ძმაკაცისთვის დათმობილი პირველი სიყვარული

"თინეიჯერულ ასაკში თავი დიდი და ჭკვიანი გვგონია, აზრს არავის ვეკითხებით, რაღაცას საკუთარ თავში ვმალავთ, ერთმანეთს სათანადოდ არ ვეხსნებით, სხვადასხვა მიზეზის გამო სიმართლის გარკვევისგან თავს ვიკავებთ, ჩვენი ბავშვური ჭკუით თვითნებურად ვსაზღვრავთ და ვწყვეტთ. არადა, ის, რაც რთული ამოცანა გვგონია, უფროსი ასაკის, გამოცდილი ადამიანისთვის ადვილი ამოსახსნელია. საკუთარ თავში ჩაკეტილობამ და გაუგებრობამ კი შეიძლება საბედისწერო შეცდომა დაგვაშვებინოს", – ამბობს ჩვენი რესპონდენტი, ქალბატონი ეკა. ამ ჭეშმარიტებას ის თავისი ძმის მაგალითზე მიხვდა, რომელმაც მისთვის განკუთვნილი ბედნიერება ფაქტობრივად ნებით დათმო და ამ სევდიან ისტორიაში დასაც მიუძღვის უნებური წვლილი.
ეკა:
– ჩემი ძმის, კოტეს ამბავს მოგიყვებით, რაც სიყმაწვილის ასაკში შეემთხვა. მე და ჩემი ძმა თანაკლასელები ვიყავით. ჩვენს კლასში ერთი სანაქებო გოგო სწავლობდა, ანა, სათნო და კეთილშობილი, წიგნისა და ცოდნისმოყვარე, ზომიერი და გაწონასწორებული. მიუხედავად იმისა, რომ წარმატებული მოწაფე და კარგი ოჯახიშვილიც იყო, ამით არ სარგებლობდა, თავი ზემოთ არ ეჭირა და კლასელებს არ არჩევდა. მეგობრული იყო. ვისაც რა საგანში უჭირდა, ყველას ეხმარებოდა. კლასის ფავორიტად ითვლებოდა. ყველას უყვარდა, ბიჭები მის მიმართ განსაკუთრებულ სიმპათიას გამოხატავდნენ.
და, აი, ანა ჩემს ძმასაც თავდავიწყებით შეუყვარდა. ის ისეთი გოგო იყო, ზედმეტს ვერაფერს აკადრებდი და გაუბედავდი. იმ ასაკში გრძნობები ძალიან ფაქიზია და კოტეც თავისთვის იტანჯებოდა. ღამეები არ ეძინა, სულ მასზე ლაპარაკობდა. მე და კოტე ანასთან ვმეგობრობდით. მასთან განსაკუთრებით ლიტერატურისა და ხელოვნების სიყვარული გვაკავშირებდა. ხშირად ვმსჯელობდით სხვადასხვა ცხოვრებისეულ საკითხზეც, ერთმანეთს აზრებს ვუზიარებდით, ერთად ყოფნა არ გვბეზრდებოდა. ანამ კოტეს ფარული გრძნობების შესახებ არაფერი იცოდა.

– ეს ამბავი ბოლოს მაინც გამჟღავნდა?
– ერთხელ კოტეს ანას განუყრელ მეგობართან, თაკოსთან წამოსცდა, რომ ანას მიმართ განსხვავებული დამოკიდებულება ჰქონდა. რაღაცაზე კამათობდნენ, თაკომ დაიჟინა, თუ მართალი ხარ, ვინც ყველაზე მეტად გიყვარს, ის დაიფიცეო და კოტემაც მექანიკურად ანა დაიფიცა. თაკოსაც მეტი რა უნდოდა, აიტაცა და სიხარულით მორთო ყვირილი, ესე იგი შენ ანა გყვარებიაო...
ანამ ეს ამბავი გაიგო, მაგრამ კოტეს მიმართ მეგობრული ურთიერთობა შეინარჩუნა. რაკი სიმართლეს ფარდა აეხადა, ანას რაღაც–რაღაცეებს უკვე მეც ვუყვებოდი, თუმცა ამის შესახებ ჩემმა ძმამ არაფერი იცოდა. ოჯახის წევრები და ახლო ნათესავები კოტეს რომეოს ეძახდნენ და თითქოს ელოდებოდნენ კიდეც, რომ ჯულიეტა, ანუ ანა, მათ ოჯახში ადრე თუ გვიან რძლად შემოვიდოდა. კოტეც ფიქრობდა, რომ ანას სკოლის დამთავრებისთანავე ცოლად მოიყვანდა და დედოფალივით აცხოვრებდა.
– ანას თუ უყვარდა თქვენი ძმა?
– ძნელი სათქმელია. ანა პირად თემებთან დაკავშირებით გულგახსნილი არ იყო, თუმცა კოტეს მიმართ უარყოფით განწყობას არ ამჟღავნებდა. შეიძლება ეს უბრალოდ გატაცების მაგვარი გრძნობა იყო, არ ვიცი. კოტემ კი ეს თანხმობად მიიჩნია და უკვე მომავალს გეგმავდა.

– მერე მათი ურთიერთობა როგორ განვითარდა?
– ჩვენს კლასში გადმოვიდა ერთი პრობლემური ბიჭი, ზვიადი. მოგეხსენებათ, იმ ასაკში ბიჭები ყოჩობენ. კოტე ზვიადს დაუახლოვდა, მის მხარეს იჭერდა და ამის გამო სხვა ბიჭებთან ურთიერთობაში პრობლემები შეექმნა, ისინიც დაკარგა, ვისთანაც მანამდე მეგობრობდა... მაგრამ მთელი უბედურება ის იყო, რომ ზვიადსაც ანა შეუყვარდა.
– კოტეს გრძნობის შესახებ არ იცოდა?
– თავიდან არ იცოდა და როცა გულის საიდუმლო ძმაკაცს გაუმჟღავნა, კოტეს ენა ჩაუვარდა, ვერ უთხრა, რომ ანა თვითონ უყვარდა.
– რატომ ვერ უთხრა?
– შეეცოდა. ისედაც ყველა, თითქოს "მთელი სამყარო" ზვიადის წინააღმდეგ ილაშქრებდა და არ უნდოდა, მეგობრისთვის მასაც ეწყენინებინა. ვურჩევდი, ყველაფერი გაერკვია და ზვიადთან გახსნილი ყოფილიყო, სანამ მოვლენები სხვაგვარად განვითარდებოდა, მაგრამ კოტე არ მისმენდა, შენ გოგო ხარ და რა გესმისო. ალბათ ანაშიც დარწმუნებული იყო, ფიქრობდა, ჩემნაირ ინტელექტუალს ზვიადისნაირ "ავარდნილ" ბიჭში არ გაცვლისო. თანაც ზვიადს მანამდე სხვა შეყვარებული ჰყავდა (კოტეს მასზეც ელაპარაკებოდა ხოლმე) და ჩემს ძმას იმედი ჰქონდა, რომ ბიჭი, რომელიც გოგოებს წინდებივით იცვლიდა, მისნაირ სიყვარულს ვერ შეძლებდა და ვერც ანას მოხიბლავდა.
– ანამ იცოდა, რომ ზვიადს უყვარდა?
– ანას ყველაფერს ვუყვებოდი საიდუმლოდ, იმასაც, თუ როგორ იტანჯებოდა კოტე, როცა ზვიადი თავის გრძნობებზე ელაპარაკებოდა. ცხადია, ამას კოტესთან ვმალავდი. რომ გაეგო, ხომ მომკლავდა... ნეტა ანასთან ბოლომდე ასე გახსნილი ვყოფილიყავი!
ერთხელ ზვიადს ერთ–ერთ პედაგოგთან ურთიერთობაში პრობლემა შეექმნა და სკოლაში აღარ მოდიოდა. საკუთარ თავში ჩაიკეტა. რამდენჯერმე დაიბარა კლასის დამრიგებელმა, მაგრამ მაინც არ მივიდა. კოტემ გადაწყვიტა, მეგობრისთვის ეშველი, მან იცოდა მისი "წამალი". ანას სთხოვა, ზვიადთან მივდივართ და იქნებ შენც წამოხვიდე, მთელი კლასი პატივს გცემს და შენს სიტყვას ზვიადთან ფასი ექნებაო. ანა უარს ამბობდა, ზვიადთან სახლში რა მინდაო, მაგრამ კოტე შეუჩნდა, ადამიანი დეპრესიაშია, იღუპება, შეიძლება ასეთ დროს არასწორი გადაწყვეტილება მიიღოს, შეიძლება თავიც მოიკლას, მისი ბედი შენს ხელშიაო. თანაც მე და ჩემმა ერთმა დაქალმაც ვთხოვეთ, რომლებიც ასევე ზვიადის "მაშველთა ჯგუფის" წევრები ვიყავით. ამდენი თხოვნის შემდეგ ანა იძულებული გახდა, წამოგვყოლოდა.
– კოტემ ეს რატომ გააკეთა?
– ჯერ ერთი, ანას გვერდით ყოფნა სიამოვნებდა, ანა კი არსად დაჰყვებოდა და მეორეც, გულით უნდოდა, ზვიადს დახმარებოდა. ყველაფერი კოტეს გეგმის მიხედვით მოხდა. ზვიადს ყველამ ვთხოვეთ სკოლაში დაბრუნება, ის უარს ამბობდა, მერე ანა ცალკე ოთახში დაელაპარაკა და ზვიადიც დათანხმდა. ოთახიდან რომ გამოვიდნენ, ზვიადი ბედნიერებისგან ბრწყინავდა, ანა კი ცოტა სევდიანი და ჩაფიქრებული მეჩვენა.
იქიდან გახარებულები წამოვედით. კოტე ბევრს ხუმრობდა და მხიარულობდა. შთაგონებული იყო იმით, რომ მეგობარი "გადაარჩინა", ანას კი თითქოს კოტეს ხმის გაგონება აღარ უნდოდა. მან ჩათვალა, რომ კოტემ ის თავისი მიზნისთვის გამოიყენა, იმის დასამტკიცებლად, რომ დიდსულოვანი და კეთილშობილი ბიჭია და მზადაა, ძმაკაცს თავისი შეყვარებული ხონჩითაც მიართვას. ამის შემდეგ თითქოს კოტეს მიმართ გული აუცრუვდა, ზვიადს კი მეტი ყურადღება მიაქცია. ანა მართლაც ერთადერთი ადამიანი იყო, ვისაც ზვიადი უჯერებდა. როდესაც გოგო ბიჭზე (და თან მოუთვინიერებელ ბიჭზე) თავის ზეგავლენას გრძნობს, მის მიმართ პასუხისმგებლობაც უჩნდება და გრძნობაც.
– ერთ გოგონაზე შეყვარებული მეგობარი ბიჭები ერთმანეთში როგორ რიგდებოდნენ?
– ძალიან მძიმე სიტუაცია შეიქმნა. ზვიადი მიხვდა, რომ კოტეს ანა უყვარდა, მაგრამ გზიდან კი არ ჩამოეცალა, პირიქით, ყველაფერს აკეთებდა იმისთვის, რომ მეტოქე მოეშორებინა. სულ დაავიწყდა კოტეს თავდადება და მეგობრობა. მოატყუა, ანას სიყვარული ავუხსენი და დამთანხმდაო. გაგიჟებულმა კოტემ ანას დაურეკა და უხეშად ელაპარაკა, ზვიადმა სიყვარული რომ აგიხსნა, შენ ცრემლები გადმოჰყარეო. ანამ უთხრა, ასეთი ტონით რატომ მელაპარაკები ან ეგ საიდან მოიტანე, ზვიადმა ხომ არ გითხრაო. კოტემ კი ზვიადი არ "ჩაუშვა". ანამ შეურაცხყოფად მიიღო კოტეს მხრიდან ასეთი ცილისწამება, გაბრაზდა და ხმას აღარ სცემდა. მერე ისევ დაურეკა კოტემ და უთხრა, იცოდე, ზვიადის ხელში ბედნიერი ვერ იქნები, კაცს, რომელიც წინდებივით იცვლის გოგოებს, სიყვარული არ შეუძლია და შენც გიღალატებსო.
სინამდვილეში კი ზვიადმა ანას სიყვარული მოგვიანებით აუხსნა, მას შემდეგ, რაც კოტეს და ანას შორის განხეთქილებ ჩამოაგდო.
– თქვენ არ შეეცადეთ, ანასთან სიმართლე გაგერკვიათ?
– ვერ მივუდექი. პირად საკითხებში იმდენად ჩაკეტილი იყო, რომ ფორმა ვერ მოვუძებნე, როგორ მეთქვა, ვერც ვაკადრე ამ თემაზე საუბარი. მოგვიანებით თავად ჩამომიგდო საუბარი და რაღაცეები ვუთხარი, მაგრამ ისე, რომ არ სწყენოდა. ანას უკვე ზვიადი უყვარდა. შეყვარებული ადამიანი კი, მოგეხსენებათ, როგორი მგრძნობიარე და სუბიექტურია, როცა საქმე მის შეყვარებულს ეხება.
ზვიადი კოტეს გამუდმებით უწყობდა ინტრიგებს, პროვოკაციებს და საბოლოოდ ამით გაიმარჯვა. ანას ჩვენი სახლიდან ურეკავდა, ვითომ გაკვეთილების ჩანიშვნა უნდოდა, კოტეს კი სთხოვდა, ანასთან საქმე მაქვს და გთხოვ, მარტო დამტოვოო. ჩვენთან სახლში ვიღაცეები რეკავდნენ, კოტეს კითხულობდნენ და ანას და ზვიადის მაგნიტოფონზე ჩაწერილ საუბრებს ასმენინებდნენ. გოგოებიც რეკავდნენ, ვითომ ანას დაქალები ვართო, კოტეს ლანძღავდნენ, დასცინოდნენ.
ერთხელ ტელეფონზე ვიღაც უცნობმა დარეკა და კოტეს უთხრა, ხვალ გასიამოვნებთო. მეორე დღეს კი საფოსტო ყუთში ანას დაწერილი ლექსი ვიპოვეთ, სათაურით "თაფლისფერ თვალებს", რომელიც ალბათ ზვიადს ეძღვნებოდა. კოტეს ცისფერი თვალები აქვს.

– საბოლოოდ ეს ყველაფერი რით დამთავრდა?
– კოტე ძალიან განიცდიდა, ამიტომ სხვა კლასში გადავედით. წლებმა თითქოს გაანელა გრძნობა. ზვიადმა ანა მოიყვანა ცოლად, კოტემ – მარიკა. ჩემი რძალი გარეგნობით და სტილითაც თითქოს ანას ჰგავს.
ზვიადმა ანას ბედნიერება ვერ მიანიჭა, წლების შემდეგ გაიყარნენ. ამბობენ, მიზეზი ზვიადის ღალატი იყოო, ანა კი ამ თემაზე არაფერს ამბობს. ის და ზვიადი ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავებული პიროვნებები არიან და შეიძლება ოჯახური ურთიერთობა ამის გამოც ვერ შეინარჩუნეს. კოტე კი შესანიშნავი მამა და ქმარი, კარგი მეოჯახეა. ვერ ვიტყვი, რომ რძლის უკმაყოფილო ვარ, მაგრამ გული მწყდება ანას გამო. მეც ხომ საუკეთესო მეგობარი დავკარგე. თანაც ანა რომ ბედნიერი ყოფილიყო, ამდენს არ ვიდარდებდი. ალბათ ჯობდა, მასთან ბოლომდე გახსნილი ვყოფილიყავი და თავის დროზე სიმართლე გაგვერკვია. ზვიადმა ყველა საშუალებით იბრძოლა საყვარელი გოგოს მოსაპოვებლად, მაგრამ ბედნიერ ქალად კი ვერ აქცია.
ნანა კობახიძე