რა ტკივილით დატოვა მოედანი ირაკლი აბუსერიძემ

"აბუ, მადლობა!" "აბუ, მაგარი ხარ!" "გმადლობთ, კაპიტანო!" "აბუ, შენ ჩვენი სიამაყე ხარ!" – ამ სიტყვებითა და შეძახილებით გააცილეს მოედნიდან 35 წლის მორაგბე, ეროვნული ნაკრების კაპიტანი ირაკლი აბუსერიძე გულშემატკივრებმა და მეგობრებმა. ირაკლიმ 9 მარტს ესპანეთთან თამაშით საქართველოს ნაკრებში თავისი კარიერა დაასრულა. საფრანგეთში სეზონის ბოლომდე ითამაშებს და მერე კი აქტიურ სპორტს საბოლოოდ დაემშვიდობება.
"მოედანი ჩემთვის მეორე ცხოვრებაა. თამაში 17 წლის ასაკში დავიწყე და ჩემი ცხოვრების ნახევარი მოედანზე გავატარე. ის ჩემი მეორე ოჯახია... მაინც ვფიქრობ, რომ ერთი–ორი წელი ამ ბიჭების გვერდით დგომა შემეძლო", – გულდაწყვეტით ამბობს "სარკესთან" აბუ, როგორც მას თანაგუნდელები და გულშემატკივრები ეძახიან. ის ერთა თასის ერთადერთი ხუთგზის მფლობელი და სამი მსოფლიო თასის მონაწილეა.
ყოფილ კაპიტანს ჯერ გადაწყვეტილი არ აქვს, რა სტატუსით განაგრძობს სპორტში თავისი წვლილის შეტანას, თუმცა, როგორც ჩვენთან საუბარში ამბობს, რაგბიდან არ წავა.
საფრანგეთში ამ წლების განმავლობაში ირაკლის გვერდით ჰყავდა ცოლ–შვილი – მეუღლე, თეა კვიჟინაძე და ორი შვილი, 6 წლის სალომე და 3 წლის გიორგი. თეა ერთი თვეა, რაც საქართველოში დაბრუნდა და ქმრის გაცილებას დაესწრო. რა თქმა უნდა, ცრემლები ვერ შეიკავა. "სარკესთან" სასაუბროდ აბუს ისიც წამოჰყვა.
– ირაკლი, ესპანეთთან თამაში თქვენთვის ორმაგად ემოციური იყო. მეტოქე გამანადგურებელი ანგარიშით დაამარცხეთ და თან ეროვნული ნაკრების მაისურით თამაშიც დაასრულეთ. რა ემოციები გქონდათ?
ირაკლი: ის დღე მართლაც ორმაგად იყო ემოციური, ძალიან ვნერვიულობდი. სამწუხაროდ, ცხოვრებაში ის მომენტი დგება, როცა იმ საქმიანობას უნდა შეეშვა, რომელიც ძალიან გიყვარს და წლების განმავლობაში ემსახურები. 9 მარტი შესანიშნავი იყო, ბიჭებმა საუკეთესო, დაუვიწყარი დღე მაჩუქეს. მთელი თამაშის განმავლობაში ძალიან დაძაბული ვიყავი, გულშემატკივრები "აბუს" რომ ყვიროდნენ. ეს მეტ სტიმულს მაძლევდა. რამდენჯერაც "აბუს" და "ლელო საქართველოს" დაიძახებდნენ, ჟრუანტელი მივლიდა. 12 წელია, რაც ნაკრების ღირსებას ვიცავ. ყველა თამაშის წინ ჩვენი ჰიმნის მოსმენისას ემოციებს ვერ ვიკავებდი და შეიძლებოდა ცრემლიც წამომსვლოდა.
–– იმ მომენტში, როცა ნაკრების წევრებმა ხელში აყვანილს შემოგატარეს მოედანი, რა შეგრძნება დაგეუფლათ?
ირაკლი: შეიძლება არ მეტყობოდა, მაგრამ თვალებზე სიხარულის ცრემლები მქონდა, ძალიან მიხაროდა.
– ყველა სპორტსმენის ცხოვრებაში დგება ეს დღე, როცა კარიერას ასრულებს. ამ დღეზე თქვენც გექნებოდათ ნაფიქრი. გაცილება გამოვიდა თუ არა ისეთი, როგორიც წარმოგედგინათ?
ირაკლი: სიმართლე გითხრათ, ამაზე არ მიფიქრია. ვერ გეტყვით, ჩემი ეს გადაწყვეტილება დროული იყო თუ არა... მთავარი ადამიანური ღირსებაა, შემდეგ დანარჩენი სხვა – წარმატებაც და კაპიტნობაც.
– ვინ გადაწყვიტა, რომ ამ დღეს დაასრულებდით კარიერას?
ირაკლი: დეტალებზე საუბარი არ მინდა. ეს მწვრთნელის გადაწყვეტილებაც იყო და ჩემიც. მიზეზებზე ლაპარაკს არ დავიწყებ. ვთვლი, რომ სწორად მოვიქეცი. მიხარია, რომ ბიჭებმა ერთმანეთის გატანა და გვერდში დგომა ვიცით.
– ნაკრების წევრებმა თქვენს წასვლასთან დაკავშირებით საკმაოდ ემოციური კომენტარები გააკეთეს. ამის მოსმენაც რთული იქნებოდა თქვენთვის.
ირაკლი: კი, ძალიან რთული იყო.
– არ გაგიჭირდებათ თქვენი ნაკრების თამაშის ყურება ტრიბუნებიდან ან ეკრანზე?
ირაკლი: ვიცი, ეს რას ნიშნავს. რამდენჯერმე სათადარიგო სკამზე ვმჯდარვარ. ძნელია, როცა გუნდს მოედანზე ვერ ეხმარები და გვერდიდან უყურებ, ახლა, მით უმეტეს, რთული იქნება, რადგან საერთოდ ვეღარ ვითამაშებ. ჩემი მეგობრების გვერდით ვიყავი, ვარ და ვიქნები.
– საკმაო ხანი იყავით ნაკრების კაპიტანი. ამ გზას როგორ გაიხსენებდით?
ირაკლი: 2007 წლის მსოფლიო თასზე მწვრთნელებმა ჩემი ღირსეული მეგობარი, შესანიშნავი სპორტსმენი, ილია ზედგენიძე კაპიტნად დაასახელეს, მე – ვიცეკაპიტნად. ილიამ ორი თამაში ითამაშა, როგორც კაპიტანმა, მერე ტრავმა მიიღო და ამის შემდეგ კაპიტანი მე გავხდი. ეროვნული ნაკრების კაპიტნობა ძალიან დიდი პასუხისმგებლობაც არის და დიდი სტიმულიც. მოედანზე ერთპიროვნული გადაწყვეტილებები არასდროს მიმიღია, ეგოისტი არასოდეს ვყოფილვარ, ჩვენ ერთი გუნდი ვართ. შეიძლება შეცდომაც მომსვლია, სწორი გადაწყვეტილებაც მიმიღია... უმეტესწილად დაძაბული ხარ, რადგან წარმატებისთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს, გადამწყვეტ მომენტში როგორ მოიქცევი.
– ესპანეთთან თამაშის მერე ნაკრებს როგორ გამოეთხოვეთ?
ირაკლი: ბიჭებმა დილამდე ერთად გავატარეთ დრო. თამაშს ჩემი მეუღლეც ესწრებოდა.
– თეა, თქვენთვის როგორი იყო ეს დღე?
თეა: 8 მარტს ბაკურიანში ვიყავი და სპეციალურად ამ თამაშისთვის, ჩემი მეუღლის ბოლო მატჩის სანახავად ჩამოვედი. მინდოდა, მის გვერდით ვყოფილიყავი. ძალიან ემოციური თამაში იყო, ბოლოს ცრემლებიც კი წამომივიდა, რადგან ვიცოდი, რომ ამის შემდეგ აბუ ეროვნულ ნაკრებში აღარ ითამაშებდა.
– ირაკლი, თამაშის რამდენწლიანი სტაჟი გაქვთ?
ირაკლი: თამაში 17 წლის ასაკში დავიწყე. ეს შეიძლება დაგვიანებულადაც ჩაითვალოს, მაგრამ ძალიან დიდი მადლობა ჩემს პირველ მწვრთნელს, ლევან მგელაძეს, რომელმაც პირველი ნაბიჯები გადამადგმევინა. მისი დიდი დამსახურებაა, რომ ასეთ წარმატებას მივაღწიე. მინდა, დიდი მადლობა გადავუხადო ყველა მწვრთნელს, ვისთან ერთადაც ეს გზა გამოვიარე.
– რაგბის როგორ ეზიარეთ?
ირაკლი: ჩემმა რამდენიმე მეგობარმა დაიწყო რაგბის თამაში, შემდეგ ძალების მოსინჯვა მეც ვცადე. ძალიან ვაჟკაცური სპორტია. როგორც ყველა მორაგბე ამბობს, ამ სპორტით მოვიწამლე, შევრჩი და შევრჩი. პატარაობისას ქართულ ცეკვებზე, ცურვაზე დავდიოდი. ფეხბურთის თამაშიც მინდოდა, მაგრამ 17 წლის ასაკში უკვე დაგვიანებული იყო.
– ანუ კარგადაც ცეკვავთ?
ირაკლი: კი, როცა ნასვამი ვარ, მაშინ.
– სპორტი დიდ ძალისხმევას, დროს, ბევრი რამის დათმობას მოითხოვს. თქვენ რაზე მოგიწიათ უარის თქმა, რომ ასეთი წარმატებული კარიერა გქონოდათ?
ირაკლი: პირველ რიგში, წარმატებული კარიერისთვის შრომა და ბევრი ვარჯიშია საჭირო, საკუთარ თავზე ბევრი უნდა იმუშაო. სპეციალური კვება, რეჟიმი გჭირდება. მეგობრებთან ყოველდღე ვერ წახვალ, ადრე უნდა დაიძინო... ოჯახი, მშობლები სულ გვერდში მედგნენ.
– ყველაზე მძიმედ თქვენი ცხოვრებიდან რა მომენტი გახსენდებათ?
ირაკლი: 2004 წელს ფეხი მოვიტეხე საფრანგეთში. რამდენიმე ქირურგმა მნახა, ერთ–ერთმა მითხრა, რომ ვეღარასდროს ვითამაშებდი. ეს საშინელი განცდა იყო, ამას სიტყვებით ვერ გადმოგცემთ... 7 თვე მომიწია დასვენება. ის პერიოდი, როცა არც სირბილი შემეძლო და არც ბიჭების გვერდით დგომა, საშინლად მახსენდება.
როგორც სპორტსმენს, შეიძლება სათადარიგო სკამზე ჯდომა მოგიწიოს, ტრავმის გამო ჩავარდნებიც გქონდეს, მაგრამ ეს ნორმალურია, სპორტსმენის ცხოვრებაა.
– თქვენს ყველაზე დიდ წარმატებად რას მიიჩნევთ?
ირაკლი: იმ პერიოდს, როცა 2001 წელს ერთა თასი მოვიგეთ. მაშინ ლელოც გავიტანე. თუმცა ჩემთვის 2007 წელიც წარმატებული იყო, როცა მსოფლიო თასი მოვიპოვეთ. სამჯერ გვაქვს მსოფლიოს თასზე ნათამაშევი, მაგრამ ყველაზე დიდი წარმატება 2007 წელს მოვიპოვეთ. ვფიქრობ, რომ კარიერა ღირსეულად დავასრულე. შრომამ, მეგობრების გვერდში დგომამ, ერთმანეთის გატანამ, ადამიანურმა ღირსებამ, სიყვარულმა შემაძლებინა აქამდე მოსვლა.
– როგორ ფიქრობთ, რაც აქამდე გაგიკეთებიათ, ეს მაქსიმუმი იყო თუ უფრო მეტიც შეგეძლოთ?
ირაკლი: ვერ გეტყვით, შეიძლება შემეძლო კიდეც. სანაკრებო კარიერა დავასრულე, თორემ საფრანგეთში სეზონის ბოლომდე ისევ ვთამაშობ, ივნისამდე კონტრაქტი მაქვს დადებული. 2002 წლიდან საფრანგეთში ვარ.
– გული გწყდებათ რამეზე?
ირაკლი: გული როგორ არ მწყდება! სამწუხაროდ, ჩვენს ცხოვრებაში ის დღე დგება, როცა რაც გიყვარს, იმას უნდა შეელიო. 35 წლის ასაკში ისეთ ფიზიკურ ფორმაში ვარ, რომ ცოტა ხანი კიდევ შევძლებდი თამაშს, მაგრამ არ ვიცი, 2015 წლის მსოფლიო თასისთვის მზად ვიქნებოდი თუ არა, რადგან წლები მაინც თავისას შვრება და ეს ჩვენს ფიზიკურ ფორმაზე აისახება. მაინც ვფიქრობ, რომ ერთი–ორი წელი ამ ბიჭების გვერდით დგომა შემეძლო.
– გამოდის, რომ თქვენი სანაკრებო კარიერა ასაკის გამო არ დასრულებულა.
ირაკლი: დეტალებზე საუბარი არ მინდა.
– თქვენი და თეას სიყვარულზე გვიამბეთ, სად და როგორ ჩაისახა ეს გრძნობა?
ირაკლი: თეა რომ გავიცანი, პატარა ბავშვი იყო, 15 წლის. ერთ უბანში ვცხოვრობდით. თეაზე 9 წლით უფროსი ვარ. მაშინ ბავშვური ასაკი ჰქონდა, ვიმუშავე და გავზარდე კიდეც.
თეა: დაახლოებით 4 წელი ვხვდებოდით ერთმანეთს და შემდეგ მისი ცოლი გავხდი. როცა დავქორწინდით, მე 19 წლის ვიყავი, აბუ – 28 წლის. მაშინ უკვე საქართველოს ნაკრებში თამაშობდა, მსოფლიო ჩემპიონატიც ნათამაშევი ჰქონდა და ერთა თასიც მოპოვებული. თავიდან რაგბის შესახებ ბევრი არაფერი ვიცოდი. თამაშის წესებში დღემდე ვერ ვერკვევი ბოლომდე. აბუ რომ გავიცანი, ნელ–ნელა დავიწყე რაგბის ყურება და ისეთი გულშემატკივარი გავხდი, ხანდახან ზედმეტიც მომდის. ძალიან ემოციური ვარ.
ირაკლი: რაგბის წესები რთულია, რაღაცეები ძნელი მისახვედრია. როცა ტელევიზორში თამაშებს აჩვენებენ, მოხარული ვიქნები, გულშემატკივრებს დაეხმარონ და რაღაცეები საფუძვლიანად აუხსნან ხოლმე.
თეა: როცა საფრანგეთში ვიყავით, რაგბის იქაურ ჩემპიონატს ერთად ვუყურებდით. აბუს სულ ვეკითხებოდი, ეს ჯარიმა რატომ დაინიშნა, ის რატომ მოხდა–მეთქი და რაღაცეებში გამარკვია.
– ბავშვებიც თქვენთან ერთად იყვნენ საფრანგეთში?
თეა: საფრანგეთში ბავშვების გარეშე ბოლო ერთი წელი ვიყავით. ჩვენი შვილები საქართველოში დედასთან და დედამთილთან გვყავდა.
– ევროპულ ცხოვრებას მიეჩვეოდით. გული ხომ არ გწყდებათ საფრანგეთის დატოვებაც რომ მოგიხდებათ?
ირაკლი: საფრანგეთში დარჩენას სამუდამოდ არც ვაპირებდით. საფრანგეთის მოქალაქეები გავხდით, ბავშვებს ორმაგი მოქალაქეობა აქვთ. მომავალში სწავლის გაგრძელებას იქ თუ მოისურვებენ, ან სპორტს გაჰყვებიან, წასვლაზე პრობლემა არ შეექმნებათ. მინდა, ჩემი შვილები აქ გაიზარდონ. ყველა ქვეყანას და ერს თავისი მენტალიტეტი აქვს. მირჩევნია, რომ ისინი ქართული მენტალიტეტით გაიზარდონ.
– თეა, სპორტსმენის, მორაგბის მეუღლეობა რთულია?
თეა: კი. ის სულ გზაში, სულ სპორტულ შეკრებებზეა. საფრანგეთში ყოველ კვირადღეს თამაში აქვს. სანამ მისი ცოლი გავხდებოდი, ეს სირთულეები გაცნობიერებული მქონდა. აბუ ხანდახან მეც მენატრება და ბავშვებსაც. ჩვენი შვილები კითხულობენ, მამიკო როდის მოვაო. ის კი სულ გზაშია.
ირაკლი: ჩემთვისაც რთულია ასე ყოფნა. განსაკუთრებით წელს გამიჭირდა, რადგან იქ მარტო დავრჩი.
– თეა, ქმრის ხასიათში რა თვისებებს გამოარჩევდით?
თეა: ძალიან თავმდაბალია, მაგრამ ამავე დროს ძალიან ფეთქებადი. ამ დროს ვერიდები ხოლმე. საერთო ჯამში, ძალიან თბილი ადამიანია, განსაკუთრებით მაშინ, როცა კარგ ხასიათზეა. თუ თამაში წაგებული აქვს, საშინელი განწყობაზეა.
– როცა კარიერაში რაიმე პრობლემა ან წარუმატებელი პერიოდი აქვს, ეს ოჯახურ ურთიერთობებზეც აისახება ხოლმე?
თეა: არა, ამას ძირითადად არ იმჩნევს. როცა 7 თვის განმავლობაში ვერ თამაშობდა, ძალიან განიცდიდა, მაგრამ არ იმჩნევდა.
ირაკლი: თეა ძალიან მზრუნველი, თბილი დედა და შესანიშნავი მეუღლეა.
თეა: როცა სალომე დაიბადა, საფრანგეთში საერთაშორისო ურთიერთობებზე ვსწავლობდი. დილის 9 საათიდან საღამოს 5 საათამდე ლექციებზე ვიყავი. ბავშვისთვის აბუ დედაც იყო და მამაც, ძალიან კარგი შვილი გაზარდა.
ირაკლი: ვარჯიშები უმეტესწილად საღამოს გვქონდა, ფიზიკური ვარჯიშები კი – დილით. ჩემს გუნდს ავუხსენი, რომ ოჯახში ასეთი მდგომარეობა მქონდა. ჩემ გამო ვარჯიში საღამოს გადმოიტანეს.
თეა: აბუს დილით სასწავლებელში მივყავდი და ბავშვი მთელი დღე მასთან იყო, აძინებდა, უვლიდა. საღამოს მე ვენაცვლებოდი, ის კი ვარჯიშზე მიდიოდა.
– სადილებსაც თავად ხომ არ ამზადებდა?
თეა: აბუ გურმანია, მაგრამ საჭმელების კეთება არ იცის.
ირაკლი: თეა აკეთებს არაჩვეულებრივ ხაჭაპურს, ნიგვზიან ბადრიჯანს, ბაჟეს, რომელიც ძალიან მიყვარს. სხვათა შორის, თეამ ფრანგული კულინარიის წიგნი შეიძინა და რამდენჯერმე იქაური კერძების გაკეთება სცადა, კარგიც გამოუვიდა.
თეა: თავიდან არაფრის კეთება ვიცოდი. დედას ვურეკავდი და ის მასწავლიდა.
– ირაკლი, თქვენი ვაჟისთვის ისურვებდით იმ გზის გავლას, რაც თქვენ გაიარეთ?
ირაკლი: კი, როგორ არა! ეს ძალიან სასიამოვნოც იქნება, მაგრამ მე რომ წარმატებული კარიერა მქონდა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ისიც მაინცდამაინც მორაგბე იქნება. თუ ამის ნიჭი ექნება და სურვილი, გაჰყვეს.
– როგორც ვიცი, თქვენი ძმაც მორაგბეა.
ირაკლი: გიორგი ყოფილი მორაგბეა. დიდი ხანი არ უთამაშია, 3–4 წლის შემდეგ თავი დაანება. შეიძლება ის მონაცემი არ ჰქონდა, რომ კარიერა განეგრძო ან წინ წასულიყო.
– თეა, სპორტსმენ ბიჭებს ბევრი თაყვანისმცემელი გოგო ჰყავთ. თავს ხომ არ გაბეზრებენ ზედმეტი აქტიურობით?
თეა: არა, მათი ყურადღება შემაწუხებელი არასოდეს ყოფილა.
– ანუ არასოდეს გიეჭვიანიათ?
თეა: ცოტა – კი, მაგრამ ირაკლი ისეთი პიროვნებაა, ამის საბაბს არ მაძლევს. პირიქით, მსიამოვნებს, რომ ჩემს მეუღლეს ცნობენ, პატივს სცემენ.

– ირაკლი, რა გეგმები გაქვთ, რას აპირებთ?
ირაკლი: ჩვენს ფედერაციაში სამენეჯერო ჯგუფია და იქ ვარ. ეს არის ჩემი დროებითი კონტრაქტი, სანამ საქართველოში სამუდამოდ ჩამოვალ. მერე რა იქნება, ვერ გეტყვით. რაგბიდან წასვლას არ ვაპირებ, ამ ბიჭების გვერდით ვარ და ვიქნები. იმას კი ვერ გეტყვით, საფრანგეთიდან რომ ჩამოვალ, რა სტატუსით ვიქნები. ვეცდები, რომ ჩემი გამოცდილება და ცოდნა ამ სპორტს და მომავალ თაობას მოვახმარო.
მინდა, ბიჭებს კიდევ ერთხელ დიდი მადლობა გადავუხადო, მათ მართლაც დაუვიწყარი დღე მაჩუქეს. გულშემატკივრებსაც დიდი მადლობა! დავრწმუნდი, რომ ეროვნულ ნაკრებს აფასებენ. მაყურებელი ჩვენთვის მეთექვსმეტე მოთამაშეა, მათი შეძახილი, მათი გვერდში დგომა მეტ სტიმულს გვაძლევს. ესპანეთთან თამაშიც ამის დასტურია, ისინი გამანადგურებელი ანგარიშით დავამარცხეთ.
ეკა ლემონჯავა