ხაშლამა დათვის ხორცით – წელს უკვე 7 დათვი მოკლეს

საქართველოში დათვის უკანონოდ მოპოვება სისხლის სამართლის წესით ისჯება. ერთი დათვის უკანონოდ მოპოვებით გარემოსათვის მიყენებული ზიანი 50 ათასი ლარით არის განსაზღვრული. როგორც კახეთის საინფორმაციო ცენტრს განუცხადეს, წელს, ყვარლის რაიონში, ახალსოფლის და მთისძირის მაცხოვრებლებმა, ვინც ტყეში წაბლს უკანონოდ ჭრიან და შემდეგ ხე–მასალას ფარულად ყიდიან, უკვე 7 დათვი მოკლეს.
– რას აკეთებენ მერე დათვის ხორცით?
– ხაშლამას და ჭამენ. გასულ კვირასაც მოკლეს, 5–6 ბიჭი იყო ტყეში წასული წაბლის მოსაჭრელად. ჩამოიტანეს ნანადირევი და იქეიფეს. კიდევ ერთი დათვი სექტემბრის პირველ რიცხვებში მოკლეს. მაშინ ნახევარი ხორცი ჩააბარეს, დანარჩენით იქეიფეს.
– საიდან იცით თქვენ, რომ დათვებს კლავენ?
– ჩემი თანასოფლელები არიან. ახალსოფელში მოსახლეობის ნაწილი ტყეში წაბლის ჭრით და შემდეგ ხე – მასალის გაყიდვით არის დაკავებული. რათქმაუნდა ეს ფარულად ხდება, რადგან გარემოს დაცვის ინსპექციამ თუ გაიგო, ალბათ, დააჯარიმებენ. ადრე, როცა აქტიურად პატრულირებდნენ, ასე მასობრივად არ ხდებოდა არც წაბლის ჭრა და არც დათვზე ნადირობა, ბოლო რამდენიმე თვეა ძალიან გახშირდა. ტყეში ღრმად რომ შეხვიდეთ, წაბლის ხეები განადგურებულია. სადაც ჭრიან, იქვე ამუშავებენ ელექტროხერხით და უკვე დამუშავებული მასალა მოაქვთ სახლში.
– თვითონ მოიხმარენ ამ მასალას თუ ყიდიან?
– ყიდიან, 1 კუბამეტრი 800, 1000, 1200 ლარი ღირს, ხარისხს გააჩნია. ხე – მასალას თავისუფლად ვერ იყიდი. კლიენტები ჰყავთ, ძირითადად დურგლები სხვადასხვა რაიონიდან, მოდიან და მიაქვთ მარშუტკებით, რომ არ გამოჩნდეს“, – გვითხრა რესპოდენტმა, რომლის ვინაობასაც საჯაროდ, მისივე თხოვნით, არ ვამჟღავნებთ.
რესპოდენტმა მოგვაწოდა ინფორმაცია იმ პირების შესახებ, ვინც ახალსოფელსა და მთისძირში წაბლის ხე – მასალის უკანონო მოპოვებით არიან დაკავებულები და ამასთან, დათვებიც დახოცეს. კახეთის საინფორმაციო ცენტრმა ეს ინფორმაცია ადგილზე გადაამოწმა. ახალსოფელსა და მთისძირში, ჩვენ რამდენიმე პირს ნაცნობ დურგალთან ერთად ვეწვიეთ წაბლის ხე – მასალის სანახავად. ხე – მასალა დავათვალიერეთ, ფასზე და მოცულობაზე შევთანხმდით. საუბრის დროს დადასტურდა დათვებზე ნადირობის ფაქტებიც. „ძალიან გემრიელი ხორცი აქვს. გუშინწინ რომ მოვკალით, 45 კილო ხორცი მაინც გამოვიდა. 14 ბიჭი ვიყავით, მაგრად ვიქეიფეთ და ხორცი კიდევ დარჩა“.
– დათვი რომელ გვერდზეც წევს, იმ მხარეს ხორცი არ ვარგაო, რომ ამბობენ?
– ვინ გითხრა, ტყუილია ეგ. ორივე მხარის ხორცი ვარგისია.
– კანონით რომ არ შეიძლება დათვის მოკვლა, იცით?
– (იცინის) არც წაბლის მოჭრა არ შეიძლება, მაგრამ ხომ გინდა? ეს კაცი რამდენი ხანია ეზიდება ჩემგან და სხვებისგან“.
როგორც ცნობილია, მურა დათვი შეტანილია საქართველოს „წითელ ნუსხაში“. საქართველოს „წითელი ნუსხისა“ და „წითელი წიგნის“ შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, წითელ ნუსხაში შესული ცხოველების, მათ შორის დათვის მოპოვება დასაშვებია მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევებში – გადარჩენის, განკურნების, პოპულაციის აღდგენისა და სამეცნიერო მიზნებისათვის, რაც ხორციელდება საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს წერილობითი თანხმობით. დათვის მოკვლაზე დაწესებულია სანქციები. დათვის უკანონოდ მოპოვება არის სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველი. ამასთან, საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის 2011 წლის 2 თებერვლის №2 ბრძანებით დამტკიცებული „გარემოსთვის მიყენებული ზიანის განსაზღვრის (გამოანგარიშების) მეთოდიკის“ თანახმად, ერთი დათვის უკანონოდ მოპოვებით გარემოსათვის მიყენებული ზიანის თანხა შეადგენს 50 000 ლარს.
კახეთის საინფორმაციო ცენტრი დაინტერესდა, გარემოზე ზედამხედველობის სამსახურს გამოვლენილი აქვს თუ არა რეგიონში წაბლის უკანონოდ ჭრის და დათვის უკანონოდ მოპოვების ფაქტები. როგორც გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროდან გვაცნობეს, წაბლის ხის და დათვის უკანონოდ მოპოვების არცერთი ფაქტი არ არის გამოვლენილი.
„ამ სახის ინფორმაციას დეპარტამენტი არ ფლობს. აღნიშნულთან დაკავშირებით, გთხოვთ, მოგვაწოდოთ თქვენს ხელთ არსებული ინფორმაცია“, – განაცხადეს სამინისტროში.
კითხვაზე, რა ფორმით ხდება კონტროლი, ხომ არ არის განსაკუთრებული დაკვირვების ქვეშ რისკის ტერიტორიები და თუ არის, რას მოიცავს ეს განსაკუთრებული კონტროლი, სამინისტროში განმარტეს: „გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის ცენტრალურ აპარატში შექმნილია სწრაფი რეაგირების სამსახური, ხოლო ტერიტორიულ ორგანოებში - სწრაფი რეაგირების განყოფილებები, რომელთა ძირითადი ფუნქციაა: ბუნებრივი რესურსებით უკანონო სარგებლობის ფაქტების პრევენცია, გამოვლენა და აღკვეთა; გარემოს დაბინძურების ფაქტების პრევენცია, გამოვლენა და აღკვეთა. აღნიშნული ფუნქციების განხორციელების მიზნით დაწესებულია 24-საათიანი პატრულირება, რომელიც ძირითადად ხორციელდება განსაკუთრებული რისკის მქონე ტერიტორიებზე, როგორიცაა: სახელმწიფო ტყის ფონდის ტერიტორიისა და ხე-ტყის (მორის) პირველადი გადამუშავების სახერხი საამქროებისაკენ (სახერხებისაკენ) მისასვლელ საავტომობილო გზები; სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების ადგილების მიმდებარე და მისასვლელი გზები; ცხოველთა სამყაროს ობიექტების ბინადრობის (მათ შორის, ტბების, მდინარეების, წყალსაცავების და ა.შ.) ან მათ მიმდებარე ტერიტორიები და მისასვლელი გზები; სტატისტიკური ანალიზის საფუძველზე მომეტებული გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში დარღვევების ჩადენის ადგილები“.
სამინისტროს ინფორმაციით, გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტი 2013 წლის 14 მაისს შეიქმნა. დეპარტამენტს გააჩნია 8 ტერიტორიული ორგანო, მათ შორის კახეთის სამსახური, რომლის სამოქმედო ტერიტორიებია: თელავის, საგარეჯოს, გურჯაანის, ახმეტის, ყვარლის, სიღნაღის, ლაგოდეხისა და დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტები; კახეთის სამსახურს ამ დროისთვის 27 თანამშრომელი ჰყავს. მარტო ხელფასებზე ყოველთვიურად 20 500 ლარი იხარჯება. 2013 წლის 14 მაისიდან 2 ოქტომბრის ჩათვლით, გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის მიერ კახეთის რეგიონში გამოვლენილია გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის დარღვევის 105 ფაქტი. მათ შორის: ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის – 102 ფაქტი; სისხლის სამართლის ნიშნების მქონე – 3 ფაქტი. სამართალდარღვევათა სტრუქტურა ასეთია: წიაღის კანონმდებლობის დარღვევის 36 ფაქტი; ტყის კანონმდებლობის დარღვევის 35 ფაქტი; სახერხი საამქროების ტექნიკური რეგლამენტის მოთხოვნათა დარღვევის 12 ფაქტი; თევზჭერისა და ნადირობის წესების დარღვევის 20 ფაქტი; მიწის კანონმდებლობის დარღვევის 1 ფაქტი; ატმოსფერული ჰაერის კანონმდებლობის დარღვევის 1 ფაქტი.