ვერტიკალური მშობიარობა: პლუსები და მინუსები
1 733 ნახვა
ბოლო წლებში ვერტიკალური მშობიარობა დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ეს სულაც არ არის ნოვაცია გინეკოლოგიაში; ვერტიკალური მშობიარობა – კარგად დავიწყებული ძველი მეთოდია, რომელიც ევროპის ბევრ ქვეყანაში, აზიასა და აფრიკაში ოდითგანვე გამოიყენებოდა.
როგორ აჩენდნენ ადრე?
სპეციალურ სავარძელზე დაწოლილი მშობიარობის ტრადიცია არც ისე დიდი ხნის წინ – სულ რაღაც 300 წლის წინ შეიქმნა. ეს არც ისე მოსახერხებელი პოზაა მშობიარობისთვის, მაგრამ ის მოსახერხებელია ექიმებისთვის მშობიარობის კონტროლისთვის. მომავალი დედა კი ასეთი მშობიარობის დროს ძალიან პასიურ როლს თამაშობს.
ძველად ქალები მუხლდაჩოქილნი მშობიარობდნენ. შემდეგ გაჩნდა განსაკუთრებული "სამშობიარო" სკამები, საიდანაც ალბათ დაიწყო ვერტიკალური მშობიარობის პრაქტიკა.
თანამედროვე სავარძელზე მშობიარობის მეთოდი საფრანგეთში გაჩნდა – იმისათვის, რომ მეფეს ფავორიტი ქალების მშობიარობისთვის თვალი ედევნებინა. შემდეგ მშობიარობის ეს მეთოდი მყარად დამკვიდრდა, რადგან ექიმები მიხვდნენ, რომ ქალისთვის დასახმარებლად ეს მოსახერხებელი პოზა იყო.
როგორ მიმდინარეობს ვერტიკალური მშობიარობა
ტკივილების დროს ქალს ატარებენ, ურჩევენ ჩაიკუზოს და ადგეს, იხტუნოს ბურთზე – ერთი სიტყვით, ყველანაირად შეუწყოს ხელი საშვილოსნოს ყელის გახსნას. ვერტიკალური მშობიარობის დროს ასევე იყენებენ მასაჟს და ღრმა სუნთქვის ტექნიკას. თუმცა ამ მეთოდის დროს გაუტკივარებას იშვიათად იყენებენ, რადგან ის მოძრაობის შეზღუდვას იწვევს.
ვერტიკალური მშობიარობის დროს ქალი ან მუხლებზე დგას, ან სპეციალურ სკამზე ზის.
ვერტიკალურად მშობიარობის ყველაზე ოპტიმალური მდგომარეობაა, როცა მშობიარე ჩვეულებრივ საწოლზე მუხლებზე დგას სახით კედლისკენ მიტრიალებული და ოდნავ წინ არის წახრილი. თუ ქალი სპეციალურ სკამზე მშობიარობს – ის სახით ექიმისკენ არის მიბრუნებული. თუ ექსტრემალური ჩარევაა საჭირო, მშობიარეს ზურგზე აწვენენ.
პლაცენტის გამოდევნის დროს ქალი მკერდზე მიხუტებული ჩვილით ზის, პლაცენტა კი სიმძიმის დაწოლით გამოიდევნება, ხოლო ყელი აქტიურად ვიწროვდება.
ვერტიკალურად მშობიარობის 7 პლუსი
კლასიკური მშობიარობისგან განსხვავებით, ვერტიკალურს რამდენიმე პლუსი აქვს:
1. ვერტიკალურად მშობიარობის დროს საშვილოსნო არ აწვება მსხვილ სისხლძარღვებს (აორტასა და ვენას), რაც ქალის სისხლის მიმოქცევას აუმჯობესებს. ეს არის ახალშობილში ჰიპოსაქციის გაჩენის პროფილაქტიკაც.
2. გარდა ამისა, საშვილოსნოს ყელის აქტიურად გახსნის გამო ვერტიკალურად მშობიარობა სწრაფად და მარტივად ხდება. განსხვავება 2-3 საათია, რაც ქალის ძალებს საგრძნობლად ზოგავს. ქალს ისე არ სტკივა, ხოლო ბავშვის თავი ნაკლებად ტრავმირდება.
3. ამასთან, მცირდება სამშობიარო ტრავმების რისკი, რადგან ნაყოფი ნელა და თანაბრად გამოდის გარეთ.
4. პლაცენტის სწრაფი გამოდევნის ხარჯზე სისხლდენა ბევრად ნაკლებია.
5. და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია – მშობიარე თავად არეგულირებს პროცესს, ეხმარება რა საკუთარ თავსა და ბავშვს.
6. ვერტიკალური მშობიარობისას ქალს შეუძლია უყუროს ბავშვის დაბადებას, რადგან მისი მდგომარეობა საშუალებას აძლევს მას, თვალი ადევნოს პატარას თავის გამოჩენას.
7. დაბადებისთანავე ქალი ხელში იყვანს პატარას და იხუტებს მკერდზე იქამდე, მანამ ჭიპლარი ფეთქავს. ჩვილი დედის მკერდზეა მიხუტებული იქამდე, სანამ ჭიპლარს არ გადაჭრიან.
ვერტიკალური მშობიარობის 3 მინუსი
1. ვერტიკალური მშობიარობა რთულია პერსონალისთვის სამედიცინო დახმარების გაწევის მხრივ და ნაყოფის მდგომარეობის გასაკონტროლებლად. ამ დროს რთულია ნაყოფის გულისცემის შემოწმება.
2. გარდა ამისა, ვერტიკალური მშობიარობა არ იძლევა ეპიდულარული ანესთეზიის საშუალებას, რადგან ის დაბლა სწევს წნევას და ფეხების მგრძნობელობას აქვეითებს.
3. ვერტიკალური მშობიარობა არ შეიძლება ყველა შემთხვევაში – ის აკრძალულია ნაადრევი მშობიარობის დროს, მშობიარის ჯანმრთელობის პრობლემების დროს, გართულებული ორსულობის ან განმეორებითი მშობიარობის დროს.
და მაინც... როგორ წარიმართება მშობიარობა, მომავალმა დედამ ექიმთან ერთად უნდა გადაწყვიტოს.
როგორ აჩენდნენ ადრე?
სპეციალურ სავარძელზე დაწოლილი მშობიარობის ტრადიცია არც ისე დიდი ხნის წინ – სულ რაღაც 300 წლის წინ შეიქმნა. ეს არც ისე მოსახერხებელი პოზაა მშობიარობისთვის, მაგრამ ის მოსახერხებელია ექიმებისთვის მშობიარობის კონტროლისთვის. მომავალი დედა კი ასეთი მშობიარობის დროს ძალიან პასიურ როლს თამაშობს.
ძველად ქალები მუხლდაჩოქილნი მშობიარობდნენ. შემდეგ გაჩნდა განსაკუთრებული "სამშობიარო" სკამები, საიდანაც ალბათ დაიწყო ვერტიკალური მშობიარობის პრაქტიკა.
თანამედროვე სავარძელზე მშობიარობის მეთოდი საფრანგეთში გაჩნდა – იმისათვის, რომ მეფეს ფავორიტი ქალების მშობიარობისთვის თვალი ედევნებინა. შემდეგ მშობიარობის ეს მეთოდი მყარად დამკვიდრდა, რადგან ექიმები მიხვდნენ, რომ ქალისთვის დასახმარებლად ეს მოსახერხებელი პოზა იყო.
როგორ მიმდინარეობს ვერტიკალური მშობიარობა
ტკივილების დროს ქალს ატარებენ, ურჩევენ ჩაიკუზოს და ადგეს, იხტუნოს ბურთზე – ერთი სიტყვით, ყველანაირად შეუწყოს ხელი საშვილოსნოს ყელის გახსნას. ვერტიკალური მშობიარობის დროს ასევე იყენებენ მასაჟს და ღრმა სუნთქვის ტექნიკას. თუმცა ამ მეთოდის დროს გაუტკივარებას იშვიათად იყენებენ, რადგან ის მოძრაობის შეზღუდვას იწვევს.
ვერტიკალური მშობიარობის დროს ქალი ან მუხლებზე დგას, ან სპეციალურ სკამზე ზის.
ვერტიკალურად მშობიარობის ყველაზე ოპტიმალური მდგომარეობაა, როცა მშობიარე ჩვეულებრივ საწოლზე მუხლებზე დგას სახით კედლისკენ მიტრიალებული და ოდნავ წინ არის წახრილი. თუ ქალი სპეციალურ სკამზე მშობიარობს – ის სახით ექიმისკენ არის მიბრუნებული. თუ ექსტრემალური ჩარევაა საჭირო, მშობიარეს ზურგზე აწვენენ.
პლაცენტის გამოდევნის დროს ქალი მკერდზე მიხუტებული ჩვილით ზის, პლაცენტა კი სიმძიმის დაწოლით გამოიდევნება, ხოლო ყელი აქტიურად ვიწროვდება.
ვერტიკალურად მშობიარობის 7 პლუსი
კლასიკური მშობიარობისგან განსხვავებით, ვერტიკალურს რამდენიმე პლუსი აქვს:
1. ვერტიკალურად მშობიარობის დროს საშვილოსნო არ აწვება მსხვილ სისხლძარღვებს (აორტასა და ვენას), რაც ქალის სისხლის მიმოქცევას აუმჯობესებს. ეს არის ახალშობილში ჰიპოსაქციის გაჩენის პროფილაქტიკაც.
2. გარდა ამისა, საშვილოსნოს ყელის აქტიურად გახსნის გამო ვერტიკალურად მშობიარობა სწრაფად და მარტივად ხდება. განსხვავება 2-3 საათია, რაც ქალის ძალებს საგრძნობლად ზოგავს. ქალს ისე არ სტკივა, ხოლო ბავშვის თავი ნაკლებად ტრავმირდება.
3. ამასთან, მცირდება სამშობიარო ტრავმების რისკი, რადგან ნაყოფი ნელა და თანაბრად გამოდის გარეთ.
4. პლაცენტის სწრაფი გამოდევნის ხარჯზე სისხლდენა ბევრად ნაკლებია.
5. და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია – მშობიარე თავად არეგულირებს პროცესს, ეხმარება რა საკუთარ თავსა და ბავშვს.
6. ვერტიკალური მშობიარობისას ქალს შეუძლია უყუროს ბავშვის დაბადებას, რადგან მისი მდგომარეობა საშუალებას აძლევს მას, თვალი ადევნოს პატარას თავის გამოჩენას.
7. დაბადებისთანავე ქალი ხელში იყვანს პატარას და იხუტებს მკერდზე იქამდე, მანამ ჭიპლარი ფეთქავს. ჩვილი დედის მკერდზეა მიხუტებული იქამდე, სანამ ჭიპლარს არ გადაჭრიან.
ვერტიკალური მშობიარობის 3 მინუსი
1. ვერტიკალური მშობიარობა რთულია პერსონალისთვის სამედიცინო დახმარების გაწევის მხრივ და ნაყოფის მდგომარეობის გასაკონტროლებლად. ამ დროს რთულია ნაყოფის გულისცემის შემოწმება.
2. გარდა ამისა, ვერტიკალური მშობიარობა არ იძლევა ეპიდულარული ანესთეზიის საშუალებას, რადგან ის დაბლა სწევს წნევას და ფეხების მგრძნობელობას აქვეითებს.
3. ვერტიკალური მშობიარობა არ შეიძლება ყველა შემთხვევაში – ის აკრძალულია ნაადრევი მშობიარობის დროს, მშობიარის ჯანმრთელობის პრობლემების დროს, გართულებული ორსულობის ან განმეორებითი მშობიარობის დროს.
და მაინც... როგორ წარიმართება მშობიარობა, მომავალმა დედამ ექიმთან ერთად უნდა გადაწყვიტოს.
