მამუკა ჩარკვიანი: "ლომი უნდა იყო, თავისუფლება რომ მოიპოვო!"
2 948 ნახვა
"ჩამოთოვა ისევ იისფერი მთები"... ახალი წლის ღამეს მამუკა ჩარკვიანის ამ სიმღერას ვუსმენდი და თოვლს ვნატრობდი. ბუნებას თუ არ უნდა, სიმღერა თოვლს ვერ მოიყვანსო, - მითხრა შობის წინ, ინტერვიუსთვის რომ შევხვდი, თან დამამშვიდა, - რადგან ყინავს, აუცილებლად მოთოვს, აქაურობა რომ დაათბოს, ადამიანების გულები რომ გაათბოსო. დავუჯერე. მგონია, ძველით ახალ წელს, მამუკა ჩარკვიანთან ეს ინტერვიუ რომ დაიბეჭდება, ძალიან ლამაზად მოთოვს და ყველა სევდას წაიღებს... მამუკას შინ ვეწვიე და დიდხანს ვისაუბრეთ. გიტარაზე ახალი სიმღერაც შემისრულა - "გრანადის ახლოს და მზესთან ახლოს იყო პოეტი გარსია ლორკა"... 24 დეკემბრის სოლო კონცერტის შემდეგ განსაკუთრებულად ხალისიანი, თავდაჯერებული და სიმღერას მოწყურებული მეჩვენა. ალბათ, საკმაოდ დიდი სულიერი ჭიდილი დასძლია, ფორმაში რომ ყოფილიყო და კონცერტი გაემართა.
- რამდენიმე თვის წინ "ყველა სიახლის" ფურცლებიდან დაგვპირდით, აღარ დავლევ, ბევრს ვიმუშავებ და კონცერტს აუცილებლად ჩავატარებო. სიტყვა შეასრულეთ - არ ყოფილხართ უპრინციპო კაცი.
- ასე გამოდის (იღიმის). იმ კონცერტზე 25 სიმღერა შევასრულე ცოცხლად, 2 საათსა და 10 წუთს ვიდექი სცენაზე და წამყვანიც მე ვიყავი. პროგრამა რომ დავასრულე და ხალხი დაიშალა, დარჩენილი სტუმრებისთვის გიტარის თანხლებით რუსული რომანსებიც ვიმღერე. ეგაა, კომერციული კონცერტი იყო და ბევრმა ვერ მოახერხა ძვირად ღირებული ბილეთების შეძენა. ამიტომ კვლავ თქვენი გაზეთის ფურცლებიდან გპირდებით, რომ კიდევ უფრო კარგად მოვემზადები, ახალ სიმღერებსაც დავამატებ და მაისში ფილარმონიაში გავმართავ კონცერტს.
- მოუთმენლად დაგელოდებით. მანამდე კი... როგორ შეხვდით ახალ 2013 წელს?
- ცოტა მძიმედ შევხვდი. კონცერტმა ძალიან გადამღალა, ემოციურ ფონზე წონაც კი დავიკელი - ამდენი სიმღერის ცოცხლად მღერა იოლი არ არის. ვერც ძველებურად ვიყავი "ხმაზე". ვოკალზე არც მაქვს დიდი პრეტენზია, მე ხომ ავტორი-შემსრულებელი ვარ, თან ამას გაცივებაც დაერთო. თუმცა მაინც ყველაფერი გავაკეთე, ხალხს სიამოვნება რომ მიეღო. ძველი ჰიტებიც ვიმღერე და ახალი სიმღერებიც გავაცანი მსმენელს.
- აკი თქვა კიდეც იმ საღამოს ლაშა ღლონტმა, სიმღერა არ არის მარტო ვოკალი, სიმღერა არის მამუკა ჩარკვიანიო.
- ლაშამ ექსპრომტად დუეტში მამღერა "ჩამოთოვა ისევ"... იმ კონცერტის შემდეგ კიდევ ერთი სიმღერა დავწერე. 15-20 წელიწადია, მამაჩემის - ჯანსუღის ერთ ლექსს - "გარსია ლორკას" ვუტრიალებ და გასაღები ვერაფრით მოვუძებნე. კონცერტის შემდეგ უცებ დამიბრუნდა მუზა - "ჩამომიჯდა" და იდეაც მომაწოდა. ძალიან საინტერესო ლექსია და მომინდა, მუსიკით მეთქვა. საერთოდ, ჩემი მთელი შემოქმედება ჯანსუღ ჩარკვიანის ამღერებული პოეზიაა. ბოდიშს კი ვიხდი, მამაზე ასე რომ ვლაპარაკობ, მაგრამ წლების განმავლობაში დავრწმუნდი, რომ ის დიდი პოეტია და ამიტომაც ვეღარ მოვცილდი. და არა მარტო მე...
- მამუკა, ახალი წლის ჯადოსნურობის გჯერათ?
- არაფერი ჯადოსნური ახალ წელში არ არის, თუკი ვიფიქრებთ, რომ ერთი წელიწადი გვაკლდება იქამდე, ვიდრე ამ ქვეყნიდან წავალთ. მაგრამ ასე არ უნდა შეხედო. მე სიხარულით ვუყურებ ახალი წლის ღამეს. 2013 წელს მე და ჩემი მეუღლე - ირმა რესტორან "სენატში" შევხვდით. მიმიწვიეს და 4 სიმღერა შევასრულე. წამოსვლას ვაპირებდით,
უცნობმა ახალგაზრდა კაცმა მორიდებით რომ მთხოვა, ოცნი ვართ აქ, ახლობლები და გთხოვთ, კიდევ ერთი სიმღერა გვიმღერეთო. ოცმა კაცმა შემომარტყა წრე და მეც ვუმღერე... ხუთი სიმღერა. სცენიდან აღარ ჩამოვდიოდი, არადა, ხომ გახსოვთ, რამხელა ჩავარდნა მქონდა?!
- საახალწლოდ არ დაგილევიათ?
- არა. რადგან ვთქვი, აღარც დავლიე. ამ ნახევარი წლის განმავლობაში ემოციას რომ ავყოლოდი და დამელია, იმ კონცერტს ვერ ჩავატარებდი. ცუდად თუ კარგად, 25 სიმღერა ვიმღერე და იმ საღამოს შეფასება ყველას შეუძლია, თუკი ინტერნეტში მოძებნის ჩემს კონცერტს... სხვათა შორის, უწინ არასდროს დამითვლია დღეები და საქმეები. ახლა კი ვაჯამებ და მივხვდი, რომ ძალიან ბევრი დრო დავკარგე, მაგრამ... იცი, რა? ეს ჩემი ცხოვრებაა. სხვას შეიძლება მეტი დრო აქვს დახარჯული იმისთვის, რომ ყოფილიყო ის, რა სახელისა და გვარისაც არის, მაგრამ არ გამოუვიდა. მე ნაკლები დრო დავხარჯე, მაგრამ მაინც გამომივიდა. მახსენდება გალაკტიონის სიტყვები: "ნიჭი, ძამიკო, ნიჭი" და ამით საკუთარი თავისთვის ერთადერთ გამართლებას ვპოულობ. რასაკვირველია, მეტი რომ მეშრომა, მეტს მივაღწევდი, თუმცა მაინც ბევრს მივაღწიე. ხედავთ, აქვე, კედელზე ჩამოკიდებულ ჩემს წარმატებებს? - "ოქროს დისკი", ქართველი მორაგბეების ავტოგრაფებიანი ბურთი, მსოფლიოს ჩემპიონატზე წასვლის წინ რომ გამომიგზავნეს, "თსუ-ს ასპირანტთა კავშირის საპატიო წევრის" დიპლომი და ა.შ. "ღირსების ორდენი" ბევრს აქვს, უნივერსიტეტის საპატიო წევრობა კი - ძალიან ცოტას. ეს უკანასკნელი მეტ ღირსებად მიმაჩნია
- საქართველოს ახალი ხელისუფლება ჰყავს და თქვენც გამოჩნდით ესტრადაზე. თქვენი კონცერტის ჩატარება ამ ცვლილებასთან არის დაკავშირებული? და საერთოდაც, რა აზრის ხართ ახალ ხელისუფლებაზე?
- კონცერტს, რაკი ძალიან მოვინდომე, მაინც ჩავატარებდი, ცვლილება კი მომწონს. არასტაბილურ ქვეყანაში ცვლილება ხშირად უნდა ხდებოდეს, ვიდრე სრულ დემოკრატიასა და სიტყვის თავისუფლებას მივაღწევთ. თავისუფლება ლომთა ხვედრიაო, - ჯანსუღ ჩარკვიანმა ბრძანა და მე სიმღერად ვაქციე. პირობითად, ლომი უნდა იყო, თავისუფლება რომ მოიპოვო და თავისუფლება "გიჟი თავისუფალიას" სულაც არ ნიშნავს. ურთიერთობის ფორმები უნდა შეიცვალოს ამ ქვეყანაში, ტყუილების ლაპარაკი უნდა შეწყდეს. თანაც რა უნიჭოდ იტყუებოდა ის მთავრობა. ახალი რას იზამს, ჯერ არ ვიცი. ცოტა დროა გასული და ერთი წელი მაინც ხომ უნდა ვაცადოთ? იმის იმედიც მაქვს, რომ ესენი თუნდაც მომღერალს აღარ ამოიჩემებენ. ამღერე რა ხალხს, დაახატვინე, დააწერინე, მუზას მაინც ნუ დაუფრთხობ! გადაუხადე ცოტა მეტი, კარტოფილსა და ხახვზე რომ არ იფიქროს. სიცილი უნდა იყოს მეტი. მაქვს თუ არ მაქვს ფული, მთელი ცხოვრება ვიცინი. თუ მაქვს, დახარჯვა არ მიჭირს. ქართველ ერს ვუსურვებ, ბევრი ფული და ჯანმრთელობა ჰქონდეს ახალ 2013 წელს და კიდევ მრავალ წელიწადს. ქუჩაში ადამიანები რომ მხვდებიან, მიღიმიან. მინდა, ყველას გაუღიმონ. ზოგიერთს რიცხვი "13" თარსად მიაჩნია, არადა, "13" ფანტასტიკური რიცხვია და უნდა მოვეფეროთ: "ცამეტი წლის ხარ და შენი ტყვეა ჭაღარა გულის ზმანება ავი"... (კითხულობს გალაკტიონის ლექსს, ამასობაში მამუკას ვაჟი - უმცროსი ჯანსუღი, 16 წლის ჯაკო ჩარკვიანი გვიერთდება და ახალ წელს მილოცავს. მაღალი ჩარკვიანიაო, - მამუკა მაცნობს, მე კი ჯაკოს მამაზე საუბარს ვთხოვ - ი.ხ.).
ჯაკო ჩარკვიანი:
- მამას ცხოვრებისა და შემოქმედების სახალხოდ შეფასება არ მიყვარს. ჩვენ ორმა ვიცით, მე რას ვფიქრობ, ხოლო მაგარი რომ არის, ყველამ იცის. შინაც ვუყურებდი, როგორ ემზადებოდა კონცერტისთვის და იმ საღამოსაც მოვუსმინე... იცით, რას ვიტყვი? მამას პრობლემები ჰქონდა და ყველაფერი გადაიტანა. მამუკა მართლა ჯადოქარია!... ოღონდ გული მწყდება, რომ პრობლემები თვითონვე შეიქმნა და მერე ძალა არ ეყო თავის გადასარჩენად. არადა, პირველი იქნებოდა, თუმცა... არ მინდოდა მეთქვა, მაგრამ ჩემთვის ახლაც პირველია! ეგაა, სხვაგვარად რომ ეცხოვრა ახალგაზრდობაში, მაგარ ხმაზე იმღერებდა, თორემ დღესაც რომ იმღერებს, ხვალაც და სულ რომ იმღერებს, ეს ვიცი. სხვათა შორის, მეუბნება ხოლმე, გიტარაზე დაკვრას გასწავლი, ერთად ვიმღეროთო, უკეთესმა ვინ უნდა მასწავლოს, მაგრამ ხან ძალიან მინდა, ხან მეზარება...
მამუკა: - ერთ მშვენიერ დღეს ჯაკოსთან შევდივარ ოთახში და ვხედავ, აუღია ჩემი გიტარა და ოთხი აკორდით, რომელიც ვასწავლე, უკრავს. არც მე შევიმჩნიე რამე, არც მან და უხმოდ გამოვედი ოთახიდან, მაგრამ გამიხარდა, რომ უსწავლია. ახლა კიდევ 4-ს ვასწავლი, მერე სხვა 4-ს და სუფრასთან სიმღერას კი შეძლებს. არ ვიცი, რა გზას დაადგება ცხოვრებაში, მაგრამ რაღაცას ჩარკვიანულს მაინც გამოურევს, ასე რომ... "გავაზაფხულებთ, რაც იქცა თოვლად, შევცვლით ქვეყანას და ისევ მოვალთ"...
- რამდენიმე თვის წინ "ყველა სიახლის" ფურცლებიდან დაგვპირდით, აღარ დავლევ, ბევრს ვიმუშავებ და კონცერტს აუცილებლად ჩავატარებო. სიტყვა შეასრულეთ - არ ყოფილხართ უპრინციპო კაცი.
- ასე გამოდის (იღიმის). იმ კონცერტზე 25 სიმღერა შევასრულე ცოცხლად, 2 საათსა და 10 წუთს ვიდექი სცენაზე და წამყვანიც მე ვიყავი. პროგრამა რომ დავასრულე და ხალხი დაიშალა, დარჩენილი სტუმრებისთვის გიტარის თანხლებით რუსული რომანსებიც ვიმღერე. ეგაა, კომერციული კონცერტი იყო და ბევრმა ვერ მოახერხა ძვირად ღირებული ბილეთების შეძენა. ამიტომ კვლავ თქვენი გაზეთის ფურცლებიდან გპირდებით, რომ კიდევ უფრო კარგად მოვემზადები, ახალ სიმღერებსაც დავამატებ და მაისში ფილარმონიაში გავმართავ კონცერტს.
- მოუთმენლად დაგელოდებით. მანამდე კი... როგორ შეხვდით ახალ 2013 წელს?
- ცოტა მძიმედ შევხვდი. კონცერტმა ძალიან გადამღალა, ემოციურ ფონზე წონაც კი დავიკელი - ამდენი სიმღერის ცოცხლად მღერა იოლი არ არის. ვერც ძველებურად ვიყავი "ხმაზე". ვოკალზე არც მაქვს დიდი პრეტენზია, მე ხომ ავტორი-შემსრულებელი ვარ, თან ამას გაცივებაც დაერთო. თუმცა მაინც ყველაფერი გავაკეთე, ხალხს სიამოვნება რომ მიეღო. ძველი ჰიტებიც ვიმღერე და ახალი სიმღერებიც გავაცანი მსმენელს.
- აკი თქვა კიდეც იმ საღამოს ლაშა ღლონტმა, სიმღერა არ არის მარტო ვოკალი, სიმღერა არის მამუკა ჩარკვიანიო.
- ლაშამ ექსპრომტად დუეტში მამღერა "ჩამოთოვა ისევ"... იმ კონცერტის შემდეგ კიდევ ერთი სიმღერა დავწერე. 15-20 წელიწადია, მამაჩემის - ჯანსუღის ერთ ლექსს - "გარსია ლორკას" ვუტრიალებ და გასაღები ვერაფრით მოვუძებნე. კონცერტის შემდეგ უცებ დამიბრუნდა მუზა - "ჩამომიჯდა" და იდეაც მომაწოდა. ძალიან საინტერესო ლექსია და მომინდა, მუსიკით მეთქვა. საერთოდ, ჩემი მთელი შემოქმედება ჯანსუღ ჩარკვიანის ამღერებული პოეზიაა. ბოდიშს კი ვიხდი, მამაზე ასე რომ ვლაპარაკობ, მაგრამ წლების განმავლობაში დავრწმუნდი, რომ ის დიდი პოეტია და ამიტომაც ვეღარ მოვცილდი. და არა მარტო მე...
- მამუკა, ახალი წლის ჯადოსნურობის გჯერათ?
- არაფერი ჯადოსნური ახალ წელში არ არის, თუკი ვიფიქრებთ, რომ ერთი წელიწადი გვაკლდება იქამდე, ვიდრე ამ ქვეყნიდან წავალთ. მაგრამ ასე არ უნდა შეხედო. მე სიხარულით ვუყურებ ახალი წლის ღამეს. 2013 წელს მე და ჩემი მეუღლე - ირმა რესტორან "სენატში" შევხვდით. მიმიწვიეს და 4 სიმღერა შევასრულე. წამოსვლას ვაპირებდით,
უცნობმა ახალგაზრდა კაცმა მორიდებით რომ მთხოვა, ოცნი ვართ აქ, ახლობლები და გთხოვთ, კიდევ ერთი სიმღერა გვიმღერეთო. ოცმა კაცმა შემომარტყა წრე და მეც ვუმღერე... ხუთი სიმღერა. სცენიდან აღარ ჩამოვდიოდი, არადა, ხომ გახსოვთ, რამხელა ჩავარდნა მქონდა?!
- საახალწლოდ არ დაგილევიათ?
- არა. რადგან ვთქვი, აღარც დავლიე. ამ ნახევარი წლის განმავლობაში ემოციას რომ ავყოლოდი და დამელია, იმ კონცერტს ვერ ჩავატარებდი. ცუდად თუ კარგად, 25 სიმღერა ვიმღერე და იმ საღამოს შეფასება ყველას შეუძლია, თუკი ინტერნეტში მოძებნის ჩემს კონცერტს... სხვათა შორის, უწინ არასდროს დამითვლია დღეები და საქმეები. ახლა კი ვაჯამებ და მივხვდი, რომ ძალიან ბევრი დრო დავკარგე, მაგრამ... იცი, რა? ეს ჩემი ცხოვრებაა. სხვას შეიძლება მეტი დრო აქვს დახარჯული იმისთვის, რომ ყოფილიყო ის, რა სახელისა და გვარისაც არის, მაგრამ არ გამოუვიდა. მე ნაკლები დრო დავხარჯე, მაგრამ მაინც გამომივიდა. მახსენდება გალაკტიონის სიტყვები: "ნიჭი, ძამიკო, ნიჭი" და ამით საკუთარი თავისთვის ერთადერთ გამართლებას ვპოულობ. რასაკვირველია, მეტი რომ მეშრომა, მეტს მივაღწევდი, თუმცა მაინც ბევრს მივაღწიე. ხედავთ, აქვე, კედელზე ჩამოკიდებულ ჩემს წარმატებებს? - "ოქროს დისკი", ქართველი მორაგბეების ავტოგრაფებიანი ბურთი, მსოფლიოს ჩემპიონატზე წასვლის წინ რომ გამომიგზავნეს, "თსუ-ს ასპირანტთა კავშირის საპატიო წევრის" დიპლომი და ა.შ. "ღირსების ორდენი" ბევრს აქვს, უნივერსიტეტის საპატიო წევრობა კი - ძალიან ცოტას. ეს უკანასკნელი მეტ ღირსებად მიმაჩნია
- საქართველოს ახალი ხელისუფლება ჰყავს და თქვენც გამოჩნდით ესტრადაზე. თქვენი კონცერტის ჩატარება ამ ცვლილებასთან არის დაკავშირებული? და საერთოდაც, რა აზრის ხართ ახალ ხელისუფლებაზე?
- კონცერტს, რაკი ძალიან მოვინდომე, მაინც ჩავატარებდი, ცვლილება კი მომწონს. არასტაბილურ ქვეყანაში ცვლილება ხშირად უნდა ხდებოდეს, ვიდრე სრულ დემოკრატიასა და სიტყვის თავისუფლებას მივაღწევთ. თავისუფლება ლომთა ხვედრიაო, - ჯანსუღ ჩარკვიანმა ბრძანა და მე სიმღერად ვაქციე. პირობითად, ლომი უნდა იყო, თავისუფლება რომ მოიპოვო და თავისუფლება "გიჟი თავისუფალიას" სულაც არ ნიშნავს. ურთიერთობის ფორმები უნდა შეიცვალოს ამ ქვეყანაში, ტყუილების ლაპარაკი უნდა შეწყდეს. თანაც რა უნიჭოდ იტყუებოდა ის მთავრობა. ახალი რას იზამს, ჯერ არ ვიცი. ცოტა დროა გასული და ერთი წელი მაინც ხომ უნდა ვაცადოთ? იმის იმედიც მაქვს, რომ ესენი თუნდაც მომღერალს აღარ ამოიჩემებენ. ამღერე რა ხალხს, დაახატვინე, დააწერინე, მუზას მაინც ნუ დაუფრთხობ! გადაუხადე ცოტა მეტი, კარტოფილსა და ხახვზე რომ არ იფიქროს. სიცილი უნდა იყოს მეტი. მაქვს თუ არ მაქვს ფული, მთელი ცხოვრება ვიცინი. თუ მაქვს, დახარჯვა არ მიჭირს. ქართველ ერს ვუსურვებ, ბევრი ფული და ჯანმრთელობა ჰქონდეს ახალ 2013 წელს და კიდევ მრავალ წელიწადს. ქუჩაში ადამიანები რომ მხვდებიან, მიღიმიან. მინდა, ყველას გაუღიმონ. ზოგიერთს რიცხვი "13" თარსად მიაჩნია, არადა, "13" ფანტასტიკური რიცხვია და უნდა მოვეფეროთ: "ცამეტი წლის ხარ და შენი ტყვეა ჭაღარა გულის ზმანება ავი"... (კითხულობს გალაკტიონის ლექსს, ამასობაში მამუკას ვაჟი - უმცროსი ჯანსუღი, 16 წლის ჯაკო ჩარკვიანი გვიერთდება და ახალ წელს მილოცავს. მაღალი ჩარკვიანიაო, - მამუკა მაცნობს, მე კი ჯაკოს მამაზე საუბარს ვთხოვ - ი.ხ.).
ჯაკო ჩარკვიანი:
- მამას ცხოვრებისა და შემოქმედების სახალხოდ შეფასება არ მიყვარს. ჩვენ ორმა ვიცით, მე რას ვფიქრობ, ხოლო მაგარი რომ არის, ყველამ იცის. შინაც ვუყურებდი, როგორ ემზადებოდა კონცერტისთვის და იმ საღამოსაც მოვუსმინე... იცით, რას ვიტყვი? მამას პრობლემები ჰქონდა და ყველაფერი გადაიტანა. მამუკა მართლა ჯადოქარია!... ოღონდ გული მწყდება, რომ პრობლემები თვითონვე შეიქმნა და მერე ძალა არ ეყო თავის გადასარჩენად. არადა, პირველი იქნებოდა, თუმცა... არ მინდოდა მეთქვა, მაგრამ ჩემთვის ახლაც პირველია! ეგაა, სხვაგვარად რომ ეცხოვრა ახალგაზრდობაში, მაგარ ხმაზე იმღერებდა, თორემ დღესაც რომ იმღერებს, ხვალაც და სულ რომ იმღერებს, ეს ვიცი. სხვათა შორის, მეუბნება ხოლმე, გიტარაზე დაკვრას გასწავლი, ერთად ვიმღეროთო, უკეთესმა ვინ უნდა მასწავლოს, მაგრამ ხან ძალიან მინდა, ხან მეზარება...
მამუკა: - ერთ მშვენიერ დღეს ჯაკოსთან შევდივარ ოთახში და ვხედავ, აუღია ჩემი გიტარა და ოთხი აკორდით, რომელიც ვასწავლე, უკრავს. არც მე შევიმჩნიე რამე, არც მან და უხმოდ გამოვედი ოთახიდან, მაგრამ გამიხარდა, რომ უსწავლია. ახლა კიდევ 4-ს ვასწავლი, მერე სხვა 4-ს და სუფრასთან სიმღერას კი შეძლებს. არ ვიცი, რა გზას დაადგება ცხოვრებაში, მაგრამ რაღაცას ჩარკვიანულს მაინც გამოურევს, ასე რომ... "გავაზაფხულებთ, რაც იქცა თოვლად, შევცვლით ქვეყანას და ისევ მოვალთ"...