ფაქტები გრიპის შესახებ - შემაშფოთებელი სტატისტიკა
1 784 ნახვა
გრიპი მიმდინარე სეზონის აქტუალური თემაა. სამწუხაროდ, მას რამდენიმე ფატალური შედეგიც მოჰყვა. გთავაზობთ საინტერესო ფაქტებს გრიპის შესახებ.
* ინგლისურ ენაზე სიტყვა გრიპი ჟღერს, როგორც influenza და ის იტალიური influentia-სგან წარმოიქმნა, რაც "გავლენას" ნიშნავს. რადგან ვერ ხსნიდნენ ავადმყოფობის მოულოდნელად წარმოქმნისა და სწრაფად გავრცელების მიზეზს, მიიჩნეოდა, რომ მის წარმოქმნაზე პლანეტები, ვარსკვლავები და მთვარე ახდენდნენ გავლენას.
* ინგლისელებმა ამ სიტყვის გამოყენება მე-18 საუკუნის შუა წლებში დაიწყეს. ამ დროს ფრანგებმა ამ დაავადებას gripper უწოდეს, რაც "კაუჭს" ან "ხელის წავლებას" ნიშნავს. არაბულ ენაში არის ინგლისურ ჟღერადობასთან მიახლოებული ფრაზა - anf-al-anza, რაც "თხის ცხვირს" ნიშნავს. საქმე ის არის, რომ, არაბების აზრით, ამ დაავადების გადამტანნი თხები იყვნენ.
* ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის შეფასებით, ყოველწლიურად მთელ მსოფლიოში 3-დან 5 მილიონამდე ადამიანი სერიოზულად ავადდება გრიპით, 10 მილიონს კი ეს დაავადება გაცილებით იოლად გადააქვს.
ყოველწლიურად მთელ მსოფლიოში გრიპით 250-500 ათასი ადამიანი იღუპება.
* 1900 წლიდან მოყოლებული, მსოფლიოში გრიპის ოთხი საკვანძო პანდემია მოხდა. უკანასკნელი ცნობილია "ღორის გრიპის" სახელით, რომელსაც ოფიციალურად Novel H1N1 influenza A უწოდეს. ბოლო გლობალურმა პანდემიამ, რომელმაც დაახლოებით მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა, 1968-1979 წლებში ჰონკონგში იფეთქა.
1957-1958 წლებში ჩინეთში ჩასახულმა გრიპის აზიურმა პანდემიამ, სხვადასხვა მონაცემით, 1-დან 4 მილიონამდე ადამიანი შეიწირა. ლეგენდარული "ესპანური გრიპის" პანდემიისას კი, 1918-1919 წლებში, მთელ მსოფლიოში 50-დან 100 მილიონამდე ადამიანი დაიღუპა.
* მეცნიერების აზრით, გრიპის პანდემია საუკუნეში 2-3-ჯერ შეიძლება მოხდეს.
* მე-20 საუკუნის ყველაზე საშიში დაავადება იყო "ესპანური გრიპის" აფეთქება 1918-1919 წლებში. 24 კვირის განმავლობაში მან გაცილებით მეტი ადამიანი შეიწირა, ვიდრე შიდსმა 24 წლის განმავლობაში და ვიდრე ყვავილმა და შავმა ჭირმა 50 წლის განმავლობაში.
* ვირუსი H1N1 (ღორის გრიპი) 2009 წლის მარტ-აპრილში ფართოდ გავრცელდა მექსიკასა და აშშ-ში. თუმცა, სავარაუდოდ, მექსიკა მანამდე რამდენიმე თვით ადრე იქცა დაავადების გავრცელების ეპიცენტრად.
* 1957 წლამდე დაბადებულ ბევრ ადამიანს H1N1 ვირუსის მიმართ იმუნიტეტი აქვს გამომუშავებული. ეს იმით აიხსნება, რომ 1957 წლამდე არსებობდა ხსენებული ვირუსის მონათესავე შტამი, რომლის მიმართ ამ ადამიანებს იმუნიტეტი გამოუმუშავდათ.
* ღორები უნიკალურები არიან იმით, რომ შესაძლოა, ინფიცირებულნი იყვნენ გრიპის შტამებით, რომლებიც, თავის მხრივ, სამ სხვადასხვა სახეობას წარმოშობს: ფრინველის, ღორისა და ადამიანის. ამგვარად, ღორები კარგ "ბუნებრივ ლაბორატორიად" იქცნენ საშიში ვირუსის ახალი შტამების შესაქმნელად.
* ვირუსოლოგებმა ჯერჯერობით ვერ დაადგინეს ვირუსების ზუსტი წარმომავლობა, თუმცა ამ თვალსაზრისით რამდენიმე თეორია არსებობს: (1) ისინი ოდესღაც ცოცხალი ორგანიზმები იყვნენ, მაგრამ შემდეგ უფრო მარტივ ორგანიზმებად გარდაიქმნენ; (2) ისინი გაჩნდნენ თვითწარმოქმნის უნარის მქონე პრიმიტიული ნაწილაკებისგან და (3) ისინი ოდესღაც იყვნენ უჯრედების ნაწილაკები, რომლებიც გამოეყვნენ მათ და დამოუკიდებლად დაიწყეს განვითარება.
* ინგლისურ ენაზე სიტყვა გრიპი ჟღერს, როგორც influenza და ის იტალიური influentia-სგან წარმოიქმნა, რაც "გავლენას" ნიშნავს. რადგან ვერ ხსნიდნენ ავადმყოფობის მოულოდნელად წარმოქმნისა და სწრაფად გავრცელების მიზეზს, მიიჩნეოდა, რომ მის წარმოქმნაზე პლანეტები, ვარსკვლავები და მთვარე ახდენდნენ გავლენას.
* ინგლისელებმა ამ სიტყვის გამოყენება მე-18 საუკუნის შუა წლებში დაიწყეს. ამ დროს ფრანგებმა ამ დაავადებას gripper უწოდეს, რაც "კაუჭს" ან "ხელის წავლებას" ნიშნავს. არაბულ ენაში არის ინგლისურ ჟღერადობასთან მიახლოებული ფრაზა - anf-al-anza, რაც "თხის ცხვირს" ნიშნავს. საქმე ის არის, რომ, არაბების აზრით, ამ დაავადების გადამტანნი თხები იყვნენ.
* ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის შეფასებით, ყოველწლიურად მთელ მსოფლიოში 3-დან 5 მილიონამდე ადამიანი სერიოზულად ავადდება გრიპით, 10 მილიონს კი ეს დაავადება გაცილებით იოლად გადააქვს.
ყოველწლიურად მთელ მსოფლიოში გრიპით 250-500 ათასი ადამიანი იღუპება.
* 1900 წლიდან მოყოლებული, მსოფლიოში გრიპის ოთხი საკვანძო პანდემია მოხდა. უკანასკნელი ცნობილია "ღორის გრიპის" სახელით, რომელსაც ოფიციალურად Novel H1N1 influenza A უწოდეს. ბოლო გლობალურმა პანდემიამ, რომელმაც დაახლოებით მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა, 1968-1979 წლებში ჰონკონგში იფეთქა.
1957-1958 წლებში ჩინეთში ჩასახულმა გრიპის აზიურმა პანდემიამ, სხვადასხვა მონაცემით, 1-დან 4 მილიონამდე ადამიანი შეიწირა. ლეგენდარული "ესპანური გრიპის" პანდემიისას კი, 1918-1919 წლებში, მთელ მსოფლიოში 50-დან 100 მილიონამდე ადამიანი დაიღუპა.
* მეცნიერების აზრით, გრიპის პანდემია საუკუნეში 2-3-ჯერ შეიძლება მოხდეს.
* მე-20 საუკუნის ყველაზე საშიში დაავადება იყო "ესპანური გრიპის" აფეთქება 1918-1919 წლებში. 24 კვირის განმავლობაში მან გაცილებით მეტი ადამიანი შეიწირა, ვიდრე შიდსმა 24 წლის განმავლობაში და ვიდრე ყვავილმა და შავმა ჭირმა 50 წლის განმავლობაში.
* ვირუსი H1N1 (ღორის გრიპი) 2009 წლის მარტ-აპრილში ფართოდ გავრცელდა მექსიკასა და აშშ-ში. თუმცა, სავარაუდოდ, მექსიკა მანამდე რამდენიმე თვით ადრე იქცა დაავადების გავრცელების ეპიცენტრად.
* 1957 წლამდე დაბადებულ ბევრ ადამიანს H1N1 ვირუსის მიმართ იმუნიტეტი აქვს გამომუშავებული. ეს იმით აიხსნება, რომ 1957 წლამდე არსებობდა ხსენებული ვირუსის მონათესავე შტამი, რომლის მიმართ ამ ადამიანებს იმუნიტეტი გამოუმუშავდათ.
* ღორები უნიკალურები არიან იმით, რომ შესაძლოა, ინფიცირებულნი იყვნენ გრიპის შტამებით, რომლებიც, თავის მხრივ, სამ სხვადასხვა სახეობას წარმოშობს: ფრინველის, ღორისა და ადამიანის. ამგვარად, ღორები კარგ "ბუნებრივ ლაბორატორიად" იქცნენ საშიში ვირუსის ახალი შტამების შესაქმნელად.
* ვირუსოლოგებმა ჯერჯერობით ვერ დაადგინეს ვირუსების ზუსტი წარმომავლობა, თუმცა ამ თვალსაზრისით რამდენიმე თეორია არსებობს: (1) ისინი ოდესღაც ცოცხალი ორგანიზმები იყვნენ, მაგრამ შემდეგ უფრო მარტივ ორგანიზმებად გარდაიქმნენ; (2) ისინი გაჩნდნენ თვითწარმოქმნის უნარის მქონე პრიმიტიული ნაწილაკებისგან და (3) ისინი ოდესღაც იყვნენ უჯრედების ნაწილაკები, რომლებიც გამოეყვნენ მათ და დამოუკიდებლად დაიწყეს განვითარება.
