თამრიკო ჭოხონელიძე: "ჩემს ცხოვრებაში ურთიერთობებში სულ ოთხი "არა" მაქვს ნათქვამი"

თამრიკო ჭოხონელიძე, რაოდენ გასაკვირადაც უნდა მოგეჩვენოთ, სცენაზე სულ პირველად შემთხვევით და საკუთარი ნების წინააღმდეგ მოხვდა. ეს ჯერ კიდევ "მზიურამდე" იყო. მერეც, როცა მთელ საბჭოთა კავშირში თავის თანატოლ გოგონებთან ერთად უკვე სუპერპოპულარული ბავშვი იყო, სცენასა და სიმღერაზე თავად თქვა უარი და დიდი პაუზა გააკეთა. ეს მისი გადაწყვეტილება გახლდათ. გავიდა დრო და შეიქმნა მშვენიერი ტრიო ეკა კახიანთან და მაია ჯაბუასთან ერთად, შემდეგ საკუთარ დებთან ერთად. მერე კი ისევ პაუზის პერიოდი დადგა, ამჯერად იძულებითი პაუზის და მაშინ ორმაგად გაუჭირდა. სცენაზეც და პირად ცხოვრებაშიც უგულებელყოფა იგრძნო... ახლა, როცა სიძნელეების ნაწილი მაინც ასე თუ ისე წარსულში დარჩა, თამრიკო ჭოხონელიძე თავისი შვილების თაობის ახალგაზრდა ქალებს გაკვეთილს – არა, მაგრამ ცხოვრებისეულ რჩევას აძლევს.
– ქალბატონო თამრიკო, თქვენი ცხოვრების ერთ–ერთი ყველაზე საინტერესო გაკვეთილი ალბათ ლეგენდარულმა "მზიურმა" ჩაგიტარათ.
– ჩემთვის საინტერესო ცხოვრება "მზიურამდე" დაიწყო. ერთ დღეს ბაღში ვიღაცეები მოვიდნენ, მეგონა, აცრაზე იყვნენ და დავიმალე, მაგრამ გამომათრიეს, თურმე ბავშვებს არჩევდნენ. ასე დამამტკიცეს პუჩინის ერთ–ერთ ოპერაში ბავშვის როლზე. საბავშვო ბაღიდან წამიყვანეს, გაოგნებულმა დედამ ოპერაში მომაკითხა. ამ დროს წრეში ვიდექი და უდიდესი მომღერლები მიმღეროდნენ. მაშინ 4 წლის ვიყავი. ასე რომ, ამ ასაკიდან გაიხსნა ჩემი გზა დიდი სცენისკენ. მართალია, სპექტაკლში ერთი "მამა" უნდა დამეძახა, მაგრამ ასეთი პატარასთვის ეს ნამდვილი გმირობა იყო. საბოლოოდ ყველაფერი კარგად გავაკეთე. სცენაზე ჩემი პირველი გასვლა მადლიანი აღმოჩნდა. ვოკალურ წრეზე ციცინო ციცქიშვილთან 4 წლის შემიყვანეს. მახსოვს, კონცერტზე სკამზე დამაყენეს, რადგან მიკროფონს ვერ ვწვდებოდი. ტაში დამიკრეს და მთხოვეს, კიდევ ერთხელ მემღერა, მერე მესამედაც მთხოვეს და ტირილი დავიწყე. დედას ვუთხარი, ჩემი სიმღერა რატომ არ მოსწონთ–მეთქი...
ამ დროს "მზიური" უკვე არსებობდა, ყველას სურდა, რომ იქ მოხვედრილიყო, მაგრამ მე ამაზე არც მიფიქრია. ისე მოხდა, რომ ბატონმა ზაალ კაკაბაძემ გადაწყვიტა, "მზიურზე" ფილმი გადაეღო. სამხატვრო ხელმძღვანელმა მამაჩემს სთხოვა, გავეშვი, მაგრამ მამას არ უნდოდა. ფიქრობდა, რომ ტყუილად დროის დაკარგვა იქნებოდა. ბოლოს მაინც დაითანხმეს და ერთი კვირით წავედი გემზე. ჰოლანდიაში რომ წავიდნენ, მამას კიდევ სთხოვეს, ეს ბავშვი ცოტა ხანს გვათხოვეო და "მზიურში" ასე თხოვებ–თხოვებაში აღმოვჩნდი. მახსოვს, ფეხზე დამდგარი, აღფრთოვანებული მაყურებელი. ახლა ვუფიქრდები, რომ თურმე ეს ძალიან დიდი ბედნიერება ყოფილა. ამ ყველაფრის მიღმა კი ძალიან უცნაური ბავშვი იმალებოდა.
– თქვენ იყავით უცნაური?
– სევდიანი და დარდიანი ვიყავი. ოჯახის წევრებზე ვდარდობდი, მინდოდა, სულ მათ გვერდით ვყოფილიყავი. ოჯახის რომელიმე წევრი ცოტა რომ დაიგვიანებდა, აივანზე ვიდექი და ველოდებოდი... საკმაოდ პატარამ სწორად განვსაზღვრე, ჩემი ადგილი სად იყო. მივხვდი, რომ ჯობდა, ამ ყველაფრისთვის წერტილი დამესვა. მაშინ, როდესაც "მზიური" პოპულარობის პიკზე იყო, 13 წლის ასაკში ამ ყველაფერზე უარი ვთქვი. ამის შემდეგ ჩემს ცხოვრებაში 6 წლიანი პაუზა იყო. მაშინ, როდესაც ჩემში ის სიმართლე წამოვიდა, რასაც თუნდაც სიყვარული, სამყაროს მშვენიერების აღქმა ჰქვია, მივხვდი, რომ უკვე შეიძლებოდა სცენაზე დადგომა. ამ შემთხვევაშიც ძალიან უცნაურად მოვხვდი სცენაზე.
– გაიხსენეთ ეს შემთხვევა.
– როდესაც მითხრეს, რომ უნდა მემღერა, 19 წლის ვიყავი, მაგრამ სცენაზე მარტო დადგომის ძალიან შემეშინდა. ამასობაში ჩემი მეგობრები, ეკა კახიანი და მაია ჯაბუა გამოჩნდნენ. ასე შეიკრა საოცრად კარგი ტრიო. დღემდე ყველა აღიარებს, რომ საქართველოში ასეთი ტრიო არ ყოფილა, თუმცა იმასაც ყველა აღნიშნავს, რომ დებ ჭოხონელიძეების ტრიოც ასევე ორიგინალური იყო. ჩემთვის ყოველთვის დიდი ფუფუნებაა დებთან ერთად სიმღერა. ამას ჰქვია შეხმატკბილება, ერთმანეთის ხასიათის, ტემბრების ძალიან კარგად გაგება.
– დამოუკიდებელი, პრინციპული ქალის სახელი გაქვთ. ბავშვობაში ამას ალბათ სიჯიუტით ავლენდით.
– არა, სიჯიუტე არასოდეს მახასიათებდა, პირიქით, სხვებზე დამოკიდებული და მიმნდობი ბავშვი ვიყავი. ახლაც არ ვარ უარზე, რომ ვინმეზე ვიყო დამოკიდებული. ნეტა, ჩემი ცხოვრება ისე წასულიყო, რომ, როგორც ქალი, ვიღაცაზე დამოკიდებული ვყოფილიყავი, მაგრამ ცხოვრებამ დამოუკიდებელი გამხადა.
– პოპულარობა ძალიან პატარა ასაკში "დაგატყდათ" თავს. ამ გამოცდას როგორ გაუძელით?
– ჩემმა მშობლებმა არ დამაჯერეს, რომ პოპულარული ვიყავი და ადრეულ ასაკში ჩემი საქმე გაკეთებული მქონდა. მახსოვს, მამასთან ერთად ხალხი რომ შემომეხვეოდა, ყოველთვის მეუბნებოდა, არ გეგონოს, რომ გამორჩეული ხარ, არ იცი, რამდენი ნიჭიერი მოჭადრაკე და მათემატიკოსი ბავშვი დადის, უბრალოდ მათ, შენგან განსხვავებით, ხელში მიკროფონი არ უჭირავთო. მამა "მიკროფონოვნას" მეძახდა. ჩემთვის სცენა იდეაფიქსი არ ყოფილა.
– ცნობილია თქვენი დამოკიდებულება ქართული შოუბიზნესისადმი. აწ უკვე ყოფილ ხელისუფლებას მძაფრად აკრიტიკებდით კულტურაში გატარებული პოლიტიკისთვის. ამის გამო ჩრდილშიც აღმოჩნდით.
– ერთადერთი, რაზეც შემიძლია თავი დავდო, ეს ჩემი პროფესიონალიზმია. თამამად ვამბობ, რომ მე მუსიკის მცოდნე ფოლკლორისტი ვარ. ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ უნდა გასცდე იმ ჩარჩოებს, რასაც მხოლოდ შენი სპეციალობა ჰქვია. საქართველოში ედუარდ შევარდნაძის პრეზიდენტობის პერიოდში დაინერგა ფონოგრამებზე სიმღერა. მაშინ პირველმა მე გავილაშქრე ამის წინააღმდეგ. ეს ერთი მომღერლის წინააღმდეგ წასვლა კი არ იყო, არამედ ზოგადად ტყუილის და უსინდისობის წინააღმდეგ. სოლო კონცერტის ჩატარება ფონოგრამის დახმარებით მსმენელისთვის თვალებში ნაცრის შეყრას ნიშნავს, როდესაც ხალხს ეუბნები, მობრძანდით, მომისმინეთო და ერთ სიმღერასაც არ მღერი ცოცხლად. ამ უზნეობას დიდხანს ვერ მოვუღრიცე კისერი. ის ადამიანები, ვისი დახმარებითაც უზნეობა ინერგებოდა, მთავრობაში იყვნენ და ჩემზე ძლიერები გახლდნენ. მაგრამ დადგა დრო, როდესაც ამაზე ხალხმა აიმაღლა ხმა და ერთ დღეს ტელევიზიით გამოვიდა ერთი შეშინებული ადამიანი, რომელმაც თქვა, როგორ შეიძლება ფონოგრამით სიმღერა, ეს ხომ უზნეობააო. იცით, ვინ იყო ეს ადამიანი? ვინც თავის დროზე დანერგა ეს ყველაფერი.
ყველაზე მძაფრი გამოსვლები 2004 წლიდან მქონდა, როცა მთელი კასკადი წამოვიდა ფოლკლორის სფეროდან უზნეობის. თურმე ყველაფრის პატრონობა 2003 წლიდან დაწყებულა. ეს ჩემთვის კატეგორიულად მიუღებელი აღმოჩნდა. როდესაც დავინახე წინა თაობის უპატივცემულობა კი არა, საერთოდ იგნორირება, როდესაც დავინახე, რომ მათ მიერ მოპოვებულ სიმდიდრეს ერთი და ორი ადამიანი ითვისებდა, რა თქმა უნდა, ამას შევეწინააღმდეგე. ეს კი ვიღაცეებს არ აწყობდათ. დაბლოკეს ჩემი სცენაზე ყოფნაც და ჩემს იგნორირებას შეეცადნენ. ამას გულისტკენით არ ვამბობ. მხოლოდ იმისგან უნდა გეწყინოს, ვისაც რამის ღირსად თვლი. მე კი ვთვლი, რომ ისინი უღირსები იყვნენ და ამიტომ ვერ აიტანეს საწინააღმდეგო აზრი.
– იმ პერიოდში, როცა "დაბლოკილი" იყავით, რას საქმიანობდით, თავს, შვილებს, ოჯახს რითი არჩენდით? ნეგატიურ განწყობას როგორ ეწინააღმდეგებოდით?
– ჩემი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი ჩემი დები არიან. ისინი ყოველთვის მხარში მიდგანან. მათ ჩემი ცხოვრება გაალამაზეს, გააძლიერეს. რომ არა ისინი, ალბათ ამქვეყანაზე არავინ ვიქნებოდი. ჩემი იმედგაცრუება პირადი ცხოვრებიდანაც მოდიოდა. ამაზე ბევრი ლაპარაკი არ მიყვარს, მაგრამ იმ დროს შეიძლებოდა მიწას ისე დავნარცხებოდი, რომ ფეხზე ვერასოდეს დავმდგარიყავი. რომ არ ყოფილიყნენ ჩემი დები და მათი თავდადებული დამოკიდებულება ჩემი და ჩემი შვილების მიმართ, ალბათ არაფერი ვიქნებოდი. სწორედ ამ დროს ჩამოყალიბდა ჩვენი სტუდია, ჩემმა დამ, თინიკომ, ითავა ეს ყველაფერი. რადგან ბავშვებზე იყო ლაპარაკი, თავი ვაიძულე, ფეხზე დავმდგარიყავი. ყოველწუთიერი შეძახილი, რომ არ მქონდა უფლება ჩემი შვილებისთვის, ოჯახისთვის მეღალატა, გაძლიერებაში დამეხმარა. მათ დამატებული ჩემი დიდი სამეგობრო. ვერავითარ შემთხვევაში ვიტყვი იმას, რომ ტკივილმა მაჯობა.
– ლაპარაკობენ ე.წ. შავ სიებზე, რომელშიც თქვენც იყავით, თუმცა მაშინდელი სამთავრობო კონცერტების ორგანიზატორები ამბობენ, რომ მომღერლებს ეპატიჟებოდნენ, მაგრამ ისინი თავად ამბობდნენ უარს.
– ეს არის უტიფარი ტყუილი! ერთხელაც არ დაურეკავთ ჩემთან. რამდენიმე წლის განმავლობაში ერთ კონცერტთან დაკავშირებით ვსვამდი კითხვას და პასუხი დღემდე არავის გაუცია. ერთ წელს, 8 მაისს, რუსული დიასპორის მიერ შემოთავაზებულ კონცერტს ვამზადებდით. რეპეტიცია მიმდინარეობდა, რომ უცბათ ერთი ამბავი ატყდა, თუ ამ კონცერტზე იმღერებთ, შავ სიაში მოხვდებითო. ვთქვი, რომ მე ამის თქმას ვერ გამიბედავდნენ და ვერც გამიბედეს. იმიზეზებდნენ, ეს ყველაფერი რუსეთთან არის დაკავშირებულიო. მოკლედ, ამ ყველაფერს პოლიტიკური იერი მისცეს. მაშინ ხმამაღლა განვაცხადე, მე რომ არ მენახა, ჩვენმა პრეზიდენტმა როგორ დააჯილდოვა 25 რუსი ჟურნალისტი და მედალი ჩამოკიდა, შეიძლებოდა მართლა სხვაგვარად მეფიქრა–მეთქი. ისე მოხდა, რომ რამდენიმე მომღერალმა დარბაზი დატოვა, მაგრამ საბოლოოდ კონცერტი დიდი წარმატებით მაინც ჩავატარეთ.
იმ დღესვე კულტურის სამინისტროდან დამირეკა ერთმა ქალბატონმა და მითხრა, ჩვენ, ნაციონალები, ხვალ, 9 მაისს, კონცერტს ვატარებთ ვეტერანებისთვისო და შემომთავაზეს, მონაწილეობა მიმეღო. რა თქმა უნდა, დარწმუნებულები იყვნენ, რომ ჩემგან უარს მიიღებდნენ, მაგრამ გაოგნდნენ, როდესაც თანხმობა ვთქვი. ამ დროს ნაციონალებს უკვე მიზანში ვყავდი ამოღებული ფოლკლორთან მიმართებაში ჩემი ხმამაღალი განცხადებების გამო. მეორე დღეს მე, ჩემი დები, ჩემი შვილი მარიამი და ირმა სოხაძე მივედით. ცოტა ხანში იგივე გოგონა ტირილით შემოვიდა და მითხრა, ძალიან დიდი ბოდიში, მაგრამ კონცერტიდან მოხსნილი ხართო. ეს, მგონი, იმის პასუხია, რომ ვიოთმ გვირეკავდნენ და ჩვენ "უარს ვამბობდით" მათ დაგეგმილ კონცერტებში მონაწილეობაზე. მას შემეგ არანაირი შემოთავაზება აღარ მიმიღია. თუ დღესაც შევატყობ, რომ სიმღერის ხალისი არ მაქვს, არც ვიმღერებ, სამაგიეროდ ჩემს ღირსებას ისე ვერავინ შემილახავს, როგორც სხვებს შეულახეს.
– თქვენი პირადი მაგალითი გასაგებია, მაგრამ იმაზე არ გიფიქრიათ, რომ იქნებ თავად მომღერლებმაც დაუშვეს შეცდომები?
– ასეთი რა შეცდომა შეიძლებოდა დაეშვათ? მაამებლობის გზით არ წავიდნენ და მათ ხოტბას არ ასხამდნენ, აი, ეს "დააშავეს". ეს წლები საქართველოს ისტორიაში აუცილებლად უბნელეს პერიოდად შევა. თუ ჩემთან არ ხარ, ჩემი მტერი ხარ – ასეთი მიდგომა არ შეიძლება!
– კოლეგებთან პირად ურთიერთობებში თუ გქონიათ იმედგაცრუება?
– ერთი–ორი კოლეგის მხრიდან არაკეთილგანწყობა ვიგრძენი, მაგრამ ეს ჩემთვის იმედგაცრუება არ ყოფილა. დღეს ხვდებიან, რომ ძალიან დიდი შეცდომა დაუშვეს, სხვადასხვა საშუალებით ჩემთან ურთიერთობის განახლებას ცდილობენ, მაგრამ როდესაც ერთხელ ბზარი ჩნდება, ვეღარ გამთელდება. ჩემი ცხოვრების მანძილზე ურთიერთობებში სულ ოთხი "არა" მაქვს ნათქვამი. საკუთარი "არა"–სი ძალიან მეშინია. ამას წინ უძღვის ფიქრი, განცდა, უძილო ღამეები, მაგრამ ჯერჯერობით არც ერთ "არა"–ს ვნანობ. აქედან ერთი კარგად მოგეხსენებათ, რასაც ეხება. დანარჩენებზე არ მინდა საუბარი.
– მივხვდი, რომ თქვენს ყოფილ ქმარზე, ბატონ გია როინიშვილზე საუბრობთ. დაახლოებით ერთი წლის წინ ბატონ გიასთან მქონდა ინტერვიუ და როდესაც მას ვკითხე, თუ რატომ ვერ მოხერხდა თქვენი ოჯახის გადარჩენა, მიპასუხა, რომ თქვენ მასთან ბევრი შეცდომა დაუშვით. როგორ ფიქრობთ, მართლაც თქვენს შეცდომებს მოჰყვა ოჯახის დანგრევა?

– ყოჩაღ, გია! რადგან ამას ამბობს და თანაც ჟურნალისტთან, ე.ი ასე ფიქრობს. აბა, რა გითხრათ. რასაც ახლა გეტყვით, ჩემთვის ძალიან მტკივნეულად ჩავლილი ეტაპია და ძალიან მიხარია, რომ უკვე ჩავლილია. მინდა, ყველა ახალგაზრდა ქალს ვუთხრა, რომელთათვისაც ისე, როგორც ჩემთვის, ოჯახი პირველ და უმაღლეს საფეხურზე დგას, ყველაფერს საკუთარ თავზე ნუ აიღებენ. მერწმუნეთ, ამას არავინ დაუფასებთ, უბრალოდ მოვალეობად ჩაუთვლიან. ხომ ხედავთ – შეცდომის კვალიფიკაციასაც მისცემენ. როდესაც მამაკაცის გასაკეთებელს ქალი იტვირთებს, თუნდაც მძიმე ტვირთს სახლში მოზიდავს და ამ დროს ქმრები გამათბობლებთან იქნებიან მოკალათებული, შვილების გაზრდაზე, აღზრდაზე, განათლებაზე მხოლოდ ქალი იზრუნებს და ერთს არ შეგეკითხებიან, ამას მარტო როგორ უძღვებიო, დამერწმუნეთ, არც არასდროს იფიქრებენ იმაზე, რომ ქალი ხარ. ქალი, რომელსაც ხანდახან მაინც სჭირდება მეუღლისგან თბილი სიტყვა, პატრონობის შეგრძნება, მეგობრობა, თანადგომა, გულშემატკივრობა. მოკლედ, ეს ის თემაა, რომელიც ჩემთვის ძალიან მტკივნეულია და იმედი მაქვს, ჩემი შვილების თაობა ჩემს რჩევას გაითვალისწინებს.
რაც შეეხება გიას განცხადებას, ალბათ ასეთი "შეცდომები" კიდევ ბევრი მაქვს დაშვებული და ღმერთმა მაპატიოს. ძალიან განვიცადე ეს ყველაფერი, მაგრამ უკვე გადაიარა ტკივილმა, რადგან ჩემს ცხოვრებაში მარიამის შვილი, ელენე შემოვიდა. მთელი ყურდაღება ბავშვზე გადავიტანე, ის ჩემი ცხოვრების ახალი ეტაპის საწყისია.
– სრულიად მარტო უძღვებით ოჯახს?
– დიახ! სრულიად მარტო ვაკეთებ იმ ყველაფერს, რასაც ბევრი კაცი ვერ შეძლებდა. ღმერთმა მომცეს იმის ძალა, რომ ჩემს შვილებს ყოველთვის გვერდით დავუდგე. ამასობაში ალბათ ფეხზე დადგებიან და გამიადვილდება ცხოვრება, თუმცა ახლა ძალიან რთულია.
– შვილების აღზრდაში ყველაზე დიდი სირთულე რა გადალახეთ?
– ვამაყობ, რადგან ჩემი ორივე შვილი ღირსეული ადამიანია. კოკოსთან არანაირი პრობლემა არ მქონია. ძალიან კარგი და სამართლიანი პიროვნებაა, ნამდვილი ვაჟკაცია. მარიამიც ღირსეული გოგოა. მიუხედავად ბევრი სირთულისა, დღეს თუ ძალით არ გამომიწვიეს... (იცინის), არავის არაფერს ვსაყვედურობ. ეს ალბათ ჩემი სატარებელი ლამაზი ჯვარია და სანამ შევძლებ, ვზიდავ. არასოდეს ვიტყვი იმას, რომ ჩემი ცხოვრება უინტერესოდ მიდიოდა, თუმცა რთულია ეს ყველაფერი ისე გააკეთო, რომ სადღაც ფეხი არ გადაგიბრუნდეს, არ შეგეშალოს.
– როგორც ვიცი, თქვენი სურვილი იყო, რომ თქვენს ვაჟს და მის შეყვარებულს, ანის, ჯვრისწერამდე გარკვეული ხანი ერთად ეცხოვრათ და მერე დაქორწინებულიყვნენ. ეს საკმაოდ არატრადიციული გადაწყვეტილება რატომ მიიღეთ?
– ვფიქრობ, მათ ურთიერთობაში კარგად ჩავერიე. როდესაც მივხვდი, მათი ურთიერთობა იმ ეტაპზე იყო, რომ ერთ ჭერქვეშ ცხოვრებით უნდა დაგვირგვინებულიყო, ჩავთვალე, ვიდრე ჯვარს დაიწერდნენ და ხელს მოაწერდნენ, ერთ ჭერქვეშ ეცხოვრათ. ჩემგან ეს ალბათ ბევრს გაუკვირდა, შეიძლება ეკლესიურადაც მართებული არ იყო, მაგრამ... რა ვქნა, მაპატიეთ, თუ ცოტა შეშინებული ვარ და უნდობლად ვუყურებ ახალი ოჯახის შექმნას. ამან ძალიან გაამართლა, მათ კიდევ უფრო შეუყვარდათ ერთმანეთი და მივხვდი, რომ მათი ურთიერთობა ღვთის წინაშე კანონიერად უნდა ქცეულიყო. ამიტომ ვერ ვიტყვი, რომ ჩემი მხარდაჭერა შეცდომა იყო. მაქსიმალურად შევეცადე, მათი ერთად ყოფნისთვის მხარი დამეჭირა.
ქეთი დინოშვილი