სკანდალი სექსუალური უმცირესობის გარშემო, რომელმაც სალომე გოგიაშვილსა და დათო ქაცარავას სამსახური დააკარგვინა

ცოტა ხნის წინ "იმედის" დილის წამყვანები დათო ქაცარავა და სალომე გოგიაშვილი ტელევიზიიდან ჰომოფობიური განცხადებების გამო გაათავისუფლეს. ეთერში გავიდა სიუჟეტი ბრიტანელ ვარსკვლავ ელტონ ჯონზე, რომელიც ოფიციალურად ცნობილია, როგორც სექსუალური უმცირესობის წარმომადგენელი, ანუ გეი. სიუჟეტში ნათქვამი იყო, რომ მას სუროგატი დედისგან მეორე ბავშვი გაუჩნდა. დათომ და სალომემ ამ სიუჟეტის შესახებ პირდაპირ ეთერში თავიანთი აზრი გამოთქვეს. "მე გულწრფელად მეცოდება ელტონ ჯონის ორივე სუროგატი შვილი", – თქვა დათომ. სალომემ კი დაამატა: "მეც ნამდვილად არ მშურს ამ ბავშვების, ვინაიდან, როცა გაიზრდებიან, მათ ორი მამა ეყოლებათ".
ეს კომენტარები ყურადღების მიღმა არ დარჩენია არასამთავრობო ორგანიზაცია "იდენტობას", რომელმაც ტელესახეები სექსუალური უმცირესობების უფლებების დარღვევაში დაადანაშაულა. ამას მოჰყვა ის, რომ სალომეს და დათოს არხი დაატოვებინეს. "სარკესთან" ისინი ამ ისტორიის დეტალებს ყვებიან და ხაზს უსვამენ იმას, რომ, მათი, როგორიც თავისუფალი ჟურნალისტების, უფლებები დაირღვა.
დათო: 18 იანვარს "იმედის დილაში" მუსიკოს ელტონ ჯონზე სიუჟეტი გავიდა, რომელმაც სუროგატი დედისგან გაჩენილი ბავშვი იშვილა. ეთერში ასეთი ფრაზა ვთქვი, გულწრფელად მეცოდება ელტონ ჯონის სუროგატი შვილები–მეთქი, რაზეც სალომემ შემდეგი კომენტარი გააკეთა, ნამდვილად არ მშურს ელტონ ჯონის შვილის, რადგან ორი მამა ეყოლებაო. ჩვენ წინასწარ დაგეგმილი ფრაზა არ გვითქვამს, ეს იყო იმ წუთის ემოცია. ის სიტყვები გულიდან წამოსული წუხილი იყო ბავშვების გამო, თორემ ელტონ ჯონისა და მისი მეუღლის თანაცხოვრება დიდად არც გვაღელვებს და არც გვაინტერესებს.
სალომე : ვისაც ოდნავ მაინც აქვს იუმორის გრძნობა, მიხვდება, რომ ეს ხუმრობით იყო ნათქვამი. ამ საკითხზე გაბრაზებული, დაბოღმილი და გამწარებული არ ვყოფილვართ.
– რა მოხდა ეთერის შემდეგ?
დათო: ტრადიციისამებრ, "იმედის" ბუფეტში შევიკრიბეთ. დილის გადაცემის "ფეისბუქის" მოდერატორმა 11 პოსტი გვაჩვენა, სადაც სექსუალური უმცირესობის შეწუხებული წამომადგენლები წერდნენ, რომ თურმე ეს რა ცუდი და უზრდელი წამყვანები ჰყოლია "იმედს". ეს თემა ჩვეულებრივად "გავატარეთ", რადგან ჟურნალისტის საქმიანობაში ჩვეულებრივი მომენტია, როცა ვიღაცას მოსწონხარ, ვიღაცას – არა. განსაკუთრებული კრიტიკა რედაქციის მხრიდან არ ყოფილა.
საღამოს ერთ–ერთმა მეგობარმა დამირეკა და მითხრა, ერთი ამბებია ატეხილი, "იმედმა" სასტიკი საყვედური გამოგიცხადათო. ერთ–ერთ საიტზე არასამთავრობო ორგანიზაცია "იდენტობის" განცხადება აღმოვაჩინე, რომელიც სექსუალურ უმცირესობათა უფლებებს იცავს. განცხადებაში ეწერა, წამყვანები ასე რომ მოიქცნენ, "იმედმა" მათ საყვედური გამოუცხადაო და ასე შემდეგ. ამან აღგვაშფოთა, რადგან ჩვენთვის ტელევიზიის ოფიციალური პოზიცია აბსოლუტურად უცნობი იყო და საყვედურის მიღებაც ამ შემთხვევაში მიუღებელი აღმოჩნდა. 18 იანვრის შემდეგ "იმედის" ეთერში გასვლა აგვეკრძალა, არ გავსულვართ და აღარც გავალთ!
– კონკრეტულად ვინ აგიკრძალათ?
სალომე: "იმედის" გენერალური დირექტორის მოადგილე გიორგი ბახტაძე გვესაუბრა. მას პირდაპირ არ უთქვამს, რომ ჩვენ სამსახურიდან გვიშვებდნენ, დიპლომატიურად გამოგვიცხადა, ერთი კვირით უნდა დაისვენოთო. ერთი კვირის შემდეგ გვითხრეს, რომ მარტში ამერიკელები ჩამოვიდოდნენ, მათთან ამ საკითხზე კონსულტაციებს გაივლიდნენ და გადაწყვეტდნენ, დავბრუნდებოდით თუ არა ეთერში. ამასობაში გადაცემის "პრომოდან" ამოგვიღეს. "იმედის" ხელმძღვანელობამ ჩათვალა, რომ ჩვენ საბავშვო ბაღის ორი მოსწავლე ვიყავით, რომლებსაც ბოდიშს მოახდევინებდნენ, მოატყუებდნენ და ამით ფინალში გავიდოდნენ. ეს სასაცილო იყო!
– პროექტის "ცეკვავენ ვარსკვლავები" ჟიურის ერთ–ერთი წევრის ფრაზაც გახდა არასამთავრობო ორგანიზაციების პროტესტის მიზეზი, მანამდე გადაცემა "ქალურ ლოგიკას" უჩიოდნენ და ქალთა უფლებების დარღვევაში ადანაშაულებდნენ. ტელევიზიას არც ერთ შემთხვევაში უკიდურესი ზომებისთვის არ მიუმართავს. თქვენ რატომ გაგათავისუფლეს?
სალომე: ამას ძალიან ბევრი პასუხი შეიძლება მიესადაგოს და ყველაზე კარგი პასუხი შიშია. არხის ხელმძღვანელი, რომელსაც ამხელა ტელეკომპანია აბარია, ასეთი შეცდომისთვის ორ წამყვანს რომ უშვებს, მინიმუმი, არაპროფესიონალია და მაქსიმუმი... ამის თქმისგან თავს შევიკავებ.
დათო: სავარაუდოდ, იმ ადამიანების გამძაფრებული რეაქციის შეეშინდათ. ჩვენ ისეთი შეცდომა არ დაგვიშვია და ისეთი კომენტარი არ გაგვიკეთებია, რომელიც ვინმეს შეურაცხყოფს. ეს იყო ჩვენი აზრი, რომელიც პატივსაცემია ისევე, როგორც ნებისმიერი ჟურნალისტის. ჩემთვის ყოვლად მიუღებელია, როცა ტელეკომპანია თავის თანამშრომელს არ იცავს და ვიღაცის პრეტენზიის გამო ათავისუფლებს.
სალომე: მაინტერესებს, "იმედი" თუ მაღალბიუჯეტიან შოუს გააკეთებს და წამყვანი იმავე შეცდომას დაუშვებს, რას იზამს?

– ანუ თვლით, რომ თქვენ შეცდომა დაუშვით?
სალომე: არანაირი შეცდომა არ ყოფილა! მზად ვარ, ნებისმიერ შეცდომაზე ბოდიშიც მოვიხადო, მაგრამ ამ შემთხვევაში ჩვენ ბოდიში არ მოგვიხდია და არც ვთვლით, რომ ასე უნდა მოვიქცეთ.
დათო: ეს შეცდომა კი არა, ჩვენი, როგორც დამოუკიდებელი ჟურნალისტების, აზრი იყო. ჩვენი კომენტარი საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობის ფარგლებს არ გასცდენია და არც – საზოგადოებაში მოქმედ მორალურ–ეთიკურ ნორმებს. რატომ ითვლება, რომ ჩვენ შევზღუდეთ და დავარღვიეთ ვიღაცის უფლება? ამ დროს უკვე ჩვენი, როგორც თავისუფალი ჟურნალისტების და მოქალაქეების უფლებები დაირღვა. ჩვენი დამოკიდებულების გამოხატვის უფლება არ გვაქვს?! გამოდის, რომ ამ შემთხვევაში ჰეტეროსექსუალების, ანუ უმრავლესობის უფლებები ირღვევა. ანუ საზოგადოებაში საკითხი შემდეგნაირად დგება: სექსუალურ უმცირესობებზე ან მხოლოდ კარგი უნდა თქვა, ან საერთოდ არაფერი?
– "იმედთან" შრომითი ხელშეკრულება გქონდათ დადებული?
სალომე: ჩვენ "იმედთან" კონტრაქტიც არ გვქონდა გაფორმებული, შესაბამისად, არც ვალდებულებები ვიცოდით. მსგავსი პრეცედენტები მომხდარა, მაგრამ ასეთი შედეგებით არც ერთი დასრულებულა. ვხვდები, ეს ორგანიზაცია "იდენტობა" რას იცავს, ვის იცავს და ამხელა მხარდაჭერა რატომ აქვს, მაგრამ ჩემი აზრის დაფიქსირებისგან თავს შევიკავებ. უბრალოდ მიკვირს, "იმედი", რომელიც აპირებს განახლებას, ახალი ხედვის დამკვიდრებას, ასე რატომ იქცევა. თუ ასე ადარდებთ ინტერნეტსივრცეში დაწერილი კომენტარები, შეუძლიათ გადაიკითხონ და მიხვდებიან, მათი გადაწყვეტილება რა შედეგით დასრულდა. ბევრმა "იმედის" ყურებაზე უარი თქვა. ორი სერიოზული სპონსორი მყავდა, რომლებიც ამ არხზე გრანდიოზული პროექტის გასაკეთებლად ფულის ჩადებას აპირებდნენ, ამ ფაქტის შემდეგ კი განაცხადეს, ჩვენ გარანტია არ გვაქვს, რომ ისინი მეორე დღეს ჩვენს გადაცემასაც არ დახურავენო.
– საჯაროდ ბოდიში რომ მოგეხადათ, მაინც გაგათავისუფლებდნენ თუ ასეთი რამ არც შემოუთავაზებიათ?
დათო: ასეთი რამ არ ყოფილა, რადგან პრობლემა გაჩნდა თუ არა, ჩვენი პოზიცია მკაფიოდ დავაფიქსირეთ. ვთქვით, რომ ამ საკითხის ასე წარმოჩენით შეურაცხყოფილები ვიყავით. შესაბამისად, იმაზე საუბარიც არ ყოფილა, რომ ბოდიში მოგვეხადა.
სალომე: ჩვენ მოვიხდიდით თუ არა ბოდიშს, ალბათ შედეგი მაინც იგივე იქნებოდა. ის ფრაზა ბავშვზე ვთქვით, თუმცა დასაცინი არ არის, როცა ორი წვერიანი კაცი ზრდის ბავშვს და პატარამ არ იცის დედა, მამა რომელია? ამ ყველაფრის სასტიკი წინააღმდეგი ვარ! რაც უნდათ, ის იფიქრონ და, თუ უნდათ, ჰომოფობადაც ჩამთვალონ!
დათო: როგორც უნდათ, ისე განიხილონ. ჩვენ ჩვენი საზოგადოების უდიდესი ნაწილის რეაქცია, აზრი, გრძნობა გამოვხატეთ. საზოგადოების დიდმა ნაწილმა, რომელმაც ჩვენი ეს კომენტარი მოისმინა, ზუსტად ისე გაიგო, როგორც მე და სალომემ ვთქვით. ის სიუჟეტი ყველასთვის მიუღებელი იყო.
სალომე: მაინტერესებს, "კომედი შოუში" ერთ–ერთი მსახიობი სექსუალური უმცირესობის წარმომადგენელს რომ ასახიერებს, ამაზე რატომ არ აქვთ პრობლემა? თუ უბრალოდ თავიანთი თავის ყურება მოსწონთ?
დათო: "იმედის" მენეჯმენტმა იმდენად არამართებული გადაწყვეტილება მიიღო, რომ ჩემში გაკვირვების მეტი არაფერი გამოუწვევია. ამაზე მეცინება კიდეც. ასეთი კომენტარის გამო ასეთი რაღაც საქართველოში ხდებოდეს, ჩემთვის წარმოუდგენელია! ასეთი პრეცედენტი პირველია და იმედი მაქვს, უკანასკნელიც იქნება, თუმცა ასეთი მენეჯმენტის ხელში, "იმედს" ვგულისხმობ, ვშიშობ, რომ შეიძლება ეს უკანასკნელი არც იყოს.
– სექსუალური უმცირესობების უფლებების დაცვა მთელ მსოფლიოშია აქტუალური. სულ ახლახან საფრანგეთის მთავრობამ გადაწყვიტა, ერთსქესიანი ქორწინება დააკანონოს, სხვა ქვეყნებში ეს კანონი უკვე კარგახნის წინ არის მიღებული, ასე რომ, არ უნდა გაგკვირვებოდათ ასეთი რეაქცია.
დათო: კიდევ ერთხელ ვიტყვი, საზოგადოებაში ასეთი სიტუაცია გვაქვს: სექსუალურ უმცირესობებზე ან კარგი უნდა ვთქვათ, ან არაფერი?! ჩვენი დამოკიდებულების გამოხატვის უფლება არ გვაქვს?! ვთვლი, რომ უნდა გვქონდეს და გვაქვს კიდეც! ყველას მოვუწოდებ, რომ ჩვენ–ჩვენი აზრი დავაფიქსიროთ და ნურავისი გვეშინია. ნურც ამ სექსუალურ უმცირესობებს ეშინიათ თავიანთი აზრის დაფიქსირების და ნურც უმრავლესობას. ეს ცრუ ტოლერანტობა და ეს პოლიტკორექტულობა საზოგადოებას სრულ კატასტროფამდე მიიყვანს.
მთელ საზოგადოებას კითხვას ვუსვამ: თქვენთვის ოდესმე მისაღები იქნება, რომ ლექსიკონიდან სიტყვები "დედა" და "მამა" ამოიღონ, როგორც ეს ამერიკის რამდენიმე შტატში ხდება? იქ შემოღებულია ტერმინები: მშობელი ნომერი ერთი და მშობელი ნომერი ორი. თუ თქვენთვის ეს მისაღებია, ჩემთვის არასდროს იქნება! თუ ეს ყველაფერი აქეთკენ მიდის, მაშინ ეს კატასტროფა, კრახია, დავიღუპეთ და ეგ არის!
– მანამდე თუ დაგიფიქსირებიათ საზოგადოებაში, თუნდაც სექსუალური უმცირესობების წარმომადგენლებთან თქვენი მათდამი დამოკიდებულება?
დათო: რა თქმა უნდა, ყოველთვის დამიფიქსირებია, არავის და არაფრის მომრიდებია, რადგან ეს ჩემი აზრია, რომელსაც, პირველ რიგში, მე ვცემ პატივს. ძალიან ბევრ გეის ვიცნობ, ვისთანაც ჩვეულებრივი ურთიერთობა მაქვს, ზოგთან მეგობრულიც. ეს მათი პირადი საქმეა და ამას გაგებით ვეკიდები, მაგრამ, როცა ის მიმითითებს, როგორ უნდა მოვიქცე და ჩემი აზრი როგორ გამოვთქვა ან საერთოდ გამოვთქვა თუ არა, აქ უკვე გაღიზიანების ზღვარი იწყება და, სხვათა შორის, შეიძლება ზვავივით აგორდეს. არასამთავრობო ორგანიზაციების მხრიდან ასეთი პოზიციის დაფიქსირებამ და განწყობის შექმნამ ჰეტეროსექსუალების მიმართ, შეიძლება, საბოლოო ჯამში, უმართავ შედეგებამდე მიგვიყვანოს.
სალომე: ჩემი ნება რომ იყოს, ასეთი ორგანიზაციები საქართველოში არ უნდა არსებობდეს. მე ცოტა სხვა გარემოში ვარ გაზრდილი, სხვა წრის მეგობრები მყავს. თუ სექსუალური უმცირესობის წარმომადგენლები ნორმალური ცხოვრების წესით ცხოვრობენ, რის დაცვას ითხოვენ? უმცირესობის წარმომადგენლები თვითონაც ხვდებიან, რომ არანორმალური ცხოვრების წესით ცხოვრობენ. ამიტომაც აქვთ მძაფრად ასე ყველაფერზე რეაქცია.
დათო: სექსუალური უმცირესობების უფლებები საქართველოში არასდროს დარღვეულა. მათ არასდროს ჰქონიათ შეზღუდვა არც სამსახურში მიღებისას და არც მაღალი თანამდებობის დაკავებისას. რატომ განიცდიან ასე მძაფრად რაღაც კომენტარს?
სალომე: მიუხედავად ყველაფრისა, ქართველი მამაკაცი არ დაუშვებს, რომ გარკვეულ წრედ და უმრავლესობად ისინი იქცნენ და ჩვენ უკან დავრჩეთ. ეს არ მოხდება, ამიტომ აქვთ ასეთი მძაფრი რეაქცია.
– თქვენი კოლეგები როგორ გამოეხმაურნენ ამ ამბავს?
სალომე: ვერ ვიტყვი, მეწყინა–მეთქი, მაგრამ ჩემი კოლეგების ადგილას სხვანაირად მოვიქცეოდი. მაგალითად, როცა ადრე "იმედის" დილიდან ჩემი კოლეგები დაითხოვეს და მხოლოდ მე დამტოვეს, განცხადება დავწერე და წამოვედი, შემეძლო დავრჩენილიყავი, მაგრამ ეს არ გავაკეთე. რა თქმა უნდა, "იმედის" თანამშრომლებისგან, ჩემი კოლეგებისგან არ მოვითხოვდი მსგავსი რამის გაკეთებას, მაგრამ ელემენტარული მხარდაჭერა გამიხარდებოდა. მათ რომ მსგავსი რამ დამართნოდათ, მეც და დათოც სულ სხვანაირად მოვიქცეოდით. მინიმუმი, დავურეკავდით მაინც. სხვა არხების ჟურნალისტები შეგვეხმიანენ, თუნდაც ნანუკა ჟორჟოლიანი, ლაშა ხარაზიშვილი, დათო ელისაშვილი...
დათო: დიმა ობოლაძე, ლევან ჯავახიშვილი და ასე შემდეგ. მათგან დიდი მხარდაჭერა ვიგრძენით. გვითხრეს, რომ ჩვენთან ერთად იყვნენ, მართლები ვიყავით, ბოდიშს რომ არ ვიხდიდით და ასე შემდეგ. ძალიან დიდი უფლებები მიეცათ არასამთავრობო ორგანიზაციებს, რომლებიც ადამიანებს პრობლემებს უქმნიან, სკანდალს აგორებენ. ასეთი საქციელი საზოგადოებისთვის სახიფათოა.
– თუმცა "ფორუმზე" ნეგატიური წერილებიც ვნახე. სალომე, თქვენ ცინიკურად გწერდნენ, ბიძინა ივანიშვილმა ვერ გიშველაო.
სალომე: ეს კომენტარი სექსუალური უმცირესობის რომელიმე წარმომადგენლისგან არის ან ჟურნალისტისგან, რომელიც "იმედიდან" დაითხოვეს. მიხეილ სააკაშვილის დრო დამთავრდა, როცა ამა თუ იმ სამსახურში მხოლოდ და მხოლოდ მისი ფავორიტები ინიშნებოდნენ. არ ვთვლი, რომ ბატონი ბიძინა ამ საკითხში უნდა ერეოდეს და წყვეტდეს, მე სად დამნიშნონ და სად – არა. სხვა, გაცილებით მნიშვნელოვანი საკითხები აქვს გადასაწყვეტი. ბიძინა ივანიშვილი არასდროს ჩარეულა ჩემს სამსახურებრივ საკითხებში. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი გაშვების გადაწყვეტილება არხის ხელმძღვანელობამ მიიღო, არც ჩვენ გვინდოდა ისეთ ტელევიზიაში მუშაობა, სადაც დაშინებული ხარ და არ იცი, რა წუთში რა გელის.
– სასამართლოში ჩივილს ხომ არ აპირებთ თქვენი უფლებების დასაცავად?
სალომე: ვაპირებთ, რადგან ძალიან ბევრი ადამიანი ითხოვს, რეაგირება მოვახდინოთ. მეც ვეთანხმები, რომ რეაგირება საჭიროა, რა თქმა უნდა, ნორმის ფარგლებში. ჩვენ მათ არ დავემსგავსებით, ვინც სკანდალი ატეხა.
დათო: ცოტა ხანს სიტუაციას გადავხედავთ, ჩამოვყალიბდებით და გადაწყვეტილებას მერე მივიღებთ.
– როგორ ფიქრობთ, ამ სკანდალის გამო სხვა არხებზეც ხომ არ დაიბლოკებით?
სალომე: თუ სექსუალური უმცირესობების წარმომადგენლები მრავლად არიან სხვადასხვა არხზე მოფენილი, ალბათ ჩვენი დაბლოკვაც მოხდება. ვთვლი, რომ საღად მოაზროვნე ადამიანები არსებობენ, რომლებიც ამას დანაშაულად არ თვლიან.
დათო: შემოთავაზებები ჯერ არ ყოფილა, თუმცა რაღა დაგიმალოთ და, ჩემს ყოველდღიურ ცხოვრებაში იმდენი საქმე მაქვს, რომ არ ვიცი, ტელევიზიისთვის მოვიცლი თუ არა. არ მინდა ვიფიქრო, რომ შეიძლება ამის გამო სხვა ტელეკომპანიებმა დაგვბლოკონ. თუ ასე მოხდება, საზოგადოებისთვის ცუდი სიგნალი იქნება, რომ უმრავლესობის უფლებები სერიოზულად ირღვევა.
...

"სარკე" "იმედის" გენერალური დირექტორის მოადგილეს, გიორგი ბახტაძეს დაუკავშირდა და ამ ფაქტზე კომენტარის გაკეთება სთხოვა. ბატონმა გიორგიმ გვითხრა, რომ შეხვედრაზე იყო და ჩვენთან საუბარს მხოლოდ მეორე დღეს შეძლებდა. განვუმარტეთ, რომ იმ დროისთვის "სარკე" უკვე დაბეჭდილი იქნებოდა და კომენტარი აზრს კარგავდა. ჩვენი თხოვნის მიუხედავად, მან სასაუბროდ რამდენიმე წუთი ვერ გამონახა.
ამის შემდეგ "იმედის" დილის გადაცემის პროდიუსერს, რუსიკო ყურაშვილს დავუკავშირდით, რომელმაც ასევე უარი განგვიცხადა იმ მოტივით, რომ ეს გადაწყვეტილება არხის ხელმძღვანელებმა მიიღეს და კომენტარიც მათ უნდა გააკეთონ.
ეკა ლემონჯავა

წყარო