თამარ ჩუგოშვილი: "ჩემი გათხოვება ყველასთვის მოულოდნელი იყო"

ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის (საია–ს) თავმჯდომარე, თამარ ჩუგოშვილი, წინა ხელისუფლებამ ისე ანერვიულა, ერთი პერიოდი დამამშვიდებელ აბებს იღებდა. უამრავ უსამართლობასთან პირისპირ შეჯახებამ და იმის აღმოჩენამ, რომ შევიწროებულ, დაჩაგრულ ადამიანებს ვერ შველოდა, დეპრესიაში ჩააგდო. რომ არა საკუთარი მებრძოლი ბუნება და საიმედო "ზურგი" ოჯახის, ქმრის სახით, ალბათ ძალიან გაუჭირდებოდა.
თამარ ჩუგოშვილი 28 წლისაა. ჟურნალისტი დედისა და ფსიქიატრი მამის ქალიშვილია. თავადაც 2 წლის გოგონას, ნინას დედაა. მისი ქმარი, გიორგი მიხანაშვილი, ნავთობისა და გაზის ბიზნესში ცდილობს ნაბიჯების გადადგმას.
– თამარ, თქვენს ორივე მშობელს საინტერესო პროფესია აქვს, თქვენ კი მაინც სრულიად განსხვავებული გზა აგირჩევიათ. იურისტობა ბავშვობიდან მოგწონდათ?
– იურისტობა ოცნებად არ მქონია. უბრალოდ ოჯახში ვითათბირეთ და რამდენიმე ვარიანტიდან ეს პროფესია ამოვარჩიეთ. ხაზვით ვიყავი გატაცებული და დიზაინისკენ ვიხრებოდი. ბოლოს კი, ბევრი ფიქრის შემდეგ, ეს გადაწყვეტილება მივიღეთ. თავიდან იურისტობა საინტერესოდ არ მომეჩვენა. მერე კი, სტუდენტობის დროს, საია–ში მოვხვდი, სტაჟიორი ვიყავი და ისე ჩამითრია ამ თემებმა, რომ სხვა აღარაფერი მაინტერესებდა.
ჩემი პროფესიული ცხოვრება პირდაპირ ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციაში დაიწყო. თავიდან მოქალაქეებს ვეხმარებოდი სარჩელების მომზადებაში, მაგრამ მერე თავი ამოვყავი ანტიკორუფციული მონიტორინგის პროექტში, პრეზიდენტის სარეზერვო ფონდების ხარჯვის კანონიერებას ვსწავლობდით. დეტექტივობის განცდა მქონდა. მაშინ 2005 წელი იყო. ამის მერე მივხვდი, რომ ძალიან გამიჭირდებოდა მოგებაზე, შემოსავალზე ორიენტირებული იურისტი გავმხდარიყავი. ჩემთვის საინტერესოა სახელმწიფოებრივ საკითხებზე მუშაობა, მაგალითად, როგორ უნდა იყოს მოწყობილი სასამართლო ან ანტიკორუფციული რეფორმები როგორ უნდა გატარდეს. იმდენად საინტერესოა ამ ყველაფრის ანალიზი, გამოსავლის პოვნა და მერე ვიღაცეებთან ჭიდაობა, რომ როგორმე ეს პრობლემები მოაგვარო... ძალიან ცოცხალი პროცესია.
– რა იპოვეთ მაშინ სკანდალური, რაში იხარჯებოდა პრეზიდენტის სარეზერვო ფონდის ფული?
– ძალიან ბევრი ცუდი რამ ვიპოვეთ. პრეზიდენტს თავიდან ჰქონდა 10 მილიონი, რომელიც მერე ყოველ წელს იზრდებოდა და ეს იმისთვის, რომ საკუთარი სურვილების მიხედვით ეხარჯა. ანგარიშვალდებული არავის წინაშე არ იყო. თავისუფალი თანხა ჰქონდა, ხან კონცერტს ჩაატარებდა, ხან ვიღაცას ჩამოიყვანდა, ხან საჩუქარს ყიდულობდა ვინმესთვის, ხან სადღაც გაფრინდებოდა და ასეთი ათასი სისულელე.
– საჩუქრებს ვის ჩუქნიდა, მაგალითად, მეუღლეს?
– არა, ასეთი რამ არ გვინახავს, მაგრამ რაღაც გაუგებარი სახელი და გვარები ეწერა და ვერც გაიგებდი, ვის აჩუქა ის ფული. ზოგჯერ ნორმალურ რაღაცაზე დახარჯული თანხებიც გვხვდებოდა. მაგალითად, ოფიციალური სტუმრისთვის გაცემული თანხები, სტიქიისთვის დახარჯულიც, მაგრამ, რომ ვადარებდით, სერიოზულ საქმეზე მხოლოდ 5% იყო დახარჯული, დანარჩენი 95% გაუგებარი სურვილების ასრულებაში მიდიოდა. ბიუჯეტიდან სასწაული თანხები იყო გასული. ბოლოს 100 მილიონზე ავიდა.
ამ ინფორმაციების მოპოვებაც პრობლემებთან იყო დაკავშირებული. არ გაძლევდნენ, უნდა გებრძოლა, რომ როგორმე მოგეპოვებინა... ბოლოს პარლამენტთან ურთიერთობა მევალებოდა და ეს ძალიან რთული იყო. უცბათ ვიგებდით, რომ რაღაც კანონპროექტი მზადდებოდა და 15 წუთში უნდა მოგვესწრო ყველაფერი.
პირველ საკომიტეტო მოსმენას რომ დავესწარი, საშინელი დეპრესია დამეწყო, რადგან მივხვდი, რომ პარლამენტში არაფერი ხდებოდა. ჩემთვის კონსტიტუცია, ძალთა ბალანსი და ა.შ. უზენაესი რამ არის. ამ დროს ყველაზე მნიშვნელოვან საკითხებზე არავის კითხვა არ უჩნდებოდა. კენჭისყრაც არ ტარდებოდა, რადგან ისედაც ყველა ხელს აუწევდა. ვიღაც კანონპროექტების სიას წაიკითხავდა და მორჩა, გატანილი იყო. ეს ჩემთვის საშინელი იმედგაცრუება იყო. ადამიანებს, რომლებსაც უნდა ემართათ ქვეყანა, წარმოდგენა არ ჰქონდათ არაფერზე და არც აინტერესებდათ, რა კანონპროექტს იღებდნენ. ჩვენ ვიყავით ერთადერთები, ვინც იქ კითხვას ვსვამდით, პრეტენზია გვქონდა, ასე რატომ წერიაო და საშინლად ვერ გვიტანდნენ.
ახლა კი სასაცილოა, ნაცმოძრაობა რომ მედიასა და სასამართლოს მიმართ ზეწოლაზე პროტესტს აცხადებს. წარსული მორალურ უფლებას უნდა გაძლევდეს, რომ რაღაცეები გააპროტესტო.
– საია–ს თავმჯდომარე როგორ გახდით, როგორ ირჩევენ კანდიდატურას ამ პოსტისთვის?
– ეს არის ერთ–ერთი ყველაზე დემოკრატიული სტრუქტურა და საია–ს წარმატება დიდწილად სწორედ ამაზე დგას. ეს ორგანიზაცია დგას გუნდზე და არა – ერთ ადამიანზე. 900 წევრი გვყავს. ვირჩევთ 21 კაციან გამგეობას. გამგეობა კი ყოველ წელს თავმჯდომარეს ირჩევს. მაქსიმუმი, სამჯერ შეიძლება აგირჩიონ. ასაკობრივი შეზღუდვა გვაქვს – 40 წელს ზემოთ ვერ იქნები ვერც თავმჯდომარე და ვერც გამგეობის წევრი. ეს წესები ჩვენთვის უზენაესია. ჩემთვის ეს მეორე წელია. ჩემთვის თავმჯდომარეობა მოულოდნელი იყო. ბავშვი გავაჩინე და სულ ორი თვის იყო ჩემი შვილი, როცა პირველ კრებაზე წავედი და თავმჯდომარედ ამირჩიეს. ეს საოცარი პასუხისმგებლობა და დიდი ტვირთია.
– ბოლო დროს ადვოკატებმაც კი ჩაიქნიეს ხელი, ვერავინ ვერაფერს ახერხებდა სამართლებრივი კუთხით. თქვენ რამე გამოგდიოდათ?
– ეს პერიოდი რთული იყო განსაკუთრებით სისხლის სამართლის სფეროში. ჩვენ ვართ მებრძოლი ადვოკატები და, როცა ხედავ, რომ ადამიანი უდანაშაულოა, ამის ყველა მტკიცებულება გაქვს და გეკითხება, რა შანსი მაქვს, მოვიგოო, წარმოდგენა არ გაქვს, რა უნდა უპასუხო. საშინელი რაღაცეები მახსოვს. რთული იყო ასეთი ამბების გადატანა. ერთი ადამიანი მოვიდა და მითხრა, თბილისში რაღაც ფართი მაქვს და პროკურორი მეუბნება, თუ ამ ფართს არ ვაჩუქებ სახელმწიფოს, დამიჭერენო. ვუთხარით, მაინც გირჩევთ, არ აჩუქოთ, რადგან მერე მათ გამყარებული საფუძველი ექნებათ და ვეღარც შეედავებით–თქო. ის ადამიანი ორ დღეში დაიჭირეს. წარმოიდგინეთ, ეს რა იყო ჩემთვის! ვერ შველი ვერაფერს. ერთადერთი, რაც ამ სიტუაციაში შეიძლებოდა გაგვეკეთებინა, უნდა გაგვეხმაურებინა, მაგრამ თვითონ წავიდა წინააღმდეგი. მისი ნებართვის გარეშე კი ამას ვერ გავაკეთებდით. სრულიად ხელ–ფეხშეკრული ვიყავით.
მსგავსი ფაქტი უამრავი იყო. ჩვენი თანამშრომლები საპატიმროებში შედიოდნენ და მეუბნებოდნენ, თამუნა, იქ რაღაც ხდება. საშინლად დათრგუნულები არიან,. ამბობენ, ხელს არავინ გვადებს, ჩვენ თვითონ ვვარდებით ლოგინიდანო.
– ზემოთ დეპრესია ახსენეთ. ხშირად ვარდებით ასეთ მდგომარეობაში?
– ადამიანის უფლებების დამცველი ვერ იქნები, თუ ასეთი ამბები შენს გულთან ახლოს არ მოდის. შეიძლება ზოგიერთი ამბის გაგებისას ძალიან ცუდად იყო, მაგრამ მერე გემატება ბრძოლის უნარი, ჟინი. თითქოს უფრო მეტი ენერგია გეძლევა, რომ უფრო და უფრო მეტი გააკეთო. ზოგჯერ კი არის მომენტები, რომლებიც რთული გადასატანია. 2007 წლის 7 ნოემბერმა რამდენიმე კვირის განმავლობაში სერიოზულ დეპრესიაში ჩამაგდო. ასევე მჭირდა 26 მაისის დროს და სერიოზული რეაბილიტაცია დამჭირდა. ერთი პერიოდი დამამშვიდებელი აბების დალევაც მომიწია. დავრბოდით იზოლატორიდან იზოლატორში და ვიყავით საშინელ დღეში. საზოგადოებამ უყურა იმ ერთ დღეს, მაგრამ მერე ეს ხალხი აღარავის ახსოვდა და მათ შორის – აღარც პოლიტიკურ პარტიებს.
– ფსიქიატრი მამის გამოწერილ წამლებს სვამდით?
– არა, ფსიქიატრის მკურნალობა არ დამჭირვებია, თვითონ დავინიშნე. მამაჩემის მკურნალობა ისაა, რომ წამალი არ დალიო. მამა უფრო ფსიქოანალიზით მეხმარება ხოლმე. მსუბუქ დამამშვიდებლებს ვიღებდი.
– ახალი მთავრობის მოსვლით იმედი თქვენც გაგიჩნდათ სხვა ბევრის მსგავსად?
– იმედია, ახლა ასეთი მძიმე ფაქტები აღარ იქნება, მაგრამ არც იმის მოლოდინი უნდა გვქონდეს, რომ ქვეყანაში ყველაფერი იდეალურად იქნება. ნიგვზიანის ამბავი ძალიან განვიცადე. თუ ჩვენ გადავვარდით რელიგიურ ექსტრემიზმსა და დაპირისპირებაში, ამან შეიძლება ცუდ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. განსაკუთრებით პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარის, ეკა ბესელიას შეფასებები იყო ჩემთვის უცნაური. მან თქვა, იქ არავის უფლება დარღვეულაო. აგრეთვე მოგვდის ინფორმაციები, რომ გარკვეულ ორგანიზაციებში ადამიანებს მასობრივად ათავისუფლებენ. ეს მოხდა პროკურატურაში, ფინანსთა სამინისტროს უწყებებში. სწორედ ეს არ მოგვწონდა წინა ხელისუფლებისგან.
პასუხისმგებლობა ინდივიდუალურია. წესების უპატივცემლობამ მიგვიყვანა აქამდე. ჯერ უნდა დავრწმუნდეთ, რომ ამა თუ იმ ადამიანმა შეასრულა უფროსის ბრძანება. წინა ხელისუფლებამ თქვა, ყველა მოსამართლე კორუმპირებულიაო და ყველა გაუშვა. შედეგად კი მივიღეთ უარესი კატასტროფა. ერთი ხელის მოსმით ყველას ერთ ქვაბში მოხარშვა არ არის სწორი. შეხვედრა გვქონდა ივანიშვილთან, რომელიც ხშირად გამიკრიტიკებია და ამ ადამიანით აღფრთოვანებული დავრჩი, რადგან მან გვითხრა, რაც შეიძლება გვადევნეთ თვალი და მეტად გვაკრიტიკეთო. ეს ყველაზე ჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

– საზოგადოებრივად აქტიურ ქალს თუ თანამოაზრე და გამგები ქმარი არ ჰყავს, ოჯახური ცხოვრების აწყობა გაუჭირდება. ვინ არის თქვენი მეუღლე, რა პროფესიისაა, როგორი ადამიანია?
– ჩემი მეუღლე გიორგი მიხანაშვილია, რომელიც იურისტი არ გახლავთ. არადა საიაში სულ იურისტი წყვილები გვყავს. ნავთობის და გაზის რაღაც სპეციალობა აქვს, ზუსტად არც კი ვიცი. ბიზნესმისწრაფებები აქვს.
– თქვენი სიყვარულის ისტორია როგორია?
– მეგობრების შეკრება იყო და გიორგი შემთხვევით აღმოჩნდა იქ. ჩვენი ურთიერთობა სწრაფად განვითარდა. გაცნობიდან 4 თვეც არ იყო გასული, რომ დავქორწინდით. ეს ყველასთვის მოულოდნელი იყო, რადგან ბავშვობიდან ძალიან სერიოზული ადამიანი ვარ და ჩემგან ასეთ სწრაფ გადაწყვეტილებას არავინ ელოდა. ქორწინების დაჩქარება გიორგის აქტიურობამ განაპირობა. ის აჩქარებდა და მეც მას დავყევი, რადგან შემიყვარდა. განსაკუთრებული ადამიანია. სულ ვამბობ, ასეთი ქმარი არ არსებობს–მეთქი. ჩემი გაძლება ადვილი არ არის. დიდი ხელშეწყობა გჭირდება, როცა ასეთ რეჟიმში მუშაობ, მუდმივი სტრესის ქვეშ ხარ და არასოდეს გცალია ქმრისა და შვილისთვის. გიორგი მშვიდი და წყნარი ადამიანია და, როგორც კი დაელაპარაკები, წყნარდები. ფანატიკურად არის შეყვარებული ოჯახზე. ასეთი რომ არ ყოფილიყო, ვერ შევძლებდი ოჯახურ ცხოვრებას.
– ოჯახურ საქმეებშიც გეხმარებათ?
– თუ სთხოვე, ჩაის მოგიმზადებს, მაგრამ საჭმელს – ვერა, თუმცა საოჯახო საქმე ჩემზე კარგად კი გამოსდის.
– თქვენ როგორი დიასახლისობა გამოგდით, როცა საამისო დრო გაქვთ?
– არც მომწონს, არც სურვილი მაქვს და არც გამომდის. რომ მოვინდომო, ალბათ გამომივა, მაგრამ ვფიქრობ, უფრო სასარგებლო რაღაცეების კეთება შემიძლია, ვიდრე არის რეცხვა თუ საჭმელების კეთება. ტელევიზორსაც რომ ვუყურებ, ვფიქრობ, რომ დროს ვკარგავ. მახსენდება, რამდენი საქმე მაქვს. კვერცხის, სოსისის, კარტოფილის მომზადება კი ვიცი.
– ბავშვს ვინ ზრდის?
– ძიძა და ბებიები. დედა და დედამთილი მეხმარებიან. მთელი ორსულობა როგორ რეჟიმშიც გავატარე, ჩემი შვილიც ისეთია – ძალიან აქტიური, საქმიანი, სერიოზული და პრინციპული. ყველას თავის ჭკუაზე გვატარებს. თვითონ გვიდგენს წესებს და რეჟიმს. თვითონ არჩევს ტანსაცმელს, რა ჩაიცვას და ა.შ. ვგრძნობ, რომ ძალიან ვენატრები. იმ დღეს აიღო ჩანთა და თქვა, ახლა სამსახურში მივდივარ და რომ მოვალ, კანფეტებს მოგიტანო. ყოველ დილით ამას ხედავს ჩემგან.
– თქვენი ქმარ–შვილით ცალკე ცხოვრობთ?
– არა. ჩემი მეუღლის მშობლებთან ერთად ვცხოვრობ და ყველაფერი ჩემს დედამთილზეა მინდობილი. ეს ადამიანი რომ არ იყოს, არ ვიცი, რა უნდა გამეკეთებინა. ერთი წუთი არ მეკარგება ოჯახურ საქმეზე.
– საქმიანი ქალისთვის გარეგნული იმიჯის მოწესრიგება ძალიან მნიშვნელოვანია. თავის მოვლაზე როგორ ზრუნავთ, რას აკეთებთ?
– ფაქტობრივად არ ვუვლი. კვირაში ერთხელ თუ შევძელი სალონისთვის დროის გამოყოფა, ხომ კარგი. ახლა აუცილებლად უნდა ვიარო ცურვაზე, თორემ ვგრძნობ, რომ ძალიან მოვეშვი.
– ეკრანზე რამდენჯერმე შეგნიშნეთ მოდური აქსესუარებით. სამკაულები გიყვართ?
– ბიჟუტერია მიყვარს ძალიან. რამდენიმე მაღაზია მაქვს თბილისში ამოჩემებული და ზოგჯერ განტვირთვისთვის შოპინგზე დავდივარ ხოლმე. საყურე, ბეჭედი, შარფი, ჩანთა – ასეთი რამეების ყიდვით ვიქცევ ხოლმე თავს. ჩემი ქმარი ყურადღებიანია და ხშირად მიკეთებს სიურპრიზებს. სამსახურშიც მოუტანია ყვავილების თაიგული, რაც ძალიან მახარებს.
– სერიოზული თანამდებობა და ასეთივე იმიჯი გაქვთ. სამსახურის მიღმა თუ გინდებათ რაიმე სიგიჟის ჩადენა?
– სულ ვგრძნობ შებორკილობას. გინდა, გაერთო, რაღაც სისულელეები გააკეთო, მაგრამ სულ დამყვება შეგრძნება, რომ მუდმივად ვიღაც მიყურებს. ორგანიზაციის იმიჯი მაწუხებს, რომ არ თქვან, მისი თავმჯდომარე ასე და ასე მოიქცაო. საკმაოდ მხიარული ადამიანი ვარ. მეგობრებთან ყოფნა იმიტომ მიყვარს, რომ მათთან ბევრს ვიცინი და დიდ ენერგიას ვიღებ. ამდენი პრობლემის მოსმენა და ცუდზე ფიქრი როცა გიწევს, თუ ცოტა არ განიტვირთე, შეიძლება გაგიჟდე.
რუსუდან ადვაძე