რამ გადარია ნუცა ჯანელიძე
ცნობილი ქართველი პიანისტი, ანსამბლ "ფორტეს" მუსიკალური ხელმძღვანელი ნუცა ჯანელიძე მიიჩნევს, რომ ქართველ ერს უდიდესი შემოქმედები ჰყავს და უმჯობესია, ჯერ ეროვნულ მწერლობას გაეცნოს ქართველი, მერე კი უცხოელ ავტორებს. ქალბატონმა ნუცამ წიგნიერებასთან ერთად ქართული ხასიათის შტრიხებზეც ისაუბრა...
- ძალიან კარგი მოსწავლე ვიყავი. მიყვარდა ზღაპრები და ეს სიყვარული დიდხანს გამყვა. სხვადასხვა ზღაპრის მიხედვით თოჯინურ სპექტაკლებს ვდგამდი, შინ ნამდვილი მარიონეტების თეატრი მქონდა (იცინის). ბავშვობაში ძალიან მინდოდა პრინცესობა და ულამაზესი გრძელი კაბა...
- ოდესმე გიგრძნიათ თავი პრინცესად?
- მეტ-ნაკლებად. გრძელი, შლეიფიანი კაბა არასდროს მცმია, მაგრამ პრინცესად თავი მაშინ მიგრძნია, ვინმეს რაიმე თხოვნა თუ შეუსრულებია ჩემთვის.
საკმაოდ პატარამ წავიკითხე ლევ ტოლსტოის "ომი და მშვიდობა", კონსტანტინე გამსახურდიას "დიდოსტატის მარჯვენა", "დავით აღმაშენებელი", ემილ ზოლას "ქალთა ბედნიერება". ამ ნაწარმოებებმა ჩემზე უდიდესი შთაბეჭდილება მოახდინა, შეიძლება ითქვას, გადამრია. თავისუფალი თემის წერისას აუცილებლად მათი გავლენით ვაგებდი ჩემს მოსაზრებებს. მშობლებისგან ფარულად აკრძალული ლიტერატურა, მაგალითად, "დეკამერონი" ან "ათას ერთი ღამე" არასდროს წამიკითხავს.
- ემილ ზოლას ნაწარმოებები დღეს მოგწონთ?
- მაპატიონ ლიტერატურათმცოდნეებმა, მაგრამ ემილ ზოლას ნაწარმოებები - "ნანა", "ფული" და სხვები - არ მომწონს.
- რომელიმე მამაკაცი პერსონაჟი თუ შეგყვარებიათ?
- უსაზღვროდ მომწონდა და მომწონს შარლოტა ბრონტეს პერსონაჟი მისტერ როჩესტერი და დღემდე ყველა მამაკაცს მისი საზომით ვზომავ. როგორი "ძერზკი" ტიპია, მაგრამ ქალთან - მშვიდი და დამთმობი. დღემდე მისნაირი ტიპები მომწონს.
- თანამედროვე ლიტერატურას თუ ეცნობით?
- როდესაც აკა მორჩილაძის საავტორო გადაცემა ვნახე ტელევიზიით, მივხვდი, რომ საინტერესო მთხრობელია, დავინტერესდი მისი ნაწარმოებებითაც და მომეწონა. იგივე შემიძლია ვთქვა დათო ტურაშვილზეც. ერთ-ერთ რადიოში მოვუსმინე მის გამოსვლას და, იმავდროულად, რომელიღაც ნაწარმოების განხილვას. ძალიან დავინტერესდი ამ შემოქმედით. ერთხელაც შევედი ლიტერატურულ კაფეში და გადავწყვიტე, დათო ტურაშვილის რომელიმე ნაწარმოები შემეძინა. მისი უამრავი წიგნი იყიდებოდა. ყველას ყიდვა მომინდა, მაგრამ საკმარისი თანხა არ აღმომაჩნდა. დათოს მხოლოდ რამდენიმე ნაწარმოები წამიკითხავს, მთელ მის შემოქმედებას არ ვიცნობ. ასევე ძალიან მომწონს და სიამოვნებით ვკითხულობ ნიკო გომელაურის ლექსებს. ახლაც მახსოვს, ნიკო გადაცემაში რომ მსტუმრობდა, რამდენი ლექსი წამიკითხა, თანაც რა საყვარლად.
- არსებობს მოსაზრება, რომ კარგი მუსიკოსი აუცილებლად წიგნიერია...
- ვეთანხმები ამ მოსაზრებას. ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, პროფესიული განათლება კარგ გემოვნებასაც აყალიბებს. საზოგადოდ კი, გემოვნებაც და წიგნიერებაც ოჯახზეა დამოკიდებული. მშობელმა ბავშვს თავიდანვე უნდა მიაწოდოს კარგი ავტორის ნაწარმოები, არა აქვს მნიშვნელობა, მუსიკოსი იქნება ეს, მხატვარი თუ მწერალი.
- დღევანდელ საქართველოს რომელ ლიტერატურულ ნაწარმოებს შეადარებდით?
- ლიტერატურულ ნაწარმოებს ვერ დაგისახელებთ, მაგრამ დღევანდელ საქართველოს შევადარებდი უპატრონო ნიჭიერ ადამიანს, თავის ნიჭს გასაქანს რომ ვერ აძლევს. ნაცარქექიაზე კი ვიცინით, მაგრამ დაუკვირდით, როგორი მახვილგონიერია, დევსაც კი მოერია ჭკუით. ქართველებს ჭკუა გვაქვს, ნამდვილად ნიჭიერები ვართ, მაგრამ არ გვყავს პატრონი და ამ ყველაფერს ჩვენი სიზარმაცეც ერთვის. ყველაზე უარესი ის არის, რომ თავში გვაქვს ავარდნილი და ხშირად ვამბობთ, ყველაფერი ვიცით,
არავის ჭკუის დარიგება არ გვჭირდებაო. ესეც ძალიან ცუდად აისახება ჩვენი ქვეყნის იმიჯსა და მომავალზე.
- დღეს როგორია ნუცა ჯანელიძის წიგნის თარო?
- ბოლო დროს, რატომღაც, ბიოგრაფიულმა ნაწარმოებებმა გამიტაცა. ძალიან მომწონს ბიოგრაფიული წიგნი ელენა ობრაზცოვაზე, სადაც აღწერილია მისი ცხოვრება ბავშვობიდან ვარსკვლავობამდე. ისიც კია მოთხრობილი, როგორ მეცადინეობს პირველკურსელი გოგონა კონცერტმაისტერ ვაჟა ჩაჩავასთან. მართლა ძალიან საინტერესოა. ამას წინათ ლუჩანო პავაროტის ბიოგრაფიაც შევიძინე. რა გითხრათ, მრავალფეროვანია ჩემი წიგნის თარო. გაგეცინებათ და ჩემს თაროზე ჯაბა იოსელიანის "ლიმონათის ქვეყანაც" კი დევს. ძალიან მომწონს ჭაბუა ამირეჯიბის "გორა მბორგალიც". ეს ნაწარმოები ანტალიაში, დასვენების პერიოდში წავიკითხე.
- რის წაკითხვას ურჩევთ დამწყებ მკითხველებს?
- აუცილებლად უნდა წაიკითხონ და შეიგრძნონ ვაჟა-ფშაველა. ის უდიდესი შემოქმედია და ვინც მას ჩასწვდება, ისწავლის სიყვარულს, მეგობრობასა და კაცთმოყვარეობას. კი ბატონო, იკითხონ "ტომ სოიერის თავგადასავალიც", "ბიძია თომას ქოხიც", მაგრამ ჯერ ჩვენი შევიგრძნოთ და გავითავისოთ, ვიცოდეთ ეროვნულის დაფასება!
ესაუბრა ნინო მაისურაძე