ადამიანის ჭეშმარიტი სახე(6)
1 916 ნახვა
"მარჯანიშვილის თეატრში" "პეიზაჟს აკლია სითბოს" დავესწარი... მარტო ვიყავი და ინტერესით შევცქეროდი სცენაზე მოთამაშე მსახიობებს. მოწყვეტილი ვიყავი რეალობას და მათ სამყაროში მყოფი მათთან ერთად ვგრძნობდი და განვიცდიდი ყველაფერს... რა უცნაურია იცხოვრო ტყუილში(არტისტები ხომ თავს იტყუებენ,რომ სხვა ადამიანები ხხდებიან) და სხვასაც დააჯერო ეს ფარსი,ისე ოსტატურად ეჭვიც,რომ არ შიტანოს.(და მაინც, ზოგი მსახიობი ხომ მართლა ტოვებს თავის პიროვნებას,თითქოს გვერძე დებს მას და ახალს ქმნის,ისეთს როგორსაც სცენარი უკარნახებს. როცა ხელოვანი ამას ახერხებს ის ოსტატია,რომელიც თითქოს მრავალ სახეთა შორის დგას,თავად უსახო და ირჩევს რომელიმე მათგანს.
რაღაც მთლიანობის ნაწილად ვგრძნობდი თავს,ოღონდ ისე,რომ ჩემი საკუთარი არაფერი გამაჩნდა,არც ფიქრები,არც სურვილები,განცდებიც კი...
სპეკტაკლი დამთავრდა,ხალხი წამოიშალა. პირველად ვუყურებდი ამ დადგმას, იმის მიუხედავად,რომ უკვე მოძველებული იყო და მთელ თბილისს თუ არა ნახევარს მაინც ნანახი ჰქონდა.
საღამო ხანი იდგა. ქუჩა სავსე იყო ხალხით....ჯერ კიდევ სპეკტაკლზე ვფიქრობდი,"პეიზაჟს აკლია სითბო"... ჩვენ ცხოვრებასაც, არა? ადამიანები თითქოს გაცივდნენ,მაგრამ მხოლოდ ერთმანეთის მიმართ კი არა,საკუთარ თავთან მიმართებაშიც... შეიძლება ქუჩაში წაიქცე და არც კი აგაყენონ....
-ფიქრია...-ჩამესმა ყურში,შევცბი და მიმოვიხედე. ნაცნობს ვერსად მოვკარი თვალი. ალბათ მომესმათქო ჩავთვალე და ის იყო გზა უნდა გამეგრძელებინა,რომ ისევ გავიგონე ვიღაც მეძახდა.
-ფიქრია!
-ხო?!-უკვე შემეშინდა,რადგან ხალხი მიმოდიოდა,ყურადღებას არავინ მაქცევდა მე კი უცნაური ხმა ჩამესმოდა ყურში,რომელიც ვერცერთი ნაცნობისას ვერ მივამსგავსე.
-გამოიხედე აქეთ,კედლისკენ!
უცბად მივაბრუნე თავი და ჩემზე ცოტათი დაბალი,ძონძებში ჩაცმული, შავგვრემანი ქალი დავინახე. თავზე თავსაფარგაკრული ისე მიცქერდა,თითქოს ჩემზე ისეთი რამ იცოდა თვად რომ არ მქონდა მასზე წარმოდგენა.
-მე მეძახით?
-ფიქრია ხომ გქვია?
-მქვია...
-ხო და რას დგახარ მანდ,მოდი აქ!
პატარაობაში დედა მაფრთხილებდა უცნობებს ნუ გამოელაპარაკებიო და იქნებ ღირდა დაჯერებად. ხომ გაგიგონიათ, დედის წინ მორბენალ კვიცს ან მგეოლი შეჭამს ან მგლის ფერი ძაღლიო.
დავიბენი. არ ვიცოდი რა მექნა. ბოლოს ინტერესმა მძლია და მივუახლოვდი,ფეხის თრევით...
-საიდან იცით ჩემი სახელი?
-რა მნიშვნელობა აქვს,ლამაზო?
-მნიშვნელობა როგორ არ აქვს,ქალბატონო...
მგონი თავის დღეში ასე ზრდილობიანად და მორიდებით არავინ დალაპარაკებია.
-კარგი გოგონა ხარ შენ,ფიქრი....ფული გაქვს?-მომახალა პირდაპირ და ჯიბიდან სიგარეტი ამოიღო.
-ცოტა...-ვუპასუხე გულუბრყვილოდ.
-კარგი,წამოდი,ასანთი მიყიდე და გზაში დაგელაპარაკები...-თვალი ჩამიკრა და ქუჩას გაუყვა,მეც ბატკანივით დავედევნე.
-შენ თექვსმეტის ხარ,ხომ მართალი ვარ?
თავი დავუქნიე.
-რომ შემოგხედავს კაცი მეტის ეგონები! მკითხავების არ გჯერა,არა?
დავეთანხმე არ მწამს მათი სიმართლისთქო.
-როგორ ფიქრობ საიდან გამოვიცანი შენი სახელი?
-წარმოდგენაც არ მაქვს...
-რომ გითხრა ყველა ადამიანს შუბლზე აწერია ვინაობა უჩინარი ასოებით,მთავარია მისი ამოკიტხვა შეგეძლოსთქო,დამიჯერებ?
ვიფიქრე ამას ვის გადავეყარე,გიჟია ვიღაცაათქო.
-შენ ახლა გგონია,რომ სრულ ჭკუაზე ვერავარ,არა?
-მე არც ისეთი მიამიტი ვარ,როგორიც ვჩანვარ...
-და მაინც, რასაც ახლა გეტყვი დაიჯერებ...
მაღაზიასთან მივედიღ. კარი შეაღო და შევიდა. გამყიდველმა დაინახა თუ არა ჩხუბი დაუწყო.
-ქალბატონი ასანთს იყიდის და გავა, დაწყნარდით...-ვუთხარი მე მშვიდად და თავდაჯერებით, მერე კი ჩემს უცნაურ თანამგზავრს ლარიანი გავუწოდე ასანთი,რომ ეყიდა.
-ხურდას დავიტოვებ...-მითხრა სურსათიდან გამოსულმა და ჯიბეში ჩაიყარა ათთეთრიანები,შემდეგ ასანთის ღერი აანთო და სიგარეტს მოუკიდა.
-მომეცი ხელი...
-რა?
-ხელი მომეცითქო...
-რომელი?-ვიკითხე სპონტანურად.
-მარჯვენა...
არ მიმიცია,მაშინ თავად შემახო,დაუბანელი თითები და მარჯვენა ხელი ამომიბრუნა. თან სიგარეტი გააბოლა, დამხედა და ჩაფიქრდა.
-ხო...-წარმოთქვა გაურკვეველი ტონით.
-რა ხო?
-ახლა რასაც გეტყვი კარგად დაიმახსოვრე...-დაიწყო და კვლავ გაჩერდა...ხელის გულზე ისე მაკვირდებოდა,თითქოს რუკა ყოფილიყოს...
-საფრთხე გელოდება ფიქრი...ძალიან დიდი საფრთხე! ფრთხილად იყავი...გესმის?!-იდუმალი ხმა ჰქონდა,საუდუმლოებით მოცული.
-გიმეორებ,ფრთხილად იყავითქო!
შემეშინდა...გული ამიჩქარდა და გაქცევა მომინდა. ხელის განთავისუფლება ვცადე,მაგრამ მომიჭირა და არაფრით გამიშვა. ამომხედა თავისი მუქი თავფლისფერი თვალებით და სახეზე დამაკვირდა.
-ლამაზო....არამგონია ამ განსაცდელის თავიდან აცილება შეძლო...ის შავი ხვრელივითაა,რომელიც მთიანად შენ სიცოცხლეს შთანთქავს და გაფართოვდება ნელ-ნელა,უფრო და უფრო...-თვალებში შემომცქეროდა და თითქოს ჩემ ფიქრებში იჭრებოდა,იქ ხელებს აფათურებდა და გონების კედლებს ფხაჭნიდა. მისი ნათქვამი ყოველი სიტყვა ელვისებური სისწრაფით იჭრებოდა ჩემ არსებაში და აწდებოდა ძართვებს. კოდნენ ასოები და ბგერები,ერთხმად კიოდნენ....კიოდნენ და ლამის გული გამიხეთქეს ისეთი თავაწყვეტით დაქროდნენ სისხლში. თითქოს ჟანგბადის მოლეკულები დაეხოცათ და მათ მაგივრად ჩამდგარიყვნენ.
-ეჭვი მეპარება დიდხანს მოგიწიოს ლოდინი!მალე მოგაკითხავს...-მომაძახა გაქცეულს და უკან,როცა მოვიხედე აღარ იყო....
რაღაც მთლიანობის ნაწილად ვგრძნობდი თავს,ოღონდ ისე,რომ ჩემი საკუთარი არაფერი გამაჩნდა,არც ფიქრები,არც სურვილები,განცდებიც კი...
სპეკტაკლი დამთავრდა,ხალხი წამოიშალა. პირველად ვუყურებდი ამ დადგმას, იმის მიუხედავად,რომ უკვე მოძველებული იყო და მთელ თბილისს თუ არა ნახევარს მაინც ნანახი ჰქონდა.
საღამო ხანი იდგა. ქუჩა სავსე იყო ხალხით....ჯერ კიდევ სპეკტაკლზე ვფიქრობდი,"პეიზაჟს აკლია სითბო"... ჩვენ ცხოვრებასაც, არა? ადამიანები თითქოს გაცივდნენ,მაგრამ მხოლოდ ერთმანეთის მიმართ კი არა,საკუთარ თავთან მიმართებაშიც... შეიძლება ქუჩაში წაიქცე და არც კი აგაყენონ....
-ფიქრია...-ჩამესმა ყურში,შევცბი და მიმოვიხედე. ნაცნობს ვერსად მოვკარი თვალი. ალბათ მომესმათქო ჩავთვალე და ის იყო გზა უნდა გამეგრძელებინა,რომ ისევ გავიგონე ვიღაც მეძახდა.
-ფიქრია!
-ხო?!-უკვე შემეშინდა,რადგან ხალხი მიმოდიოდა,ყურადღებას არავინ მაქცევდა მე კი უცნაური ხმა ჩამესმოდა ყურში,რომელიც ვერცერთი ნაცნობისას ვერ მივამსგავსე.
-გამოიხედე აქეთ,კედლისკენ!
უცბად მივაბრუნე თავი და ჩემზე ცოტათი დაბალი,ძონძებში ჩაცმული, შავგვრემანი ქალი დავინახე. თავზე თავსაფარგაკრული ისე მიცქერდა,თითქოს ჩემზე ისეთი რამ იცოდა თვად რომ არ მქონდა მასზე წარმოდგენა.
-მე მეძახით?
-ფიქრია ხომ გქვია?
-მქვია...
-ხო და რას დგახარ მანდ,მოდი აქ!
პატარაობაში დედა მაფრთხილებდა უცნობებს ნუ გამოელაპარაკებიო და იქნებ ღირდა დაჯერებად. ხომ გაგიგონიათ, დედის წინ მორბენალ კვიცს ან მგეოლი შეჭამს ან მგლის ფერი ძაღლიო.
დავიბენი. არ ვიცოდი რა მექნა. ბოლოს ინტერესმა მძლია და მივუახლოვდი,ფეხის თრევით...
-საიდან იცით ჩემი სახელი?
-რა მნიშვნელობა აქვს,ლამაზო?
-მნიშვნელობა როგორ არ აქვს,ქალბატონო...
მგონი თავის დღეში ასე ზრდილობიანად და მორიდებით არავინ დალაპარაკებია.
-კარგი გოგონა ხარ შენ,ფიქრი....ფული გაქვს?-მომახალა პირდაპირ და ჯიბიდან სიგარეტი ამოიღო.
-ცოტა...-ვუპასუხე გულუბრყვილოდ.
-კარგი,წამოდი,ასანთი მიყიდე და გზაში დაგელაპარაკები...-თვალი ჩამიკრა და ქუჩას გაუყვა,მეც ბატკანივით დავედევნე.
-შენ თექვსმეტის ხარ,ხომ მართალი ვარ?
თავი დავუქნიე.
-რომ შემოგხედავს კაცი მეტის ეგონები! მკითხავების არ გჯერა,არა?
დავეთანხმე არ მწამს მათი სიმართლისთქო.
-როგორ ფიქრობ საიდან გამოვიცანი შენი სახელი?
-წარმოდგენაც არ მაქვს...
-რომ გითხრა ყველა ადამიანს შუბლზე აწერია ვინაობა უჩინარი ასოებით,მთავარია მისი ამოკიტხვა შეგეძლოსთქო,დამიჯერებ?
ვიფიქრე ამას ვის გადავეყარე,გიჟია ვიღაცაათქო.
-შენ ახლა გგონია,რომ სრულ ჭკუაზე ვერავარ,არა?
-მე არც ისეთი მიამიტი ვარ,როგორიც ვჩანვარ...
-და მაინც, რასაც ახლა გეტყვი დაიჯერებ...
მაღაზიასთან მივედიღ. კარი შეაღო და შევიდა. გამყიდველმა დაინახა თუ არა ჩხუბი დაუწყო.
-ქალბატონი ასანთს იყიდის და გავა, დაწყნარდით...-ვუთხარი მე მშვიდად და თავდაჯერებით, მერე კი ჩემს უცნაურ თანამგზავრს ლარიანი გავუწოდე ასანთი,რომ ეყიდა.
-ხურდას დავიტოვებ...-მითხრა სურსათიდან გამოსულმა და ჯიბეში ჩაიყარა ათთეთრიანები,შემდეგ ასანთის ღერი აანთო და სიგარეტს მოუკიდა.
-მომეცი ხელი...
-რა?
-ხელი მომეცითქო...
-რომელი?-ვიკითხე სპონტანურად.
-მარჯვენა...
არ მიმიცია,მაშინ თავად შემახო,დაუბანელი თითები და მარჯვენა ხელი ამომიბრუნა. თან სიგარეტი გააბოლა, დამხედა და ჩაფიქრდა.
-ხო...-წარმოთქვა გაურკვეველი ტონით.
-რა ხო?
-ახლა რასაც გეტყვი კარგად დაიმახსოვრე...-დაიწყო და კვლავ გაჩერდა...ხელის გულზე ისე მაკვირდებოდა,თითქოს რუკა ყოფილიყოს...
-საფრთხე გელოდება ფიქრი...ძალიან დიდი საფრთხე! ფრთხილად იყავი...გესმის?!-იდუმალი ხმა ჰქონდა,საუდუმლოებით მოცული.
-გიმეორებ,ფრთხილად იყავითქო!
შემეშინდა...გული ამიჩქარდა და გაქცევა მომინდა. ხელის განთავისუფლება ვცადე,მაგრამ მომიჭირა და არაფრით გამიშვა. ამომხედა თავისი მუქი თავფლისფერი თვალებით და სახეზე დამაკვირდა.
-ლამაზო....არამგონია ამ განსაცდელის თავიდან აცილება შეძლო...ის შავი ხვრელივითაა,რომელიც მთიანად შენ სიცოცხლეს შთანთქავს და გაფართოვდება ნელ-ნელა,უფრო და უფრო...-თვალებში შემომცქეროდა და თითქოს ჩემ ფიქრებში იჭრებოდა,იქ ხელებს აფათურებდა და გონების კედლებს ფხაჭნიდა. მისი ნათქვამი ყოველი სიტყვა ელვისებური სისწრაფით იჭრებოდა ჩემ არსებაში და აწდებოდა ძართვებს. კოდნენ ასოები და ბგერები,ერთხმად კიოდნენ....კიოდნენ და ლამის გული გამიხეთქეს ისეთი თავაწყვეტით დაქროდნენ სისხლში. თითქოს ჟანგბადის მოლეკულები დაეხოცათ და მათ მაგივრად ჩამდგარიყვნენ.
-ეჭვი მეპარება დიდხანს მოგიწიოს ლოდინი!მალე მოგაკითხავს...-მომაძახა გაქცეულს და უკან,როცა მოვიხედე აღარ იყო....
