პანჩოს მიერ ციხეში გატარებული ერთი წელი - "ჩემმა სიმღერებმა გადამარჩინა"

პოპულარული სიმღერების ავტორი პანჩო თითქმის ერთწლიანი პატიმრობის შემდეგ, რამდენიმე თვის წინ გათავისუფლდა, დღეს თავს ოთახის მოხატვით ირთობს და სამომავლოდ არაერთი იდეის განხორციელებასაც გეგმავს. მიუხედავად იმისა, რომ თავიდანვე გამაფრთხილა, დიდი მოლაპარაკე არ ვარო, მაინც ბევრი ვისაუბრეთ...

- როგორ ბრძანდებით?
- ისევ "ციხეში" ვარ (იღიმის)...

- ეგ, როგორ?
- ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო გარეთ ვერ გავდივარ. ნორმალურად ვერც ვმღერი და ვერც ვლაპარაკობ. მოკლედ, ექიმმა "სროკი" დამიმატა...

- რეალურად კი, ციხეში ლამის ერთი წელი დაჰყავით, რადგანაც თავისუფლების აღკვეთა გქონდათ მოსჯილი...
- ჰო, ცუდი ყოფაქცევისთვის დამსაჯეს... ცოტა რთული კი არის, იმ საშინელების გახსენება, სადაც ვიყავი, ნამდვილად საკონცენტრაციო ბანაკი იყო, რომელიც ლომბარდის პრინციპით მუშაობდა, - ადამიანებს ისეთ პირობებს უქმნიდა, მთელ ქონებას აყიდვინებდა, რომ იმ საშინელებისთვის თავი დაეღწია... ჩემგან არავის არაფერი მოუთხოვია... მე მოსჯილი მქონდა, სასჯელი უნდა მომეხადა და ვიხდიდი... ხომ არ გგონიათ, პატიმრებს შორის ყველა ძველი ბიჭი და თვალებჩასისხლიანებული მკვლელი იყო?! იქაურობა გადავსებული გახლდათ გლეხებით, რომლებსაც მაგალითად, კილოგრამი ჯართის მოპარვისათვის რამდენიმე წელი ჰქონდათ მისჯილი... ჩემთან ერთად, 80 წლის მოხუცებულიც იჯდა...

- რომელ ციხეში იხდიდით სასჯელს?
- გლდანის მერვე საპყრობილეში გახლდით. იქ ჩემი "ცოცხით" ვიყავი მისული (იცინის).

- სანამ ციხეში აღმოჩნდებოდით, ალბათ, გარკვეული წარმოდგენა გქონდათ იმ სამყაროზე, არა?
- კი ვიცოდი, რომ ციხეში კარგი სიტუაცია არ იყო, მაგრამ რაც იქ ჩემი თვალით ვნახე, იმას, მანამდე როგორ წარმოვიდგენდი?!. ციხეში ნამყოფი ვიყავი, პატიმრებს კონცერტებს ვუტარებდით ხოლმე... შესვლისას ოფიცერს ვუთხარი, - საღამოს გიტარას მომიტანენ და შემოატანინე-მეთქი. გაკვირვებულმა შემომხედა, - თუ იცი, საერთოდ სად მოხვდიო?! გიტარა კი არა, ჩაი და ყავა არ გვქონდა, რომ დაგველია... რადიო იყო ისეთი, ყური უნდა მიგედო, რამე რომ მოგესმინა... სხვა საქმე რომ არაფერი მქონდა, ციხის უფროსის სახელზე წერილებს ვწერდი, გიტარა შემოატანინეთ-მეთქი, რითაც ვხალისობდი... არადა, პატიმრები ისეთ სტრესში იყვნენ, ღამეებს ათენებდნენ. ღამით ბევრს კამერაში უცვივდებოდნენ, სცემდნენ... იმ მწვალებლების გუნდში ნორმალური ოფიცრებიც იყვნენ, გამიმართლა, რადგან მათთან მოვხვდი... მთელ ციხეში გამეფებული სისასტიკე საშინლად გვთრგუნავდა...

- ფიზიკური ძალადობა თქვენზეც ხორციელდებოდა?
- არა. მოკლედ, ჩემმა სიმღერებმა გადამარჩინა, მაგრამ როცა უყურებ, როგორ სცემენ სხვებს და შენ გეუბნებიან, - გაიარეო, მერჩივნა, ჩემთვისაც დაერტყათ... ერთხელ, სიმღერის გამო კარცერში მსვამდნენ.

- როგორ?
- რადიოში ჩემს "ცაში ახედეს" ახალგაზრდა ბიჭები ასრულებდნენ და თანამოსაკნეებმა მითხრეს, - შენი შესრულებული ჯობსო. მეც ერთი სტროფი წავიმღერე და საკანში თავი შემოყო ოფიცერმა. მერე ალბათ იფიქრა, კარცერში სიმღერის გამო როგორ ჩავსვაო და შემეშვა. სიმღერას ვინ ჩივის, საკანში ჩურჩულით ვლაპარაკობდით, ხმა გარეთ რომ არ გასულიყო...

- ახსენეთ, ციხე ლომბარდის პრინციპით მუშაობდაო...
- კი, იქ ყველამ ყველაფერი იცის, მაგალითად, რამდენი გაქვს ფული, სად გაქვს სახლი, რა მანქანა გყავს. ამ ყველაფრის მიხედვით აწესებენ იმ თანხას, რომელიც გირაოს სახით უნდა გადაიხადო.

ჩემს კამერაში ბიჭი იჯდა, რომლის

ამბავიც ასეთი იყო: მისი მანქანა პოლიციელს მოეწონა. უთხრა, მოგვეციო. ამან - გიჟები ხომ არ ხართო?! ცოტა ხანში ის ბიჭი დაიჭირეს და მანქანაც "აახიეს"... ჩემთან ერთი ბაბუა იჯდა, მეზობლისთვის რამდენიმე კურდღელი მოეპარა... როცა ადამიანს პურის ფული არ აქვს, წავა და მოიპარავს, აბა, რას იზამს?! სასჯელს მავთულის მოპარვისთვისაც იხდიდნენ... ყველაზე დამთრგუნველი ის იყო, როცა გამოჭრილი ფანჯრიდან ვხედავდით, გვამები შენობიდან როგორ გაჰქონდათ. არაერთხელ მინახავს ცემისგან დანგრეულ-ჩალურჯებულები. ციხეში ახალი "სასტავი" რომ მოვიდოდა, კარანტინში ამყოფებდნენ. კარანტინის დაშლის შემდეგ, პატიმრებს ისე სცემდნენ, საწყლები ერთმანეთს დერეფნებში მიათრევდნენ...

ერთხელ კამერაში სიგარეტი მოვწიე, ამის გამო, ერთი თვის განმავლობაში, ჩვენს კამერას მაღაზია დაგვიკეტეს, სადაც საჭირო ნივთებს ვყიდულობდით...

- როდესაც ციხის შემზარავი კადრები გავრცელდა, მაშინ რა ხდებოდა თქვენს კამერაში?
- როგორც კი ის კადრები გავრცელდა, ციხეში ყველაფერი რადიკალურად შეიცვალა. თავიდან ვერც კი გავიგეთ, რა ხდებოდა. რადიო გათიშეს და ინფორმაციას ვერ ვიღებდით, გარედან ყვირილის ხმა გვესმოდა, რადგან ციხესთან უამრავი ხალხი იყო შეკრებილი... მანამდე თუ კვირაში ერთხელ შეგვეძლო ოჯახის წევრებთან დარეკვა, მაშინ ორჯერ გვარეკვინებდნენ, თუ აბანოში კვირაში ერთხელ, 5 წუთით შევყავდით, ზოგი ტანსაცმლიანი ბანაობდა, გახდას რომ ვერ ასწრებდა, მერე ბანაობის საშუალებას კვირაში ორჯერ გვაძლევდნენ... ტელევიზორი და ჩაიდანიც ვიყიდეთ და ყავის დალევის საშუალებაც გვქონდა... ის კადრები რომ არ გავრცელებულიყო, "ქართული ოცნება" ხელისუფლებაში ვერ მოვიდოდა და ისევ ციხეში ვიჯდებოდი. ციხიდან ჩემს გამოყვანაზე ჩემი ბიჭი "ჩალიჩობდა". მოკლედ, შვილებზე ღირებული არაფერი შემიქმნია ცხოვრებაში...

- დარწმუნებული ვარ, თქვენს ცხოვრებაში ბევრი რამის შეცვლას აპირებთ...
- იმედი მაქვს, რომ არა მარტო ჩემს ცხოვრებაში, ქვეყანაშიც ბევრი რამ შეიცვლება... ციხეში ყოფნისას ჩემს განვლილ გზაზე ვიფიქრე, აზრზე მოვედი, ბევრს ვკითხულობდი... ცხოვრება მალე გადის... არადა, უკვე ყველაფერი ნანახი მაქვს, საგიჟეთშიც კი ვყოფილვარ... უკვე ცხოვრების შეცვლის დროა.

- საგიჟეთში როგორ აღმოჩნდით?
- საბჭოთა კავშირის დროს რაღაც ვიხულიგნე და... მაშინ რუსეთში გახლდით. იქ ძმამ ჩამომაკითხა, საგიჟეთიდან გამომიყვანა და გამომძიებელთან ერთად, რესტორანში წავედით. რესტორნიდან რომ გამოვედით, გამომძიებელს ვთხოვე, - ოღონდაც, დღეს გამიშვით და ხვალ დილით, საგიჟეთში ჩემი ფეხით მივალ-მეთქი. დამიჯერა, - წადი და დილით მიდიო. შემეძლო, არ მივსულიყავი, მაგრამ სიტყვა შევასრულე. ამის გამო გამომძიებელს სასამართლო არც გაუმართავს, დარბაზიდანვე გამომიშვა. ჩვენგან ფულიც კი არ აიღო...

- თქვენი სიმღერები უყვართ და ხშირადაც მღერიან...
- მასე რომ არ ყოფილიყო, არც არასოდეს ვიმღერებდი. პროფესიით არც მომღერალი ვარ და არც მხატვარი, მაგრამ ორივე საქმე მიყვარს... ახლა ჩემი ოთახის მოხატვას ვაგრძელებ. მომწონს ეს საქმე...

- სამომავლო გეგმებზე რას მეტყვით?
- მალე ალბომს გამოვუშვებ. ყველა სიმღერა მზად არის, მაგრამ 4-5 წელია, მის გამოსვლას საშველი არ დაადგა... სიმღერებსაც ვწერ და უკვე იმდენი ნამუშევარი დამიგროვდა, მეორე ალბომის გამოშვებაც შეიძლება, მაგრამ ჯერ პირველს უნდა მივხედო.

ელენე ბასილიძე
ჟურნალი ”გზა”