რო­გო­რია თე­მი­კო ჭი­ჭი­ნა­ძის წიგ­ნის თა­რო

ჩემ­თვის სა­უ­კე­თე­სო გან­ტვირ­თვა და სხვა სამ­ყა­რო­ში მოგ­ზა­უ­რო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა წიგ­ნი იყო. ეს ჩვე­ვად მექ­ცა და დღე­საც კარგ ფილმს და სხვა გა­სარ­თობს წიგ­ნის წა­კითხ­ვა მირ­ჩევ­ნი­ა, - გვითხ­რა ინ­ტერ­ვი­უს წინ რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რის მსა­ხი­ობ­მა თე­მი­კო ჭი­ჭი­ნა­ძემ, რო­მე­ლიც წიგ­ნსა და ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ზე დი­დი სი­ა­მოვ­ნე­ბით გვე­სა­უბ­რა:

- რო­გორც ყვე­ლა ბავშვს, ძა­ლი­ან მიყ­ვარ­და ზღაპ­რე­ბი. მე­რე და­ვიწყე საყ­მაწ­ვი­ლო ლი­ტე­რა­ტუ­რის კითხ­ვა და წიგ­ნის სამ­ყა­რო­ში თან­და­თან გა­და­ვეშ­ვი. მშობ­ლებს არას­დროს და­უდი­ათ წინ წიგ­ნი და არ მო­უთხ­ო­ვი­ათ, აქე­დან აქამ­დე წა­ი­კითხ­ე­ო. უბ­რა­ლოდ, თა­ვი­დან­ვე სწო­რად შე­მირ­ჩი­ეს ლი­ტე­რა­ტუ­რა და ასე ჩა­ვე­ბი ფერ­ხულ­ში. და­ვიწყე ამა თუ იმ გმი­რის ცხოვ­რე­ბით ცხოვ­რე­ბა, მათ­სა­ვით ფიქ­რი, ზოგს ვბა­ძავ­დი კი­დეც. ჩემ­თვის ყვე­ლა­ზე ძვირ­ფა­სი დრო იყო, რო­დე­საც პირ­ვე­ლად "შევ­ხვდი" მარკ ტვენს და მის გმი­რებს. სი­მარ­თლე გითხ­რათ, ჰეკ­ლბე­რი უფ­რო მომ­წონ­და, ვიდ­რე ტო­მი, რად­გან გა­ცი­ლე­ბით და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი და რო­მან­ტი­კუ­ლი­ა. ბე­კი ტეტ­ჩერ­საც ვე­ძებ­დი და სწო­რედ მა­შინ მივ­ხვდი, რომ ყვე­ლას თა­ვი­სი ბე­კი ჰყავს (ი­ღი­მის). დი­უ­მას "სა­მი მუშ­კე­ტე­რი" რომ წა­ვი­კითხ­ე, სიცხ­ემ ამი­წი­ა. გან­სა­კუთ­რე­ბით მომ­ხიბ­ლა დ'არ­ტა­ნი­ან­მა... პერ­სო­ნაჟ­თან, რო­მელ­თა­ნაც სი­ახ­ლო­ვეს გან­ვიც­დი, თავს ვა­ი­გი­ვებ და მი­სი თვა­ლით ვუ­ყუ­რებ ამა თუ იმ მოვ­ლე­ნას...

- რო­გო­რია თქვე­ნი წიგ­ნის თა­რო?
- მდი­და­რი. ყმაწ­ვი­ლო­ბი­სას წა­ვი­კითხე "და­თა თუ­თაშ­ხი­ა", - მა­ნამ­დე, ვიდ­რე ფილ­მი გა­მო­ვი­დო­და და საკ­მა­ოდ დიდ­ხანს ვი­ყა­ვი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბის ქვეშ. გა­მო­რიცხ­უ­ლი­ა, ჯე­რომ სე­ლინ­ჯე­რი არ შე­მოვ­დო ჩემს თა­რო­ზე. ვი­საც სე­ლინ­ჯე­რის "თა­მა­ში ჭვა­ვის ყა­ნა­ში" არ წა­უ­კითხ­ავს, ცხოვ­რე­ბა­ში ბევრ რა­მეს ვერ გა­ი­გებს. მგო­ნი­ა, ეს წიგ­ნი ჩემ­ზეა და­წე­რი­ლი... ყვე­ლამ უნ­და წა­ი­კითხ­ოს ეგ­ზი­უ­პე­რის "პა­ტა­რა უფ­ლის­წუ­ლი", აგ­რეთ­ვე, ყვე­ლას წა­კითხ­უ­ლი და გა­აზ­რე­ბუ­ლი უნ­და ჰქონ­დეს "ვეფ­ხის­ტყა­ო­სა­ნი". ზრდას­რუ­ლი ადა­მი­ა­ნი ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის არა მხო­ლოდ ცნო­ბილ ნა­წარ­მო­ე­ბებს, არა­მედ მის წე­რი­ლებ­საც უნ­და იც­ნობ­დეს, მსა­ხი­ო­ბებს კი სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლოდ უნ­და ჰქონ­დეთ ილი­ას მო­საზ­რე­ბე­ბი ქარ­თუ­ლი თე­ატ­რის შე­სა­ხებ. ან რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა, ადა­მი­ანს ჰე­მინ­გუეი არ ჰქონ­დეს წა­კითხ­უ­ლი და არ ჰქონ­დეს გან­ცდი­ლი მი­სი გმი­რე­ბის რო­მან­ტიზ­მი? იყო პე­რი­ო­დი, რო­დე­საც რე­მარ­კის გა­რე­შე ცხოვ­რე­ბა ვერ წარ­მო­მედ­გი­ნა. ვგიჟ­დე­ბი გუ­რამ დო­ჩა­ნაშ­ვილ­ზე, გან­სა­კუთ­რე­ბით - მის "ვა­ტერ­(პო)­ლო­ო­ზე". თუმ­ცა ზო­გი­ერ­თი სა­ხელ­გან­თქმუ­ლი მწე­რა­ლი არ მომ­წონს და მე­ო­რედ ვე­ღარ მი­ვუბ­რუნ­დე­ბი. მა­გა­ლი­თად, არ მომ­წონს ემილ ზო­ლა, ვიქ­ტორ ჰი­უ­გო, ბალ­ზა­კი... მათ რთულ სამ­ყა­რო­ში დაბ­რუ­ნე­ბა აღარ მსურს. შე­საძ­ლო­ა, სტენ­და­ლიც მძი­მე­ა, მაგ­რამ რო­დე­საც "წი­თე­ლი და შა­ვი" წა­ვი­კითხ­ე, შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი, მე­ტი ემო­ცია აღ­მიძ­რა და მის გახ­სე­ნე­ბა­ზე დღემ­დე სა­ი­სა­მოვ­ნო გან­ცდა მე­უფ­ლე­ბა.

- ბევ­რი შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი წიგნს არ ეკა­რე­ბა, ფიქ­რებს მი­ე­ცე­მა ხოლ­მე...
- მე, პი­რი­ქით - სულ ვკითხ­უ­ლობ­დი. თით­ქოს წა­კითხ­უ­ლით ვხელ­მძღვა­ნე­ლობ­დი კი­დეც.

- თქვენს მე­უღ­ლეს, ნი­ნო თარ­ხან­-მო­უ­რავს, რო­მე­ლი­მე ლი­ტე­რა­ტუ­რულ პერ­სო­ნაჟს ხომ არ ამ­სგავ­სებთ?
- რა თქმა უნ­და. უამ­რავს, ოღონდ არა ანა კა­რე­ნი­ნას (ი­ცი­ნის). სხვა­თა შო­რის, ამ ნა­წარ­მო­ებ­ზე მე­ტად "ო­მი და მშვი­დო­ბა" მომ­წონს. რუ­სუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რაც ძა­ლი­ან მიყ­ვარს. მა­გა­ლი­თად, "12 სკა­მის" ავ­ტო­რე­ბი, ილ­ფი და პეტ­რო­ვი, ჩე­მი ძმე­ბი არი­ან (ი­ღი­მის). დოს­ტო­ევ­სკი, ჩე­ხო­ვი, პო­ე­ტე­ბი­დან - ესე­ნი­ნი... სას­წა­უ­ლი­ა!

- პო­ე­ზია ძა­ლი­ან გიყ­ვართ...
- ძა­ლი­ან! ხომ გახ­სოვთ, რომ გვითხ­რა, პო­ე­ზი­ის მე­ფე ვა­რო, - არის, ბა­ტო­ნო, ნამ­დვი­ლად

არის. გა­ლაკ­ტი­ო­ნი ძა­ლი­ან დი­დია და, მის თა­ნა­მე­მა­მუ­ლე­ებს მარ­თლაც სატ­რა­ბა­ხოდ გვაქვს საქ­მე. უძ­ლი­ე­რეს პო­ე­ტე­ბად მი­მაჩ­ნია პა­ო­ლო იაშ­ვი­ლი, ვა­ლე­რი­ან გაფ­რინ­დაშ­ვი­ლი... მათ პო­ე­ზი­ის ბუნ­ტის­თა­ვებს ვე­ძა­ხი (ი­ღი­მის).

- თქვენც ხომ არ წერ­დით?
- რა თქმა უნ­და, რო­გორც ბევ­რი, მაგ­რამ გა­მომ­ზე­უ­რე­ბა­ზე არას­დროს მი­ფიქ­რი­ა.

- არა­ერ­თხელ მი­ნა­ხავ­ხართ წიგ­ნის მა­ღა­ზი­ა­ში...
- მარ­თლაც ხში­რად დავ­დი­ვარ, გან­სა­კუთ­რე­ბით მიყ­ვარს ბუ­კი­ნის­ტე­ბის მა­ღა­ზი­ა­ში ქექ­ვა. რამ­დე­ნი­მე დღის წინ აღ­მო­ვა­ჩი­ნე ერ­თი წერ­ტი­ლი, სა­დაც ყვე­ლა წიგ­ნი ერთ, ორ, სამ ლა­რად იყი­დე­ბა. სწო­რედ იქ ვი­პო­ვე ბერ­ნსის ლექ­სე­ბის ინ­გლი­სურ და რუ­სუ­ლე­ნო­ვა­ნი კრე­ბუ­ლი. ეს ჩემ­თვის კარ­გი გა­მოწ­ვე­ვა იყო და ბერნსს დე­დან­ში შე­ვებ­რძო­ლე. სამ­წუ­ხა­როდ, ისე კარ­გად არ ვი­ცი ინ­გლი­სუ­რი, რომ რა­ღაც-რა­ღა­ცე­ბი ორი­გი­ნალ­ში წა­ვი­კითხ­ო.

- თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტუ­რას თუ ეც­ნო­ბით?
- აქ­ტი­უ­რად. დღეს იწე­რე­ბა რა­ღაც­-რა­ღა­ცე­ბი, მაგ­რამ თარ­გმან­ში მო­ვი­კოჭ­ლებთ, ამი­ტომ ვე­ძებ რუ­სულ თარ­გმა­ნებს. ქარ­თულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში კი, რაც იწე­რე­ბა, თით­ქმის ყვე­ლა­ფერს ვკითხ­უ­ლობ. გა­მოვ­ყოფ აკა მორ­ჩი­ლა­ძეს, რო­მე­ლიც ძა­ლი­ან კარ­გი მთხრო­ბე­ლი­ა. ლა­შა ბუ­ღა­ძე­საც სა­ინ­ტე­რე­სო თხრო­ბის მა­ნე­რა აქვს, ირო­ნი­ით შე­ზა­ვე­ბუ­ლი.

- რა ხდე­ბა რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რში?
- ნელ­-ნე­ლა ვდგე­ბით კა­ლა­პოტ­ში და მა­ლე ჩვე­ნი თე­ატ­რი ჩვე­ულ რიტმს და­უბ­რუნ­დე­ბა.

ესაუბრა ნინო მაისურაძე