"ოცი წლის შემდეგ დავბრუნდი"

დედის ჟაკეტი

ალაგ-ალაგ გაცრეცილ, შავ ჟაკეტს, ყოველ დილით შემოვიცვამ ხოლმე. დედის ნაქონია!
დედასავით თბილი და შეუცვლელი.

ოცი წლის წინათ, სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე, დედამ თავისთან მიხმო და ახალთახალი, შავი ანგორის ჟაკეტი ბეჭებზე მომასხა: მცივანა ხარ, გაგათბობსო. მას შემდეგ მათბობს დედის ჟაკეტი და იგი ერთგვარი წყალგამყოფიც არის ჩემი ცხოვრებისა. ის მაშინ მომასხეს მხრებზე, როდესაც აფხაზეთდაკარგულს, დედაც მეცლებოდა ხელიდან. როდესაც ფერად წარსულს ჩარუხებული ფერები ცვლიდა, საკუთარი სახლის კედლებს - სხვის კარზე ყოფნა. იწყებოდა დიდი ხიზნობა!..
მას შემდეგ ოცი წელი გავიდა!

აფხაზეთის მონატრება ამ ქვეყნიდან წასული დედის მონატრებას დაემსგავსა. რაც მეტი დრო გადის, მით უფრო გენატრება და სიყვარულიც უფრო გიცხოველდება.

შეხვედრა ზღვასთან

მას შემდეგ, რაც სოხუმი დავკარგეთ, ზღვა არ მინახავს, მაგრამ მისგან შორს მყოფს, მისი სიშორე არასოდეს შემიგრძნია. ზღვიდან ამოღებულ ნიჟარასავით იგი ჩემთვის მუდმივად შიშინებს და თავისკენ მიხმობს.

ოცი წლის შემდეგ მხოლოდ ახლა, ბათუმში, შევხვდი ზღვას. სანაპიროზე დავჯექი და ჰორიზონტს გავხედე - მზე ჩადიოდა და ზღვა ისეთი მშვიდი იყო, როგორიც იქ, ჩემს აფხაზეთში, გარინდებული და ჩუმი. შებინდებამდე მასთან დავრჩი და მაშინღა მივხვდი, როგორ მომნატრებია, ნეტავ რატომ გავურბოდი მასთან შეხვედრას, ალბათ იმიტომ, რომ მეშინოდა, გულში "მივიწყებული" ტკივილი არ გამეღვიძებინა.

ბათუმელ მეგობარს შინ მივაკითხე, კარგა ხანს ვისხედით და ვმუსაიფობდით, მაგრამ ვგრძნობდი, რომ ,,ვიღაც” გარეთ მექაჩებოდა". ნამდვილად, ვიღაც” და არა, რაღაც” და ეს ვიღაც ჩემი ზღვა იყო.
გათენებისას ისევ მასთან მივედი. ნებიერად გაწოლილი ტორტმანებდა. ლოდინით დაღლილი მელოდაო, თითქოს!.. მლაშე სურნელმა ნესტოებში შემიღიტინა. გამეღიმა. ზღვის წყალი წმინდა წყალივით შევიშხეფე სახეზე... უზღვაო ქალაქიდან ჩასულს, ოკეანედ მეჩვენა ჩემი შავი ზღვა!...
არ ერქვა ამას წარსულთან შეხვედრა. განა შეიძლება წარსული უწოდო იმას, რაც მუდმივად შენშია?!

მიწის ნამცეცი

ქალაქის ერთი სასაფლაოს ფერდობზე მესაფლავეებმა მიწა გაჭრეს - ჩვეულებრივ სტანდარტულ ზომასთან შედარებით, ბევრად პატარა საფლავი.
მხარზე შემოდგმული პატარა კუბოთი აღმართზე ადიოდა ახალგაზრდა მამაკაცი. საფლავიდან ამოყრილ მიწაზე დაასვენა ჭურჭელი. სანამ მესაფლავეები თოკებს ამზადებდნენ, თავქვე დაემხო პაწაწინა კუბოს და ჩუმად აქვითინდა!.. შემდეგ მესაფლავეებს ანიშნა, დამტოვეთო და საფლავიდან ამოყრილი მიწა, მარტომ, პეშვით მიაყარა მიცვალებულს.

პატარა ბორცვად დააჩნდა ჩვილი გოგონა მიწას!.. ომიდან ოცი წლის შემდეგ თბილისში შეუღლებული აფხაზი ასტანდასა და ქართველი დათოს მშვიდობის მტრედად მოფრენილმა პატარა ასულმა დაბადებისთანავე, მყისიერად დატოვა ცისქვეშეთი, თითქოს განერიდაო ცოდვიან მიწას!...
ასტანდა დელბას ომიდან ოცი წლის შემდეგ ენგურის ჩაკეტილი ხიდი სოხუმელი ქართველის სიყვარულმა გადმოალახვინა. თბილისში რომ ჩამოვიდა, იგრძნო, რომ მასში ,,რაღაცის” რღვევა" დაიწყო. მისთვის ქართველი ხომ ტანკზე ამხედრებული მტერი იყო, ვინც 1992 წლის 14 აგვისტოს აფხაზეთში ტანკებით ,,შევიდა და მშვიდობა დაარღვია". ოჩამჩირის რაიონის სოფელ ოხურეისთან აფხაზებმა ცეცხლი გახსნეს. გამოღმა საქართველოში ამბობენ, რომ პირველებმა აფხაზებმა ისროლესო. იმ დამანგრეველი შედეგებისთვის, რაც ომმა მოიტანა, ამას მნიშვნელობა აღარა აქვს, მთავარი ის იყო, რომ... ცა დაიმსხვრა!

ასტანდა მაშინ 12 წლის იყო. ბავშვური გულისძგერით იზომებოდა მისთვის ომი! ჰაუბიცებისა და ,,გრადების" გრუხუნით აღიქვამდა ომს, ცხოვრობდა სოფელში, რომელსაც აფხაზები იცავდნენ. ძალიან ახლოს, ორ კილომეტრზე ქართველთა პოზიციები იყო. იქიდან მოდიოდა მისთვის სიკვდილი, რომელიც სახლეულს, სისხლისმიერ თუ შორეულ ნათესავებს, ძაძით მოსავდა.
სოფელი გაუკაცრიელდა. ომის შემდეგ გადამწვარი ნასახლარები ბევრმა დატოვა და ხალხმრავალ დასახლებებს მიაშურა. ასტანდას ოჯახი სოხუმში გადავიდა საცხოვრებლად. მერე იყო კომპიუტერების ვირტუალური სამყარო და ,სკაიპით" გაცნობილი ქართველი დათო, გადმოლახული ენგურის საზღვარი” და დევნილთა თავშესაფარში მიღებული აფხაზი სარძლო.

...ოცი წლის შემდეგ ენგურგამოღმა შექმნილ ქართულ-აფხაზურ ოჯახს ტკივილიანი მიწის პატარა ნამცეცი აქვს, რომელიც მათთვის გახლეჩილ საქართველოს აერთიანებს.
სვეტლანა კვიკვინია
წყარო