სასმელი, რომლითაც პირველად თხა მოიხიბლა

დღეს ყავა მთელ პლანეტაზე ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული სასმელია, რომლის მეშვეობითაც ადამიანებს შორის კომუნიკაცია მარტივდება. ჭიქა ყავაზე დაპატიჟება 21-ე საუკუნეში ყველაზე მოდურ და სასიამოვნო ჟესტად ითვლება.

ჯერ კიდევ დიდი ხნის წინ დაიწყეს იმაზე ბჭობა, თუ როგორ და როდის შეიცნო ადამიანმა ამ ჯადოსნური სასმლის უცნაური მახასიათებლები. არსებობს უამრავი თეორია ყავის წარმოშობის შესახებ.

ცნობილი იტალიელი მოგზაური პიეტრო დე ვალე დარწმუნებული იყო, რომ ყავის მოხმარების ტრადიცია ჯერ კიდევ ტროას ომიდან მოდიოდა. ჰომეროსის "ოდისეაში" ერთგან ნახსენებია ყავა, რომელსაც მშვენიერი ელენე ღვინოში ურევდა, რათა დარდი გაექარვებინა და გაბრაზება დაეცხრო.

მე-18 საუკუნეში ყავა განიხილებოდა, როგორც წამალი, რომლის გამაჯანსაღებელი თვისებაც ერთი ბედნიერი შემთხვევის შედეგად აღმოაჩინეს.

არსებობს ლეგენდა, რომლის მიხედვითაც ვინმე ეთიოპიელმა მწყემსმა კალდიმ შენიშნა, რომ მას შემდეგ, რაც მისმა თხებმა ერთი უცნაური მცენარის ფოთლები და ნაყოფი - მოწითალო მარცვლები იგემეს, უჩვეულოდ ენერგიულები და აგრესიულები გახდნენ.

თხები მთელი ღამე უაზროდ დაკუნტრუშებდნენ და პატრონს მოსვენება დაუკარგეს. მწყემსმა ეს უცნაური ნაყოფი მოხარშა და ცხელი სითხე გემრიელად დალია. იმ ღამეს აღმოაჩინა, რომ შეუძლია მთელი ღამე ისე გაატაროს, რომ არ დაეძინოს და სხეულმაც დაღლილობა ვერ იგრძნოს.

თავდაპირველად ყავას მეჩეთებში, ლოცვებს შორის, საზეიმო ვითარებაში სვამდნენ. შემდგომ ექიმებმა ყავის, როგორც წამლის გამოწერა დაიწყეს. პაციენტს ყავას უნიშნავდნენ ნებისმიერი დაავადების შემთხვევაში.

დაიწყო ყავის გაყიდვაც. ჯადოსნურ მარცვლებს ისეთ ადგილებში ყიდიდნენ, სადაც რელიგიური უნივერსიტეტის სტუდენტები, ღამის მუშები და მოგზაურები იკრიბებოდნენ. მალე ყავის სმა ჩვევად იქცა ქალაქის მცხოვრებთათვის. მიირთმევდნენ დღის ნებისმიერ მონაკვეთში და არა მხოლოდ გარეთ, არამედ სახლის პირობებშიც ადუღებდნენ.

ყავის სმის ტრადიციის გავრცელებამ მეზობელ ქვეყნებში მე-15 საუკუნეში პიკს მიაღწია. თავდაპირველად ყავის სმის კულტურა მექასა და მედინადან პილიგრიმებმა გაავრცელეს. შემდეგ კი, დაპყრობითი ომების დროს, ყავამ დღის სინათლე ევროპაში, სამხრეთ აფრიკაში, ინდოეთსა და შუა აღმოსავლეთში იხილა. თავიდან ყავის მარცვლებს ხარშავდნენ, შემდეგ კი მისი დაფქვა დაიწყეს და სასმელიც უფრო არომატული და გემრიელი გახდა.

საინტერესოა კიდევ ერთი მითი ყავის შესახებ: თურმე, ადრე ყავის მოსადუღებლის მეშვეობით ადვილად შეგეძლო გამოგეცნო, ადამიანი რა ქონებას ფლობდა. დღემდე შემორჩენილია ძველებური მადუღარები, რომლებიც დამზადებულია ვერცხლისგან, ხოლო სახელური მოპირკეთებულია იშვიათი ორნამენტებით. ღარიბი ოჯახის წარმომადგენლები კი ყავის მოსადუღებელს თიხისგან ამზადებდნენ.

დაბოლოს, ერთი საინტერესო რჩევა - აღმოჩნდა, რომ დიდ ჭურჭელში მოდუღებული ერთი ჭიქა ყავა არომატს კარგავს. ამიტომ რამდენ ჭიქა ყავასაც ადუღებთ, ჯეზვეც იმდენი ჭიქის ტევადობით უნდა შეარჩიოთ.