ელენე ფოჩხუა: ”გიორგი დღესაც ჩემ გვერდითაა”

ახალგაზრდა მსახიობისა და რეჟისორის, გიორგი ფოჩხუას მკვლელობიდან ერთი წელი გავიდა. ის შარშან, 2012 წლის 14 ივლისს, ანაკლიაში სასტიკად აწამეს და მოკლეს. მისი ცხედარი ზღვაში იპოვეს. ეჭვმიტანილი ბექა ცობეხია მალევე დააკავეს და გაასამართლეს. განზრახ მკვლელობა 16 წლიდან უვადო პატიმრობას ითვალისწინებს, ბექა ცობეხიას კი 9 წელი და 9 თვე მიუსაჯეს.
გიორგი ფოჩხუას ოჯახი თვლის, რომ გამოძიებაც და სასამართლოც ერთი მთლიანი სპექტაკლი იყო, რადგან ცობეხიას მფარველები ჰყავდა და სასჯელი შეუმსუბუქეს. გიორგის და, მომღერალი ელენე ფოჩხუა ამბობს, რომ ბევრ მნიშვნელოვან დეტალს, რაც საქმეში იდო, გამოძიებამ და სასამართლომ იგნორირება გაუკეთეს, ბევრ საგულისხმო კითხვას გვერდი აუარეს, რათა ყველაფერი მხოლოდ ერთ ადამიანს – ცობეხიას დაბრალებოდა. ელენე დარწმუნებულია, რომ მისი ძმის მკვლელობაში სხვა პიროვნებებიც მონაწილეობდნენ. გიორგის ოჯახი საქმის თავიდან გამოძიებას ითხოვს.
ელენე თავისი ოჯახის დიდ ტკივილზე და იმ ეჭვებზე გვესაუბრა, რაც ფოჩხუებს საფუძველს აძლევთ, სასამართლოს გადაწყვეტილებას არ ენდონ და ხელახალი გამოძიების შედეგებს დაელოდონ.
– ელენე, შეგიძლიათ გვითხრათ, რა ახალი დეტალები მოიპოვეთ, რამაც ხელახალი გამოძიების აუცილებლობა განაპირობა?
– გამოძიება ჯერ არ დაწყებულა, მაგრამ უამრავი ახალი დეტალი და მასალა გვაქვს, ამ ყველაფერს ჯერ დაზუსტება სჭირდება. რაღაცეებზე ლაპარაკისგან ჯერჯერობით თავს შევიკავებ, რადგან შეიძლება ამან გამოძიებას ხელი შეუშალოს. მირჩევნია, ყველაფერი სამართალდამცავებს მივანდო.
– უკვე ჩატარებულ გამოძიებას რატომ არ ენდეთ?
– წინა გამოძიება ძალიან ზერელედ ჩატარდა. ამ მკვლელობას ფაქტობრივად მოწმე არ ჰყავს. ყველაზე დიდი მოწმე ბექა ცობეხიაა, მან იცის ყველაფერი და იმ ადამიანმაც, ვინც გალში გადააცილა. ის კაცი კი უკვე თავისუფალია.
– როგორც ვიცით, იმ კაცს 4 წლიანი პატიმრობა ემუქრებოდა და რის საფუძველზე გაათავისუფლეს?
– კი, წესით, 4 წელი უნდა მოეხადა, მაგრამ დროზე ადრე გაათავისუფლეს, ოღონდ არ ვიცით, რატომ. სასამართლოზე ცობეხიას ბიძა დაკითხეს. საქმის გახსნა ამ ადამიანითაც თავისუფლად შეიძლებოდა. მის გარდა, ყველა მომზადებული, ერთი და იმავე ტექსტით იყო მოსული, მაგრამ მაინც ეშლებოდათ. ბექა ცობეხიას ბიძა კი აბსოლუტურად მოუმზადებლად, გულუბრყვილოდ ლაპარაკობდა. ბექამ მკვლელობის ღამეს გასაქცევად ფული მას სთხოვა. ეს კაცი სასამართლოზე ამბობდა, მკვლელობა არამხოლოდ მის მიერ არის ჩადენილიო. მოსამართლემ და პროკურორმა კი იქ გააჩერეს, როცა ძალიან ბევრი რამის თქმას აპირებდა. არ ვიცი, სათქმელი რატომ არ დაასრულებინეს, ალბათ ასე აწყობდათ.
სასამართლო პროცესზე, როგორც მათ გვითხრეს, დაზარალებულებს არაფრის თქმის უფლება არ გვქონდა. მილიონი შეკითხვა გაგვიჩნდა და ვერაფერს ვამბობდით. სასამართლო პროცესი მთლიანად სიცრუე იყო. ან ძალიან უვიცები იყვნენ, ან დავალება იყო, რომ დებილები ყოფილიყვნენ. ცობეხიას გარდა, სხვა მკვლელები დაიმალნენ. გიორგის მეგობარმა ის ფოტოზე რომ ამოიცნო, მისი დამალვის შანსი აღარ იყო და ორ დღეში დააკავეს, ვითომ ოპერატიულად იმოქმედეს, ვითომ გალში იყო გადამალული და იქიდან გადმოიყვანეს, ვითომ გიორგის ძებნაში წყალში რამდენიმე კაცი დაიხრჩო. ზუგდიდის პოლიციამ ბექა ცობეხიას ბოლომდე უპატრონა.

– ესე იგი სერიოზული ეჭვი გაქვთ, რომ არამხოლოდ ბექა ცობეხიაა მკვლელი. თქვენი აზრით, კიდევ ვინ უნდა ყოფილიყო მასთან ერთად?
– რა თქმა უნდა, ეს მხოლოდ ერთის ჩადენილი მკვლელობა არ არის. ძალიან ბევრი ვერსია არსებობს იმის შესახებ, რომ მკვლელობაში ზუგდიდის პოლიციის რამდენიმე თანამშრომელიც ფიგურირებს. მათი გვარებიც ვიცით. თავს შევიკავებ ამ ყველაფერზე დაწვრილებით საუბრისგან, ყველაფერს გამოძიება დაადგენს. ოჯახს ძალიან გვეჩქარება, ყველა დაისაჯოს. ღვთის დიდი იმედი მაქვს, რომ დაუსჯელი არავინ დარჩება. გამოძიებას შემოდგომიდან განვაახლებთ, გაჩერებას ნამდვილად არ ვაპირებთ.
ბევრ ადამიანს შევხვდით, ვინც იმ დღეს ანაკლიაში შორიდან ყველაფერს ხედავდა... მეგონა, გიორგის თავისი ქალაქი ასე არ გაწირავდა, მეგონა, მის მკვლელობას გულთან ახლოს მიიტანდნენ და საქმეს ძირფესვიანად შეისწავლიდნენ, მაგრამ გამოძიება ნულის ტოლი იყო. როცა მიცვალებული სახლში გყავს, გათიშული ხარ და პროკურატურაში გიბარებენ, დაუჯერებელ ზღაპრებსაც იჯერებ. ვითომ ეს იყო ძარცვა. გიორგისნაირი ფოტოაპარატები 9–10 წლის ბავშვებს უჭირავთ. ძალიან უბრალო ტელეფონი ჰქონდა. ისეთი არაფერი გააჩნდა, რომ სასიკვდილოდ გაემეტებინათ.
– ექსპერტიზის დასკვნასაც არ ენდობით?
– არც ექსპერტიზაა მართალი! სასამართლოზე ექსპერტიზა ბექას ადვოკატის მოთხოვნით მოვიდა და განაცხადა, რომ გიორგი წყალში დაიხრჩო. ეს როგორ შეიძლება მომხდარიყო, როცა ჩემი ძმა ზღვაში მკვდარი ჩააგდეს? როცა საავადმყოფოში მიასვენეს, იმ წამსვე ითქვა, რომ გრამი წყალი არ ჰქონდა გადაყლაპული. ზუგდიდის საავადმყოფოში ბევრი ახლობელი გვყავს და ეს დანამდვილებით ვიცით.
– მკვლელობის მიზეზად გიორგის და ბექა ცობეხიას ჩხუბს აცხადებენ. თქვენი აზრით, სხვა მიზეზიც შეიძლებოდა ყოფილიყო?
– რა თქმა უნდა. თუკი ბექამ გაარტყა, გიორგი პასუხსაც გასცემდა. ცხვირში გაარტყა ხელი, ორივე ნესტო გაუტეხა, ძალიან მწარე იქნებოდა. ამას რომ თავი დავანებოთ, გიორგის ფეხის ფრჩხილიდან დაწყებული თავამდე საღი ადგილი არ ჰქონდა დარჩენილი, მთელი ტანი დალურჯებული იყო. ამას კი ერთი კაცი ვერ გააკეთებდა. ასეთ მდგომარეობაში ხომ ვერ დატოვებდნენ? ამიტომ ტანსაცმელი გახადეს და სანაპიროზე კოხტად დაკეცილი დადეს, რამაც კიდევ უფრო დაგვაეჭვა. გიორგი ტანსაცმელს სახლში არ ალაგებდა. დედაჩემი იხსენებს ხოლმე, რასაც გაიხდიდა, სულ აქეთ–იქით ყრიდაო. თავისი ტანსაცმელი არასოდეს დაუკეცავს და ზღვის ნაპირზე დაკეცავდა და წყალში ისე ჩავიდოდა?! კოჭებზე ჯაჭვებით ქვები ჰქონდა მიბმული. ეს ყველაფერი თუ მომზადებული არ იყო და თუ ვიღაცამ არ მიუტანა ჯაჭვი, ისე როგორ მოხდებოდა?!
– სასამართლო პროცესზე ბრალდებულის დედაც იმყოფებოდა?
– არა. ბოლოს სასამართლოზე მე დამიბარეს და უარი განვაცხადე. რა უნდა მომეყოლა, როგორ გავიგე ეს საზარელი ამბავი? სასამართლო პროცესზე მე უფრო მნიშვნელოვანი ვიყავი თუ ბექას დედა? დღესაც არ ვიცი, ბექა ცობეხიას დედა სასამართლო პროცესზე მოწმის სახით რატომ არ ჰყავდათ. ბექამ მკვლელობის შემდეგ დედამისს წერილი დაუტოვა, იქნებ იქ რა ეწერა? ის ქალი დღემდე დადის და ამბობს, საქმე მალე გაიხსნება, მარტო ჩემი შვილის მოკლული არ არისო. ამ წერილის შინაარსი ჩვენთვის დღემდე უცნობია. განზრახ მკვლელობა 16 წლიდან უვადო პატიმრობას ითვალისწინებს. უვადოს თუ არ აძლევენ, 16 წელი მაინც მიუსაჯონ! ის კი მხოლოდ 9 წელს და 9 თვეს მოიხდის.
– ბრალდებული თავს დამნაშავედ არ ცნობს?
– არა, თავს დამნაშავედ არ ცნობს. მაშინ თქვას, სინამდვილეში რა მოხდა!
– თქვენი აზრით, პოლიციამ მაინცდამაინც ბექა ცობეხია რატომ გაწირა თუ სხვებიც იყვნენ ამ მკვლელობის მონაწილენი?
– არ ვიცი, ვერაფერს გეტყვით. პოლიციამ ყველაფერი იცოდა, ამიტომაც არ გამოიძიეს.
– ახლა, როცა უკვე ახალი მთავრობა მოვიდა, იმედი გაქვთ, რომ გამოძიება სწორად წარიმართება?
– ძალიან ბევრი ხელჩასაჭიდი ინფორმაცია არსებობს და ამის იმედი გვაქვს. ამ საქმესთან დაკავშირებით უკვე იმდენი მასალა მოგვიგროვდა, მჯერა, რომ საქმეს ძირფესვიანად გამოვიძიებთ. მთელი ცხოვრება სულ იმის ფიქრში არ უნდა ვიყო, რომ ჩემი ძმის მკვლელობისთვის მხოლოდ ერთი ადამიანი დაისაჯა.

– 14 ივლისს გიორგის დაღუპვიდან ერთი წლისთავი შესრულდა. ალბათ ამ დღეს ჭრილობა ასმაგად განგიახლდათ.
– ეს დღე საშინლად გადავიტანე. მეგონა, ისევ დაკრძალვის დღე იყო, ყველაფერი განმიახლდა. არავინ თქვას, დრო ყველაფრის მკურნალიაო. უბრალოდ დროსთან ერთად ამ ყველაფერს ეჩვევი. ასეთ ადრეულ ასაკში გიორგის სიკვდილს ვერასდროს წარმოვიდგენდი...
ხომ ხედავთ, სახლში მისი ერთი ფოტოც არ მაქვს. არ შემიძლია გიორგის სურათს ჩარჩოში ჩასმულს ვუყურო. ზუგდიდში მისი ფოტო თითქმის ყველა ოთახში დევს, იქ რომ ჩავდივარ, ცუდად ვხდები. ხანდახან გიორგის ფოტოების და ვიდეოების ნახვა ძალიან მინდება და მერე ტირილი მივარდება... სულ მინდა, გიორგი ისეთი მახსოვდეს, როგორიც იყო. ასე მგონია, სადღაც წავიდა და ოდესმე ჩამოვა. ჩემი შვილი მალ–მალე მეკითხება გიორგიზე და მასაც ასე ვეუბნებით.
– გიორგის შვილი, ლუკა, ბებია–ბაბუასთან არის?
– კი, ლუკას დედაჩემი ზრდის, რადგან ჩემი რძალი ბანკში მუშაობს. დედაჩემი ლუკათი ცოცხლობს. სასწაული ქალი ყოფილა, ყველაფერს გაუძლო ბავშვის გამო. ჩვენ რომ ჩავდივართ და მამაჩემი გიორგის რომ ვერ ხედავს, ტირილს იწყებს... ლუკა უკვე 2 წლის და 4 თვისაა. ძალიან ჭკვიანი ბიჭია, აბსოლუტურად გამართულად ლაპარაკობს, გიორგის საოცრად ჰგავს. მამამისი დღემდე ახსოვს. არ მინდა, გიორგის ცოლს, რუსოს, რძალი ვუწოდო, ჩვენ ძალიან ახლო მეგობრები, დაქალები ვართ. გიორგი თვეების გარდაცვლილი იქნებოდა, როცა რუსო მომიყვა, ერთ ღამეს მე და ლუკა დასაძინებლად დავწექით. ბავშვი ისეთ შეკითხვებს მისვამდა, ყველაფერზე "კი" უნდა მეპასუხაო. ბოლოს კი ჩუმად და ძალიან მორიდებით უკითხავს, დედა, მამა ხომ მოვაო. რუსომ მითხრა, გავქვავდიო.
გიორგი ცოლს რუსოს ეძახდა. ლუკამ ერთ დღეს დედამისს ზუსტად ასე დაუძახა. დედამისს ძალიან გაუკვირდა. ლუკას უთქვამს, ასე ხომ მამიკო გეძახდაო. ლუკა ამ ამბის შემდეგ სულ მიზეზობს და ტირის. გიორგის მეჯვარე, მისი ნათლია რომ მოდის სტუმრად, ბავშვი მამამისსაც ელოდება, გამუდმებით ნაღვლიანი თვალები აქვს.
– ლუკა გიორგის ხასიათითაც ჰგავს?
– კი, ძალიან. ჩაცმითაც კი მამამისს ჰგავს. გიორგის კარგად ჩაცმა უყვარდა. მიუხედავად იმისა, რომ დიდი ფულის პატრონი არ იყო, ტანსაცმელში უაზროდ ხარჯავდა, ყოველთვის ძალიან შეძლებული ოჯახის შვილივით იცვამდა. ლუკასაც კარგად ჩაცმა უყვარს. სადმე რომ მიგვყავს და გამოვპრანჭავთ, ისე ჰგავს მამამისს, სულ მინდა, დავდგე და ვუყურო, დგომა და სიარულის მანერაც კი მამამისის აქვს. სულ ვფიქრობ, ლუკა რომ წამოიზრდება და გაიგებს, მამა მოუკლეს, ეს მისთვის საშინელი სტრესი იქნება, მით უმეტეს, როცა დავაჟკაცდება.
– ელენე, თქვენს შემოქმედებაში არის სიახლეები თუ ტრაგედიის გამო ყველაფერმა უკან გადაინაცვლა?
– პროფესიული თვალსაზრისით, დიდი გეგმები მაქვს. ყველა ინტერვიუში ვამბობ, რომ გიორგის წამოწყებულ პროექტს, 12 ქვეყნის იავნანას, მალე განვახორციელებ, სპონსორებთან შეხვედრას ვგეგმავ. კონკურსებში მონაწილეობა აღარ მინდა, ოღონდ არა იმიტომ, რომ თავი ვარსკვლავად მომაქვს. ვთვლი, რომ ალბომი და კარგი სოლო კონცერტი მჭირდება, ახლა უკვე მეტი მევალება. ჩემი ოჯახის ასეთი ტრაგედიის შემდეგ მაინც მაგრად ვდგავარ, თურმე ძალიან ძლიერი ვყოფილვარ. შეიძლება გულს არ ემღერება, მაგრამ თავს ძალას ვატან და ვმღერი. ამას ჩემი ძმის სიყვარულით და პატივისცემით ვაკეთებ. ერთადერთი, მისთვის რისი გაკეთებაც შემიძლია, სიმღერაა და ვიცი, მის სულს ეს უზომოდ გაუხარდება. ვგრძნობ, რომ ის ყოველთვის ჩემ გვერდითაა.
– როგორ გრძნობთ გიორგის თანადგომას?
– სახლში მარტო თუ ვარ, გიორგის სულ ვესაუბრები. როცა ის ძალიან მჭირდება, ვეძახი და მშველის.
რამდენიმე ხნის წინ ჩემთან სტუმრად ჩამოვიდნენ მამიდა, მამა და დედა. სამსახურში მივდიოდი და მათ დასაძინებლად ვაბინავებდი. ამ დროს დავინახე, რომ კაცმა გაიარა, მაგრამ ყურადღება არ მივაქციე, მამაჩემი ან ჩემი სიძე მეგონა. ოთახში შემოვბრუნდი და ყველა იქ დამხვდა. ვიკითხე, აივანზე ვინ გავიდა–მეთქი და არავინო, მიპასუხეს. მთელი ოჯახი ერთად რომ ვიყავით, გიორგიც ჩვენთან იყო. შეიძლება ვიღაცას სასაცილოდ არ ეყოს ეს, მაგრამ დარწმუნებით შემიძლია გითხრათ, რომ გიორგი დავინახე.
– სად მუშაობთ?
– ახალგახსნილ, ძალიან კარგ რესტორანში ვმუშაობ ყოველ საღამოს. უამრავი ადამიანი მაკრიტიკებდა, ამ უბედურს რა ემღერებაო. პირიქით, ეს ყველაზე მეტად მეხმარება. ღმერთს დიდი მადლობა, რომ ეს პროფესია მაჩუქა! იმიტომ არ ვმღერი, რომ სცენაზე დგომა მინდა, ეს ბავშვობის ოცნება და ჩემი პროფესიაა. ექიმი ან იურისტი რომ ვყოფილიყავი, ჩემს საქმიანობას ხომ აუცილებლად გავაგრძელებდი. ამ ყველაფერს იმიტომ გეუბნებით, რომ გიორგის გარდაცვალების შემდეგ საკუთარ თავს ვუთხარი, ან ახლა იმღერებ, ან არასოდეს–მეთქი. ამ ტრაგედიის შემდეგ რომ აღარ მემღერა, ამას არც საკუთარ თავს ვაპატიებდი და არც გიორგის ვაკადრებდი. დარწმუნებული ვარ, მას ის უფრო ეწყინებოდა, რომ არ მემღერა.
ისე არ გავნადგურდები, რომ ვინმეს შევეცოდო. ქუჩაში რომ გავივლი, არ მინდა, ვიღაცამ ჩემზე თქვას, საწყალიაო. ეს არც გიორგის გაუხარდება. მე ყოველთვის ვიამაყებ, რადგან მართლა ძალიან კარგი ძმა მყავდა.
– ტრაგედიის შემდეგ პირველად როცა იმღერეთ, ალბათ მაინც ძალიან გაგიჭირდათ.
– კი, ძალიან ცუდად ვიყავი, მაგრამ შევძელი და პირველი სიმღერა ვიმღერე. ერთ–ერთ სიმღერაზე ისე ავტირდი... ალბათ ტირილიც არ ერქვა, უფრო ვბღაოდი. გულში გიოს დახმარებას ვთხოვდი და მართლა დამეხმარა, ამ ტირილში ბოლომდე მღერა მოვახერხე. იქ უკვე მივხვდი, რომ ის ჩემ გვერდით იყო. გიორგი ჩემი ყველაზე დიდი გულშემატკივარი იყო. ჩემს კარიერაში რაც კი მოხდებოდა, პირველად მას ვურეკავდი. მეუბნებოდა, მშიშარა ხარ და ვერ რისკავ, როგორ მინდა, ცოტა სხვანაირი იყო, ბევრს მიაღწევდიო. ჩვენი საუბარი სულ ჩხუბით სრულდებოდა, მერე დედაჩემს ეტყოდა, დღეს ელენეს ჭოჭი მივეცი და ახლა ნახე, ისე თუ არ მოიქცევაო.
ახლა უკვე აღარავის არაფერს ვეკითხები, ისე ვიქცევი, როგორც გიორგის მოეწონებოდა. შეიძლება ბევრი ვიცინო, ბავშვთან ვიმაიმუნო. მთელ ოჯახს მსახიობობა გვიწევს, ცხოვრება დიდი სპექტაკლი ყოფილა...
გიორგი სულ ჩქარობდა, ზუგდიდში ერთი დღის განმავლობაში მას რამდენიმე ადგილას ნახავდით. მისი გასვენების დღესაც ამას ვამბობდი, იმ დღეს ტაძარშიც ესვენა და თეატრშიც. მის დაკრძალვაზე ხალხი საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა, გაოგნებული დავრჩი! დედაჩემს ვეუბნებოდი, საშინელება გვჭირს, მაგრამ ბედნიერი ხარ, რომ შენი შვილი ხალხმა ასე დააფასა–მეთქი. გიორგი არ იყო დიდი საზოგადო მოღვაწე, რომ ხალხს ასე გაეცილებინა. მან ამ ახალგაზრდა ასაკში თავისი ადამიანობითა და სიკეთით დაიმსახურა ხალხის სიყვარული.
სოფიო ბოჭორიძე, ჟურნალი სარკე