რა ტკივილის მიყენებისთვის საყვედურობს თეა დარჩიას ქალიშვილი
"სუხიშვილების" მოცეკვავე თეა დარჩია 27 წელია დროის უმეტეს ნაწილს მოგზაურობას უთმობს. იმდენ ქვეყანაში ჰქონია კონცერტი, ამბობს რომ დამეთვალა, გინესის რეკორდსმენი ვიქნებოდიო. პირველ მოგზაურობაზე, კურიოზებზე, სირთულეებსა და სასიამოვნო მოგონებებზე თეა თავად გვიყვება.
– გიყვართ მოგზაურობა?
– კი, ძალიან. წლების განმავლობაში, "სუხიშვილების" ანსამბლის მოგზაურობის გარდა, "ასა" პროექტში ვიყავი ჩართული, რომელიც ძალიან მოთხოვნადი იყო. ხშირად გვიწვევდნენ საზღვარგარეთ კერძო ღონისძიებებსა და დიდ დღესასწაულებზე. მოგზაურობა ყველაზე კარგი საშუალებაა საკუთარი თავის შემეცნებისა. ვინ ხარ, რას წარმოადგენ, რა შეგიძლია. შეიძლება მთელი ცხოვრება იმოგზაურო, მაგრამ ვერაფერმა მოახდინოს შენზე შთაბეჭდილება, ვერაფერმა გაგზარდოს. ან საერთოდ არ მოგზაურობდე და სულით იყო მოგზაური, ყველაფერი იცოდე და გესმოდეს.
– პირველი მოგზაურობა როგორ გახსენდებათ?
– ანსამბლში 15 წლის მივედი. აუცილებელი იყო, ერთი წელი სტაჟიორი ყოფილიყავი და ამის შემდგომ გამხდარიყავი სრულფასოვანი წევრი თუ ამას ინებებდა ნინო რამიშვილი და თენგიზ სუხიშვილი. მანამ, სანამ სტაჟიორი ვიყავი, თვენახევრის მანძილზე ვიმოგზაურეთ შუა აზიაში. ეს მოგზაურობა ძალიან კარგი საშუალება იყო იმისთვის, რომ შევრწყმოდი დიდი ტრადიციების მქონე ანსამბლს. დიდი გამოცდილება შევიძინე. მაშინ, როცა სუხიშვილების სრულფასოვანი წევრი გავხდი, ერთი თვით საფრანგეთში წავედი. არასდროს დამავიწყდება კონგრესების სასახლეში გამართული კონცერტი. ვიმოგზაურეთ ნიცაში, მონტე-კარლოში, მარსელში, მონაკოსა და კანში. იქიდან ისეთი იმოციებითა და შთაბეჭდილებებით დავბრუნდი, ერთი კვირა ხმას ვერ ვიღებდი. დიდი კონტრასტი იყო საბჭოთა საქართველოს ყოფასა და საფრანგეთს შორის. თუ ელემენტარული სილამაზის აღქმის უნარი გაგაჩნდა, ეს სერიოზულ დეპრესიას გამოიწვევდა. როცა შესადარებელი არაფერი გაქვს, გგონია რომ ის ყოფა, რა ყოფაშიც გაიზარდე _ ნორმაა. იქ ვნახე რას ნიშნავს ცხოვრება, რას ნიშნავს სილამაზე, რა არის თავისუფლება. ენითაუღწერელი სითბო და სიყვარული მოდიოდა ანსამბლის წევრების მიმართ იქაური ემიგრანტებისგან. ხშირად ელჩებს უთქვამთ, _ ჩამოდიხართ და 2 საათში აკეთებთ ისეთ საქმეს, რასაც ჩვენ წლობით ვაკეთებთ და მაინც ბოლომდე ვერ გამოგვდისო. იქ სადაც სიტყვა არაფერში არ არის და მხოლოდ ცეკვა, პლასტიკა, მუსიკა, ფერები, ემოციაა ჩადებული, _ დიპლომატია, თარჯიმანი და ა.შ საჭირო აღარაა. საკუთარი მხრებით ატარებ საქართველოს სახელს. ადამიანი ხარ და შეიძლება ცეკვის ხასიათზე არ იყო, ან ავად გახდე. ჩვენთვის ადამიანური სნეულებები მიუღებელი იყო. თამრიკო ელიოზიშვილი, ქართულის ფანტასტიური მოცეკვავე, კუნთგახლეჩილი ცეკვავდა. სამი თვე ისე იცეკვა, ეს ამბავი არავის გაუგია.
– დაგითვლიათ რამდენ ქვეყანაში ხართ ნამყოფი?
– რომ დამეთვალა რამდენ ქვეყანაში ვარ ნამყოფი და რამდენ ადგილას მაქვს ნაცეკვი, ალბათ გინესის რეკორდების წიგნში მოვხვდებოდი. 27 წლის განმავლობაში, მხოლოდ ოთხჯერ, ოთხ-ოთხი თვით ვიყავი დეკრეტში. დანარჩენი დრო თითქმის სულ მოგზაურობას ეთმობოდა. ჩხოროწყუში ვიცეკვებით თუ ლასკალაში, ზუსტად ერთნაირი თავგანწირვით ვმუშაობდით ყველგან.
– რომელმა ქვეყანამ მოგხიბლა ყველაზე მეტად?
– იაპონია საერთოდ სხვა სამყაროა. ავსტრალია კი სასუფეველია დედამიწაზე. უამრავი ოქროსფერი პლაჟია, ულამაზესი ბუნება ცხოველებით. ძალიან მიყვარს ინგლისი ორსართულიანი ავტობუსებით, წითელი ტელეფონის ჯიხურებით. თავისი ხიბლი აქვს იქაურ კლიმატს. სულ ცრის, უცებ მზე გამოანათებს და მთელი მოსახლეობა ბალახზე წევს და ირუჯება. შთამბეჭდავია ამერიკა თავისი მასშტაბებით, უკიდეგანო სივრცეებითა და კონტრასტული შტატებით. აზია ზღაპრული, იდუმალია და მრავალფეროვანია. ახალი ზელანდია სასწაულია, გეგონება რომ ამ ქვეყანაზე არ ხარ.
– ძალიან ბევრი ოცნებობს იაპონიაში მოხვედრაზე. რით გამოარჩევთ ამ ქვეყანას?
– 17 წლის ვიყავი, საქართველოს კულტურის დღეებზე იაპონიასა და ფილიპინებზე რომ გავემგზავრეთ. სუხიშვილებიდან ერთი გოგო, ოც ბიჭში ვიყავი. ჩვენთან ერთად იმყოფებოდნენ რეზო თაბუკაშვილი, მანანა თოდაძე, მაია თომაძე, გია ფარადაშვილი... რეზო თაბუკაშვილს უნდოდა ფილმის გადაღება, როგორ აკეთებდნენ ფილიპინებზე ხელით უსისხლო ოპერაციებს. სამწუხაროდ ამ ფილმის დამონტაჟება არ დასცალდა. ვიცი, რომ მის შვილიშვილს იქ გადაღებული მასალა შემონახული აქვს. ვინმემ ხელი რომ მოკიდოს და დაამუშაოს, ძალიან სერიოზულ ფილმს აჩუქებს ქართულ საზოგადოებას. პირველი სასწაული, რომელიც მე შევიგრძენი იყო ის, რომ ტოკიოში დილით გავფრინდით და დილით ჩავფრინდით, მზეს დავეწიეთ. ფრენა ათ საათს გაგრძელდა და მთელი ამ დროის განმავლობაში რეზო თაბუკაშივილი თავის ამბებს მიყვებოდა. ზედმეტი სახელი შემარქვა, "ჭყინტის" მეძახდა. 10 საათი თვალი არ მოგვიხუჭავს, მიყვებოდა როგორ უყვარდა მეუღლე, როგორ გაიცნო, როგორ ცხოვრობდნენ ტკბილად, როგორ იღებდა ფილმებს. დღემდე ვნანოვ ჩამწერი რომ არ მქონდა და ეს ყველაფერი არ ჩავიწერე. მიკვირს როგორ არ დაეზარა ამხელა ადამიანს 17 წლის "ლაწირაკისთვის" მთელი თავისი ცხოვრების მოყოლა. ტოკიოში რომ ჩავფრინდით, ძალიან მკაცრად შეგვამოწმეს, ლამის სისხლის ანალიზებიც კი აგვიღეს. ვიკითხე იაპონელებს რატომ არ ამაწმებთ-მეთქი. მითრეს, _ იაპონელები, იაპონიაში დანაშაულს არ ჩადიანო. როგორი პატრიოტები არიან, როგორ უყვართ თავისი ქვეყანა. შემშურდა მათი.
ფილიპინებზე რეზო თაბუკაშვილმა გადაიღო, როგორ ამოაჭრეს თათუზა ყურაშვილს ხელიდან კვერცხის ოდენა ცხიმგროვა. განცვიფრებული რეზო მიყვებოდა, რომ ახალგაზრდა ბიჭმა, ცრიმგროვის ადგილი თათუზას საჩვენებელი თითით გაუჭრა, ბატონ რეზოს კი იმ მომენტში შოკისგან კამერა გაუთიშია, თუმცა მისი ოპერატორი იღებდა. ექიმმა პარკში ჩაუდო ამოღებული ცხიმგროვა, ხელითვე შეუკრა ჭრილობა და პატარა დასაკრობი დააკრო. თათუზას უკითხავს ხვალ კონცერტი მაქვს და შევძლებ დაკვრასო?!, _ თუ გინდა ახლავე დაუკარიო. ბატონმა რეზომ მითხრა, ფილიპინებზე ასეთი სასწაულები რომ არსებობდა ვიცოდიო, მაგრამ ამ შემთხვევამდე ეჭვი მაინც მეპარებოდაო.
ფილიპინებზე მარჯნის პლაჟები ულამაზესი იყო. დილით წყალი თუ საცხოვრებლი სახლებთან იყო მოსული, შუადღეს მიდიოდა და პლაჟზე მარჯანი წითლად ანათებდა.
– ალბათ უამრავი კურიოზიც გადაგხდენიათ. მოგვიყევით.
– ნანა თოდაძე, ფილიპინები ერთ ნომე მე და მარში ვცხოვრობდით. ერთმანეთს ზაგრის მიღებაში ვეჯიბრებოდით. ხორბლისფერი კანი მაქვს, მანანა კი თოვლივით თეთრია. ფილიპინები ეკვადორზე მდებარეობს, მზე პერპენდიკულარულად ეცემა და ადამიანი უცბად იწვება. ამას არ ვაკვირდებოდი, გადარეული ვიყავი, მზესა და წყალზე. ზაგრის მიღების დროს, მანანამ მითხრა ვერ ვარ კარგადო. ვთხოვე ნომერში ასულიყო და "შეჯიბრი" შეეწყვიტა. არ დამიჯერა. ორი საათის მერე მითხრა ნომერში დავისვენებო. წავიდა და ცოტა ხანში მეც ავყევი. ვხედავ ლოგინში წევს, ბროწეულივით წითელი და აკანკლებს. მესამე ხარისხის დამწვრობა მიიღო. კონცერტზე მაინც წამოვიდა, თუმცა სიმღერის დროს გული წაუვიდა. მაშინ ძალიან ვინერვიულე. ერთ კურიოზსაც მოგიყვებით. იცით ალბათ ზოგიერთ აუზში სასრიალოები, საიდანაც პირდაპირ ბასეინში წყლის მეშვეობით ვარდები. სად გვქონდა მაშინ საქართველოში ასეთი ბასეინები ვუყურებდი ბავშვები ზოგი თავით, ზოგიც ტანით მოსრიალებდა. ვფიქრობდი ამხელა გოგო სად ავიდე, ხალხი რომ წავა მერე ჩამოვსრიალდები-მეთქი. სასრიალოზე პატარა ონკანი იყო, რომელიც უნდა მომეშვა, წყალი წამოვიდოდა და ბასეინში ჩამასრიალებდა. მე ეს არ ვიცოდი და ცხელ, გავარვარებულ პლასმასზე ჭრიალ-ჭრიალით ჩამოვსრიალდი. წყლამდე სიმწრით ჩავაღწიე. მწარედ მახსენდება, 4 დღე ვეღარ ვჯდებოდი, ყველაფერი მტკიოდა.
ამდენი მოგზაურობის შემდეგ, მივხვდი რომ საქართველოზე მაგარი ქვეყანა არ არსებობს. ქართველებზე კარგი ხალხი და ჩვენზე მადლიანი მიწა არ არსებობს, ის რაც სხვაგან განგაცვიფრებს და აღგაფრთოვანებს, შეგიძლია აქაც შეიქმნა. უამრავი შანსი მქონდა სხვა ქვეყანაში დავრჩენილიყავი და ძალიან კარგად მეცხოვრა. მადლობა ღმერთს გონება გამინათლა და ეს არჩევანი არასდროს მივიღე.
– საჩუქრები ჩამოგაქვთ ხოლმე?
– შოპინგზე და საჩუქრების ჩამოტანაზე ვგიჟდები. სია მიმაქვს ჩამოწერილი საზღვარგარეთ ვის რა უნდა ჩამოვუტანო. ბევრი სიამოვნება მომიკლია იმისთვის, რომ საჩუქრები მეყიდა და გამეხარებინა ისინი ვინც მელოდებოდნენ.
– მეუღლე როგორ ეგუებოდა თქვენს "ჩემოდნებზე ცხოვრებას"?
– ჩემი მეუღლე მოცეკვავეა. წლების განმავლობაში ერთად ვმოგზაურობდით. შემდეგ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით პრობლემები შეექმნა და ცეკვა ვეღარ გააგრძელა. სიყვარული იცით რა არის?! როცა შენს ხარჯზე აკეთებ იმას, რაც შენს საყვარელ ადამიანს ბედნიერებისთვის სჭირდება. ჩემმა მეუღლემ სწორედ ეს გააკეთა. ეს ადვილი არ ყოფილა ჩემთვის, ჩემი მეუღლისთვის და შვილებისთვის. უფროსი ქალიშვილი _ მარიამი მეუბნებოდა, არასდროს ჩემს შვილებს იმ ტკივილს არ მივაყენებ, რაც შენ მომაყენე განუწყვეტელი მოგზაურობებითო. მთელი ცხოვრება მენატრებოდიო. ხელოვნება მსხვერპლს მოითხოვს. სხვანაირად ვერ მოვიქცეოდი. ჩემი შვილი "სუხიშვილებში" ცეკვავს. ცოტა ხნის წინ მითხრა, _ ადრე თუ შენი არ მესმოდა, ახლა ყველაფერს ვხვდებიო. მადლობა ღმერთს, რომ ჩემი ოჯახი შენარჩუნდა, გაიზარდა და გაძლიერდა.
