როგორია შეყვარებული ქალის თვალით დანახული ბაჩო ახალაია
3 869 ნახვა
დაიბადა 1980 წლის 24 ოქტომბერს. იცის ქართული, რუსული, ინგლისური და გერმანული ენები. დამთავრებული აქვს თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი. აქვს მაგისტრის აკადემიური ხარისხი. მუშაობდა "თავისუფლების ინსტიტუტში", იყო სახალხო დამცველის მოადგილე, იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის უფროსი, თავდაცვის მინისტრის მოადგილე და შემდეგ თავდაცვის მინისტრი, შს მინისტრი, დაოჯახებულია – ეს არის ის მწირი საჯარო მონაცემები, რაც ვარდების ხელისუფლების ერთ–ერთი ყველაზე იდუმალი და ამავე დროს სკანდალური ფიგურის, ბაჩო ახალაიას შესახებ იყო ცნობილი. ბურუსით მოცული საქმეების მთავარი პერსონაჟი პრესასთან ურთიერთობას გაურბოდა და არასოდეს პასუხობდა იმ ბრალდებებს, რაც მის წინააღმდეგ გაისმოდა. ბრალდებები კი, მოგეხსენებათ, შემაძრწუნებელი და საშინელი გახლავთ. ის ახლა დაპატიმრებულია. მისი სასამართლო პროცესი, სავარაუდოდ, ერთ–ერთი ყველაზე გახმაურებული იქნება ბოლო დროის საქართველოში.
ბაჩო ახალაიაზე ერთი მშვენიერი ქალბატონია უსაზღვროდ შეყვარებული – მისი ცოლი, ანი ნადარეიშვილი. მისთვის ქმარი კანონმორჩილი და კეთილი პიროვნებაა, რომელიც არასოდეს ჩაიდენდა იმ საქმეებს, რასაც ბრალად სდებენ. თვითონ პროფესიით იურისტია, საერთაშორისო სამართლის სპეციალისტი. მას შემდეგ, რაც მისი ქმარი დააკავეს, მისი და სხვა მისნაირი პატიმრების უფლებების დასაცავად არასამთავრობო ორგანიზაცია "თავისუფლებისა და მხარდაჭერის ცენტრი" დააარსა.
ანი საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში ცნობილი პიროვნების, აფხაზეთის უზენაესი საბჭოს ყოფილი თავმჯდომარის, აწ გარდაცვლილი თამაზ ნადარეიშვილის ქალიშვილია. ამბობს, რომ მამამისზეც უამრავი ჭორი მოუსმენია და ცილისწამებებს ბავშვობიდან არის შეჩვეული.
ანი ნადარეიშვილი და ბაჩო ახალაია, სულ ორიოდე წელია, რაც დაოჯახდნენ. ერთი საერთო შვილი ჰყავთ – 8 თვის კესო. ორივეს ჰყავთ უფროსი შვილები პირველი ქორწინებიდან, ანის – 13 წლის გოგონა, მარიამ კერესელიძე, ბაჩოს – ასევე 13 წლის ბიჭი, მაქსი, რომელიც უცხოეთში ცხოვრობს.
თავის ცხოვრებასა და ახლანდელ მდგომარეობაზე ბაჩო ახალაიას ცოლი "სარკეს" ესაუბრა.
ანი ნადარეიშვილი:
– გაგრაში დავიბადე. 12 წლის ვიყავი, აფხაზეთში ომი რომ დაიწყო. საშინელი პერიოდი გავიარეთ. მამა მაშინ აფხაზეთის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის, არძინბას მოადგილე იყო და ჩვენს ოჯახზე პირდაპირი მოთხოვნა იყო, რომ მძევლად ავეყვანეთ. უშიშროების სამსახურმა გადაგვმალა. სხვადასხვა ოჯახებში ვიმალებოდით და ყოველ საათში ერთხელ ვიცვლიდით ადგილს. მაშინ მამა სოხუმში იყო, მე, დედა და ჩემი ძმა – გაგრაში. სამი დღის შემდეგ სასწრაფოს მანქანით გამოგვაპარეს. სოჭში გადავედით და მერე თბილისში გადმოვფრინდით. რამდენიმე დღის შემდეგ შეიტყო მამამ, რომ სამშვიდობოს ვიყავით. ყოველ წუთს ველოდით, ტელევიზიით როდის გამოაცხადებდნენ, რომ მამა ან სხვა ჩვენი ახლობელი აღარ იყო. ყველა ჩვენი ახლობელი მამაკაცი ომში იბრძოდა. ამ ყველაფერმა ჩემში პატრიოტიზმის შეგრძნება გაამძაფრა. 2008 წელს თითქოს ზუსტად იგივე განმეორდა. ჩემი ბავშვობა და განცდები წარმომიდგა თვალწინ.
ჩვენ რომ წამოვედით აფხაზეთიდან, მას მერე მამა იქ ერთი წელი იბრძოდა. მერე გულის პრობლემები შეექმნა. ერთ–ერთი ძლიერი საბრძოლო შეტევის მოგერიების შემდეგ მას გულის შეტევა დაემართა. ამის მიუხედავად, არ უნდოდა წამოსვლა, მოტყუებით გადმოაფრინეს თბილისში – ორი დღე გადასხმებს გაგიკეთებთ და უკან დაგაბრუნებთო. არ უნდოდა იქიდან წამოსვლა, რადგან იცოდა, რომ ამის შემდეგ დაიწყებოდა მოლაპარაკებები და ყველაფერი ცუდად დამთავრდებოდა. ეს მოლაპარაკებები მართლაც მალევე შედგა. ტელევიზიით გავიგეთ, რომ მამას წამოსვლის შემდეგ იგი გადააყენეს და მის ადგილას ბატონი ჟიული შარტავა დანიშნეს. შემდეგ გერმანიაში გაიკეთა გულის ოპერაცია. 2004 წელს მამა გულით გარდაიცვალა.
– თბილისში როგორ გაგრძელდა თქვენი ცხოვრება?
– ჯერ ბიძაჩემთან ვცხოვრობდით. ცხოვრება ფაქტობრივად ნულიდან დავიწყეთ. სახელმწიფომ გამოგვიყო ბინა და იქ დავსახლდით. ორი წლის შემდეგ მე კონკურსში გავიმარჯვე და ამერიკაში წავედი სასწავლებლად. იქ დავამთავრე სკოლა. 16 წლის დავბრუნდი საქართველოში. საშინელი პერიოდი იყო – არც შუქი, არც გაზი, კრიმინალური სიტუაცია... მიუხედავად იმისა, რომ მქონდა შანსი, ამერიკაშივე გამეგრძელებინა სწავლა, ვერ გავჩერდი და ჩამოვედი. მერე გერმანიაში ვმუშაობდი, იქ პირველი კურსის დამთავრების შემდეგ მიმიწვიეს. იქაც მქონდა დარჩენის შანსი, მაგრამ წამოვედი. მერე ავსტრიაში მომიწია ცხოვრება. იქ გაერო–ს ოფისში ვმუშაობდი – სერიოზული პერსპექტივა მქონდა, მაგრამ ვერც იქ გავჩერდი. საქართველოს გარეშე ვერსად ვძლებდი. მოკლე ვადით, დასასვენებლადაც კი რომ მივდივარ, გაძლება მიჭირს. მირჩევნია, აქ პრობლემა მქონდეს, ვიდრე სხვა ქვეყანაში კარგად ვცხოვრობდე.
– ბაჩო ახალაია როდის გამოჩნდა თქვენს ცხოვრებაში?
– ბაჩო 2005 წელს გავიცანი. მამა უკვე გარდაცვლილი იყო. საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში ვმუშაობდი პროკურორად ადამიანის უფლებათა დაცვის კუთხით და ბაჩო სახალხო დამცველის მოადგილე იყო. მაშინ გავიცანი და საერთო თემებზე ვმუშაობდით – ციხეებზე, პატიმრების უფლებების დაცვაზე.
– რა ბედის ირონიაა!
– დიახ, სამწუხაროდ ასეა. ყოველთვის მომწონდა ბაჩოს პატიოსნება, მისი შემართება. ქვეყნის და საქმის ერთგული და პატრიოტი ადამიანია. მაღალი ინტელექტის მქონე, თბილი და მოსიყვარულე პიროვნებაა. მონიტორინგის ჯგუფში ვიყავით ორივე და ერთად დავდიოდით ციხეებში, ვამოწმებდით პატიმრების მდგომარეობას. დიდი ხნის განმავლობაში ვმეგობრობდით. 2010 წელს კი ჩვენი ურთიერთობა ოფიციალური გავხადეთ და ჯვარი დავიწერეთ. ხელი ჯერ მოწერილი არ გვაქვს. მალე შვილიც გაგვიჩნდა, რომელიც ახლა 8 თვის არის.
– ბაჩო რომანტიკული შეყვარებული იყო?
– არა, რა რომანტიკული, სულ საქმეში იყო ჩართული. ოჯახისთვის არასოდეს ეცალა. მეტსაც გეტყვით, რაც ერთად ვცხოვრობთ, არც ერთ ახალ წელს ერთად არ შევხვედრივართ. პატიმრებთან ან თავდაცვის სამინისტროში ჯარისკაცებთან ერთად ხვდებოდა ახალ წელს. რაც მისი ცოლი ვარ, არც ერთი დღესასწაული თუ დასვენების დღე ოჯახისთვის არ გამოუყენებია. სულ სამუშაო რეჟიმში იყო. იშვიათად ვხედავდი. გამთენიისას მოდიოდა გადაღლილი, დაძაბული და ხშირად ერთი საათიც კი ვერ იძინებდა, ისევ უკან მიდიოდა. გადაივლებდა წყალს, გამოიცვლიდა და სამსახურში ბრუნდებოდა. 24 საათიან რეჟიმში მუშაობდა. გაციებული, სიცხიანიც წასულა სამსახურში.
– როცა რაღაც საშინელი ამბავი ხმაურდებოდა – მკვლელობები, წამება და ა.შ. და ამაში დამნაშავედ ბაჩო ახალაიას ასახელებდნენ, თქვენი რეაქცია როგორი იყო, რას ეუბნებოდით ან თვითონ როგორ გიხსნიდათ?
– ბაჩო სამსახურსა და ოჯახს არასოდეს ურევდა ერთმანეთში და ამ თემებზე საერთოდ არ ვლაპარაკობდით. ვინც მას იცნობს, ყველას ძალიან უყვარს. ვისაც თუნდაც ორწუთიანი შეხება ჰქონია, ისინიც ამას ამბობენ. მის წინააღმდეგ შავი პიარია აგორებული და ვინც არ იცნობს, სწორედ ისინი არიან ამას აყოლილი. სოციალურ ქსელებში ადამიანებს ვეკითხები ხოლმე, ასე რომ ამბობთ, კონკრეტულად თქვენ დაგიშავათ რამე–მეთქი. მპასუხობენ, მე – არა, მაგრამ ასე და ასე ამბობენო. ბაჩომაც თქვა ჟურნალისტთან, ჩემ წინააღმდეგ იმდენად ბინძური ჭორი აგორდა, რომ, მგონი, მეც დავიჯერე ეს ყველაფერიო. ჩემი აზრით, მისი ერთადერთი შეცდომა ის იყო, მედიასთან არ თანამშრომლობდა და ჩაკეტილი იყო. თვლიდა, რომ მას რეკლამა არ სჭირდებოდა.
– ანი, მხოლოდ რეკლამაზე არ არის საუბარი. მე, როგორც ერთ რიგით ჟურნალისტს, წლებია არც ერთ სახელმწიფო უწყების წარმომადგენელთან საუბრის საშუალება არ მქონია. შეუძლებელი იყო მათთან დაკავშირებაც კი, არამცთუ რაიმე კითხვაზე პასუხის მიღება. ჩაკეტილი იყო მთელი სისტემა, რომლის შექმნაშიც თქვენს მეუღლესაც დიდი წვლილი მიუძღვის. ესე იგი რაღაც ძალიან დიდი და ბევრი ჰქონდათ დასამალი?
– გეთანხმებით, რომ ასე იყო, რაც ძალიან ცუდია. სხვაზე ვერ გეტყვით, მაგრამ ბაჩო ამბობდა, რომ მედიისთვის არ ეცალა. ოჯახისთვის არ ეცალა და ჟურნალისტთან სალაპარაკოდ თუ გადაცემაში მისასვლელად, მით უმეტეს, ვერ იცლიდა. ჯარისკაცის ფორმით, ჩექმით დადიოდა, ხან ავღანეთში იყო და ხან – სად. ჯარისკაცებთან ერთად სუნთქავდა, მათთან ერთად ჭამდა და მათთან ერთად ეძინა.
– და მაინც, როცა გესმოდათ გირგვლიანების, რობაქიძის თუ სხვათა გახმაურებული საქმეების შესახებ, მეუღლეს არ ეკითხებოდით, რაში იყო საქმე?
– ძალიან ვწუხვარ თითოეული პიროვნების გარდაცვალების გამო და ვიზიარებ მათ მწუხარებას. გირგვლიანების საქმეს რაც შეეხება, ჩემს მაზლზეა საუბარი და არა – ბაჩოზე. სასამართლომ გამოუტანა იმ ადამიანებს განაჩენი, რომელიც მოიხადეს კიდეც. ესეც შავი პიარის შედეგი იყო, რომ მაინცდამაინც ახალაიებს ასახელებდნენ. კარგად იყენებდნენ იმ ფაქტს, რომ ახალაიები მედიასთან არ თანამშრომლობდნენ და პასუხს არავის სცემდნენ. ახალაიები მონსტრებად ჰყავდათ წარმოჩენილი. შიში ახლა დავინახე, რა არის. ადამიანები ჩემთან რეკავენ და მეუბნებიან, არავინ გაიგოს, ისე შემხვდი აქ თუ იქო. სამხედროები მიყვებიან, რამხელა ზეწოლის ქვეშ არიან. ზოგი სამხედრო მოსამსახურე თვითონ მოდის, ზოგის მეუღლეს ვხვდები ჩუმად სხვადასხვა ადგილებში. მათ ემუქრებიან დაჭერებით, შვილებით და აიძულებენ, თქვან, რომ ბაჩო ახალაიამ აწამა, სცემა თუ სხვა რამ გაუკეთა.
ჩემი მეუღლე ახლა ოთხი ურთიერთსაწინააღმდეგო ჩვენების საფუძველზეა დაკავებული. ორმა მოწმემ დატოვა საქართველო და თქვა, რომ მათი ჩვენება ზეწოლის შედეგად იქნა მოპოვებული. ადრე ზოგადად სუფევდა შიში, მაგრამ მე უამრავი ახლობელი და სანაცნობო წრე მყავს, რომლებზეც არანაირი ზეწოლა არ განხორციელებულა. მაშინაც არსებობდნენ არასამთავრობო თუ უფლებადამცველი ორგანიზაციები და მათ უნდა ეთქვათ ამის შესახებ. ახლა ხმას არავინ იღებს, რადგან ხალხი დაშინებულია. ერთი ადვოკატიც კი არ დაგვკავშირებია და არ უთქვამს, მომეცით თქვენი საქმე და შევისწავლიო. ამ დროს კი ხმამაღლა ვყვირით, რომ უამრავი დარღვევაა ბაჩოს თუ სხვების საქმეში.
– ვერ გეტყვით, ახლა რამდენად ზუსტია თქვენი ინფორმაცია დაშინება–დაშანტაჟებასთან დაკავშირებით, მაგრამ ადრე რომ საშინელი ზეწოლა იყო და მუქარებს ასრულებდნენ კიდეც, ეს ახალი არც თქვენთვის უნდა იყოს. რა იცით ციხეში მიმდინარე წამებების შესახებ?
– ცოცხის კადრები ჩემთვის ამაზრზენი იყო. ეს ბაჩოსთვისაც შოკი იყო.
– ერთად უყურეთ?
– არა, მაგრამ, როცა მოვიდა, შოკირებული იყო.
– თქვენს ადგილას ალბათ ყველა ცოლი ქმარს ჰკითხავდა, ასეთი რამ რატომ ხდებოდა იქ, სადაც ის იყო უფროსი.
– იცით, როცა ეს კადრები ვნახე, შოკში ჩავვარდი, როგორ შეიძლება 21–ე საუკუნეში ასეთი რამ ხდებოდეს–მეთქი. ვერც კი წარმოვიდგინე, რომ ამ ყველაფერს ბაჩოსთან გააიგივებდნენ. 4 წელია ამ სისტემიდან წამოსული იყო და 24 საათი ჯარში იყო. როცა ჩემმა მეუღლემ აიღო პოლიტიკური პასუხისმგებლობა, რადგან სწორედ მისი ხსენება დაიწყეს, ამან მეორედ ჩამაგდო შოკში. ვერ მივხვდი, რა შუაში იყო ბაჩო ახალაია ამ ყველაფერთან. თვითონაც ამბობდა, როგორ შეიძლება ქვეყანაში ასეთი რამ ხდებოდესო. მერე გაირკვა, რომ ცოცხის კადრები დადგმული იყო.
– ჯერ ეს არ დამტკიცებულა, მაგრამ ე.წ. კარანტინის დაშლის კადრებს ვერსად გავექცევით.
– დიახ, მაგრამ, როცა ადამიანები აპროტესტებდნენ ციხის ამბებს, რატომ არ მიიყვანეს საქმე ბოლომდე?! რატომ არ ითხოვენ გამოძიებას? როგორც ვიცი, ექსპერტიზა ჩატარდა და უარყვეს ამ კადრების ნამდვილობა. ველოდები ამ ყველაფრის გამოძიებას, ისევე როგორც – 9 თვის ბავშვის მკვლელობისას. იმ ღამეს ჩემი შვილი ხელიდან არ გამიშვია. ისეთ შოკში ვიყავი, მთელი ღამე ვუყურებდი, ბავშვი ხომ სუნთქავს–მეთქი. ამაზე პოლიტიკური ქულები დაიწერეს პოლიტიკოსებმა და დღეს არავინ ითხოვს ამის გამოძიებას.
– როგორი პიროვნებაა თქვენი ქმარი – მშვიდი თუ ფეთქებადი?
– ბაჩო ძალიან მშვიდი და სამართლიანი ადამიანია. მისი ყოფილი თანამშრომლებისგანაც ვიცი, რომ, როცა ბაჩო დაინიშნა, მისი ეშინოდათ. რომ გაიცნეს და ბაჩომ გასაუბრება ჩაუტარა, აღფრთოვანებულები გამოსულან იქიდან. აბსოლუტურად შეცვლიათ აზრი. ახლაც, ვინც მასთან ციხეში შედის, სხვანაირი ჰგონია და სხვა შთაბეჭდილებით ბრუნდება უკან. მონიტორინგის ჯგუფების წარმომადგენლები საათობით ესაუბრებიან, იმდენად სასიამოვნოა მასთან ლაპარაკი. მომნუსხველი, განათლებული ადამიანია. ბაჩო მკაცრია, მაგრამ არა – უსამართლოდ. სიმკაცრეში, იცით, რას ვგულისხმობ? მომთხოვნია, როგორც სამსახურში, ისე ოჯახში.
– ოჯახში რას ითხოვდა?
– ისეთს არაფერს. სადილი რატომ არ არისო, ასეთ რამეს არასოდეს იტყოდა. ყველანაირი წვრილმანი კარგად უნდა ყოფილიყო გაკეთებული. თანამშრომლები ამბობენ, რომ, როცა ბაჩოსთან შედიოდნენ, ყოველთვის კარგად უნდა ყოფილიყვნენ მომზადებული, რადგან ზერელედ არაფერს უდგებოდა და ყველაფერი სიღრმისეულად აინტერესებდა. ასეთ სტრუქტურებში მუშაობდა და გაღიმებული სახით ნამდვილად არ ივლიდა.
– ქმარზე საოცრად შეყვარებული ქალის შთაბეჭდილებას ტოვებთ, მაგრამ შეგიძლიათ გულწრფელად მითხრათ თქვენთვის, როგორც ქალისთვის, როგორც ცოლისთვის, რა ნაკლი აქვს ბაჩო ახალაიას?
– ჩემს მეუღლეზე ძალიან ვარ შეყვარებული და ეს ყველამ კარგად იცის. უხერხულია ჩემგან ამის თქმა, მაგრამ ბაჩოს ნაკლი არ აქვს. ყველა, ვინც მე და ჩემს ოჯახს გვიცნობს, ამბობს, რომ ის ადამიანი, ვინც მე მიყვარს, არ შეიძლება ცუდი იყოს. ძნელია საზოგადოება დავაჯერო და 180 გრადუსით შევუტრიალო აზრი ბაჩოზე, მაგრამ იმედი მაქვს, რომ დრო გაარკვევს ყველაფერს.
– როცა არჩევნების შემდეგ ბაჩო საქართველოდან წავიდა, თქვენც წახვედით მასთან ერთად?
– არა, არ წავყოლილვარ, რადგან ბავშვი ბუნებრივ კვებაზე მყავს და მასზე ვარ მიბმული. მაშინ ბაჩომ სახლში გამოიარა და თქვა, დროებით უნდა გავერიდო აქაურობას, დაძაბულობაა, რაღაცეებს მაბრალებენ და ქვეყნიდან უნდა გავიდეო. ზუსტად ერთი თვის მერე დაბრუნდა. იმ დღეს არ მქონდა საშუალება, რომ მარტოს გავსაუბრებოდი, რადგან მეგობრები, ნათესავები იყვნენ ჩვენთან. მეორე დღეს ყველა ჟურნალისტთან აპირებდა დალაპარაკებას, ყველა გადაცემაში უნდოდა მისვლა, რომ პასუხი გაეცა ყველა კითხვაზე. ამისთვის ჩამოვიდა, მაგრამ არ დასცალდა, რადგან ამ ხელისუფლებას რაღაცის შიში აქვს და არ აწყობთ, ბაჩომ რამე თქვას. ჟურნალისტებს მასთან კითხვების შეგზავნა უნდოდათ, მაგრამ ვერ მოახერხეს. მე, კანონით, არ მაქვს მისი ნახვის უფლება მანამ, სანამ წინასწარი გამოძიება მიმდინარეობს.
– ღამე რომ მშვიდად გძინავთ, ეს ბაჩოს დამსახურებააო, უთხარით ცოტა ხნის წინ ერთ–ერთი ტელეკომპანიის წარმომადგენელს.
– დიახ, ასეა, რადგან ალბათ გახსოვთ ის ქურდული მენტალიტეტი, რომელიც საზოგადოებაში იყო გამეფებული. ციხიდან იმართებოდა მთელი ქვეყანა. ამ ქურდული მენტალიტეტის მოსპობა უკავშირდება ბაჩო ახალაიას სახელს.
– ალბათ ყველასთვის წარმოუდგენელია, როგორც თქვენ ამბობთ, ქურდული მენტალიტეტის მოსპობა წამებისა და დაშინების გარეშე. თქვენ სხვაგვარად გგონიათ?
– მაგდენი რომ ვიცოდე, მაშინ მე გავაკეთებდი მაგას. ვიცი, ძნელია დაჯერება, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, ბაჩოს კანონი არ დაურღვევია და ყველაფერს დიდი შრომის შედეგად მიაღწია. თავისი ახალგაზრდული წლები ამ საქმეს შესწირა. ეს არის ადამიანი, რომელსაც უყვარს მეგობრებთან, ოჯახთან ერთად ყოფნა, გართობაც უნდა, მაგრამ ეს ყველაფერი გვერდით გადადო. ბაჩოს კანონი არასოდეს დაურღვევია! ქალბატონმა წულუკიანმა თქვა, ახალაია მონსტრიაო. ეს დიდი, პირდაპირი ზეწოლაა სასამართლოზე და უდანაშაულობის პრეზუმფციის დარღვევა.
– ბევრი ადამიანია, ვინც პირადად ბაჩოს ადებს ხელს, რომ მის წამებაში მონაწილეობდა.
– სამხედროებზე ახორციელებენ ზეწოლას, პატიმარზე ამის განხორციელებას რაღა უნდა?! როცა ადამიანი დაპატიმრებულია, ადვილია მასზე ზეგავლენის მოხდენა და ჩვენების მიღება. მე პატიმრების ჩვენება არ მინახავს, მაგრამ ის ოთხი ჯარისკაცი დეზერტირია. მათ არ შეასრულეს თავიანთი მოვალეობა. ისინი განაწყენებული, სამსახურიდან გაშვებული ადამიანები არიან.
– ამას წინათ შალვა რამიშვილმა თქვა, ბაჩო ჩემთან საკანში რომ შემოდიოდა, ოცი წუთის განმავლობაში 10 ჭიქა ყავას სვამდაო.
– კი, ასე იყო. ბაჩო ბევრ ყავას სვამს და ბევრ სიგარეტს ეწევა, რადგან ჭამას ხშირად ვერ ახერხებდა. სულ ვნერვიულობდი ამის გამო. ეს წლები ფაქტობრივად არ ეძინა და ყავა აფხიზლებდა, ეხმარებოდა.
– როგორი საჩუქრები გახსოვთ ქმრისგან?
– ხშირად მიგზავნიდა ვარდებს. თვითონ რომ ვერ ახერხებდა, სხვას ატანდა. ძვირფასი საჩუქრები, რა თქმა უნდა, არ უჩუქებია.
– რატომ, საშუალება არ ჰქონდა?
– არჩევნების წინა პერიოდში ინტერნეტში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ბაჩო ახალაიას წყნეთში აქვს სასახლე, რომელზეც ოქროს ასოებით არის ამოტვიფრული "დ" და "ბ" ანუ დათა და ბაჩო. ასეთი რამეები ჩემთვის ნაცნობია, რადგან ზუსტად ასეთ რაღაცეებს ედავებოდნენ მამაჩემს. ჯონდი ბაღათურიამ გადაიღო ერთხელ ვიღაცის სახლი და ამტკიცებდა, რომ თამაზ ნადარეიშვილის იყო და თან, ვითომ მიწისქვეშ კიდევ ერთი ამდენი შენობა ჰქონდა. ქართველი ხალხი ჭორებით საზრდოობს. მე, ბაჩო და ჩვენი შვილი ვცხოვრობთ ნუცუბიძის ბოლოში, გვაქვს სამოთახიანი ბინა. არანაირი აგარაკი და მანქანა არ გვაქვს საკუთრებაში. წყნეთში დათას მეუღლის მამის სახლია. ერთი წელია, რაც დათამ ცოლი მოიყვანა. ალბათ დათა დაინახეს იმ სახლიდან გამოსული. დათას და ბაჩოს ხშირად ურევენ ერთმანეთში და აქედან აგორდა ეს ჭორი. ბაჩო ჩვეულებრივი ადამიანია, რომელსაც განცდები აქვს, ისიც ნერვიულობს, იღლება. მასაც ჰყავს ოჯახი და მეგობრები. მიმძიმს ამ ყველაფრის ატანა, მაგრამ, ეტყობა, ჩემი ხვედრია, რომ ბავშვობიდან ასე ვარ.
– ალბათ გსმენიათ, რომ ამბობენ, ლაფანყურში ჩატარებული სპეცოპერაციის გამო ახალაია ჩეჩნურ შურისძიებას ვერ გადაურჩებაო.
– დიახ, მსმენია, მაგრამ ჩვენ აქ ვართ, არსად გავქცეულვართ, არც დაცვა გვყავს და ჩვენ არავინ დაგვმუქრებია. ეგ რომ სიმართლე იყოს, რაღაცას ალბათ აქამდეც ვიგრძნობდი.
– ამ მუქარაზე ქმართან არ გისაუბრიათ?
– იმდენად ცოტახანს ვხედავდი, რომ ყოფით პრობლემებზე და ბავშვთან დაკავშირებით ველაპარაკებოდი. როცა მოდიოდა და ბავშვს ეძინა, აღვიძებდა, რომ კესოსთან ურთიერთობა ჰქონოდა და ერთი ან რამდენიმე საათი მასთან გაეტარებინა. ახლაც, რომ ჩამოვიდა, ისე ჩაეხუტა კესო მამას, თვალზე ცრემლები მომადგა. ძალიან მოსიყვარულე და თბილი მამაა. ამბობდნენ, რომ რომელიღაც ქვეყანამ თავშესაფარი არ მისცა ბაჩოს. აქამდე ამბობდნენ, ბრაზილიაში გაიქცა, ორი მილიონი წაიღოო. თავდაცვის სამინისტროს მილიონებზე იყო ლაპარაკი. ახლა, როცა დააპატიმრეს, ამართლებენ თავიანთ ნაბოდვარს და ამბობენ, აქ უფრო უსაფრთხოდ გრძნობს თავს და იმიტომ ჩამოვიდაო.
– ბაჩომდე თქვენ უკვე იყავით გათხოვილი, ბაჩოსაც ჰქონდა პირველი ოჯახი. როცა ბაჩო გაიცანით, ორივე ჯერ კიდევ იყავით ქორწინებაში?
– მე ქმართან გაშორებული ვიყავი. 2003 წელს სასამართლოთი განვქორწინდით. უფროსი შვილი მყავს, 13 წლის მარიამ კერესელიძე. როცა ბაჩო გავიცანი, მეუღლე ჰყავდა, მაგრამ, როცა ჩვენ სერიოზული ურთიერთობა დავიწყეთ, უკვე განქორწინებული იყო. მათი დაშორების მიზეზი მე არ ვყოფილვარ, რადგან მაშინ ბაჩოს უკვე ჰქონდა გადაწყვეტილება მაგ საკითხთან დაკავშირებით და მე არაფერ შუაში ვარ. ბაჩოს პირველი ქორწინებიდან ერთი შვილი ჰყავს – მაქსი ახალაია. ძალიან საყვარელი ბიჭია. საოცრად ჰგავს ბაჩოს და მაგარი ბავშვია. ახლა გერმანიაში ცხოვრობს, რადგან მისი დედა გერმანიის მოქალაქეა, ქართველი არ არის. ბაჩოს მაქსისთან კავშირი სულ ჰქონდა. როცა მოუწევდა საზღვარგარეთ წასვლა ოფიციალურ შეხვედრებზე, ყოველთვის ცდილობდა, შვილი ენახა. სატელეფონო კავშირიც მუდმივად აქვთ.
ჩემი მარიამი გიჟდება ბაჩოზე, საოცარი ურთიერთობა აქვთ. ჩემი ოჯახის ყველა წევრი გიჟდება ჩემი ქმრის სითბოზე, მის გულისხმიერებაზე, მის ყურადღებაზე. გული მწყდება, რომ მამაჩემმა ბაჩოს გაცნობა ვერ მოასწრო. დარწმუნებული ვარ, მისით ძალიან იამაყებდა. 83 წლის ბებია მყავს, რომელიც ყოველდღე ლოცულობს ჩემი ქმრისთვის.
– თქვენს დედამთილზე ამბობენ, რომ ციხის კადრებთან დაკავშირებული სკანდალის შემდეგ ფსიქიკური პრობლემები აქვს .
– ესეც ბინძური ჭორია. ბაჩო ახალაიას დედა უკეთილშობილესი ადამიანია. აბსურდია, რომ დაწერეს, სკოლაში მუშაობს და იქ სასწრაფოები და პოლიციელები დადიანო. ჩემი დედამთილი უკვე მრავალი წელია აღარ მუშაობს და ჯანმრთელია. ყველა ჯანმრთელად ვართ და მტრის ჯინაზე ასე ვიქნებით. არსად წამსვლელები ვართ არც მე და არც ბაჩო. გვინდა, აქ ვიცხოვროთ ჩვენც და ჩვენმა შვილებმაც. გუნავა ბაჩოს მეგობარი და ჩვენი შვილის ნათლიაა. სწორედ იმიტომ ჩაუდეს მას ნარკოტიკი და ჟანგიანი იარაღი. საშინელი უსამართლობის განცდა მაქვს. იცით, რამდენი ადამიანი მიკავშირდება და მეუბნება, რომ არა თქვენი მეუღლე, ჩემი შვილი მოკვდებოდა, ჩემს შვილს ოპერაციას ვერ გავუკეთებდი, ბაჩო რომ არ დამხმარებოდაო? სადისტი და მწამებელი ნამდვილად არ არის ბუნებით. დარწმუნებული ვარ, რომ რასაც აბრალებენ, არაფერი დაუმტკიცდება.
რუსუდან ადვაძე
ბაჩო ახალაიაზე ერთი მშვენიერი ქალბატონია უსაზღვროდ შეყვარებული – მისი ცოლი, ანი ნადარეიშვილი. მისთვის ქმარი კანონმორჩილი და კეთილი პიროვნებაა, რომელიც არასოდეს ჩაიდენდა იმ საქმეებს, რასაც ბრალად სდებენ. თვითონ პროფესიით იურისტია, საერთაშორისო სამართლის სპეციალისტი. მას შემდეგ, რაც მისი ქმარი დააკავეს, მისი და სხვა მისნაირი პატიმრების უფლებების დასაცავად არასამთავრობო ორგანიზაცია "თავისუფლებისა და მხარდაჭერის ცენტრი" დააარსა.
ანი საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში ცნობილი პიროვნების, აფხაზეთის უზენაესი საბჭოს ყოფილი თავმჯდომარის, აწ გარდაცვლილი თამაზ ნადარეიშვილის ქალიშვილია. ამბობს, რომ მამამისზეც უამრავი ჭორი მოუსმენია და ცილისწამებებს ბავშვობიდან არის შეჩვეული.
ანი ნადარეიშვილი და ბაჩო ახალაია, სულ ორიოდე წელია, რაც დაოჯახდნენ. ერთი საერთო შვილი ჰყავთ – 8 თვის კესო. ორივეს ჰყავთ უფროსი შვილები პირველი ქორწინებიდან, ანის – 13 წლის გოგონა, მარიამ კერესელიძე, ბაჩოს – ასევე 13 წლის ბიჭი, მაქსი, რომელიც უცხოეთში ცხოვრობს.
თავის ცხოვრებასა და ახლანდელ მდგომარეობაზე ბაჩო ახალაიას ცოლი "სარკეს" ესაუბრა.
ანი ნადარეიშვილი:
– გაგრაში დავიბადე. 12 წლის ვიყავი, აფხაზეთში ომი რომ დაიწყო. საშინელი პერიოდი გავიარეთ. მამა მაშინ აფხაზეთის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის, არძინბას მოადგილე იყო და ჩვენს ოჯახზე პირდაპირი მოთხოვნა იყო, რომ მძევლად ავეყვანეთ. უშიშროების სამსახურმა გადაგვმალა. სხვადასხვა ოჯახებში ვიმალებოდით და ყოველ საათში ერთხელ ვიცვლიდით ადგილს. მაშინ მამა სოხუმში იყო, მე, დედა და ჩემი ძმა – გაგრაში. სამი დღის შემდეგ სასწრაფოს მანქანით გამოგვაპარეს. სოჭში გადავედით და მერე თბილისში გადმოვფრინდით. რამდენიმე დღის შემდეგ შეიტყო მამამ, რომ სამშვიდობოს ვიყავით. ყოველ წუთს ველოდით, ტელევიზიით როდის გამოაცხადებდნენ, რომ მამა ან სხვა ჩვენი ახლობელი აღარ იყო. ყველა ჩვენი ახლობელი მამაკაცი ომში იბრძოდა. ამ ყველაფერმა ჩემში პატრიოტიზმის შეგრძნება გაამძაფრა. 2008 წელს თითქოს ზუსტად იგივე განმეორდა. ჩემი ბავშვობა და განცდები წარმომიდგა თვალწინ.
ჩვენ რომ წამოვედით აფხაზეთიდან, მას მერე მამა იქ ერთი წელი იბრძოდა. მერე გულის პრობლემები შეექმნა. ერთ–ერთი ძლიერი საბრძოლო შეტევის მოგერიების შემდეგ მას გულის შეტევა დაემართა. ამის მიუხედავად, არ უნდოდა წამოსვლა, მოტყუებით გადმოაფრინეს თბილისში – ორი დღე გადასხმებს გაგიკეთებთ და უკან დაგაბრუნებთო. არ უნდოდა იქიდან წამოსვლა, რადგან იცოდა, რომ ამის შემდეგ დაიწყებოდა მოლაპარაკებები და ყველაფერი ცუდად დამთავრდებოდა. ეს მოლაპარაკებები მართლაც მალევე შედგა. ტელევიზიით გავიგეთ, რომ მამას წამოსვლის შემდეგ იგი გადააყენეს და მის ადგილას ბატონი ჟიული შარტავა დანიშნეს. შემდეგ გერმანიაში გაიკეთა გულის ოპერაცია. 2004 წელს მამა გულით გარდაიცვალა.
– თბილისში როგორ გაგრძელდა თქვენი ცხოვრება?
– ჯერ ბიძაჩემთან ვცხოვრობდით. ცხოვრება ფაქტობრივად ნულიდან დავიწყეთ. სახელმწიფომ გამოგვიყო ბინა და იქ დავსახლდით. ორი წლის შემდეგ მე კონკურსში გავიმარჯვე და ამერიკაში წავედი სასწავლებლად. იქ დავამთავრე სკოლა. 16 წლის დავბრუნდი საქართველოში. საშინელი პერიოდი იყო – არც შუქი, არც გაზი, კრიმინალური სიტუაცია... მიუხედავად იმისა, რომ მქონდა შანსი, ამერიკაშივე გამეგრძელებინა სწავლა, ვერ გავჩერდი და ჩამოვედი. მერე გერმანიაში ვმუშაობდი, იქ პირველი კურსის დამთავრების შემდეგ მიმიწვიეს. იქაც მქონდა დარჩენის შანსი, მაგრამ წამოვედი. მერე ავსტრიაში მომიწია ცხოვრება. იქ გაერო–ს ოფისში ვმუშაობდი – სერიოზული პერსპექტივა მქონდა, მაგრამ ვერც იქ გავჩერდი. საქართველოს გარეშე ვერსად ვძლებდი. მოკლე ვადით, დასასვენებლადაც კი რომ მივდივარ, გაძლება მიჭირს. მირჩევნია, აქ პრობლემა მქონდეს, ვიდრე სხვა ქვეყანაში კარგად ვცხოვრობდე.
– ბაჩო ახალაია როდის გამოჩნდა თქვენს ცხოვრებაში?
– ბაჩო 2005 წელს გავიცანი. მამა უკვე გარდაცვლილი იყო. საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში ვმუშაობდი პროკურორად ადამიანის უფლებათა დაცვის კუთხით და ბაჩო სახალხო დამცველის მოადგილე იყო. მაშინ გავიცანი და საერთო თემებზე ვმუშაობდით – ციხეებზე, პატიმრების უფლებების დაცვაზე.
– რა ბედის ირონიაა!
– დიახ, სამწუხაროდ ასეა. ყოველთვის მომწონდა ბაჩოს პატიოსნება, მისი შემართება. ქვეყნის და საქმის ერთგული და პატრიოტი ადამიანია. მაღალი ინტელექტის მქონე, თბილი და მოსიყვარულე პიროვნებაა. მონიტორინგის ჯგუფში ვიყავით ორივე და ერთად დავდიოდით ციხეებში, ვამოწმებდით პატიმრების მდგომარეობას. დიდი ხნის განმავლობაში ვმეგობრობდით. 2010 წელს კი ჩვენი ურთიერთობა ოფიციალური გავხადეთ და ჯვარი დავიწერეთ. ხელი ჯერ მოწერილი არ გვაქვს. მალე შვილიც გაგვიჩნდა, რომელიც ახლა 8 თვის არის.
– ბაჩო რომანტიკული შეყვარებული იყო?
– არა, რა რომანტიკული, სულ საქმეში იყო ჩართული. ოჯახისთვის არასოდეს ეცალა. მეტსაც გეტყვით, რაც ერთად ვცხოვრობთ, არც ერთ ახალ წელს ერთად არ შევხვედრივართ. პატიმრებთან ან თავდაცვის სამინისტროში ჯარისკაცებთან ერთად ხვდებოდა ახალ წელს. რაც მისი ცოლი ვარ, არც ერთი დღესასწაული თუ დასვენების დღე ოჯახისთვის არ გამოუყენებია. სულ სამუშაო რეჟიმში იყო. იშვიათად ვხედავდი. გამთენიისას მოდიოდა გადაღლილი, დაძაბული და ხშირად ერთი საათიც კი ვერ იძინებდა, ისევ უკან მიდიოდა. გადაივლებდა წყალს, გამოიცვლიდა და სამსახურში ბრუნდებოდა. 24 საათიან რეჟიმში მუშაობდა. გაციებული, სიცხიანიც წასულა სამსახურში.
– როცა რაღაც საშინელი ამბავი ხმაურდებოდა – მკვლელობები, წამება და ა.შ. და ამაში დამნაშავედ ბაჩო ახალაიას ასახელებდნენ, თქვენი რეაქცია როგორი იყო, რას ეუბნებოდით ან თვითონ როგორ გიხსნიდათ?
– ბაჩო სამსახურსა და ოჯახს არასოდეს ურევდა ერთმანეთში და ამ თემებზე საერთოდ არ ვლაპარაკობდით. ვინც მას იცნობს, ყველას ძალიან უყვარს. ვისაც თუნდაც ორწუთიანი შეხება ჰქონია, ისინიც ამას ამბობენ. მის წინააღმდეგ შავი პიარია აგორებული და ვინც არ იცნობს, სწორედ ისინი არიან ამას აყოლილი. სოციალურ ქსელებში ადამიანებს ვეკითხები ხოლმე, ასე რომ ამბობთ, კონკრეტულად თქვენ დაგიშავათ რამე–მეთქი. მპასუხობენ, მე – არა, მაგრამ ასე და ასე ამბობენო. ბაჩომაც თქვა ჟურნალისტთან, ჩემ წინააღმდეგ იმდენად ბინძური ჭორი აგორდა, რომ, მგონი, მეც დავიჯერე ეს ყველაფერიო. ჩემი აზრით, მისი ერთადერთი შეცდომა ის იყო, მედიასთან არ თანამშრომლობდა და ჩაკეტილი იყო. თვლიდა, რომ მას რეკლამა არ სჭირდებოდა.
– ანი, მხოლოდ რეკლამაზე არ არის საუბარი. მე, როგორც ერთ რიგით ჟურნალისტს, წლებია არც ერთ სახელმწიფო უწყების წარმომადგენელთან საუბრის საშუალება არ მქონია. შეუძლებელი იყო მათთან დაკავშირებაც კი, არამცთუ რაიმე კითხვაზე პასუხის მიღება. ჩაკეტილი იყო მთელი სისტემა, რომლის შექმნაშიც თქვენს მეუღლესაც დიდი წვლილი მიუძღვის. ესე იგი რაღაც ძალიან დიდი და ბევრი ჰქონდათ დასამალი?
– გეთანხმებით, რომ ასე იყო, რაც ძალიან ცუდია. სხვაზე ვერ გეტყვით, მაგრამ ბაჩო ამბობდა, რომ მედიისთვის არ ეცალა. ოჯახისთვის არ ეცალა და ჟურნალისტთან სალაპარაკოდ თუ გადაცემაში მისასვლელად, მით უმეტეს, ვერ იცლიდა. ჯარისკაცის ფორმით, ჩექმით დადიოდა, ხან ავღანეთში იყო და ხან – სად. ჯარისკაცებთან ერთად სუნთქავდა, მათთან ერთად ჭამდა და მათთან ერთად ეძინა.
– და მაინც, როცა გესმოდათ გირგვლიანების, რობაქიძის თუ სხვათა გახმაურებული საქმეების შესახებ, მეუღლეს არ ეკითხებოდით, რაში იყო საქმე?
– ძალიან ვწუხვარ თითოეული პიროვნების გარდაცვალების გამო და ვიზიარებ მათ მწუხარებას. გირგვლიანების საქმეს რაც შეეხება, ჩემს მაზლზეა საუბარი და არა – ბაჩოზე. სასამართლომ გამოუტანა იმ ადამიანებს განაჩენი, რომელიც მოიხადეს კიდეც. ესეც შავი პიარის შედეგი იყო, რომ მაინცდამაინც ახალაიებს ასახელებდნენ. კარგად იყენებდნენ იმ ფაქტს, რომ ახალაიები მედიასთან არ თანამშრომლობდნენ და პასუხს არავის სცემდნენ. ახალაიები მონსტრებად ჰყავდათ წარმოჩენილი. შიში ახლა დავინახე, რა არის. ადამიანები ჩემთან რეკავენ და მეუბნებიან, არავინ გაიგოს, ისე შემხვდი აქ თუ იქო. სამხედროები მიყვებიან, რამხელა ზეწოლის ქვეშ არიან. ზოგი სამხედრო მოსამსახურე თვითონ მოდის, ზოგის მეუღლეს ვხვდები ჩუმად სხვადასხვა ადგილებში. მათ ემუქრებიან დაჭერებით, შვილებით და აიძულებენ, თქვან, რომ ბაჩო ახალაიამ აწამა, სცემა თუ სხვა რამ გაუკეთა.
ჩემი მეუღლე ახლა ოთხი ურთიერთსაწინააღმდეგო ჩვენების საფუძველზეა დაკავებული. ორმა მოწმემ დატოვა საქართველო და თქვა, რომ მათი ჩვენება ზეწოლის შედეგად იქნა მოპოვებული. ადრე ზოგადად სუფევდა შიში, მაგრამ მე უამრავი ახლობელი და სანაცნობო წრე მყავს, რომლებზეც არანაირი ზეწოლა არ განხორციელებულა. მაშინაც არსებობდნენ არასამთავრობო თუ უფლებადამცველი ორგანიზაციები და მათ უნდა ეთქვათ ამის შესახებ. ახლა ხმას არავინ იღებს, რადგან ხალხი დაშინებულია. ერთი ადვოკატიც კი არ დაგვკავშირებია და არ უთქვამს, მომეცით თქვენი საქმე და შევისწავლიო. ამ დროს კი ხმამაღლა ვყვირით, რომ უამრავი დარღვევაა ბაჩოს თუ სხვების საქმეში.
– ვერ გეტყვით, ახლა რამდენად ზუსტია თქვენი ინფორმაცია დაშინება–დაშანტაჟებასთან დაკავშირებით, მაგრამ ადრე რომ საშინელი ზეწოლა იყო და მუქარებს ასრულებდნენ კიდეც, ეს ახალი არც თქვენთვის უნდა იყოს. რა იცით ციხეში მიმდინარე წამებების შესახებ?
– ცოცხის კადრები ჩემთვის ამაზრზენი იყო. ეს ბაჩოსთვისაც შოკი იყო.
– ერთად უყურეთ?
– არა, მაგრამ, როცა მოვიდა, შოკირებული იყო.
– თქვენს ადგილას ალბათ ყველა ცოლი ქმარს ჰკითხავდა, ასეთი რამ რატომ ხდებოდა იქ, სადაც ის იყო უფროსი.
– იცით, როცა ეს კადრები ვნახე, შოკში ჩავვარდი, როგორ შეიძლება 21–ე საუკუნეში ასეთი რამ ხდებოდეს–მეთქი. ვერც კი წარმოვიდგინე, რომ ამ ყველაფერს ბაჩოსთან გააიგივებდნენ. 4 წელია ამ სისტემიდან წამოსული იყო და 24 საათი ჯარში იყო. როცა ჩემმა მეუღლემ აიღო პოლიტიკური პასუხისმგებლობა, რადგან სწორედ მისი ხსენება დაიწყეს, ამან მეორედ ჩამაგდო შოკში. ვერ მივხვდი, რა შუაში იყო ბაჩო ახალაია ამ ყველაფერთან. თვითონაც ამბობდა, როგორ შეიძლება ქვეყანაში ასეთი რამ ხდებოდესო. მერე გაირკვა, რომ ცოცხის კადრები დადგმული იყო.
– ჯერ ეს არ დამტკიცებულა, მაგრამ ე.წ. კარანტინის დაშლის კადრებს ვერსად გავექცევით.
– დიახ, მაგრამ, როცა ადამიანები აპროტესტებდნენ ციხის ამბებს, რატომ არ მიიყვანეს საქმე ბოლომდე?! რატომ არ ითხოვენ გამოძიებას? როგორც ვიცი, ექსპერტიზა ჩატარდა და უარყვეს ამ კადრების ნამდვილობა. ველოდები ამ ყველაფრის გამოძიებას, ისევე როგორც – 9 თვის ბავშვის მკვლელობისას. იმ ღამეს ჩემი შვილი ხელიდან არ გამიშვია. ისეთ შოკში ვიყავი, მთელი ღამე ვუყურებდი, ბავშვი ხომ სუნთქავს–მეთქი. ამაზე პოლიტიკური ქულები დაიწერეს პოლიტიკოსებმა და დღეს არავინ ითხოვს ამის გამოძიებას.
– როგორი პიროვნებაა თქვენი ქმარი – მშვიდი თუ ფეთქებადი?
– ბაჩო ძალიან მშვიდი და სამართლიანი ადამიანია. მისი ყოფილი თანამშრომლებისგანაც ვიცი, რომ, როცა ბაჩო დაინიშნა, მისი ეშინოდათ. რომ გაიცნეს და ბაჩომ გასაუბრება ჩაუტარა, აღფრთოვანებულები გამოსულან იქიდან. აბსოლუტურად შეცვლიათ აზრი. ახლაც, ვინც მასთან ციხეში შედის, სხვანაირი ჰგონია და სხვა შთაბეჭდილებით ბრუნდება უკან. მონიტორინგის ჯგუფების წარმომადგენლები საათობით ესაუბრებიან, იმდენად სასიამოვნოა მასთან ლაპარაკი. მომნუსხველი, განათლებული ადამიანია. ბაჩო მკაცრია, მაგრამ არა – უსამართლოდ. სიმკაცრეში, იცით, რას ვგულისხმობ? მომთხოვნია, როგორც სამსახურში, ისე ოჯახში.
– ოჯახში რას ითხოვდა?
– ისეთს არაფერს. სადილი რატომ არ არისო, ასეთ რამეს არასოდეს იტყოდა. ყველანაირი წვრილმანი კარგად უნდა ყოფილიყო გაკეთებული. თანამშრომლები ამბობენ, რომ, როცა ბაჩოსთან შედიოდნენ, ყოველთვის კარგად უნდა ყოფილიყვნენ მომზადებული, რადგან ზერელედ არაფერს უდგებოდა და ყველაფერი სიღრმისეულად აინტერესებდა. ასეთ სტრუქტურებში მუშაობდა და გაღიმებული სახით ნამდვილად არ ივლიდა.
– ქმარზე საოცრად შეყვარებული ქალის შთაბეჭდილებას ტოვებთ, მაგრამ შეგიძლიათ გულწრფელად მითხრათ თქვენთვის, როგორც ქალისთვის, როგორც ცოლისთვის, რა ნაკლი აქვს ბაჩო ახალაიას?
– ჩემს მეუღლეზე ძალიან ვარ შეყვარებული და ეს ყველამ კარგად იცის. უხერხულია ჩემგან ამის თქმა, მაგრამ ბაჩოს ნაკლი არ აქვს. ყველა, ვინც მე და ჩემს ოჯახს გვიცნობს, ამბობს, რომ ის ადამიანი, ვინც მე მიყვარს, არ შეიძლება ცუდი იყოს. ძნელია საზოგადოება დავაჯერო და 180 გრადუსით შევუტრიალო აზრი ბაჩოზე, მაგრამ იმედი მაქვს, რომ დრო გაარკვევს ყველაფერს.
– როცა არჩევნების შემდეგ ბაჩო საქართველოდან წავიდა, თქვენც წახვედით მასთან ერთად?
– არა, არ წავყოლილვარ, რადგან ბავშვი ბუნებრივ კვებაზე მყავს და მასზე ვარ მიბმული. მაშინ ბაჩომ სახლში გამოიარა და თქვა, დროებით უნდა გავერიდო აქაურობას, დაძაბულობაა, რაღაცეებს მაბრალებენ და ქვეყნიდან უნდა გავიდეო. ზუსტად ერთი თვის მერე დაბრუნდა. იმ დღეს არ მქონდა საშუალება, რომ მარტოს გავსაუბრებოდი, რადგან მეგობრები, ნათესავები იყვნენ ჩვენთან. მეორე დღეს ყველა ჟურნალისტთან აპირებდა დალაპარაკებას, ყველა გადაცემაში უნდოდა მისვლა, რომ პასუხი გაეცა ყველა კითხვაზე. ამისთვის ჩამოვიდა, მაგრამ არ დასცალდა, რადგან ამ ხელისუფლებას რაღაცის შიში აქვს და არ აწყობთ, ბაჩომ რამე თქვას. ჟურნალისტებს მასთან კითხვების შეგზავნა უნდოდათ, მაგრამ ვერ მოახერხეს. მე, კანონით, არ მაქვს მისი ნახვის უფლება მანამ, სანამ წინასწარი გამოძიება მიმდინარეობს.
– ღამე რომ მშვიდად გძინავთ, ეს ბაჩოს დამსახურებააო, უთხარით ცოტა ხნის წინ ერთ–ერთი ტელეკომპანიის წარმომადგენელს.
– დიახ, ასეა, რადგან ალბათ გახსოვთ ის ქურდული მენტალიტეტი, რომელიც საზოგადოებაში იყო გამეფებული. ციხიდან იმართებოდა მთელი ქვეყანა. ამ ქურდული მენტალიტეტის მოსპობა უკავშირდება ბაჩო ახალაიას სახელს.
– ალბათ ყველასთვის წარმოუდგენელია, როგორც თქვენ ამბობთ, ქურდული მენტალიტეტის მოსპობა წამებისა და დაშინების გარეშე. თქვენ სხვაგვარად გგონიათ?
– მაგდენი რომ ვიცოდე, მაშინ მე გავაკეთებდი მაგას. ვიცი, ძნელია დაჯერება, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, ბაჩოს კანონი არ დაურღვევია და ყველაფერს დიდი შრომის შედეგად მიაღწია. თავისი ახალგაზრდული წლები ამ საქმეს შესწირა. ეს არის ადამიანი, რომელსაც უყვარს მეგობრებთან, ოჯახთან ერთად ყოფნა, გართობაც უნდა, მაგრამ ეს ყველაფერი გვერდით გადადო. ბაჩოს კანონი არასოდეს დაურღვევია! ქალბატონმა წულუკიანმა თქვა, ახალაია მონსტრიაო. ეს დიდი, პირდაპირი ზეწოლაა სასამართლოზე და უდანაშაულობის პრეზუმფციის დარღვევა.
– ბევრი ადამიანია, ვინც პირადად ბაჩოს ადებს ხელს, რომ მის წამებაში მონაწილეობდა.
– სამხედროებზე ახორციელებენ ზეწოლას, პატიმარზე ამის განხორციელებას რაღა უნდა?! როცა ადამიანი დაპატიმრებულია, ადვილია მასზე ზეგავლენის მოხდენა და ჩვენების მიღება. მე პატიმრების ჩვენება არ მინახავს, მაგრამ ის ოთხი ჯარისკაცი დეზერტირია. მათ არ შეასრულეს თავიანთი მოვალეობა. ისინი განაწყენებული, სამსახურიდან გაშვებული ადამიანები არიან.
– ამას წინათ შალვა რამიშვილმა თქვა, ბაჩო ჩემთან საკანში რომ შემოდიოდა, ოცი წუთის განმავლობაში 10 ჭიქა ყავას სვამდაო.
– კი, ასე იყო. ბაჩო ბევრ ყავას სვამს და ბევრ სიგარეტს ეწევა, რადგან ჭამას ხშირად ვერ ახერხებდა. სულ ვნერვიულობდი ამის გამო. ეს წლები ფაქტობრივად არ ეძინა და ყავა აფხიზლებდა, ეხმარებოდა.
– როგორი საჩუქრები გახსოვთ ქმრისგან?
– ხშირად მიგზავნიდა ვარდებს. თვითონ რომ ვერ ახერხებდა, სხვას ატანდა. ძვირფასი საჩუქრები, რა თქმა უნდა, არ უჩუქებია.
– რატომ, საშუალება არ ჰქონდა?
– არჩევნების წინა პერიოდში ინტერნეტში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ბაჩო ახალაიას წყნეთში აქვს სასახლე, რომელზეც ოქროს ასოებით არის ამოტვიფრული "დ" და "ბ" ანუ დათა და ბაჩო. ასეთი რამეები ჩემთვის ნაცნობია, რადგან ზუსტად ასეთ რაღაცეებს ედავებოდნენ მამაჩემს. ჯონდი ბაღათურიამ გადაიღო ერთხელ ვიღაცის სახლი და ამტკიცებდა, რომ თამაზ ნადარეიშვილის იყო და თან, ვითომ მიწისქვეშ კიდევ ერთი ამდენი შენობა ჰქონდა. ქართველი ხალხი ჭორებით საზრდოობს. მე, ბაჩო და ჩვენი შვილი ვცხოვრობთ ნუცუბიძის ბოლოში, გვაქვს სამოთახიანი ბინა. არანაირი აგარაკი და მანქანა არ გვაქვს საკუთრებაში. წყნეთში დათას მეუღლის მამის სახლია. ერთი წელია, რაც დათამ ცოლი მოიყვანა. ალბათ დათა დაინახეს იმ სახლიდან გამოსული. დათას და ბაჩოს ხშირად ურევენ ერთმანეთში და აქედან აგორდა ეს ჭორი. ბაჩო ჩვეულებრივი ადამიანია, რომელსაც განცდები აქვს, ისიც ნერვიულობს, იღლება. მასაც ჰყავს ოჯახი და მეგობრები. მიმძიმს ამ ყველაფრის ატანა, მაგრამ, ეტყობა, ჩემი ხვედრია, რომ ბავშვობიდან ასე ვარ.
– ალბათ გსმენიათ, რომ ამბობენ, ლაფანყურში ჩატარებული სპეცოპერაციის გამო ახალაია ჩეჩნურ შურისძიებას ვერ გადაურჩებაო.
– დიახ, მსმენია, მაგრამ ჩვენ აქ ვართ, არსად გავქცეულვართ, არც დაცვა გვყავს და ჩვენ არავინ დაგვმუქრებია. ეგ რომ სიმართლე იყოს, რაღაცას ალბათ აქამდეც ვიგრძნობდი.
– ამ მუქარაზე ქმართან არ გისაუბრიათ?
– იმდენად ცოტახანს ვხედავდი, რომ ყოფით პრობლემებზე და ბავშვთან დაკავშირებით ველაპარაკებოდი. როცა მოდიოდა და ბავშვს ეძინა, აღვიძებდა, რომ კესოსთან ურთიერთობა ჰქონოდა და ერთი ან რამდენიმე საათი მასთან გაეტარებინა. ახლაც, რომ ჩამოვიდა, ისე ჩაეხუტა კესო მამას, თვალზე ცრემლები მომადგა. ძალიან მოსიყვარულე და თბილი მამაა. ამბობდნენ, რომ რომელიღაც ქვეყანამ თავშესაფარი არ მისცა ბაჩოს. აქამდე ამბობდნენ, ბრაზილიაში გაიქცა, ორი მილიონი წაიღოო. თავდაცვის სამინისტროს მილიონებზე იყო ლაპარაკი. ახლა, როცა დააპატიმრეს, ამართლებენ თავიანთ ნაბოდვარს და ამბობენ, აქ უფრო უსაფრთხოდ გრძნობს თავს და იმიტომ ჩამოვიდაო.
– ბაჩომდე თქვენ უკვე იყავით გათხოვილი, ბაჩოსაც ჰქონდა პირველი ოჯახი. როცა ბაჩო გაიცანით, ორივე ჯერ კიდევ იყავით ქორწინებაში?
– მე ქმართან გაშორებული ვიყავი. 2003 წელს სასამართლოთი განვქორწინდით. უფროსი შვილი მყავს, 13 წლის მარიამ კერესელიძე. როცა ბაჩო გავიცანი, მეუღლე ჰყავდა, მაგრამ, როცა ჩვენ სერიოზული ურთიერთობა დავიწყეთ, უკვე განქორწინებული იყო. მათი დაშორების მიზეზი მე არ ვყოფილვარ, რადგან მაშინ ბაჩოს უკვე ჰქონდა გადაწყვეტილება მაგ საკითხთან დაკავშირებით და მე არაფერ შუაში ვარ. ბაჩოს პირველი ქორწინებიდან ერთი შვილი ჰყავს – მაქსი ახალაია. ძალიან საყვარელი ბიჭია. საოცრად ჰგავს ბაჩოს და მაგარი ბავშვია. ახლა გერმანიაში ცხოვრობს, რადგან მისი დედა გერმანიის მოქალაქეა, ქართველი არ არის. ბაჩოს მაქსისთან კავშირი სულ ჰქონდა. როცა მოუწევდა საზღვარგარეთ წასვლა ოფიციალურ შეხვედრებზე, ყოველთვის ცდილობდა, შვილი ენახა. სატელეფონო კავშირიც მუდმივად აქვთ.
ჩემი მარიამი გიჟდება ბაჩოზე, საოცარი ურთიერთობა აქვთ. ჩემი ოჯახის ყველა წევრი გიჟდება ჩემი ქმრის სითბოზე, მის გულისხმიერებაზე, მის ყურადღებაზე. გული მწყდება, რომ მამაჩემმა ბაჩოს გაცნობა ვერ მოასწრო. დარწმუნებული ვარ, მისით ძალიან იამაყებდა. 83 წლის ბებია მყავს, რომელიც ყოველდღე ლოცულობს ჩემი ქმრისთვის.
– თქვენს დედამთილზე ამბობენ, რომ ციხის კადრებთან დაკავშირებული სკანდალის შემდეგ ფსიქიკური პრობლემები აქვს .
– ესეც ბინძური ჭორია. ბაჩო ახალაიას დედა უკეთილშობილესი ადამიანია. აბსურდია, რომ დაწერეს, სკოლაში მუშაობს და იქ სასწრაფოები და პოლიციელები დადიანო. ჩემი დედამთილი უკვე მრავალი წელია აღარ მუშაობს და ჯანმრთელია. ყველა ჯანმრთელად ვართ და მტრის ჯინაზე ასე ვიქნებით. არსად წამსვლელები ვართ არც მე და არც ბაჩო. გვინდა, აქ ვიცხოვროთ ჩვენც და ჩვენმა შვილებმაც. გუნავა ბაჩოს მეგობარი და ჩვენი შვილის ნათლიაა. სწორედ იმიტომ ჩაუდეს მას ნარკოტიკი და ჟანგიანი იარაღი. საშინელი უსამართლობის განცდა მაქვს. იცით, რამდენი ადამიანი მიკავშირდება და მეუბნება, რომ არა თქვენი მეუღლე, ჩემი შვილი მოკვდებოდა, ჩემს შვილს ოპერაციას ვერ გავუკეთებდი, ბაჩო რომ არ დამხმარებოდაო? სადისტი და მწამებელი ნამდვილად არ არის ბუნებით. დარწმუნებული ვარ, რომ რასაც აბრალებენ, არაფერი დაუმტკიცდება.
რუსუდან ადვაძე