ოჯახური ძალადობის მიზეზი

ოჯახური ძალადობა აქტუალური თემაა ჩვენს დროში. ყველაზე მტკივნეული და პრობლემატური საკითხია, რომლის გადაჭრა, როგორც ჩანს, სულაც არ არის მარტივი, რადგან დიდ გამბედაობას მოითხოვს. უფრო კონკრეტულად რომ ვთქვათ, დიდი ხნის განმავლობაში ოჯახური კონფლიქტი აღიქმებოდა, როგორც “პირადი” საქმე და სახელმწიფოც არ იღებდა ვალდებულებას, რომ დაეცვა მსხვერპლი მოძალადისგან. სამწუხაროდ, პრობლემა დღემდე ჩრდილშია მოქცეული, საკვირველი ის არის, რომ ამ რთული პრობლემის მიჩქმალვას თავად მსხვერპლნი ცდილობენ, არ სურთ ღიად საუბარი ამ თემაზე, მიზეზი მრავალგვარია – რცხვენიათ საკუთარი თავისა და არჩევანის, ეშინიათ, რომ თავიანთი თამამი აღიარება მოძალადეში შურისძიებისა და გაბოროტების საფუძველი გახდება. თუ ძალადობა ხდება ქუჩაში ღიად და საჯაროდ, ეს საზოგადოების აღშფოთებასა და აგრესიას იწვევს, მაგრამ, თუ ძალადობა ხდება ოჯახში, დახურულ სივრცეში, ჩვენდა სამწუხაროდ, საზოგადოებას აქვს აზრი, რომ ოჯახური კონფლიქტები არ არის მათი “გასარჩევი” თემა, ამიტომაც ამ დროს ჩარევა უტაქტო და არამკითხე ქცევაა, მათ შესაძლოა, წლობით ესმოდეთ მეზობლის სახლიდან გამოსული აჟიოტაჟის, არეულობის, ნასვამი მამაკაცის ლანძღვისა და შეურაცხყოფების ხმები, მომტირალი ქალის ქვითინი, მაგრამ იყვნენ ინერტულნი, როგორც ემოციურად, ისე მოქმედების თვალსაზრისით ან მეორე უკიდურესობა – მოძალადის ქცევას ,როგორღაც, მოუძებნონ გამართლება, ამგვარი ფრაზები ხშირად მსმენია – ნასვამია კაცი და რა ქნას, მთელი დღე შრომობს და გაღიზიანებულია, ყველას ოჯახში ხდება კონფლიქტი და სხვა მრავალი მარაზმატიკული არგუმენტით ცდილობენ ხელი დააფარონ მოძალადეს. მსხვერპლი კი რჩება თავის პრობლემასთან მარტო, უმწეოდ და ვინაიდან, მხარდაჭერას ვერ/არ გრძნობს გარშემომყოფების მხრიდან, თავს სწირავს უსასრულოდ თმენისთვის. ოჯახში ძალადობის მსხვერპლნი, შესაძლოა, იყვნენ ქალები, ბავშვები, უნარშეზღუდული პირები, ხანდაზმულები და მამაკაცებიც კი, თუმცა, ყველაზე გავრცელებული ფორმაა ქმრის ძალადობა ცოლზე და მშობლების ძალადობა შვილებზე. საქმე ისაა, რომ ოჯახში დაძაბულობების დროს მხოლოდ ერთი მსხვერპლი არ არის, მხოლოდ ის სუბიექტი არ ზიანდება, რომელზედაც უშუალოდ მიმართულია აგრესია, არამედ, ზიანდებიან გარშემომყოფებიც. აქედან გამომდინარე, არსებობს პირდაპირი და ირიბი ზეწოლა, რომელიც ერთნაირად ამახინჯებს ჯანსაღ ფსიქიკას. კონფლიქტურ სიტუაციებს განსაკუთრებით მძაფრად აღიქვამენ და განიცდიან ბავშვები. ძალადობის გავლენა კი ბავშვში დიდ კვალს ტოვებს და მომავალში სხვადასხვა პრობლემის სახით იჩენს თავს. მაგალითად; ბავშვი ხდება ზედმეტად გულჩვილი, ფერხდება მისი ინტელექტუალური განვითარება, ასეთი ბავშვი ვერ პოულობს საერთო ენას თანატოლებთან, შესაბამისად, ხდება სოციუმისთვის მიუღებელი და ხშირად ხვდება კომფლიქტურ სიტუაციებში, აქვს დაბალი თვითშეფასება.

ოჯახური კონფლიქტის ძირითადი მიზეზები

კონფლიქტების ზრდის ყველაზე ხშირი და მთავარი მიზეზი არის ოჯახის ნაადრევად და გაუაზრებლად შექმნა. როდესაც ზრდასრულობას ვერ მიღწეული ახალგაზრდები ქმნიან ოჯახებს, ეს არის რისკი იმისა, რომ მათი ოჯახი ვერ იყოს მყარი, შესაბამისად, შენარჩუნების ალბათობა საგრძნობლად მცირეა, რადგან ასაკის მატებასთან ერთად იცვლება შეხედულებები, ღირებულებები, ჩნდება აზრთა სხვადასხვაობა, ვეღარ უგებენ და არ იცნობენ ერთმანეთს იმდენად, რამდენადაც საჭიროა ეს წარმატებული თანაცხოვრებისთვის. საბოლოოდ, ხდება ისე რომ ოჯახი ინგრევა. ზიგმუნდ ფროიდის ნაშრომიდან “კულტურით უკმაყოფილება” მოვიშველიებ ციტატებს, რათა უფრო ცხადი გახდეს ზემოთ აღნიშნული

“მამაკაცსა და ქალს შორის ურთიერთობას, რომლებიც სქესობრივი მოთხოვნილების საფუძველზე აარსებენ ოჯახს, სიყვარულს უწოდებენ.”

“ოჯახის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია გენიტალური დაკმაყოფილების მოთხოვნილებასთან, მამრს გაუჩნდა მდედრის, ან უფრო ზოგადად, სექსუალური ობიექტის თავისთან ყოლის მოტივაცია.

ციტატები განამტკიცებს იმ აზრს, რომ ხშირად ოჯახები არამყარ და არასერიოზულ საფუძველზე დგას, რასაც, რა თქმა უნდა, ლოგიკური შედეგები მოჰყვება-ხოლმე.

ჩემი აზრით, ძალით შენარჩუნებულ ოჯახს, სჯობს დროულად დასრულებული ურთიერთობა, რადგან არაჯანსაღ გარემოში ბავშვის აღზრდამ, შესაძლოა, სავალალო შედეგი გამოიღოს.
ოჯახური ძალადობის ერთ-ერთ მთავარ წყაროდ აუცილებლად უნდა ჩაითვალოს დამახინჯებული ტრადიციები, სულში გამჯდარი სტერეოტიპები და ადათ-წესები, რომლებიც ქალსა და მამაკაცს ერთმანეთისგან მკვეთრად განასხვავებს და რომლის თანახმადაც, მამაკაცი მიჩნეულია, როგორც აგრესიული და აქტიური, ხოლო ქალი – როგორც მორჩილი და დამთმობი არსება. ამგვარი დამოკიდებულება, შესაძლოა, გამოწვეული იყოს დაბალი სოციალურ-კულტურული განვითარების დონითაც. ასეთი მიდგომა მამაკაცის აგრესიულობას განიხილავს და განმარტავს, როგორც პრობლემის გადაჭრის მისაღებ ფორმას, ბიჭებს ბავშვობიდანვე უნერგავენ რომ იყვნენ სწორუპოვარნი, თავიანთი სიტყვის გამტანნი, გოგონებს კი საკუთარი სურვილებისა და ინტერესების შეზღუდვას ასწავლიან. ეს ყველაფერი კი მოზრდილ ასაკში ვლინდება დამახინჯებული ფორმით, რაც, საბოლოო ჯამში, საზოგადოებაში არაჯანსაღი ვითარების ჩამოყალიბების საწინდარია.

ავტორი: სალომე ხორავა

4motivi.com