ზურა ინგოროყვა: "რობიკო სტურუას აგარაკზე შვიდდღიანმა ქეიფმა მკურნალობა წყალში ჩამიყარა"

რუსთაველის თეატრის მსახიობი ზურა ინგოროყვა ერთადერთი ქალიშვილის, ანას კვებას დიდ ყურადღებას აქცევს, ცდილობს, ჯანსაღი პროდუქტები შეურჩიოს. ოჯახის მომარაგება მის მოვალეობაში შედის, ზოგჯერ კი ცოლ–შვილს თავისი ნახელავი კერძებითაც ანებივრებს. სოკოს ჩაქაფული და ლანგეტი მისი საფირმო კერძებია. მსახიობი სტუმართმოყვარე ოჯახში გაიზარდა, სადაც ქართული სუფრის კულტი იყო. მამისგან და უფროსი ძმისგან ისწავლა სტუმრის პატივისცემა, თამადობა, კარგად მოლხენა. ცდილობს, მის ოჯახში ეს ტრადიცია არ მოიშალოს და ყველა დღესასწაულზე მეგობრებს სახლში მასპინძლობს. ჩვენთან საუბარი იმ პერიოდის გახსენებით დაიწყო, როცა მათ ოჯახში ქეიფი არ წყდებოდა.
ზურა ინგოროყვა:
– ვგიჟდები, ისე მიყვარს ქართული სუფრა ყველა თავისი ტრადიციით. მამაჩემი ცნობილი მოქეიფე იყო. მის სტუმართმოყვარეობაზე ლეგენდებს თხზავდნენ. ჩვენს სახლში ყოველდღე სუფრა იყო გაშლილი. მეორე დილით მამას მეგობრებს ნაბახუსევისთვის ძალიან ბევრი ხაში მოჰქონდათ და ქეიფს აგრძელებდნენ. ძმა 11 წლით უფროსი იყო ჩემზე და მის მეგობრებსაც ძალიან უყვარდათ ჩვენთან ქეიფი.
– ეს ტრადიცია თქვენს ოჯახში ისევ გრძელდება?
– ვცდილობ, მამის და ძმის ტრადიცია გავაგრძელო. სამწუხაროდ, არც მამაა ცოცხალი და არც ჩემი ძმა... არ ვიცი, ეს ყველაფერი მე როგორ გამომდის, მაგრამ მეგობრებს ჩემთან მოსვლა უყვართ. ახალ წელს, ბედობადღეს, შობას შეკრება ჩვენი სამეგობროს ტრადიციაა.
– თქვენ თამადობთ თუ სამეგობროში გყავთ რჩეული, რომელიც ამ საპატიო მოვალეობას ასრულებს?
– მე კარგი თამადობა ვიცი.
– კარგი თამადობა რას ნიშნავს, რა იგულისხმება ამაში?
– კარგი თამადა კარგ ხასიათზე უნდა იყოს, ღვინის დალევა არავის უნდა დააძალოს, არ იჩხუბოს, ისეთ რაღაცეებზე უნდა ილაპარაკოს, რომ ყველამ მოუსმინოს. ერთხელ სამტრედიაში 300 კაციან ქორწილში ვითამადე, ანუ ეს საქმე ვიცი! როგორც კი სუფრის წამყვანად მაცხადებენ, ამ დროს ჩემში რაღაც ისე ირთვება, როგორც სცენაზე გასვლისას, სადღეგრძელოებიც თავისით მოდის.
– მსახიობების ქეიფი ალბათ ერთი კარგი სპექტაკლია.
– კი, ხშირ შემთხვევაში ასეა, მაგრამ იმასაც გააჩნია, ვინ არის თამადა. მან ზუსტად უნდა იცოდეს, რა დროს რა სადღეგრძელო თქვას. არიან თამადები, რომლებსაც ჩამოწერილი სადღეგრძელოები აქვთ, რაც კატასტროფაა.
– თქვენს კოლეგებთან ერთად ქეიფი ხშირად გიწევთ?
– კი. რობიკო სტურუას ქეიფი ძალიან უყვარს. ორი წლის წინ მკურნალობა დამჭირდა. ბათუმში ვისვენებდი. რობიკოს გრიგოლეთში სახლი აქვს. ბათუმში ჩამომაკითხეს და წამიყვანეს. ერთი კვირა მასთან ვიყავი და ის დღეები სულ ვსვამდით. ძვირადღირებული მკურნალობა წყალში ჩამეყარა.
– სანამ ქეიფამდე მივა საქმე, სუფრას გაშლა უნდა, კერძებს – მომზადება. ამაშიც იღებთ მონაწილეობას?
– რა თქმა უნდა. საერთოდ, კერძები მამაკაცებს უფრო გემრიელი გამოსდით. ასე იმიტომ ხდება, რომ ქალი სადილებს ყოველდღიურად აკეთებს, ეს საქმე მობეზრებული აქვს, კაცი კი იშვიათად შედის სამზარეულოში და ამიტომ გულიანად ამზადებს. ყველაფრის გაკეთება შემიძლია, მხოლოდ მწვადის შეწვა არ ვიცი კარგად. ჩემს სამეგობროში არიან ადამიანები, ვინც მწვადს ძალიან კარგად წვავენ. მეც აუცილებლად ვისწავლი.
– ყველაზე კარგად რომელი კერძი გამოგდით?
– სოკოს ჩაქაფული და ხინკალი. ხის სოკოს ვყიდულობ და ძალიან ბევრ მწვანილში ვაკეთებ. როგორც ხორცის ჩაქაფული მზადდება, ზუსტად იგივენაირად კეთდება სოკოთი, ფენა–ფენა მოაწყობ სოკოს და ყველანაირ მწვანილს დააყრი. ძალიან მიყვარს კუპატი, რომელსაც დედა გემრიელად ამზადებს. სხვათა შორის, მამაც კარგი კულინარი იყო. მისი გაკეთებული აჯიკა ცნობილი გახლდათ. მასში ნიგოზს უშვრებოდა.
– თქვენ არ გაგიკეთებიათ?
– არა. მამა რომ აჯიკას აკეთებდა, ორი დღე სახლიდან გავდიოდით, რადგან ძალიან მძაფრი სუნი დგებოდა. ხელთათმანებს იკეთებდა და ისე ამზადებდა. ეს მისთვის რიტუალი იყო. წელიწადში ან ორ წელში ერთხელ ამზადებდა.
– რომელ სასმელს ანიჭებთ უპირატესობას?
– ღვინოც მიყვარს, არაყიც და კონიაკიც. ყველა სასმელს თავისი დანიშნულება აქვს. ამ დროს კერძებიც მნიშვნელოვანია და ატმოსფეროც. სახლში ქეიფის დროს ყველანაირი ღვინო მიყვარს. ტყეში, მთაში ხინკალთან არაყია ყველაზე კარგი. მამაჩემის და ჩემი ძმისნაირად – არა, მაგრამ ალკოჰოლური სასმელები მეც მიყვარს.
– თქვენს კულინარიულ შესაძლებლობებს დავუბრუნდეთ. ჩაქაფულის გარდა კიდევ რას ამზადებთ ან რომელ პროდუქტებს ანიჭებთ უპირატესობას?
– რაც ხელში მომხვდება, ყველაფრის გაკეთება შემიძლია. ვერც იმას ვიტყვი, რომ ხორცისტი ვარ, მაგრამ ლანგეტს ვაკეთებ ძალიან მაგრად!
– როგორია ლანგეტის თქვენეული რეცეპტი?
– მჭლე ძროხის ხორცს საშუალო ზომის ნაჭრებად დავჭრით, დავბეგვავთ და გავაბრტყელებთ. მარილს მოვაყრით და ზეთში ნელ ცეცხლზე შევწვავთ. შეგვიძლია მარილთან ერთად აჯიკაც წავუსვათ. ძალიან გემრიელი გამომდის. ჩვენს სახლში ამ კერძს მხოლოდ მე ვაკეთებ, რაც ძირითადად მაშინ ხდება, როცა ბავშვს ძალიან მოენატრება და მთხოვს, რომ გავუკეთო. მე თევზეულის მოყვარული უფრო ვარ, ვიდრე ხორცეულის.
– მაშინ თევზეულის მომზადებაც გეცოდინებათ.
– არა, მხოლოდ "სელიოდკას" გაკეთება შემიძლია. ვჭრი, კანს ვაცლი, ზემოდან დავაყრი ხახვს, მოვასხამ ზეთს, ძმარს და მოხარშულ კარტოფილთან ერთად ძალიან გემრიელია. თუ ლუდსაც მიაყოლებთ, მით უკეთესი!
– უცხო კერძებს თამამად სინჯავთ?
– თუ არ ვიცი, კერძი რისგანაა დამზადებული, თამამად ვსინჯავ. კვების საკითხში წუნია არ ვარ და სახლში რაც არის გაკეთებული, იმას გეახლებით, არ აქვს მნიშვნელობა, კარტოფილი იქნება თუ მაკარონი. ღვიძლი არ მიყვარს, მხოლოდ შემწვარი შემიძლია ვჭამო.
ძალიან მომწონს თურქული კერძები, რადგან მათ სამზარეულოში მთელი მსოფლიოს სხვადასხვა საჭმელებია გაერთიანებული. ასევე ძალიან მიყვარს ბერძნული სამზარეულო. ჩემი ძმის ოჯახი ჰოლანდიაში ცხოვრობს, ჩემი ძმის საფლავიც იქ არის, ამიტომ იქ ხშირად მიწევს ჩასვლა. მათ სამზარეულოსაც ვიცნობ და შემიძლია გითხრათ, რომ არ ვარგა. ჰოლანდიაში თურქულ ან ბერძნულ საჭმელებს გეახლებით.
ჩემი ძმის ცოლი წარმოშობით თელაველია და კარგი კულინარია. ჩემი ცოლისძმა ჰამბურგში ცხოვრობდა, 6 წელზე მეტი საქართველოში არ იყო ნამყოფი. ჩემმა რძალმა ხინკალი გააკეთა და ცოლისძმას ჰოლანდიიდან ჰამბურგში თბილ–თბილი ჩავუტანე, ორთქლი ასდიოდა. გაგიჟდა, ისე გაუხარდა. იტალიური სამზარეულოც მიყვარს, განსაკუთრებით პიცა და სპაგეტი. ჩინური კერძებიც ძალიან მომწონს.
– ტკბილეული გიყვართ?
– ძალიან. ბავშვობაში ბეზეზე ვგიჟდებოდი და ვაკეთებდი ხოლმე.
– პროდუქტების არჩევა გეხერხებათ?
– აბა, რა! სახლისთვის პროდუქტებს სულ მე ვყიდულობ.
– ცოლს როგორი ხელი აქვს?
– ძალიან კარგი, ბევრ გემრიელ კერძს ამზადებს. მისი მომზადებული ამოლესილი ლობიო ნამდვილი ჩემპიონია! ჩემი შვილიც კარგი მზარეული დადგა.
– მაშინ ანასაც ვთხოვოთ რომელიმე კერძის მომზადების წესი.
ანა: ქათმის ან ძროხის ფილეს წვრილად ვჭრით, ტაფაზე ვყრით და მაშინვე სოიას სოუსს ვასხამთ. სოუსში რომ მოიხარშება, ბულგარულ წიწაკას მოვაყრით, რამდენიმე წუთით ვადუღებთ და შემდეგ ცეცხლიდან გადმოვიღებთ. ძალიან გემრიელია.
ზურა: ანა ძალიან მაგარ რაღაცეებს აკეთებს. ბოლოს შქმერულიც გააკეთა და ძალიან გემრიელი გამოუვიდა.
– სამზარეულოში ოჯახის წევრები ერთადაც ხომ არ ტრიალებთ ხოლმე?
ანა: ვერ ვიტან, ჩემთან ერთად ვიღაც რომ არის სამზარეულოში.
ზურა: ვერც მე ვიტან! ბოლო დროს ანი უფრო ტრიალებს სამზარეულოში, მე მხოლოდ დღესასწაულებზე შევდივარ.
– სახლში ოჯახურ ვახშმებს აწყობთ?
ზურა: კი, ყოველ შაბათ–კვირას...
ანა: მაგრამ ვერასდროს შუა კვირაში.
ზურა: დასასვენებლად რამდენიმე ოჯახი ერთად მივდივართ ხოლმე და იქაც მორიგეობით ვამზადებთ კერძებს. სუფრასთან აუცილებლად ერთად ვსხდებით. ახლა ცხოვრების სხვა რიტმია, მე რომ პატარა ვიყავი, კვირაში 5–ჯერ მაინც ვახერხებდით ოჯახის წევრები ერთად ვახშმობას. ოთხშაბათი თევზეულის დღე იყო. უცხოეთში ახლაც საათობით ჭამენ, რაც ძალიან მაგარია.
ანა: მამა კვებას დიდ ყურადღებას აქცევს. მის გარეშე მშივრები დავრჩებოდით. დედა სულ სამსახურშია, მეც დაკავებული ვარ და მამა ცდილობს, კვების რეჟიმი არ დაგვერღვეს. წელს აბიტურიენტი ვიყავი, თეატრალურში ჩავაბარე. გამოცდების დროს მამა იოგურტებით და მაწვნებით დამდევდა.
ზურა: სწორედ ამიტომ თვეში ორჯერ მაინც ვამარაგებ სახლს. მიყვარს ნატურალური პროდუქტები. ხილის გარეშე ცხოვრება არ შეგვიძლია. სეზონზე ჩვენს სახლში 100 კილო ბალი, გარგარი მაინც იჭმება. ზოგჯერ დღეში ერთხელ ვსადილობ და მერე მთელი დღე ხილზე გადავდივარ.
ქეთი დინოშვილი, ჟურნალი სარკე