემდეგ მოხდა ისე, რომ მისი მეუღლე ჩამოვიდა უცხოეთიდან, იმ კაცს გასცილდა და ბავშვების ნახვა სურდა. ვახო არ ანებებდა, არც იღებდა. შემდეგ ამ საბაბით შემხვდა, რჩევა მინდა, გკითხოო. ჩემი პოზიცია მკვეთრი იყო: იქნებ შენი ცოლი სინანულშია და შენ კი ამის საშუალებას არ აძლევ, რა უფლება გაქვს, ბავშვებს დედა მოსწყვიტო–მეთქი. ხმაამოუღებლად, თავჩაქინდრული მისმენდა. მეგონა, ჩემთან საუბრის შემდეგ წავიდოდა და ცოლს არამცთუ ბავშვებს შეახვედრებდა, თავადაც შეურიგდებოდა, მაგრამ...
– რა მოხდა?
– მორიგ შეხვედრაზე რომ მოვიდა, ისეთი რამ მითხრა, სახტად დამტოვა.
– მაინც რა გითხრათ?
– პირდაპირი ფორმით ხელი მთხოვა. მითხრა, რაც შეგვხვდი, მას შემდეგ გამუდმებით ვფიქრობ, შენსავით არავინ მიგებს, ერთად რომ ვყოფილიყავით, საუკეთესო ოჯახი გვექნებოდა; ჩვენი შეხვედრა შემთხვევით არ მოხდა, შენც მარტო ხარ, მეც – მარტო, მინდა, ხელი მოვაწეროთ; უმუშევარი არ ვარ, შვილებს ვარჩენ, ჩვენი ბავშვები დამეგობრდებიან, ჩვენც ერთად ვიქნებით და რამენაირად ცხოვრებას ავაწყობთო.
– რა უპასუხეთ?
– შოკში ჩავვარდი. რომ წარმოვიდგინე, რას მთავაზობდა, კინაღამ ცუდად გავხდი. მე უნდა ამეკიდებინა მისი ოჯახური ტვირთი, მიმეხედა მისი შვილებისთვის, მთელი დარჩენილი ცხოვრება სტიმული მიმეცა მისთვის და რის სანაცვლოდ – თავად მას რომ კომფორტი შექმნოდა. თურმე დიდი შეღავათი უნდა ყოფილიყო ჩემთვის, შვილებს თუ არჩენდა. თურმე ვუგებდი. ერთი ჩემთვის ეკითხა, მე თუ მიგებდა!..
– თქვენმა შვილმა გაიგო, ვახომ რომ ხელი გთხოვათ?
– ვუთხარი. შვილთან ვმეგობრობ და ვცდილობ, დაფარული არაფერი მქონდეს, მით უმეტეს, ეს საკითხი მის ცხოვრებასაც ეხება. ანანო ძალიან ჭკვიანი გოგოა, მითხრა, კარგად დაფიქრდი, უარის თქმას ნუ იჩქარებ, თუ მასთან პიროვნულად ურთიერთობა გიღირს, გაჰყევი, მინდა, ბედნიერი გნახოო.
– საბოლოოდ ვახოს რა უთხარით?
– ცხადია, ცოლობაზე უარი ვუთხარი. მაშინ ქორწინების გარეშე სიყვარული შემომთავაზა. ამ წინადადებაზე ხომ საერთოდ დავიშოკე. კატეგორიულად ვუთხარი, თუ არ დასჯერდები ამ ფორმით მეგობრობას, რაც დღეს გვაქვს, შენთან ურთიერთობას გავწყვეტ–მეთქი. რა ექნა, დამთანხმდა. ჯერჯერობით ჭკვიანადაა და თავს არ მაბეზრებს. ცოტა ხნის წინ ბავშვობის მეგობარს მოვუყევი ეს ამბავი ასეთი კომენტარით – წარმოიდგინე, მაგ სულელ კაცს თავში რა მოუვიდა–მეთქი. მან კი ასე მიპასუხა: სულელი კი არა, ძალიანაც ჭკვიანი ყოფილა, იცის კაცმა, ვისთან დაიჭიროს საქმე და როგორ აიწყოს ცხოვრება, ვინც საკითხს სათავისოდ წყვეტს, იმას სულელი არ ეთქმისო.
ნანა კობახიძე