რატომ დაურეკა ტირილით შვილს მანანა თოდაძემ და ვინ აჩუქა ძვირად ღირებული მანქანა
31 მაისს ფილარმონიის დიდ საკონცერტო დარბაზში მანანა თოდაძე სოლოკონცერტს გამართავს. ათწლიანი პაუზის შემდეგ მომღერალი თბილისელ მაყურებელს უმასპინძლებს. „ამ დღეზე ვოცნებობდი და დიდხანს ვემზადებოდი“, - მითხრა ინტერვიუს დაწყებამდე ჩემმა რესპონდენტმა. რატომ დატოვა საქართველო 14 წლის წინ, რის გამო აქილიკებდნენ და როგორია მისი მოსკოვური ცხოვრება, ანსამბლ „ივერიის“ სოლისტი თავად გიამბობთ.
- 10 წელია, ქართველი მაყურებლისთვის არ გიმღერიათ, ალბათ განსაკუთრებით ემზადებით ამ კონცერტისთვის...
- ქართველი მაყურებელი მოსკოვშიც არ მაკლია, თბილისშიც „ივერიის“ საიუბილეო კონცერტებზე ყოველთვის გამოვდიოდი, მაგრამ ასე საფუძვლიანად, სოლოკონცერტით დიდი ხანია თბილისელ მაყურებელს არ მოვფერებივარ. მომენატრა თბილისელი მაყურებელი, ფილარმონია, სადაც, ფაქტობრივად, გავიზარდე. დიდი ხანია ვემზადები ამ დღისთვის. იმდენი სიმღერა მიმღერია ამ წლების განმავლობაში, ამორჩევა გამიჭირდა, თან ისეთი რეპერტუარი მინდა, ყველა თაობისთვის საინტერესო რომ იყოს.
- ახალი სიმღერებიც ჩაწერეთ, როგორც ვიცი, სპეციალურად ამ დღისთვის.
- დიახ, და ერთ-ერთზე, დათო არჩვაძის სიმღერაზე „გაპატიებ“, კლიპიც გადავიღეთ, რომლის რეჟისორიც გახლავთ ბაკურ ბაკურაძე, ხოლო ოპერატორი - რომა გიორგაძე. საოცარი ისტორია ჰქონდა ამ სიმღერის შექმნას. ჩემი პროდიუსერი ბიძინა სირბილაძე მეგობრობს დათო არჩვაძესთან. ძალიან მინდოდა დათოს გაცნობა, მიყვარს „თეატრალურის კვარტეტი“, დათოს დიდ პატივს ვცემ. მინდოდა, ჩემს კონცერტში მიეღოთ მონაწილეობა, ოღონდ სხვა სიმღერით. შევხვდით ერთმანეთს კაფეში. ვისაუბრეთ. ბიძინამ ჰკითხა დათოს, რაიმე სიმღერა ხომ არ გაქვს მანანასთვის, კონცერტზე რომ იმღეროსო, მოიცა ერთი წუთითო, თქვა, წამოხტა, მიუჯდა ფორტეპიანოს და დაიწყო დაკვრა. იქვე შეიქმნა ეს მელოდია. ღამის პირველი საათი იყო. დავურეკეთ ნანა ცინცაძეს და სახლში მივადექით ტექსტისთვის. ნანაც არ დაგვზარდა და ასე 3-4 საათში შეიქმნა ეს სიმღერა. ისე მიყვარს ახლის შექმნის პროცესი, უბედნიერესი ვიყავი. დიდი ხანია ასეთი სიტუაცია არ მქონია. მოსკოვში სულ სხვაგვარი რიტმით ვცხოვრობ, სხვა დღის რეჟიმით. მომნატრებია ასეთი რეჟიმი.
- ისეთი გრძნობით მღერით „გაპატიე, დაბრუნებას გთხოვ“, რომ მაყურებელს აუცილებლად გაუჩნდება შეკითხვა, არის თუ არა შეყვარებული დღეს მანანა თოდაძე...
- მე სულ შეყვარებული ვარ, ბავშვობიდან ვარ შეყვარებული (იღიმება), არ შეიძლება, ხელოვანი ადამიანი შეყვარებული არ იყოს. სხვა შემთხვევაში ასე ვერ იმღერებ.
- რას აპატიებს და ვის სთხოვს დაბრუნებას მანანა თოდაძე?
- ამ კითხვის ადრესატი უკვე ნანა ცინცაძეა. მისი ტექსტია, როგორც გითხარით, მგონი, ნანაა შეყვარებული (იცინის).
- მოსკოვური ცხოვრება ახსენეთ, სხვა რეჟიმი მაქვს, სხვა გრაფიკიო, თქვით. როგორია თქვენი მოსკოვური ცხოვრება?
- ძალიან განსხვავდება თბილისური ცხოვრებისგან, დატვირთულია. დილის 10 საათიდან უკვე შეხვედრები მაქვს. მეტისმეტად პუნქტუალური ვარ. 10 საათზე რომ მაქვს შეხვედრა დაგეგმილი, ყოველთვის 15 წუთით ადრე მივდივარ. ბავშვობიდან ასე ვარ, არ მიყვარს, როცა მელოდებიან. საბავშვო სტუდია მაქვს, ყოველ დილით მათთან ვმუშაობ. იქიდან სამსახურში მივდივარ, ქართულ რესტორანში, სადაც სისტემატურად ვმღერი. მიწვევენ ბანკეტებზე, კორპორატიულ საღამოებზე, მონაწილეობას ვიღებ გალაკონცერტებში. ზოგჯერ გადაფრენაც მიწევს სხვა ქალაქებში. ამის გამო ხშირად საღამოების ჩაგდება მიხდება ჩემს რესტორანში, სადაც ვმღერი, მაგრამ მაქსიმალურად მიწყობენ ხელს. ძალიან მოწესრიგებულები არიან იქ მცხოვრები ქართველები, კარგად ესმით, რომ ამხელა ქვეყანაში უმუშევრობით თავს ვერ გაიტან.
- თუ არიან მოსკოვში ქართველი მომღერლები, რომლებსაც რესტორნის სცენაზე სიმღერა ეთაკილებათ?
- არა, თავიდან, როცა საქართველოდან წავედი და დიდი სცენიდან რესტორანში გადავინაცვლე, ქილიკიც ბევრი მივიღე და დაცინვაც. წარმოგიდგენიათ, მანანა რესტორანში მღერისო, ამბობდნენ. არ მიმიქცევია ყურადღება. მე ისეთ ადგილებში მიწევს გამოსვლა, ისეთი მსმენელი მყავს, რომელიც დიდ დარბაზებში კონცერტზე შეიძლება ვერ ნახო. პატარა ლა-სკალას ეძახდნენ იმ რესტორანს, სადაც მე ვმღეროდი. საქართველოდან უძლიერესი მუსიკოსები წავიყვანე. ბევრი ვიფიქრე, სანამ ამ ნაბიჯს გადავდგამდი. როგორ შეიძლება, უკმაყოფილო ვიყო იმით, რომ ღმერთი ლუკმაპურის შოვნის საშუალებას მაძლევს. დიდი მოწიწებითა და სიყვარულით ვექცევი იმ ხალხს, იმ ადგილს, სადაც გამოვდივარ, ვმღერი და საშუალება მეძლევა, ჩემი ნიჭი წარმოვაჩინო.
- საქართველოს დატოვების მიზეზი რა იყო?
- ამისთვის ძალიან ბევრი მიზეზი მქონდა. პირველ მიზეზზე ლაპარაკი არ მიყვარს. ეს ჩემი ოჯახური მდგომარეობის ბრალი იყო. მიზეზი იყო ისიც, რომ საკმაოდ დაძაბული პოლი-ტიკური სიტუაცია იყო მაშინ საქართველოში. 14 წლის წინ არავის აღარ უნდოდა შენი სიმღერა, წინ ვეღარ წავიდოდი. ბუნებით დაუდგრომელი, აქტიური ადამიანი ვარ. სულ ძიებაში ვარ, ვსწავლობ, გამოცდილებას მოსწავლეებს ვუზიარებ. წელიწადში რამდენჯერმე საერთაშორისო მუსიკალური კონკურსების ჟიურიში მეპატიჟებიან. მე თაობებს ვზრდი. როცა საქართველოში ვცხოვრობდი, მქონდა მუსიკალური თეატრი „პრესტიჟი“, სადაც თაობები გაიზარდნენ და დღეს ისინი პოპულარული მომღერლები არიან. ამით ვამაყობ. დღეს მოსკოვში იმავეს ვაკეთებ და ორმაგად მიხარია, რომ რუსი ბავშვებიც მოდიან, სომხებიც და ქართულ სიმღერას ვასწავლი. ერთი რუსი გოგონა მყავს, მაშა, 7 წლის არის, ისე მღერის მეგრულ სიმღერას, წარმოუდგენელია, ცრემლი არ ჩამოგვარდეს...
- საქართველოდან წასულ მომღერლებს ია-ვარდით მოფენილი გზა არ ხვდებათ უცხო ქვეყანაში. ეს პერიოდი რთული იყო თქვენთვის?
- მე გამიმართლა, მიცნობდნენ იქ, სამსახური მალევე ვიშოვე და იქიდან მოყოლებული ვშრომობ.
- ცნობილია, რომ ბევრ ქართველ მომღერალს, ვინც იქ აპირებს ფეხის მოკიდებას, გვერდით უდგახართ, ეხმარებით.
- თუკი რამ შემიძლია, ვცდილობ გავაკეთო მათთვის. რა მნიშვნელობა აქვს, ვიცნობ თუ არა, მთავარია, ქართველია და კარგად მღერის. თუ შემიძლია სიკეთე გავაკეთო, როგორ დავზარდები! ძალიან კარგი ურთიერთობა გვაქვს იქ მოღვაწე ქართველ მომღერლებს. ჭირშიც გვერდში ვუდგავართ ერთმანეთს და ლხინშიც. ხშირად მივდივართ ერთმანეთთან სტუმრად.
- ვიცი, რომ კარგი კულინარი ხართ, რით უმასპინძლდებით ქართველ სტუმრებს?
- (იღიმება) განთქმულია ჩემი ქათმის ჩაქაფული. არაჩვეულებრივად ვამზადებ წითელ ლობიოს, იქაც იყიდება და აქედანა ხშირად წამიღია.
- თქვენი ქალიშვილი ლეილაც მოსკოვში მოღვაწეობს. რამდენად ხშირად ახერხებთ ერთმანეთის ნახვას?
- ლეილა მთელ მსოფლიოში მოღვაწეობს. ტელეფონით ხშირად ვეკონტაქტებით ერთმანეთს, ყოველდღე ვერ ვნახულობ, თუმცა ხშირად ერთ სცენაზე გვიწევს სიმღერა. ზოგადად ჩემს ოჯახზე, ჩემს პირადზე საუბარი არ მიყვარს. არადა, მოსკოვში მომღერლები, მათი პროდიუსერები ხშირად იგონებენ სკანდალებს საკუთარ თავზე და ამით ხდებიან ცნობილები. მახსოვს, პირველად რომ ჩავედი მოსკოვში და კარიერას ვიწყებდი, ერთ-ერთმა ადამიანმა მითხრა, მოდი მივცეთ ინტერვიუ, ვითომ შენ ციხეში დაიბადე, დედაშენი პატიმარი იყო და იქ მოევლინე ქვეყანასო. ხვალ ყველა შენზე ილაპარაკებს და პოპულარული გახდებიო. გავგიჟდი, რომ წარმოვიდგინე, დედაჩემი ამას წაიკითხავდა (იცინის). არ მინდა ასეთი არც პოპულარობა და არც კარიერა, დედაჩემს ინფარქტს ვერ დავმართებ-მეთქი, ვუპასუხე. ნამდვილად არ მაქვს საქმე ისე, ჩემი პირადით დავაინტერესო ხალხი. მინდა, ჩემს შემოქმედებაზე ლაპარაკობდნენ და არა ჩემს ოჯახზე.
- ალბათ ერთგული თაყვანისმცემლებიც გყავთ, რომლებიც თქვენს ყველა კონცერტს ესწრებიან, თაიგულს გჩუქნიან, საჩუქრებით განებივრებენ. თუ გახსენდებათ ყველაზე დასამახსოვრებელი საჩუქარი?
- რომელი ერთი გავიხსენო... ახალი ჩასული ვიყავი მოსკოვში. ერთი ოჯახი - ცოლ-ქმარი შვილებით, ნათესავებით, ჩემს ყველა კონცერტს ესწრებოდა. ასე გრძელდებოდა თვეების განმავლობაში. ერთხელ ოჯახის უფროსი კონცერტის მერე მოვიდა ჩემთან და მითხრა, რომ სურდა, სტავროპოლში ერთ-ერთი მსხვილი კომპანიის კორპორატიულ საღამოზე მივეწვიე. დავთანხმდი. მიყიდეს ბილეთი, გავფრინდი, ჩავატარე კონცერტი, ჰონორარზე არაფერი მითქვამს, საერთოდ, არ მიყვარს ჰონორარზე საუბარი, მიჭირს, ვუთხარი, არ არის საჭირო, მგზავრობა ხომ დააფინანსეთ, საკმარისია-მეთქი. მეორედაც მიმიწვიეს, სოლოკონცერტი გავმართე. ვერც მაშინ ვთქვი ვერაფერი ჰონორარზე. ამასობაში ახალი წელი მოახლოვდა. ამ კაცმა მძღოლი გამოაგზავნა. დამირეკა მძღოლმა და მითხრა, თუ შეიძლება, ჩამოდით ქვემოთ, რაღაც უნდა გადმოგცეთო. ჩავედი, მანქანის საბუთები და გასაღები მომცა, ეს საჩუქარიაო, მითხრა. შოკი მივიღე, ისტერიკა დამემართა, ლეილას დავურეკე, ვტიროდი. რა გატირებსო, მკითხა. მანქანა მაჩუქეს-მეთქი, ვუთხარი. მერე რა გატირებს, გაჩუქეს, ხომ არ წაგართვეს, გული გამისკდაო, გაგიჟდა. მას მერე დავმეგობრდით მე და ის ბიზნესმენი. ხშირად ჩამოდიოდა მოსკოვში, მე „ივერიის“ ბიჭები ჩამყავდა მათთან კონცერტებით. „ფიროსმანიც“ ამ კომპანიამ დააფინანსა, მოსკოვში რომ „წავიღეთ“... ყველანაირად ვცდილობ, ქართველი მომღერლები და ქართული სიმღერა უფრო შევაყვარო მოსკოველ მაყურებელს. უფალმა აცხონოს, ალექსანდრე ბასილაია რომ დაიღუპა, მისი ხსოვნის საღამო პირველმა მე გავაკეთე მოსკოვში საუკეთესო დარბაზში. ყველას გვიყვარს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ნიჭიერი ხალხი, მაგრამ როცა შორს ხარ შენი ქვეყნიდან, მეტად აფასებ შენსას ყველაფერს.
- საქართველოში დაბრუნებაზე ფიქრობთ?
- მე არც წავსულვარ ჩემი ქვეყნიდან. კარიერას თუ გულისხმობთ, ჯერ ვერ დავბრუნდები. აქ ჩემს ადგილს ჯერ ვერ ვხედავ. უმუშევრად ვერ გავჩერდები, არ შემიძლია. კაფე-ბარებში ყავის დასალევად და საგულაოდ არ დავბადებულვარ, მე უნდა ვიშრომო.
- კონცერტს დავუბრუნდეთ, ვის ვნახავთ კიდევ თქვენთან ერთად სცენაზე?
- იქნება დუეტი ნოდიკო ტატიშვილთან „ჩხიკვთა ქორწილიდან“, რატი დურგლიშვილთან მაქვს დუეტი, ჩემს შვილთან, ლეილასთან. მოსკოვიდან ჩამოვიდა ჩემი მეგობარი, კოლეგა ლიკა დოლიძე, გიორგი მელიქიშვილი. სამწუხაროა, რომ ამ ადამიანებს მოსკოვში იცნობენ და საქართველოში - ნაკლებად. იმღერებს დათო არჩვაძე, „თეატრალურის კვარტეტი“, ნუგზარ კვაშალი, თემურ წიკლაური. ბევრი მომღერალი ვერ მოვიწვიე, მეც ხომ უნდა ვიმღერო (იცინის). კონცერტის მუსიკალური ხელმძღვანელია შესანიშნავი პიანისტი ნიკა ნიკვაშვილი. ასე რომ, გელით, მაქსიმალურად ვეცდები, ნასიამოვნები დავტოვო აუდიტორია.
ნინო მჭედლიშვილი
ჟურნალი „რეიტინგი“