ოცდამეხუთეს ეფექტი - ტუბუსი (ეპიზოდი X)

"ლუ კეთილი გოგოა. დილით ადრე დგება, წინსაფარს იკეთებს და საქმეს შეუდგება. პირველ რიგში, "ფეჩს" გაახურებს, რომ თავისი პატარა ხის სახლი გაათბოს... მერე მაჭკატებს აცხობს... პატარა სამზარეულოში მადისაღმძვრელი სუნი ტრიალებს...

ლუ ერთ ცალ მაჭკატს დაფშვნის და გაღებული ფანჯრის რაფაზე დაყრის. მალე მისი ერთადერთი სტუმარი, პატარა ჩიტუნია მოფრინდება, რომ ნამცეცები აკენკოს. ლუს წინსაფარი უკეთია და სამზარეულოს გვის... ლუ კეთილია..."

პატარა რომ ვიყავი, დედა ყოველ ღამე, ძილის წინ ზღაპარს მიყვებოდა. რამდენიმე სათაურს ჩამოთვლიდა და იქიდან ერთი უნდა ამომერჩია. არადა, როგორ მინდოდა, ორი მაინც მოეყოლა...

ცოტას დავფიქრდებოდი და თითქმის ყოველთვის ერთ სათაურს ვასახელებდი, - "ზღაპარი ლუზე"...

ვიცოდი, რომ ეს ამბავი დედას გამოგონილი იყო, მაგრამ ყველაზე ძალიან მიყვარდა... ალბათ, იმიტომ, რომ ზღაპრის გმირს ჩემი სახელი ერქვა და კეთილი იყო. მისი სახლის ყოველი სანტიმეტრი წარმოდგენილი მქონდა; როგორი წინსაფარი ეკეთა, ისიც.

სულ მაინტერესებდა, ლუ რომ ასეთი კეთილი და მშრომელი იყო, რატომ ჰყავდა მხოლოდ ერთი მეგობარი, თან ჩიტი?..

დედამ არ იცოდა, რამხელა გავლენა იქონია ჩემზე ამ უწყინარმა ზღაპარმა... ბავშვობაში საშინლად მეშინოდა სიბნელის. ღამე მეჩვენებოდა, რომ საგნები მოძრაობდნენ... ოთახში, სადაც შუქი ჩამქრალი იყო, არაფრის დიდებით არ შევდიოდი... ხოლო, როდესაც შიში ამიტანდა, მაშინვე თვალებს ვხუჭავდი და წარმოვიდგენდი, როგორ აცხობდა მაჭკატებს ლუ...

ახლა უკვე დიდი გოგო ვარ, მაგრამ ხანდახან მაინც შემიპყრობს ხოლმე შიში...

მარჯვენა ხელში დანა მიჭირავს, მარცხენაში სანთელი და იმ კარს ვუახლოვდები, საიდანაც საჭმელი გამოიტანა ლანგრით...

"ლუს სახლი თბილია და მზიანი..." - მეფიქრება თავისით. ალბათ, ჩემი თავდაცვის მექანიზმი ამუშავდა... კარი შევაღე. აქ, ალბათ, მომავალში სამზარეულო იქნება. ახლა ცარიელია.

შევედი. მხოლოდ მაცივარი და ჭურჭლის გასარეცხი ნიჟარა იდგა. მაცივრის საყინულე გამოვაღე და დანა შიგნით შევაგდე. თუ ჩემი მოკვლა უნდა (რაც ძალიან მეეჭვება), ხელიდან უფრო ადვილად წამართმევს, ვიდრე აქ იპოვის.

ისევ უკან გამოვბრუნდი. - ნეტა სად წავიდა? სინათლე არც მეორე სართულიდან ჩამოდიოდა. კიბესთან ჩემი ფეხსაცმელები დავინახე და ჩავიცვი. მერე ფეხაკრეფით ავიარე საფეხურები...

"შეიძლება მაღლაა და სძინავს", - გავიფიქრე და მეორე სართულის კორიდორს გავუყევი. პირველი ორი კარი სააბაზანოს და ტუალეტის აღმოჩნდა. აქ უნიტაზიც იდგა და საშხაპეც. მხოლოდ პირსაბანი არ იყო ჯერ დამონტაჟებული. მესამე კარი, სავარაუდოდ, გარდერობის ოთახისთვის იქნებოდა განკუთვნილი.

ჩემგან მარცხნივ კარი ნახევრად შეღებული იყო. კედელს ზურგით მივეყუდე და კარს ხელი ვკარი, რომ გაღებულიყო. ოთახი ცარიელი იყო და შიგნით შევედი.

ფანჯარასთან, იატაკზე დიდი მატრასი იდო, საწოლის დაშლილი ნაწილები კი კედელზე მიეყუდებინათ. მატრასზე დაკეცილი პლედი და ფორმატის შესანახი მინის ტუბუსი იდო. ალბათ, აქ რჩება ხოლმე ხანდახან...

მატრასზე მუხლებით დავდექი, სანთელი გვერდით მოვიდგი და ტუბუსი გავხსენი. იქიდან დახვეული ფორმატი ამოვიღე და გავშალე. რაღაც შენობის სქემა იყო დახაზული. სანთელი მივანათე. ფორმატის ზედა, მარცხენა კუთხეში ეწერა: -" მეცხრე ფლიგელი".

ნახაზს დავაკვირდი. შენობის დახურულ სივრცეს ჰგავდა, ბევრი გასასვლელ-გამოსასვლელით. არსად იყო აღნიშნული ფანჯარა და კიბე. მხოლოდ ერთ ადგილზე ეწერა წითლად EXIT, რომელიც ლიფტს მივამსგავსე. როგორც ჩანს, "მეცხრე ფლიგელში" მოხვედრა მხოლოდ ლიფტიდანაა შესაძლებელი.

ფორმატი გადმოვაბრუნე, მაგრამ არსად ეწერა პროექტის სახელწოდება, არც მისამართი. საინტერესოა, რისი სქემა უნდა იყოს?

ფორმატი გაშლილი დავტოვე და ქვემოთ ჩავედი, რომ ჩანთიდან მობილური ამომეღო. მერე ისევ იმ ოთახში დავბრუნდი და ნახაზს სურათები გადავუღე.

ფორმატი ისევ დავახვიე, ტუბუსში მოვათავსე და ზუსტად ისე დავდე, როგორც ჩემს მოსვლამდე იდო. სანთელი ავიღე და ისევ კორიდორში გავედი. მეორე სართულზე სულ ხუთი ოთახი იყო. დანარჩენი ოთახები ცარიელი აღმოჩნდა.

ბოლო ოთახის ფანჯარა ღია დაეტოვებინათ და როგორც კი კარი შევაღე, ნიავმა სანთელი ჩამიქრო. უკუნეთი სიბნელე გამეფდა. მობილური ამოვიღე, რომ უკან გამოვბრუნებულიყავი. ეკრანი სუსტად ანათებდა. კიბისკენ მივდიოდი. ჩემში ბავშვობის შიშმა გაიღვიძა. ისეთი შეგრძნება მქონდა, თითქოს სიბნელიდან ვიღაც მიყურებდა, მაკვირდებოდა... საკუთარი გულისცემის ხმა მესმოდა. ამ ადგილმა, სახლმა და ნაპოვნმა ტუბუსმა მისტიკური განწყობა უფრო გამიმძაფრა.

კიბეზე რომ ჩავდიოდი, ასე მეგონა, ვიღაცის ხელი უცებ ფეხებში მწვდებოდა... ჩემს მეხსიერებაში მექანიკურად გაცოცხლდა სცენა იმ ზღაპრიდან... საოცრად მყუდრო სახლი, მზით განათებული... თბილა... მაჭკატების სუნი დგას... - ახლა მივხვდი, ეს წარმოსახვითი გარემო ჩემთვის ყოველთვის თავშესაფარივით იყო... როცა მეშინოდა ან დისკომფორტს ვგრძნობდი, თვალებს ვხუჭავდი და იმ გარემოში აღმოვჩნდებოდი, სადაც ყველანაირი საფრთხისაგან დაცული ვიყავი...

"ლუმ არ იცოდა, რა იყო ჩრდილი, რადგან მის სახლში ყველა კუთხე-კუნჭული ყოველთვის განათებული იყო..."

ბუხართან დავდექი და შვებით ამოვისუნთქე... შეშა ჩამწვარიყო და ნახშირი წითლად ღვიოდა. ზოგიერთი სანთელი ბოლომდე ჩამწვარიყო.

მობილურს დავხედე. ექვსის ნახევარია. სადაცაა ირიჟრაჟებს. რატომ დამტოვა? სად წავიდა?.. რამე საქმე გამოუჩნდა თუ სპეციალურად დამტოვა მარტო?.. რატომ მეთამაშება, რაში სჭირდება ეს ყველაფერი?...

უამრავი კითხვა მიტრიალებდა თავში. მობილურმა დაიწრუპუნა, ელემენტი მალე დაჯდება. ხომ არ ჯობია, მოვასწრო და ლაშას დავურეკო, რომ წამიყვანოს აქედან?..

მაგრამ რას იფიქრებს... ვის გავყევი... სად ვარ... თან, ზუსტი მისამართიც არ ვიცი.. ამერიკულ სოფელში ვარ, რომელიც დიდი დიღმის გადასახვევშია. ლაშას აქ არ შემოუშვებენ. მე შემიძლია ჭიშკართან მივიდე ფეხით. როგორც მახსოვს, არც ისე შორს უნდა იყოს. თან, გარეთ გზები განათებულია...

გადავწყვიტე, როგორმე ჩემით წავსულიყავი აქედან. კართან მივედი. დაკეტილი დამხვდა. ალბათ, გარედან ჩამკეტა. ფანჯარა გავაღე, რაფაზე დავჯექი, ფეხები გარეთ გადავყავი და დაახლოებით ორი მეტრის სიმაღლიდან ჩავხტი.

მანქანა აღარ იდგა. ცენტრალურ გზაზე გავედი და იმ მიმართულებით წავედი, საიდანაც შემოვედით.

ზოგიერთი სახლი ცარიელი იყო, ზოგშიც ცხოვრობდნენ, მაგრამ ახლა ყველას ეძინა. ყველაფერი ისე გამოიყურებოდა, როგორც სტივენ კინგის რომანებშია... თითქოს ყველა სულიერი გაქრა და დავრჩი მხოლოდ მე...

შემოდგომის სუსხმა მთელ სხეულში დამიარა. ისეთი შეგრძნება მქონდა, რომ სხვა განზომილებაში მოვხვდი და ეს ყველაფერი ჩემს თავს არ ხდებოდა...

"ერთხელ ლუმ გადაწყვიტა, გარეთ გაესეირნა. დროის შეგრძნება დაკარგა და იმ ტყის საზღვრებს გასცდა, სადაც მისი სახლი იყო. ლუ პატარა სოფელში მოხვდა. მზე ჩადიოდა და უკან გაბრუნებას აზრი არ ჰქონდა. ამიტომ ლუმ გადაწყვიტა, ვინმესთვის ერთი ღამით თავშესაფარი ეთხოვა.

ლუმ არ იცოდა, რომ ბოროტი ადამიანებიც არსებობდნენ... მზე ხეებს მიეფარა და მან აღმოაჩინა, რომ ადამიანებს უკან ბნელი ლანდები მიჰყვებოდნენ და ყველა მათ მოძრაობას ზედმიწევნით ზუსტად იმეორებდნენ".

სახლებთან ძვირფასი მანქანები ეყენა. ზოგან საქანელებიც იყო. რა ბედნიერებაა ამ პატარა სამყაროში ცხოვრება... სისუფთავე, სიმშვიდე, სილამაზე... სრული იდილია. რა ჯობია საკუთარ სახლს და ასეთ მშვენიერ ბაღს, სადაც გამოხვალ, დაისვენებ, ყავას მიირთმევ და ჟურნალს წაიკითხავ...

ჭიშკარს მივუახლოვდი და ირიჟრაჟა კიდეც. შიშიც თავისთავად გაქრა. მისი პირველი წამალი ხომ სინათლეა?

დაცვას არ ეძინა. მომეჩვენა, რომ ირონიული ღიმილით გამომაყოლა თვალი. თითქოს იცოდა, აქ "რა საქმისთვისაც" ვიყავი...

მორჩა! ტერიტორია დავტოვე და გარეთ გამოვედი...

"- უკაცრავად, ვიღაც მოგდევთ! - უთხრა ლუმ პირველივე შემხვედრ ზორბა მამაკაცს. ზორბამ უკმაყოფილო სახით უკან მიიხედა და ლუს შეუბღვირა: - რატომ იტყუები, გოგონი?.. ლუმ ზორბა ისევ უკან მიახედა და მის ჩრდილზე მიუთითა.

- რა სულელური ხუმრობაა! ეს ხომ ჩემი ჩრდილია! შენ რა, აქამდე ჩრდილი არ გინახავს?

ლუმ უკან მიიხედა და საკუთარი ჩრდილი შენიშნა. - ე.ი. მასაც ჰყავს ბნელი აჩრდილი..."

როგორც იქნა, ცენტრალურ გზაზე გავედი. შვიდ საათამდე არანაირი ტრანსპორტი არ გამოჩნდება. სადამდეც შევძლებ, ფეხით ვივლი...

ისევ არ გამომართვა ტელეფონის ნომერი. თუ მოუნდება, ალბათ, ბლოგზე დამიტოვებს კომენტარს... ჰგონია, რომ ისევ გამოვიქცევი მის შესახვედრად...

- გამოვიქცევი?..

ახლა არაფერი ვიცი. ფიქრის და განსჯის თავი არ მაქვს! არც სახლში მინდა მისვლა... იქაც არავინ მელოდება... სიმარტოვე... ეს სიმარტოვე და სიცარიელე მარტო ჩემს ირგვლივ კი არა, თვითონ ჩემს გულშია... რა მეგონა, რომ ეს შემივსებდა?.. ადამიანი, რომელმაც საკუთარი სახელი "დავუშვათ" გამიმხილა...

რა მინდა საერთოდ? ან ვინ ვარ?.. ფოტოგრაფი გოგონა, რომელიც მაშინ გრძნობს თავს კომფორტულად, როდესაც სამყაროს თავისი კამერის ობიექტივიდან უყურებს... ფოტოაპარატის ტუბუსიდან...

აკვირდება და აფიქსირებს იმას, რაც მოსწონს ან არ მოსწონს... - დამკვირვებელი ვარ! უფრო სწორად, იქამდე ვიყავი, სანამ დროებით მხედველობა არ დავკარგე.

მხედველობის დაკარგვით მივხვდი, რომ კინაღამ ყველაფერი დავკარგე, მაგრამ ახლა "დამკვირვებლის" სტატუსი აღარ მაკმაყოფილებს! ახლა მინდა, რომ მეც ჩავერიო მოვლენებში და რაც არ მომეწონება, შევცვალო კიდეც.

"ჩრდილი ადამიანს გაჩენის დღიდან თან სდევს და მის ყოველ მოძრაობას იმეორებს. - იქნებ ესაა ჩვენი ბნელი მხარე? სადაც ცხოვრობს შიში, შური, ბოროტება, დეპრესია და ყველაფერი უარყოფითი?.. თუ ასეა, სამწუხაროა, რომ მას ვერასოდეს მოვიშორებთ..."

რვის ნახევარზე უკვე ბარნოვზე ვიყავი. კარი ლალიმ გამიღო. პერანგზე ხალათი ჰქონდა მოცმული. გავაღვიძე.

- ვაიმე, რა მოხდა, ლუ? სად იყავი?..

- მამა სახლშია?..

- აბა, სად იქნება ამ დილაადრიან... შემოდი, შემოდი... გავაღვიძებ!

- არა, არ გინდა, ლალი... გადაღებაზე ვიყავით და რატომღაც აღარ მომინდა სახლში წასვლა...

ლალიმ ეჭვით შემომხედა. მგონი, საერთოდ პირველად მნახა კაბაში... მით უმეტეს, იცის, რომ გადაღებაზე ამ ფორმაში არ წავიდოდი...

- ფოტოაპარატი სადა გაქვს?..

- ყველაფერი მანქანას გავაყოლე! ძაან "ფეშენ" სიტუაციაში ვიყავი და სხვა ფორმით არ შემიშვებდნენ... ფოტოგრაფებიც "face" და "dress control"-ით შეუშვეს! - ვუთხარი და ნაძალადევად გავიღიმე.

- მოდი, დაჯექი, დაისვენე, გაყინული ხარ! ლიმონიან ჩაის გაგიკეთებ, ხმაც სულ წაგსვლია. ჟაკეტი მაინც ჩაგეცვა...

მისაღებ ოთახში, დივანზე გადავწექი. მზე მანათებდა. ახლა ისე ვგრძნობდი თავს, როგორც ლუ თავის სახლში...

"მეცხრე ფლიგელი"... სად უნდა იყოს? როგორც კი ტელეფონს დავტენი, სურათებს კომპიუტერში გადავიტან...

უცებ გამიელვა გონებაში, - მამაჩემი ხომ არქიტექტორია? როგორც კი გაიღვიძებს, მაშინვე ვაჩვენებ სურათებს... იქნებ რამეს მიხვდეს...

სანამ ელემენტი ბოლომდე დაჯდებოდა, მოვასწარი და ის ფოტოები ტელეფონიდან ჩემს "იმეილზე" გავაგზავნე. მამა რომ გაიღვიძებს, მის კომპიუტერში ვანახებ...

- ლუ, უცებ მაჭკატებს გამოვაცხობ, შენ რომ გიყვარს. ცოტა ხანს დამელოდე, კარგი? - გამომძახა სამზარეულოდან ლალიმ.

" ადამიანს მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეუძლია გაუსწროს საკუთარ ჩრდილს, თუ ჩრდილი წარმოიქმნება კედელზე, რომლის პარალელურადაც გარბის ადამიანი, ხოლო სინათლის წყარო ადამიანზე უფრო სწრაფად მოძრაობს იმავე მიმართულებით", - ამიხსნა ერთხელ ჩემმა ფოტოგრაფიის მასწავლებელმა.

ზღაპარი ლუზე კი ასე დასრულდა:

" ლუმ ის ღამე სოფელში გაატარა. ნახა, როგორ ეჩხუბა ბატონი თავის ყმას, რომელსაც შემთხვევით კალათიდან ერთი ცალი პური გადმოუვარდა. დუქანიც ნახა, სადაც მთვრალი კაცები ერთმანეთს ლანძღავდნენ; როგორ აწვალებდნენ ბავშვები კატას. ლუმ პირველად გაიგო, რომ ქვეყნად უსამართლობა არსებობს.

ვახშმისა და თავშესაფრის საფასურად, დიასახლისმა მას საყურეები დაატოვებინა. დილით ლუ თავის მზიან სახლში დაბრუნდა. მთელი გზა ირბინა, რომ თავისი ჩრდილისთვის გაესწრო - და გაასწრო კიდეც...

სახლში თავისი ერთგული მეგობარი ჩიტუნია ელოდებოდა..."

13 წლის რომ გავხდი, დედამ დაბადების დღეზე მწერალ ადალბერტ ფონ შამისოს წიგნი "პეტერ შლემილის უცნაური თავგადასავალი" მაჩუქა. მაშინ გავიგე, რომ მან სწორედ ამ მოთხრობის გავლენით მოიგონა ჩემთვის "ზღაპარი ლუზე".

ისევ დავუბრუნდი "რეალურ სამყაროს". ისევ გაჩვეულებრივდა ყველაფერი... იქნებ ეს ჯერ მხოლოდ დასაწყისია?.. იქნებ ახლა იწყება ნამდვილი "ზღაპარი ლუზე?"..

ლალისთან ერთად სამზარეულოში ვიჯექი, ცხელ ჩაის და მაჭკატებს მივირთმევდი, როცა მამაჩემი შემოვიდა.

გაგრძელება იქნება...
თეა ინასარიძე