17 წლის ასაკში გარდაცვლილი ბერი ანდრიას უკანასკნელი თხოვნა
9 729 ნახვა
"მივდივარ წუთისოფლიდან ერთი ცოდვილი ანდრია...
ჩემთვის საყვარელ ხალხს ტკივილი ოდნავ მაინც რომ შევუმსუბუქო, ვუტოვებ წერილს. პირველ რიგში, ყველას შენდობას ვთხოვ, ვისაც ოდნავ მაინც ვაწყენინე, თუკი ვინმეს გული ვატკინე – მომიტევეთ, მეც შემინდვია ყველასთვის, ვინც მაწყენინა. უფალმა შეგვინდოს ყველას. ამ თხოვნას თუ შემისრულებთ, დამშვიდდება ჩემი ხორციელი ტკივილით ნატანჯი, ცოდვილი სული. ჩემო საყვარელო ხალხო, გთხოვთ, დაფიქრდეთ ცხოვრების აზრზე და დაიწყოთ ჭეშმარიტი, არაფარისევლური მართლმადიდებლური ცხოვრება. ყველას ყველაფერი შეუნდეთ, გევედრებით... ქუდის დამხურავებო, დაანებეთ თავი სიგარეტს, უზომოდ სმასაც ნუ მიეტანებით, გინებას გადაეჩვიეთ. ქალებო, წყევლას, განკითხვას, ჭორაობას, სერიალების ყურებას თავი დაანებეთ. გიყვარდეთ, ხალხო, ერთმანეთი, არ იჩხუბოთ, არ იკამათოთ. მიებარეთ მოძღვარს, გულწრფელი აღსარება ჩააბარეთ, შეინანეთ, ეზიარეთ ხშირად, ყველა წესის დაცვით, ნუ გააცდენთ კვირის წირვას, ეცადეთ, სადღესასწაულო მსახურებები არ გამოტოვოთ. ილოცეთ ხშირად და ილოცეთ გულით...
აუცილებლად დამკრძალეთ ბერულად, ყველა წესის დაცვით. მომიხსენეთ ლოცვებში, რომ სიმშვიდე ჰპოვოს ჩემმა ცოდვილმა, დაღლილმა სულმა! უფალს ებარებოდეთ და გფარავდეთ ღვთისმშობლის კალთა.
ამინ!".
ეს ანდერძი 17 წლის ბერმა ანდრიამ დატოვა. ამ ასაკში აღიკვეცა და 4 თვის შემდეგ, ამავე ასაკში, მიაბარა სული უფალს. ბერი ანდრია, ერობაში ნუგზარ მილორავა, მძიმე სენით, სიმსივნით იყო დაავადებული. ხორციელი ტანჯვის მიუხედავად, სულიერად მხნედ იყო, ირგვლივმყოფებს აიმედებდა და აძლიერებდა. მისი ბერად აღკვეცის რიტუალი საავადმყოფოში ჩატარდა და ბერობის რამდენიმე თვეც იქ გაატარა.
სიკვდილამდე რამდენიმე საათით ადრე დედა გაამხნევა და პირობა ჩამოართვა, რომ არასოდეს მიატოვებდა სიმსივნით დაავადებულ ბავშვებს, რომელთა დახმარების ფონდი მისმა მშობლებმა, თინათინ ჩხვიმიანმა და ნესტორ მილორავამ, სწორედ შვილის თხოვნით შექმნეს. ახლა ეს ფონდი ბერი ანდრიას სახელობისაა და დაავადებულ პატარებს სულიერ და ფიზიკურ თანადგომას უწევს.
ქალბატონი თინათინ ჩხვიმიანი "სარკეს" უამბობს:
– ბერი ანდრია ჩემი ერთადერთი ხორციელი შვილი იყო. ფონდი მისი თხოვნით დავაარსეთ. დედა, მერე ამ ბავშვებს ხომ არ მიატოვებო, მეუბნებოდა და "მერე"–ში თავისი გარდაცვალების შემდგომ პერიოდს გულისხმობდა. სიტყვა "გარდაცვალება" ჩემთან არასდროს უხსენებია, მის ნაცვლად "მერე"–ს ამბობდა.
– რითი იყო ავად თქვენი ვაჟი?
– ჩემს შვილს რბილი ქსოვილების მგრძნობელობის უჯრედების ნეიროენდოკრინული სიმსივნე ჰქონდა. ვერ დადიოდა და საერთოდ ვერც კი მოძრაობდა. წელიწადნახევარი ერთ პოზიციაში, ზურგზე გაუნძრევლად იწვა. მისი შეხება მხოლოდ სახეზე, მტევნებსა და ტერფებზე შეიძლებოდა. ბოლოს წარმონაქმნები შუბლზეც გაუჩნდა... როგორც კი შევეხებოდი ან საწოლს ოდნავ გავანძრევდი, საშინელ ტკივილს გრძნობდა. მისი ყველა ეტაპი ძალიან რთული იყო, გამუდმებით სტკიოდა. წინასწარ იცოდა, წარმონაქმნი სად გაუჩნდებოდა. ხშირად მეუბნებოდა, დე, როგორ მინდა, ჩაგეხუტო და გაკოცოო, მაგრამ ამის საშუალება არ გვქონდა...
– რამდენი წელი იყო ავად?
– 16 წლის იყო, როცა ეს სენი შეეყარა. დიაგნოზის დასმამდე იცოდა, რაც სჭირდა. მეუბნებოდა, ჩემი მფარველი ანგელოზი სულ მაფრთხილებსო, მაგრამ ექიმები ვერაფერს ხედავდნენ. გვეუბნებოდნენ, საშიში არაფერიაო. სისხლის ანალიზი მანამდეც და გარდაცვალებამდე სამი დღით ადრეც ჯანმრთელი ადამიანისა ჰქონდა.
– ეკლესიური ცხოვრება როდის დაიწყო?
– ნუგზარი გამუდმებით ღმერთზე მესაუბრებოდა, ტაძარში სიარული დავიწყეთ, აღმსარებლები გავხდით. ბერად აღკვეცის ოცნება მეექვსე კლასიდან ჰქონდა. ის ჩვენი ერთადერთი შვილი იყო და ჩემი მეუღლე ამაზე, ცოტა არ იყოს, წუხდა. ღმერთს გამუდმებით შევთხოვდი, უფალო, ჩემი შვილი ღრმა სიბერემდე ღვთისმოყვარული და მოშიში მიმყოფე–მეთქი. როდესაც ის გარდაიცვალა, ერთ–ერთ მამაოს ვუთხარი, სულ ასე ვლოცულობდი და ჩემს შვილს ეს დაავადება რატომ დაემართა–მეთქი. რასაც ლოცულობდი, ყველაფერი სრულად მოგევლინა, მამა ანდრია ნამდვილად ძალიან ღრმა ბერი იყო, უფლისთვის უნდა გეთხოვა, ღრმა მოხუცებულობამდე ღვთისმოშიში მიმყოფე და არა – ღრმა სი–ბერ–ემდეო.
– როგორი იყო მისი სულიერი გზა ბერობამდე?
– როდესაც საავადმყოფოში დავაწვინეთ და პირველი ქიმიოთერაპია ჩაუტარდა, მორჩილება სწორედ მაშინ გაიარა, ნიკოლოზი ეწოდა. მისი მოძღვარი, დეკანოზი ნიკოლოზი, ქუთაისიდან ჩამოვიდა და პირველი ქიმიოთერაპიის წინ აზიარა.
ნუგზარი სკვნილებს ქსოვდა და სასულიერო პირებს ურიგებდა. ერთხელ მე და ჩემი ქმარი სკვნილების მასალაზე ვიყავით წასული. ნესტორმა მითხრა, ჩვენს შვილს ხომ ბერად აღკვეცა უნდოდა, მოდი, მამებს ვუთხრათ და აღიკვეცოსო. საავადმყოფოში დავბრუნდით, მასალები ძალიან მომიწონა. ჩემს შვილს ვუთხარი, რომ მამამისი თანახმა იყო, ბერად აღკვეცილიყო. მითხრა, ღვთის ნებას ველოდებოდი და ესე იგი ჩემი ბერობაც ღვთის ნებააო. მამის სიტყვა უფლის ნიშნად მიიღო. ანტონ მარტყოფელის მონასტრიდან იღუმენი შალვა იმ დღესვე მოვიდა. ამ ტაძრიდან მამები კვირაში სამჯერ მანამდეც მოდიოდნენ. ჩემმა შვილმა მამა შალვას განუცხადა, ბერობისთვის მზად ვარ, თუ ღვთის ნებაა, პატრიარქს ჰკითხეთ და ბერად აღმკვეცეთო. მეორე დღეს, 13 აპრილს, პატრიარქის კურთხევით, ბერად აღკვეცეს. 17 წლის იყო. მამა ანდრია მხოლოდ 4 თვე იყო ბერი. პატრიარქმა მისი მონასტერში წაყვანა ბრძანა, მაგრამ მისი შეხებაც კი არ შეიძლებოდა.
– მანამდე თუ შეხვედრია პატრიარქს?
– კი. როცა გავიგეთ მისი დაავადების შესახებ, სამების ტაძარში წავედით და პატრიარქს ნუგზარის დალოცვა ვთხოვეთ. ხატმწერმა, ჩემი შვილის მეგობარმა და სულიერმა ძმამ, ვლადიმერ კეჭეხმაძემ, ნუგზარი უწმინდესთან საკურთხეველში შეიყვანა. პატრიარქმა ოდიგიტრიის ღვთისმშობლის ხატი და სანთლები აჩუქა, ნაკურთხი წყალი აპკურა, დალოცა და გამოუშვა. მითხრა, პატრიარქს ბევრჯერ ვეამბორე ხელზე და ისეთი შეგრძნება მქონდა, თითქოს ღრუბელს შევეხეო.
– როგორ ცხოვრობდა ბერად აღკვეცის შემდეგ საავადმყოფოში?
– როგორც ნამდვილი ბერი, ისე ცხოვრობდა, აღარც ტელევიზორს უყურებდა, მხოლოდ ლოცულობდა. თავის ოთახში ყველას არ უშვებდა. კარზე წარწერა იყო, რომ შესვლამდე სამჯერ ეთქვათ "უფალო, შემიწყალე". ბერად აღკვეცის შემდეგ მისი ოთახი ნამდვილ კელიად გადაიქცა. უამრავი ხატი ესვენა. ექთნებს და ექიმებს ახლოს არ უშვებდა, დედა ხარ, შენთვის შეიძლება, ყველაფერი შენ გამიკეთეო, მეუბნებოდა. ჩემ გარდა მხოლოდ ექიმ მამუკა ჩუთლაშვილს იკარებდა, რომელსაც ძალიან დიდ პატივს სცემდა, ის ყველა ბავშვს უყვარს.
ბერად აღკვეცამდე ხორცის ჭამის სურვილი არ ჰქონია. აღიკვეცა თუ არა, ჰოთ დოგი მოუნდა. ვეხვეწებოდი, დედა, მამებს სთხოვე, იქნებ ხორცის ჭამის კურთხევა მოგცენ, ერთი ლუკმა არაფერს გიზამს–მეთქი. მპასუხობდა, ბერი ვარ და ჩემთვის ხორცის ჭამა არ შეიძლებაო. მოთხოვნილება დიდხანს ჰქონდა. ბოლოს თავისი მონასტრის წინამძღვარმა, არქიმანდრიტმა ბენიამინმა კურთხევა მისცა, უძლურებაში ხარ და ცოტა ხორცი ჭამეო. იმ დღის შემდეგ ხორცი აღარ მოუთხოვია. ხომ ძალიან გინდოდა, რატომ აღარ მთხოვ–მეთქი, ვკითხე. გამიცინა, არა, დედა, ეგ ბრძოლა იყო, როგორც კი კურთხევა მივიღე, ხორცის ჭამის სურვილი მაშინვე გამიქრაო.
– საავადმყოფოში სხვა ბავშვებთან როგორი ურთიერთობა ჰქონდა?
– ყველას უყვარდა. სანამ ბერად აღიკვეცებოდა, ყველა მილორავას ეძახდა. დედებს სთხოვდნენ, მილორავასთან შემიშვიო. ჩემს შვილს ბევრი გასართობი ჰქონდა. დაღამებამდე ისხდნენ და კომპიუტერს თამაშობდნენ. ამ თამაშ–თამაშში ბავშვებს ღმერთზე ესაუბრებოდა. ბერად აღკვეცის მერე მამა ანდრიასთან ბევრი მოდიოდა და დალოცვას სთხოვდნენ. ისიც ყველას პირნათლად იხსენიებდა. ბავშვებს მორიდებულად, ჩუმად გარდასახავდა ხოლმე ჯვარს.
– ალბათ სიკვდილის მოახლოებასაც გრძნობდა.
– კი, გრძნობდა. გარდაცვალებამდე სამი დღით ადრე თავისი ბერად აღკვეცის ჯვარი მომთხოვა, ხელში დაიჭირა და მითხრა, დედა, მე აქეთ არ ვარო. აბა, საით ხარ–მეთქი, ვკითხე. გაიგე, დედა, რომ აქეთ აღარ ვარო... ზედმეტს არაფერს მეუბნებოდა. როცა ვაქებდი, არ სიამოვნებდა, ჩემზე ნუ ლაპარაკობ, ხიბლში ჩამაგდებ, დამღუპავო. საკუთარი თავით კმაყოფილი არასდროს იყო, ძალიან ცოდვილად მიაჩნდა თავი. იერუსალიმის მოლოცვა ძალიან უნდოდა და დედამიწაზე ყოფნისას მხოლოდ ეს ოცნება ვერ ავუსრულე – უკვე იმდენად დამძიმებული იყო, იქ წასვლას ვეღარ შეძლებდა. ახლა კი ჩემი ოცნებაა, იერუსალიმში ჩემი სხვა შვილები წავიყვანო. მადლობა ღმერთს, იმას ვაცნობიერებ, რომ მამა ანდრია ზეციურ იერუსალიმშია.
მას გარდაცვალების კი არ ეშინოდა, დიდი სიხარულით და ფორიაქით ელოდა. ჩემი დედამიწაზე არსებობით ძალიან ბევრ ადამიანს ვამძიმებო, წუხდა. საავადმყოფოში ექიმი რომ ნემსს გაუკეთებდა, ძალიან სტკიოდა, მაგრამ არავის აგრძნობინებდა. ექიმი გავიდოდა თუ არა, ბოლო ხმაზე ტიროდა, რამდენჯერ თავზე ბალიში დაუდია, რომ ხმა არ გასულიყო და სხვა ბავშვები არ დაეტანჯა ან არ შეეშინებინა. ჩუმად ტიროდა და ლოცულობდა.
– როდის გარდაიცვალა მამა ანდრია?
– გასული წლის 28 ივლისს, კვირიკობის დღესასწაულზე. 5 საათს 5 წუთი აკლდა. 12 საათზე გამომხედა და მითხრა, დედა, მე დღეს გარდავიცვლებიო. ვკითხე, შენს ექიმს ხომ არ დავურეკო–მეთქი. მიპასუხა, თუ გინდა, მოვიდეს, მაგრამ დღეს მამუკა ექიმი ვერ მიშველისო. სიცოცხლის ბოლო წუთამდე საღად აზროვნებდა. მხოლოდ იმაზე წუხდა, რომ გარკვეული პერიოდი ვერ ლოცულობდა. თავის პირველ მოძღვართან, მამა ნიკოლოზთან დამარეკინა და შენდობა სთხოვა. ისიც დაპირდა, რომ სხეულიდან სულის გასვლის ლოცვებს წაუკითხავდა.
ორივე ხელით ჯვარი ეჭირა. სამჯერ ღრმად ამოისუნთქა და თვალები დახუჭა. მშვიდი და ბედნიერი სახე ჰქონდა... ვიგრძენი ის, რასაც სიცოცხლეში მეუბნებოდა – ახლა უნდა იტირო, დედა, მერე – არა, რადგან ჩემი ტანჯვა მხოლოდ ჩემი გარდაცვალების მერე დასრულდებაო. მთხოვდა, 40 დღის განმავლობაში მელოცა, რათა დაემკვიდრებინა ადგილი, სადაც მართალნი განისვენებენ. არ ფიქრობდა, რომ, რადგან ამდენი იტანჯა, სასუფეველში მოხვდებოდა. დამეხმარეთ, შემეწიეთ, რომ ცათა სასუფეველში ადგილი დავიმკვიდროო, მთხოვდა. მისი გარდაცვალების დღეს პალატაში შვიდი მღვდელ–მონაზონი მოვიდა. მათმა სტუმრობამ ძალიან გამაძლიერა. დავინახე ის, რაც ჩვენს კელიაში სულიერად ხდებოდა და ხორციელად ვერ ვხედავდი. ამბობენ, ბერს და მონაზონს შვიდი ანგელოზი იცავსო, ეს მე უფალმა დამანახა, გავძლიერდი და მის გარდაცვალებას სრული სიმშვიდით შევხვდი. ყველა თხოვნა შევუსრულე.
– რა დაგიბარათ?
– ბავშვებზე ზრუნვა. დიდება უფალს, რომ ჩემი ცხოვრების აზრი ეს ბავშვები არიან. სხვა ამქვეყნად არც არაფერი მაინტერესებს და არც მინდა. დღეს ფონდს ძალიან უჭირს, არც ერთი თეთრი არ გვაქვს... მადლობა ღმერთს, ბავშვებიც და მშობლებიც სულიერად მხნედ ვართ. ბავშვს ეს დაავადება რომ დაემართება, იმ დღიდან მის გვერდში ვართ. ამ დროს მშობელი ძალიან დაბნეულია, ჩვენ მას ვეხმარებით, რომ სწორი გადაწყვეტილება მიიღოს და რამეში არ შეცდეს. დიაგნოზის დასმიდან ყველა ეტაპზე – განკურნებამდე ან ღვთის ნებისამებრ ბავშვის გარდაცვალებამდე მათ გვერდით ვდგავართ.
– მამა ანდრიას გარდაცვალება ბავშვებმა როგორ გადაიტანეს?
– ბავშვებმა ამქვეყნიდან ანდრიას წასვლა ეტაპობრივად გაიგეს და დიდი სიმშვიდით შეხვდნენ. მის საფლავზე დიდი სიხარულით მიდიან. ვცდილობთ, მათ რომელიმე მეგობრის გარდაცვალება არ დავუმალოთ, რადგან ამით არაფერი სრულდება, პირიქით, ყველაფერი აქედან იწყება, რადგან უფალმა შუბლზე უკვდავების ბეჭედი დაგვადო. ბავშვებმა ძალიან კარგად იციან, რომ ისინი სულიერად უკვდავები არიან და სასუფეველში უფრო კარგად იქნებიან. საავადმყოფოს ადმინისტრაციის გადაწყვეტილებით, კელია, სადაც მამა ანდრია იწვა, მისი გარდაცვალების შემდეგ სამლოცველოდ გადაკეთდა. კელიაში მამა ანდრიას ყველა ნივთი დავტოვე, მაგრამ მერე დროებით სახლში წამოვიღე, რადგან საავადმყოფოში რემონტი მიმდინარეობს. ბავშვები მის საწოლზე წვებოდნენ, ბალიშზე თავს დებდნენ და, როცა რამე სტკიოდათ, მამა ანდრიას შეწევნას სთხოვდნენ. გასულ ახალ წელსაც იმ კელიაში შევხვდით.
– სად არის დაკრძალული ბერი ანდრია?
– გარდაიცვალა თუ არა, მარტყოფში, ანტონ მარტყოფელის მონასტერში გადავასვენეთ. ტაძარში ანტონ მარტყოფელის საფლავის გვერდით იყო დასვენებული. სამი დღე–ღამის განმავლობაში ბერები ფსალმუნებს შეუწყვეტლივ კითხულობდნენ. იქ ისეთი სიმშვიდე და მადლი იგრძნობოდა, არანაირი განცდა, შიში და ტკივილი არ მქონია, რომ მამა ანდრია ხორციელად ჩემ გვერდით აღარ იქნებოდა. ის ანტონ მარტყოფელის ღვთაების მონასტერში დავკრძალეთ. კარიბჭეში რომ შეხვალთ, ყველა მომლოცველს მამა ანდრია დაგხვდებათ. ვგრძნობ და დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი შვილი ყველას ღიმილიანი სახით ხვდება და ლოცავს.
– ახლა როგორ არსებობს ფონდი?
– ჩვენით ვახერხებთ რაღაცას. მჯერა, ანგარიშზე მხოლოდ იმიტომ არ გვაქვს თანხა, რომ საზოგადოება არ გვიცნობს.
– როგორები არიან ეს ბავშვები?
– ყველა ბავშვი სულიერად ამაღლებულია. იმდენი რაღაც იციან, გაგიკვირდებათ. არაფრის ეშინიათ, არ წუწუნებენ, ყველაფერს მშვიდად იღებენ. უყვართ უფალი და ერთმანეთი. პატარ–პატარა ოცნებები აქვთ. ლეპტოპები და ნეტბუქები უნდათ. მთელი დღე საავადმყოფოში არიან – გადასხმები, არანაირი გართობა... მათთვის ეს ძალიან მძიმეა. ჯერჯერობით ლეპტოპი მხოლოდ ერთ ბავშვს აქვს, რომელიც ტექნიკის ერთ–ერთმა მაღაზიამ გვაჩუქა.
– მისია, რომელიც თქვენს თავზე აიღეთ, ძალიან რთულია. რა გაძლევთ ძალას, სტიმულს, რომ მას ბოლომდე მიჰყვეთ?
– მამა ანდრია. ჩვენ შორის სულიერი კავშირი უწყვეტია. ხშირად მესიზმრება. ერთხელ ძილის წინ ვთხოვე, დედა, დამარიგე, როგორ მოვიქცე–მეთქი. დავიძინე და დამესიზმრა, რაღაცას წერდა. რას წერ–მეთქი, ვკითხე. გეგმას გიწერ, როგორ უნდა მოიქცეო... როცა ჩემი შვილი ძალიან მომენატრება, ვთხოვ, რომ დამესიზმროს და მესიზმრება კიდეც. მამა ანდრია წელიწადნახევარი მარწმუნებდა, რომ მისი გარდაცვალების შემდეგ სიცოცხლე უნდა გამეგრძელებინა და ამ ბავშვების დახმარებით მე და ჩემი მეუღლე ვაგრძელებთ კიდეც.
...
სამწუხაროდ, საქართველოში სიმსივნით დაავადებულ ბავშვთა რიცხვი დიდია. ისინი ფიზიკურ ტკივილებს უმკლავდებიან, სულიერადაც მხნედ არიან, მაგრამ ჩვენი დახმარება აუცილებლად სჭირდებათ. ბერი ანდრიას სახელობის ფონდის ანგარიშის ნომერია:
T B C B G E 2 2
G E 7 3 T B 7 1 7 1 5 3 6 0 8 0 1 0 0 0 0 2
ნებისმიერი ქსელიდან შეგიძლიათ დარეკოთ:
0901500535 (ზარის ღირებულებაა 1 ლარი).
სოფიო ბოჭორიძე
ჩემთვის საყვარელ ხალხს ტკივილი ოდნავ მაინც რომ შევუმსუბუქო, ვუტოვებ წერილს. პირველ რიგში, ყველას შენდობას ვთხოვ, ვისაც ოდნავ მაინც ვაწყენინე, თუკი ვინმეს გული ვატკინე – მომიტევეთ, მეც შემინდვია ყველასთვის, ვინც მაწყენინა. უფალმა შეგვინდოს ყველას. ამ თხოვნას თუ შემისრულებთ, დამშვიდდება ჩემი ხორციელი ტკივილით ნატანჯი, ცოდვილი სული. ჩემო საყვარელო ხალხო, გთხოვთ, დაფიქრდეთ ცხოვრების აზრზე და დაიწყოთ ჭეშმარიტი, არაფარისევლური მართლმადიდებლური ცხოვრება. ყველას ყველაფერი შეუნდეთ, გევედრებით... ქუდის დამხურავებო, დაანებეთ თავი სიგარეტს, უზომოდ სმასაც ნუ მიეტანებით, გინებას გადაეჩვიეთ. ქალებო, წყევლას, განკითხვას, ჭორაობას, სერიალების ყურებას თავი დაანებეთ. გიყვარდეთ, ხალხო, ერთმანეთი, არ იჩხუბოთ, არ იკამათოთ. მიებარეთ მოძღვარს, გულწრფელი აღსარება ჩააბარეთ, შეინანეთ, ეზიარეთ ხშირად, ყველა წესის დაცვით, ნუ გააცდენთ კვირის წირვას, ეცადეთ, სადღესასწაულო მსახურებები არ გამოტოვოთ. ილოცეთ ხშირად და ილოცეთ გულით...
აუცილებლად დამკრძალეთ ბერულად, ყველა წესის დაცვით. მომიხსენეთ ლოცვებში, რომ სიმშვიდე ჰპოვოს ჩემმა ცოდვილმა, დაღლილმა სულმა! უფალს ებარებოდეთ და გფარავდეთ ღვთისმშობლის კალთა.
ამინ!".
ეს ანდერძი 17 წლის ბერმა ანდრიამ დატოვა. ამ ასაკში აღიკვეცა და 4 თვის შემდეგ, ამავე ასაკში, მიაბარა სული უფალს. ბერი ანდრია, ერობაში ნუგზარ მილორავა, მძიმე სენით, სიმსივნით იყო დაავადებული. ხორციელი ტანჯვის მიუხედავად, სულიერად მხნედ იყო, ირგვლივმყოფებს აიმედებდა და აძლიერებდა. მისი ბერად აღკვეცის რიტუალი საავადმყოფოში ჩატარდა და ბერობის რამდენიმე თვეც იქ გაატარა.
სიკვდილამდე რამდენიმე საათით ადრე დედა გაამხნევა და პირობა ჩამოართვა, რომ არასოდეს მიატოვებდა სიმსივნით დაავადებულ ბავშვებს, რომელთა დახმარების ფონდი მისმა მშობლებმა, თინათინ ჩხვიმიანმა და ნესტორ მილორავამ, სწორედ შვილის თხოვნით შექმნეს. ახლა ეს ფონდი ბერი ანდრიას სახელობისაა და დაავადებულ პატარებს სულიერ და ფიზიკურ თანადგომას უწევს.
ქალბატონი თინათინ ჩხვიმიანი "სარკეს" უამბობს:
– ბერი ანდრია ჩემი ერთადერთი ხორციელი შვილი იყო. ფონდი მისი თხოვნით დავაარსეთ. დედა, მერე ამ ბავშვებს ხომ არ მიატოვებო, მეუბნებოდა და "მერე"–ში თავისი გარდაცვალების შემდგომ პერიოდს გულისხმობდა. სიტყვა "გარდაცვალება" ჩემთან არასდროს უხსენებია, მის ნაცვლად "მერე"–ს ამბობდა.
– რითი იყო ავად თქვენი ვაჟი?
– ჩემს შვილს რბილი ქსოვილების მგრძნობელობის უჯრედების ნეიროენდოკრინული სიმსივნე ჰქონდა. ვერ დადიოდა და საერთოდ ვერც კი მოძრაობდა. წელიწადნახევარი ერთ პოზიციაში, ზურგზე გაუნძრევლად იწვა. მისი შეხება მხოლოდ სახეზე, მტევნებსა და ტერფებზე შეიძლებოდა. ბოლოს წარმონაქმნები შუბლზეც გაუჩნდა... როგორც კი შევეხებოდი ან საწოლს ოდნავ გავანძრევდი, საშინელ ტკივილს გრძნობდა. მისი ყველა ეტაპი ძალიან რთული იყო, გამუდმებით სტკიოდა. წინასწარ იცოდა, წარმონაქმნი სად გაუჩნდებოდა. ხშირად მეუბნებოდა, დე, როგორ მინდა, ჩაგეხუტო და გაკოცოო, მაგრამ ამის საშუალება არ გვქონდა...
– რამდენი წელი იყო ავად?
– 16 წლის იყო, როცა ეს სენი შეეყარა. დიაგნოზის დასმამდე იცოდა, რაც სჭირდა. მეუბნებოდა, ჩემი მფარველი ანგელოზი სულ მაფრთხილებსო, მაგრამ ექიმები ვერაფერს ხედავდნენ. გვეუბნებოდნენ, საშიში არაფერიაო. სისხლის ანალიზი მანამდეც და გარდაცვალებამდე სამი დღით ადრეც ჯანმრთელი ადამიანისა ჰქონდა.
– ეკლესიური ცხოვრება როდის დაიწყო?
– ნუგზარი გამუდმებით ღმერთზე მესაუბრებოდა, ტაძარში სიარული დავიწყეთ, აღმსარებლები გავხდით. ბერად აღკვეცის ოცნება მეექვსე კლასიდან ჰქონდა. ის ჩვენი ერთადერთი შვილი იყო და ჩემი მეუღლე ამაზე, ცოტა არ იყოს, წუხდა. ღმერთს გამუდმებით შევთხოვდი, უფალო, ჩემი შვილი ღრმა სიბერემდე ღვთისმოყვარული და მოშიში მიმყოფე–მეთქი. როდესაც ის გარდაიცვალა, ერთ–ერთ მამაოს ვუთხარი, სულ ასე ვლოცულობდი და ჩემს შვილს ეს დაავადება რატომ დაემართა–მეთქი. რასაც ლოცულობდი, ყველაფერი სრულად მოგევლინა, მამა ანდრია ნამდვილად ძალიან ღრმა ბერი იყო, უფლისთვის უნდა გეთხოვა, ღრმა მოხუცებულობამდე ღვთისმოშიში მიმყოფე და არა – ღრმა სი–ბერ–ემდეო.
– როგორი იყო მისი სულიერი გზა ბერობამდე?
– როდესაც საავადმყოფოში დავაწვინეთ და პირველი ქიმიოთერაპია ჩაუტარდა, მორჩილება სწორედ მაშინ გაიარა, ნიკოლოზი ეწოდა. მისი მოძღვარი, დეკანოზი ნიკოლოზი, ქუთაისიდან ჩამოვიდა და პირველი ქიმიოთერაპიის წინ აზიარა.
ნუგზარი სკვნილებს ქსოვდა და სასულიერო პირებს ურიგებდა. ერთხელ მე და ჩემი ქმარი სკვნილების მასალაზე ვიყავით წასული. ნესტორმა მითხრა, ჩვენს შვილს ხომ ბერად აღკვეცა უნდოდა, მოდი, მამებს ვუთხრათ და აღიკვეცოსო. საავადმყოფოში დავბრუნდით, მასალები ძალიან მომიწონა. ჩემს შვილს ვუთხარი, რომ მამამისი თანახმა იყო, ბერად აღკვეცილიყო. მითხრა, ღვთის ნებას ველოდებოდი და ესე იგი ჩემი ბერობაც ღვთის ნებააო. მამის სიტყვა უფლის ნიშნად მიიღო. ანტონ მარტყოფელის მონასტრიდან იღუმენი შალვა იმ დღესვე მოვიდა. ამ ტაძრიდან მამები კვირაში სამჯერ მანამდეც მოდიოდნენ. ჩემმა შვილმა მამა შალვას განუცხადა, ბერობისთვის მზად ვარ, თუ ღვთის ნებაა, პატრიარქს ჰკითხეთ და ბერად აღმკვეცეთო. მეორე დღეს, 13 აპრილს, პატრიარქის კურთხევით, ბერად აღკვეცეს. 17 წლის იყო. მამა ანდრია მხოლოდ 4 თვე იყო ბერი. პატრიარქმა მისი მონასტერში წაყვანა ბრძანა, მაგრამ მისი შეხებაც კი არ შეიძლებოდა.
– მანამდე თუ შეხვედრია პატრიარქს?
– კი. როცა გავიგეთ მისი დაავადების შესახებ, სამების ტაძარში წავედით და პატრიარქს ნუგზარის დალოცვა ვთხოვეთ. ხატმწერმა, ჩემი შვილის მეგობარმა და სულიერმა ძმამ, ვლადიმერ კეჭეხმაძემ, ნუგზარი უწმინდესთან საკურთხეველში შეიყვანა. პატრიარქმა ოდიგიტრიის ღვთისმშობლის ხატი და სანთლები აჩუქა, ნაკურთხი წყალი აპკურა, დალოცა და გამოუშვა. მითხრა, პატრიარქს ბევრჯერ ვეამბორე ხელზე და ისეთი შეგრძნება მქონდა, თითქოს ღრუბელს შევეხეო.
– როგორ ცხოვრობდა ბერად აღკვეცის შემდეგ საავადმყოფოში?
– როგორც ნამდვილი ბერი, ისე ცხოვრობდა, აღარც ტელევიზორს უყურებდა, მხოლოდ ლოცულობდა. თავის ოთახში ყველას არ უშვებდა. კარზე წარწერა იყო, რომ შესვლამდე სამჯერ ეთქვათ "უფალო, შემიწყალე". ბერად აღკვეცის შემდეგ მისი ოთახი ნამდვილ კელიად გადაიქცა. უამრავი ხატი ესვენა. ექთნებს და ექიმებს ახლოს არ უშვებდა, დედა ხარ, შენთვის შეიძლება, ყველაფერი შენ გამიკეთეო, მეუბნებოდა. ჩემ გარდა მხოლოდ ექიმ მამუკა ჩუთლაშვილს იკარებდა, რომელსაც ძალიან დიდ პატივს სცემდა, ის ყველა ბავშვს უყვარს.
ბერად აღკვეცამდე ხორცის ჭამის სურვილი არ ჰქონია. აღიკვეცა თუ არა, ჰოთ დოგი მოუნდა. ვეხვეწებოდი, დედა, მამებს სთხოვე, იქნებ ხორცის ჭამის კურთხევა მოგცენ, ერთი ლუკმა არაფერს გიზამს–მეთქი. მპასუხობდა, ბერი ვარ და ჩემთვის ხორცის ჭამა არ შეიძლებაო. მოთხოვნილება დიდხანს ჰქონდა. ბოლოს თავისი მონასტრის წინამძღვარმა, არქიმანდრიტმა ბენიამინმა კურთხევა მისცა, უძლურებაში ხარ და ცოტა ხორცი ჭამეო. იმ დღის შემდეგ ხორცი აღარ მოუთხოვია. ხომ ძალიან გინდოდა, რატომ აღარ მთხოვ–მეთქი, ვკითხე. გამიცინა, არა, დედა, ეგ ბრძოლა იყო, როგორც კი კურთხევა მივიღე, ხორცის ჭამის სურვილი მაშინვე გამიქრაო.
– საავადმყოფოში სხვა ბავშვებთან როგორი ურთიერთობა ჰქონდა?
– ყველას უყვარდა. სანამ ბერად აღიკვეცებოდა, ყველა მილორავას ეძახდა. დედებს სთხოვდნენ, მილორავასთან შემიშვიო. ჩემს შვილს ბევრი გასართობი ჰქონდა. დაღამებამდე ისხდნენ და კომპიუტერს თამაშობდნენ. ამ თამაშ–თამაშში ბავშვებს ღმერთზე ესაუბრებოდა. ბერად აღკვეცის მერე მამა ანდრიასთან ბევრი მოდიოდა და დალოცვას სთხოვდნენ. ისიც ყველას პირნათლად იხსენიებდა. ბავშვებს მორიდებულად, ჩუმად გარდასახავდა ხოლმე ჯვარს.
– ალბათ სიკვდილის მოახლოებასაც გრძნობდა.
– კი, გრძნობდა. გარდაცვალებამდე სამი დღით ადრე თავისი ბერად აღკვეცის ჯვარი მომთხოვა, ხელში დაიჭირა და მითხრა, დედა, მე აქეთ არ ვარო. აბა, საით ხარ–მეთქი, ვკითხე. გაიგე, დედა, რომ აქეთ აღარ ვარო... ზედმეტს არაფერს მეუბნებოდა. როცა ვაქებდი, არ სიამოვნებდა, ჩემზე ნუ ლაპარაკობ, ხიბლში ჩამაგდებ, დამღუპავო. საკუთარი თავით კმაყოფილი არასდროს იყო, ძალიან ცოდვილად მიაჩნდა თავი. იერუსალიმის მოლოცვა ძალიან უნდოდა და დედამიწაზე ყოფნისას მხოლოდ ეს ოცნება ვერ ავუსრულე – უკვე იმდენად დამძიმებული იყო, იქ წასვლას ვეღარ შეძლებდა. ახლა კი ჩემი ოცნებაა, იერუსალიმში ჩემი სხვა შვილები წავიყვანო. მადლობა ღმერთს, იმას ვაცნობიერებ, რომ მამა ანდრია ზეციურ იერუსალიმშია.
მას გარდაცვალების კი არ ეშინოდა, დიდი სიხარულით და ფორიაქით ელოდა. ჩემი დედამიწაზე არსებობით ძალიან ბევრ ადამიანს ვამძიმებო, წუხდა. საავადმყოფოში ექიმი რომ ნემსს გაუკეთებდა, ძალიან სტკიოდა, მაგრამ არავის აგრძნობინებდა. ექიმი გავიდოდა თუ არა, ბოლო ხმაზე ტიროდა, რამდენჯერ თავზე ბალიში დაუდია, რომ ხმა არ გასულიყო და სხვა ბავშვები არ დაეტანჯა ან არ შეეშინებინა. ჩუმად ტიროდა და ლოცულობდა.
– როდის გარდაიცვალა მამა ანდრია?
– გასული წლის 28 ივლისს, კვირიკობის დღესასწაულზე. 5 საათს 5 წუთი აკლდა. 12 საათზე გამომხედა და მითხრა, დედა, მე დღეს გარდავიცვლებიო. ვკითხე, შენს ექიმს ხომ არ დავურეკო–მეთქი. მიპასუხა, თუ გინდა, მოვიდეს, მაგრამ დღეს მამუკა ექიმი ვერ მიშველისო. სიცოცხლის ბოლო წუთამდე საღად აზროვნებდა. მხოლოდ იმაზე წუხდა, რომ გარკვეული პერიოდი ვერ ლოცულობდა. თავის პირველ მოძღვართან, მამა ნიკოლოზთან დამარეკინა და შენდობა სთხოვა. ისიც დაპირდა, რომ სხეულიდან სულის გასვლის ლოცვებს წაუკითხავდა.
ორივე ხელით ჯვარი ეჭირა. სამჯერ ღრმად ამოისუნთქა და თვალები დახუჭა. მშვიდი და ბედნიერი სახე ჰქონდა... ვიგრძენი ის, რასაც სიცოცხლეში მეუბნებოდა – ახლა უნდა იტირო, დედა, მერე – არა, რადგან ჩემი ტანჯვა მხოლოდ ჩემი გარდაცვალების მერე დასრულდებაო. მთხოვდა, 40 დღის განმავლობაში მელოცა, რათა დაემკვიდრებინა ადგილი, სადაც მართალნი განისვენებენ. არ ფიქრობდა, რომ, რადგან ამდენი იტანჯა, სასუფეველში მოხვდებოდა. დამეხმარეთ, შემეწიეთ, რომ ცათა სასუფეველში ადგილი დავიმკვიდროო, მთხოვდა. მისი გარდაცვალების დღეს პალატაში შვიდი მღვდელ–მონაზონი მოვიდა. მათმა სტუმრობამ ძალიან გამაძლიერა. დავინახე ის, რაც ჩვენს კელიაში სულიერად ხდებოდა და ხორციელად ვერ ვხედავდი. ამბობენ, ბერს და მონაზონს შვიდი ანგელოზი იცავსო, ეს მე უფალმა დამანახა, გავძლიერდი და მის გარდაცვალებას სრული სიმშვიდით შევხვდი. ყველა თხოვნა შევუსრულე.
– რა დაგიბარათ?
– ბავშვებზე ზრუნვა. დიდება უფალს, რომ ჩემი ცხოვრების აზრი ეს ბავშვები არიან. სხვა ამქვეყნად არც არაფერი მაინტერესებს და არც მინდა. დღეს ფონდს ძალიან უჭირს, არც ერთი თეთრი არ გვაქვს... მადლობა ღმერთს, ბავშვებიც და მშობლებიც სულიერად მხნედ ვართ. ბავშვს ეს დაავადება რომ დაემართება, იმ დღიდან მის გვერდში ვართ. ამ დროს მშობელი ძალიან დაბნეულია, ჩვენ მას ვეხმარებით, რომ სწორი გადაწყვეტილება მიიღოს და რამეში არ შეცდეს. დიაგნოზის დასმიდან ყველა ეტაპზე – განკურნებამდე ან ღვთის ნებისამებრ ბავშვის გარდაცვალებამდე მათ გვერდით ვდგავართ.
– მამა ანდრიას გარდაცვალება ბავშვებმა როგორ გადაიტანეს?
– ბავშვებმა ამქვეყნიდან ანდრიას წასვლა ეტაპობრივად გაიგეს და დიდი სიმშვიდით შეხვდნენ. მის საფლავზე დიდი სიხარულით მიდიან. ვცდილობთ, მათ რომელიმე მეგობრის გარდაცვალება არ დავუმალოთ, რადგან ამით არაფერი სრულდება, პირიქით, ყველაფერი აქედან იწყება, რადგან უფალმა შუბლზე უკვდავების ბეჭედი დაგვადო. ბავშვებმა ძალიან კარგად იციან, რომ ისინი სულიერად უკვდავები არიან და სასუფეველში უფრო კარგად იქნებიან. საავადმყოფოს ადმინისტრაციის გადაწყვეტილებით, კელია, სადაც მამა ანდრია იწვა, მისი გარდაცვალების შემდეგ სამლოცველოდ გადაკეთდა. კელიაში მამა ანდრიას ყველა ნივთი დავტოვე, მაგრამ მერე დროებით სახლში წამოვიღე, რადგან საავადმყოფოში რემონტი მიმდინარეობს. ბავშვები მის საწოლზე წვებოდნენ, ბალიშზე თავს დებდნენ და, როცა რამე სტკიოდათ, მამა ანდრიას შეწევნას სთხოვდნენ. გასულ ახალ წელსაც იმ კელიაში შევხვდით.
– სად არის დაკრძალული ბერი ანდრია?
– გარდაიცვალა თუ არა, მარტყოფში, ანტონ მარტყოფელის მონასტერში გადავასვენეთ. ტაძარში ანტონ მარტყოფელის საფლავის გვერდით იყო დასვენებული. სამი დღე–ღამის განმავლობაში ბერები ფსალმუნებს შეუწყვეტლივ კითხულობდნენ. იქ ისეთი სიმშვიდე და მადლი იგრძნობოდა, არანაირი განცდა, შიში და ტკივილი არ მქონია, რომ მამა ანდრია ხორციელად ჩემ გვერდით აღარ იქნებოდა. ის ანტონ მარტყოფელის ღვთაების მონასტერში დავკრძალეთ. კარიბჭეში რომ შეხვალთ, ყველა მომლოცველს მამა ანდრია დაგხვდებათ. ვგრძნობ და დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი შვილი ყველას ღიმილიანი სახით ხვდება და ლოცავს.
– ახლა როგორ არსებობს ფონდი?
– ჩვენით ვახერხებთ რაღაცას. მჯერა, ანგარიშზე მხოლოდ იმიტომ არ გვაქვს თანხა, რომ საზოგადოება არ გვიცნობს.
– როგორები არიან ეს ბავშვები?
– ყველა ბავშვი სულიერად ამაღლებულია. იმდენი რაღაც იციან, გაგიკვირდებათ. არაფრის ეშინიათ, არ წუწუნებენ, ყველაფერს მშვიდად იღებენ. უყვართ უფალი და ერთმანეთი. პატარ–პატარა ოცნებები აქვთ. ლეპტოპები და ნეტბუქები უნდათ. მთელი დღე საავადმყოფოში არიან – გადასხმები, არანაირი გართობა... მათთვის ეს ძალიან მძიმეა. ჯერჯერობით ლეპტოპი მხოლოდ ერთ ბავშვს აქვს, რომელიც ტექნიკის ერთ–ერთმა მაღაზიამ გვაჩუქა.
– მისია, რომელიც თქვენს თავზე აიღეთ, ძალიან რთულია. რა გაძლევთ ძალას, სტიმულს, რომ მას ბოლომდე მიჰყვეთ?
– მამა ანდრია. ჩვენ შორის სულიერი კავშირი უწყვეტია. ხშირად მესიზმრება. ერთხელ ძილის წინ ვთხოვე, დედა, დამარიგე, როგორ მოვიქცე–მეთქი. დავიძინე და დამესიზმრა, რაღაცას წერდა. რას წერ–მეთქი, ვკითხე. გეგმას გიწერ, როგორ უნდა მოიქცეო... როცა ჩემი შვილი ძალიან მომენატრება, ვთხოვ, რომ დამესიზმროს და მესიზმრება კიდეც. მამა ანდრია წელიწადნახევარი მარწმუნებდა, რომ მისი გარდაცვალების შემდეგ სიცოცხლე უნდა გამეგრძელებინა და ამ ბავშვების დახმარებით მე და ჩემი მეუღლე ვაგრძელებთ კიდეც.
...
სამწუხაროდ, საქართველოში სიმსივნით დაავადებულ ბავშვთა რიცხვი დიდია. ისინი ფიზიკურ ტკივილებს უმკლავდებიან, სულიერადაც მხნედ არიან, მაგრამ ჩვენი დახმარება აუცილებლად სჭირდებათ. ბერი ანდრიას სახელობის ფონდის ანგარიშის ნომერია:
T B C B G E 2 2
G E 7 3 T B 7 1 7 1 5 3 6 0 8 0 1 0 0 0 0 2
ნებისმიერი ქსელიდან შეგიძლიათ დარეკოთ:
0901500535 (ზარის ღირებულებაა 1 ლარი).
სოფიო ბოჭორიძე
