ზურა შევარდნაძემ ქალის მოსახიბლად ნახევარი "ვეფხისტყაოსანი" დაიზეპირა

ბოტანიკოს ზურა შევარდნაძეს რაც თავი ახსოვს, მუდმივად შეყვარებულია, ამ ბოლო დროს კი გადაწყვიტა, დაისვენოს. ქალისთვის რა აღარ ჩაუდენია, მაგრამ მისი ყველა რომანი იმედგაცრუებით დასრულდა. მშვენიერ სქესთან ბევრი არასასიამოვნო, მაგრამ საინტერესო ისტორიებიც აკავშირებს და მათზე ჩვენს მკითხველებსაც უამბო. ინტერვიუ ცოტა სენტიმენტალური და სევდიანიც კი გამოვიდა.
– ზურა, როგორები იყვნენ ქალები, რომლებიც მოგწონდათ ან გიყვარდებოდათ?
– ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, თუ როგორ აზროვნებს ქალი, როგორი ცხოვრების წესი აქვს და საერთოდ სამყაროს როგორ ხედავს. როცა ქალს ლამაზად აცვია, კარგად გამოიყურება და საკუთარ თავზე ზრუნვას დიდ დროს უთმობს, ამ ყოველივეს მივესალმები, მაგრამ უმთავრესი მაინც ცხოვრების წესია.
– ცხოვრების წესში რას გულისხმობთ?
– ადამიანების მიმართ ადამიანური დამოკიდებულება უნდა ჰქონდეს. ცხოვრებას უნდა აფასებდეს, რაც გააჩნია, ყველაფრის მადლიერი უნდა იყოს და ყველაფერთან ერთად ნებისმიერ სიტუაციაში თავს ბედნიერად უნდა გრძნობდეს. ვინც ამას ვერ ახერხებს, ის ვერც ჩემს ყურადღებას დაიმსახურებს.
– როგორ ფიქრობთ, ქალის ბედნიერებას რა განსაზღვრავს?
– კიდევ ერთხელ გეტყვით, ქალს რაც გააჩნია, იმის მადლიერი უნდა იყოს. ქალი თუნდაც ლამაზი არ იყოს, საკუთარი თავი მაინც ლამაზად უნდა მიაჩნდეს. რაც მას უფალმა უბოძა, რასაც მიაღწია, ამით უნდა იყოს ბედნიერი.
– როგორია თქვენთვის ლამაზი ქალი?
– როცა ქალმა მისი არსებობის მნიშვნელობა, საკუთარი თავის ფასი და შესაძლებლობების გამოყენება იცის, ის უკვე ლამაზია. ადამიანში და, განსაკუთრებით ქალში, თავმდაბლობა ძალიან მიზიდავს. თუ ვხედავ, რომ ქალი თავმდაბალი და ზომიერია, ეს ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
– ზომიერება როგორ გესმით, რითი გამოიხატება?
– ქალი ნებისმიერ საკითხთან მიმართებაში ზომიერი უნდა იყოს – ჩაცმულობაში, გამომეტყველებაში, საუბრის მანერაში. თავის გარეგნობასთან და გარემოებასთან შესაბამისად და ძალიან ბუნებრივად უნდა ეცვას. არ შეიძლება სამზარეულოშიც და სტუმრის მოლოდინშიც ერთნაირად გამოიყურებოდეს. ვულგარულად ჩაცმული ქალი ვულგარულ გარემოში კარგი სანახავია, მაგრამ მე ასეთ ადგილებში ტრიალი არ მიწევს. ასეთი გარემო ჩემთვის მიუღებელიცაა.
– თანამედროვე ქართველი ქალების ჩაცმულობაზე რას ფიქრობთ?
– საზოგადოებაში ყოველთვის არსებობს გემოვნებიანიც და უგემოვნოდ ჩაცმული ქალიც. არსებობს კატეგორია, რომელიც თანამედროვეობას ვერ აჰყვა, ცდილობს, მაგრამ არ გამოსდის, რადგან გემოვნება არ ყოფნის და რა ქნას? ასეთი ადამიანი ცოდოც არის. შენ რომელ კატეგორიასთანაც მოგწონს ურთიერთობა, მათთან იყავი, რა პრობლემაა? ბოსტანში მაღალქუსლიანი ფეხსაცმლით შემოსული არც მყიდველი მომწონს. როცა ქალი სანერგეში მცენარის საყიდლად მოდის, უმჯობესია, ბოტი და მოხერხებული ტანსაცმელი ჩაიცვას. ჩემს ბაღში მომუშავე ქალს ჩითის კაბა და ჩალის ქუდი ძალიან უხდება. ბევრი სტუდენტი მყავს და ბოსტანში დიდი საყურეებით შემოსვლა რომ არ გამოვა, ამაზე საუბარი ხშირად მიწევს ხოლმე.
– თქვენს ბაღში მართლაც ბევრი გოგო მუშაობს...
– მუშაობენ კიდეც და დამთვალიერებელიც ბევრი მოდის. ჩემთან მომუშავე ადამიანი ზომიერი უნდა იყოს. ბევრი მყიდველი მოდის, რომელსაც ზომიერების შეგრძნება არ აქვს, მაგრამ მათი შეფასების უფლება არ მაქვს, რადგან მასპინძელი ვარ. საკუთარი ცხოვრება ყველამ თავისი სურვილისამებრ უნდა წარმართოს, მაგრამ მე ყველაფერში ზომიერების მომხრე ვარ.
– ღირსეული ქალი – ვის შეაფასებდით ამგვარად?
– ქალის ღირსებას უამრავი ნიუანსი განსაზღვრავს. ჩემთვის ღირსეულია ქალი, თუ მან თავის გვერდით მდგომი მამაკაცის ფასი იცის, იმ ადამიანს სათანადოდ აფასებს და საკუთარი ღირსების დაცვასთან ერთად მამაკაცის ღირსებაზეც ზრუნავს. ქალის ღირსება მხოლოდ საკუთარი თავის პატივისცემა არ გახლავთ, ის სხვა ადამიანის ღირსებაზეც უნდა ფიქრობდეს.
– რომელი ეპოქის ქალები მოგწონთ?
– დროსთან და ბევრ გარემო ცვლილებასთან ერთად ქალი ძალიან შეიცვალა. ბუნებრივია, ქართველი ქალი ისეთივე ვერ იქნება, როგორიც თამარ მეფის ეპოქაში იყო. საერთოდ მიმაჩნია, რომ ადამიანი თანამედროვე უნდა იყოს, მაგრამ ამ თანამედროვეობასაც სწორი გაგება უნდა. დროის თანაზიარი და ამყოლი უნდა იყო, ოღონდ ღირსების და ზომიერების შენარჩუნებით.
მომწონს, რომ ჩემი მშობლების თაობასთან შედარებით ქალები დღეს უფრო დამოუკიდებელნი გახდნენ. ქალიც და მამაკაციც სიტყვის თანაბარი უფლებით უნდა სარგებლობდნენ და ყველა საკითხი ერთობლივად უნდა გადაწყვიტონ. ჩემს ოჯახში პატრიარქატი არც გამომივა, რადგან ბუნებით ვარ ასეთი. სულით ძალიან ქართველი კაცი ვარ. უზომოდ მიყვარს ბაზარში წასვლა, პროდუქტის კალათებით მოზიდვა... სახლში რომ შემოყრი ამ ყველაფერს და ქალი დაანაწილებს, მიხედავს, ამას რა სჯობს?
დასამალი არ არის, რომ ბევრ ოჯახში ქალის სიტყვას ფასი საერთოდ არ აქვს და ხშირ შემთხვევაში საქმე ქალის შეურაცხყოფამდეც მიდის. ამაზე ძალიან ვბრაზდები. ამ შემთხვევაში ქალების მხარეს ვარ და მე მათ სოლიდარობას ვუცხადებ. კაციც და ქალიც ამ საშინელებების წინააღმდეგ უნდა გავერთიანდეთ.
– ქალსა და კაცს შორის ქორწინების გარეშე, ე.წ. თავისუფალი ურთიერთობის შესახებ რას ფიქრობთ, რომელმაც საქართველოშიც მოიკიდა ფეხი?
– იცით, რაშია საქმე? საერთოდ, ვისაც როგორ უნდა, ისე უნდა იცხოვროს. თავისუფალი ურთიერთობებიც ნორმის ფარგლებში მისაღებია. ადამიანთან ურთიერთობა ქორწინებამდეც შეიძლება გქონდეს, ოღონდ ზომას არ უნდა გადასცდე და ამის აფიშირება და ტრაბახი არც არის საჭირო. გოგოს ოჯახში ნათესავებით და ოჯახით მისვლა და დანიშვნა თავის დროზე კარგი იყო, მაგრამ ეს ყველაფერი ნელ–ნელა იცვლება. ჩემი თაობისთვის ალბათ უფრო ნიშნობაა მისაღები. თავისუფალი ურთიერთობა თუ მოკრძალებულია და ყველაფერი მორალის ფარგლებში ხდება, დასაძრახი ნამდვილად არ არის.
– ცნობილია, რომ გარკვეული პერიოდი გერმანიაში ცხოვრობდით. ევროპელ ქალებთან შედარებით როგორია ქართველი ქალი?
– 33 წლის ვარ და 7 წელი გერმანიაში ვცხოვრობდი. ევროპის ბევრი ქვეყანაც მოვინახულე და დავრწმუნდი, რომ ქართველი ქალისნაირი ღირსეული არც ერთ ქვეყანაში დადის. რაც უფრო მეტ ქვეყანას ნახავთ და ბევრ ხალხს გაიცნობთ, დარწმუნდებით, რომ საქართველო განსაკუთრებულია, რადგან ჩვენ განსაკუთრებული ერი ვართ. ეს ყველა ქართველმა უნდა შეიგნოს და სწორად გაიგოს. არაქართველის ცოლად მოყვანა არც გამომივა. ქართველი ქალი ბევრი ისეთი თვისებით არის შემკობილი, რაც სხვა ქვეყნის ქალებს არც კი გააჩნიათ. უცხოელებისგან განსხვავებით, ქართველებს ერთმანეთისთვის უფრო ბევრი დრო აქვთ. რა კატეგორიის ქალზეც უნდა იყოს ლაპარაკი, მიმაჩნია, რომ ქართველი ქალები ოჯახის ერთგულებით, პატივისცემით და ღირსების დაცვით ბევრად გამორჩეული არიან, თუმცა საქართველოში ქალსაც და კაცსაც ბევრი ისეთი ნაკლი გვაქვს, რასაც სხვა ქვეყანაში ვერ ნახავთ.
– ამ ნაკლოვანებებიდან თქვენთვის განსაკუთრებით გამაღიზიანებელი რა არის?
– ოჯახი ისეთი რამ არის, რომ ვფიქრობ, ქართველმა ქალმა ბედი სხვა ქვეყნის წარმომადგენელს არ უნდა დაუკავშიროს. ძალიან ვბრაზდები, ქართველი ქალები რომ გერმანიაში თხოვდებიან. ანგარება საშინლად მაღიზიანებს. თუ ვცდები, ყველა ქალმა მაპატიოს, მაგრამ მაინც მგონია, რომ ქართველები ამ ნაბიჯს ანგარების გამო დგამენ. საზღვარგარეთ თხოვდებიან იმიტომ, რომ იქ ონკანიდან ცხელი წყალი მოდის და საცხოვრებლად უკეთესი პირობებია. კეთილი ინებონ, თვითონ ეცადონ და ის კომფორტი საქართველოში მოიწყონ. მიზნების მიღწევა რომ იოლად გვინდა, ეს ქართველების თვისებაა.
იმ კატეგორიასთან ბოდიშს ვიხდი, რომლებიც უცხოელებზე დიდი სიყვარულით და რომანტიზმით თხოვდებიან. ქართველო ქალებო, დაუდექით ჩვენს მამაკაცებს გვერდით, ბევრი იშრომეთ და ყველაფერი გექნებათ! ქართველი კაცები დასაფასებლები არიან. თუ მათში რაღაცეები არ მოგწონთ, შეეცადეთ, რომ ის რაღაც მათთან ერთად შეცვალოთ; თუ მამაკაცში რაღაც არ მოგწონთ, შეეცადეთ, ის ნაკლი თქვენს შვილებში გამოასწოროთ. ვფიქრობ, რომ თუ ამ ყოველივეს შეეცდებით, ყველაფერი გამოგივათ!
– არაერთხელ გითქვამთ, რომ მუდმივად შეყვარებული ხართ. ახლა რა ხდება თქვენს ცხოვრებაში?
– ამჟამად ქალისგან ვისვენებ, რადგან ძალიან რთული, მაგრამ საინტერესო ისტორიები გადამხდა. ბევრჯერ მიყვარდა... უზომოდ ემოციური ადამიანი ვარ. გამიტაცებს ხოლმე ქალი და ვიხიბლები. ამას, გინდა, სიყვარული დაარქვით და გინდა – გატაცება. ცალმხრივადაც ვყოფილვარ შეყვარებული. ბევრჯერ მითქვამს, მთავარი მხოლოდ ჩემი სიყვარული არ არის, მთავარია, ის ვიღაც გახვედრებდეს შესაფერის გრძნობას. მებაღეობა ჩვენს ქვეყანაში პრესტიჟული პროფესია არ გახლავთ. მე კი ამას ომახიანად ვამბობ. ქალისთვის მებაღე შლაპით და ჯიბეში თესლებით მაინცდამაინც მისაღები არ არის.
– იმედგაცრუებული ჩანხართ.
– კი, ძალიან. ისეთი შემთხვევაც მქონდა, რომ ქალმა არათუ სათანადო გრძნობა დამახვედრა, ჩემი გულის ძახილიც ვერ შეაფასა. ადრესატის შერჩევა ძალიან რთული ყოფილა და არც სიყვარულის დაკარგვა ყოფილა იოლი. ყველა ტკივილი ჩემმა საქმემ გადამატანინა, მაგრამ გულში კვალი მაინც დამრჩა და სანამ ცოცხალი ვარ, ყველა სიყვარული მემახსოვრება. უსაშველო ადამიანი ვარ და იცით, ეს რას ნიშნავს? შეყვარებაც, ზიზღიც, გაბრაზებაც და მოფერებაც უსაზღვრო ვიცი. ასეთი ადამიანისთვის ცხოვრება უფრო რთულია, ვიდრე ჩვეულებრივი ადამიანისთვის.
– ხშირად მოუტყუებიხართ ქალს?
– ტყუილი ქალის დამახასიათებელი თვისებაა, მაგრამ მე იმდენად გამოცდილი ვარ, რომ ჩემი მოტყუება ასე ადვილად არ გამოსდით. ქალს რასაც არასოდეს ვაპატიებ, ტყუილი, გულგრილობა და უყურადღებობაა!
– ხანდახან, თუნდაც საქმის გამო, საყვარელი ქალისადმი სათანადო ყურადღება შეიძლება ვერც თქვენ გამოიჩინოთ.
– არ არის ასე. თუ ამდენი ყვავილის მოვლას ვწვდები, ერთი ყვავილიც რომ დავამატო, არაფერი დაშავდება. ყურადღებისთვის ბევრი დრო მაქვს და ეს პრობლემა არასოდეს მექნება.
– საყვარელი ქალისთვის განსაკუთრებული რამე თუ ჩაგიდენიათ?
– რამდენიც გინდათ! საყვარელი ქალისთვის ნახევარი "ვეფხისტყაოსანი" ზეპირად ვისწავლე! საერთოდ ადამიანი რასაც აკეთებს, კარგსაც და ცუდსაც, ყოველთვის სხვას აბრალებს და ჩემს შემთხვევაშიც ასე მოხდა. საბოლოოდ მივხვდი, რომ "ვეფხისტყაოსანი" ჩემთვის მისწავლია. ვიცოდი, რომ იმ ადამიანს პოემის გარკვეული ნაწილი ძალიან ხიბლავდა და მეც თავგადაკლული ვსწავლობდი, მომწონდა კიდეც. მასაც ძალიან უხაროდა და მისმენდა. მებაღემ რომ საყვარელ ადამიანს ლამაზი თაიგული აჩუქოს, ეს უკვე არაჩვეულებრივი ამბავი აღარ არის. ჩემს ცხოვრებაში ესეც ძალიან ხშირი შემთხვევაა. სამწუხაროდ, პოეტური ნიჭი არ მაქვს და ლექსების წერა ვერც სიყვარულმა დამაწყებინა, მაგრამ სხვის დაწერილს კარგად ვაფასებ. პოეზია ძალიან მიყვარს და ბევრი ლექსიც ვიცი, მათ შორის – სიყვარულზეც.
სოფიო ბოჭორიძე