რა უთხრა ნიკა წულუკიძის ბებიამ შვილიშვილის ახალმოყვანილ ცოლს

ნიკა წულუკიძის ბებია მერი დალაქიშვილი 74 წლისაა და თავის მეუღლესთან, სერგო ქონიაშვილთან ერთად თბილისის ერთ-ერთ გარეუბანში კერძო სახლში ცხოვრობს. ეზოში ბოსტნეული და ხეხილი ხარობს. შემოდგომის ერთ თბილ და მზიან დღეს შვილიშვილი ბებია-ბაბუას ესტუმრა. ნიკა და მერი ბებო ბაღში მოკალათდნენ. ორი თაობის წარმომადგენელს ერთმანეთან ურთიერთობასა და დამოკიდებულებაზე გავესაუბრე...

მერი:
- ნიკა ჩემი პირველი შვილიშვილია. სულ ექვსი შვილიშვილი მყავს. ნიკას დაბადება კარგად მახსოვს, ყველანი ძალიან გახარებულები ვიყავით. სამშობიაროდან რომ გამოვიყვანეთ, აღდგომა იყო. სტუმრები გვეწვივნენ. ნიკა საწოლზე დავაწვინეთ. ბავშვი გაშალეო, - გვთხოვდნენ. ასეც მოვიქეცი. ნიკამ მარჯვენა ფეხი ასწია და ააკანკალა, შესცივდა და ისევ შევფუთეთ. მახსოვს, როგორი ერთი ბეწო იყო, - 4 კილომდე იწონიდა...
ნიკა და მისი და ქრისტი სანამ სკოლაში წავიდოდნენ, ჩემთან ცხოვრობდნენ. მათ შორის ორი წელია სხვაობა. ნიკა პლეხანოვზე 24-ე სკოლაში სწავლობდა. სკოლიდან მე გამომყავდა. იმ პერიოდში ტრანსპორტი არ დადიოდა, ხალხს ფეხით სიარული უწევდა. ახმეტელის მეტროდან ჩვენს სახლამდე დაახლოებით ორ კილომეტრს ფეხით მოვდიოდით. ძალიან იღლებოდა და ხშირად მთხოვდა შეგვესვენა, ჩამოჯდებოდა. ზოგჯერ ხელშიც ამყავდა და ისე მომყავდა მთელი გზა. ერთხელ წავიყვანე სკოლაში და გზად კამფეტის ყიდვა მთხოვა. შევედი მაღაზიაში და „ბონიბონი“ ვუყიდე. სიხარულისგან ხტუნვა-ხტუნვით გააგრძელა გზა. ამ დროს „ბონიბონს“ ხუფი მოსძვრა და წითელ-ყვითელი კამფეტები ასფალტზე გაიშალა. ძალიან დაღონდა, გაჩერდა და აღარაფერს ამბობდა. მივტრიალდი და მეორეც ვუყიდე (იღიმის).
ნიკა:
- ერთხელ, მაშინ ბაღში დავდიოდი, თოვლის ბაბუამ საჩუქარი მომიტანა. ყუთში უამრავი რამ იდო, მათ შორის ჩირი. მე საერთოდ ყველაფერს ვინახავდი, არ ვჭამდი, მერე ან ჩემს დას ვაძლევდი, ან სხვებს. ბებიაჩემმა გახსნა ყუთი, წასძლია სულმა და შემიჭამა ჩემი ჩირი (იღიმის).
მერი:
- ვნახო-მეთქი, როგორია და გავსინჯე. ნიკამ, შენ ეს ჩირი როგორ აიღეო და ისე გადაირია, დაბრდღვნა აქაურობა! მამამისი ეუბნებოდა, ბებიაშენი შენზე გადაყოლილია და ეს ერთი ჩირი რა გახადეო. ეს მაინც თავისას არ იშლიდა. მინდოდა, მინდოდა, - ღრიალებდა. ბოლოს, როგორც იქნა, დაწყნარდა.
- ისე, მტირალა ბავშვი იყო?
- არა, არც მტირალა და არც ბუტია. გეტყვით, როგორი ბიჭი იყო. ჩვენი სახლის მეორე სართულზე ასასვლელ კიბეზე გააბამდა თოკს, რომელზეც დაკიდებდა ფარდას და თავად ზევით მოექცეოდა. ქვევით სკამებს დააწყობდა და ეძახდა ბავშვებს. ჩაამწკრივებდა და კონცერტებს უტარებდა. ხან უმღეროდა და ხანაც წიგნებს უკითხავდა. ნიკა დამჯერი ბავშვი იყო. ბავშვობაში ძროხაც კი მოუწველია.
ნიკა:
- დიახ, სოფელში. ძროხის მოწველაც ვიცი და ყველის ამოყვანაც. ერთხელ, ღანირში ჩავედი. მაშინ ჩემი მეორე ბებია უკვე გარდაცვლილი იყო და ძროხებს სხვები უვლიდნენ. ისე მოხდა, რომ ათი დღის განმავლობაში იქ ჩემ გარდა არავინ აღმოჩნდა, რომ ძროხა მოეწველა. ამას მე ვაკეთებდი და მერე ყველი რომ ამომყავდა, ნაირ-ნაირ ფორმას ვაძლევდი.
ბებო, ტელეფონზე რომ „გაშაყირებდი“ , ის მოუყევი... თუმცა ამ ამბის წინაპირობას მე გეტყვით. ბებიაჩემის დედამთილი, ანუ ბაბუაჩემის დედა 106 წლისა გარდაიცვალა. ის ერთ-ერთ იაპონურ ორგანიზაციაში იყო გაწევრიანებული, სადაც მასავით სამ საუკუნეს მოსწრე-ბული ადამიანები იყრიდნენ თავს. 1898 წელს იყო დაბადებული და 2004 წელს გარდაიცვალა. მერი ბებოს ვურეკავდი შეცვლილი ხმით და ვეუბნებოდი, იაპონიიდან ფულია გამოგზავნილი, ამა და ამ მისამართზე მობრძანდით და წაიღეთ-მეთქი. თან ვეუბნებოდი, ფული თქვენს მულს მიაქვს და თქვენც გეკუთვნით, მობრძანდით და გაგატანთ-მეთქი.
მერი:
- მე რა შუაში ვიყავი, არ ვიცი (იღიმის), არ წავსულვარ, მაგრამ მჯეროდა, რომ ასე იყო.
- ქალბატონო მერი, უფროსი თაობა ახალ თაობაზე სულ სხვადასხვაგვარად ჩივის. თქვენ ნიკას თაობას როგორ ახასიათებთ?
- თაობები იცვლება და ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა. თაობა კი არა, მთავრობა იცვლება და (იღიმის)... ჩვენი თაობა სხვაგვარად ცხოვრობდა, დღეს უფრო მეტი საშუალება აქვთ ახალგაზრდებს. კასპში გავიზარდე, კინოში კი დავდიოდით, მაგრამ თეატრები არ გვქონდა. თბილისში რომ წამოვედით, ჩემს შვილებს ყველგან ვუშვებდი. ნიკას დედამ უმაღლესში რომ ჩააბარა, პოლონეთში წავიდა. ყველას უკვირდა, როგორ გაუშვიო. სტუდენტები მიდიოდნენ და ჩემი შვილი მათთან ერთად თუ წავიდოდა, ამაში განსაკუთრებულს ვერაფერს ვხედავდი.
ბავშვობაში ნიკა ხშირად იყო ჩემთან და პატარაობისას მეუბნებოდა, ჩემს მშობლებზე ძალიან მიყვარხარო. ცოლს რომ მოვიყვან და შვილი მეყოლება, გოგო იქნება თუ ბიჭი, მაინც მერი უნდა დავარქვაო. ნიკამ ახლახან მოიყვანა ცოლი. ბიჭი თუ ეყოლათ, მერის ვერ დაარქმევს და გოგონას შემთხვევაში, ვნახოთ, თუ შეასრულებს პირობას...
ნიკა:
- მთავარია სახელი „მ“ -ზე იწყებოდეს, არა, ბებო?
მერი:
- არავითარი „მ“ , მერი უნდა დაარქვა!
- დღეს რამდენად ხშირად ახერხებს ნიკა თქვენს მონახულებას?
- წინათ უფრო ხშირად მოდიოდა, ახლა კვირაში ერთხელ. თან, ახლა მეუღლე ჰყავს და უამრავი საქმე აქვს. თუ არ მოდის, გვირეკავს და სულ გვკითხულობს.
- მეუღლე როგორ გაგაცნოთ?
- ერთ დღეს გავამზადე სუფრა, რადგან ნიკას გაფრთხილებული ვყავდით, რომ საცოლე უნდა გაეცნო. გავიდა დრო, რომელზეც უნდა მოსულიყვნენ. ვურეკავ და ნიკა მეუბნება, ფასანაურში ვართ ხინკალზეო. გავბრაზდი, როგორ თუ ფასანაურში, ჩვენ რა, გაგვაცურე-მეთქი?! კარგი, ბებო, დღეს თუ არა, ხვალ მოვალთო. არა, არავითარი ხვალ, დღეს უნდა მოხვიდეთ-მეთქი. მართლაც, მოვიდნენ, მაგრამ ღამით, 11 საათი იყო უკვე.
ნიკა:
- კი არაფერი აქვს ჩემს ცოლს დასაწუნი, მაგრამ პირველად მაინც დღის შუქზე არ ვანახე (იცინიან).
მერი:
- თეკლა მეორედ მაშინ ვნახე, როცა ნიკა ჩვენთან იყო, ისვენებდა, თეკლამ დაურეკა და ნიკამ აქ დაპატიჟა. თეკლა ძალიან კარგი გოგოა, არ უყვარს ბევრი პრანჭვა და „გაკრასკვა“ . არავითარი ქედმაღლობა, შინაურული და თბილია. კარგი ბუნების გოგოა, თან ერთხელ რომ შეხედავ, ამას მაშინვე მიხვდები. თეკლას ნიკაზე ვუთხარი, შვილო, არ ეწევა, არ სვამს, არ იკეთებს, ამ დროებაში ასეთი ადამიანი იშვიათია-მეთქი. ამას რომ ვეუბნებოდი, იცინოდა (იღიმის).
- ნიკამ თავიდან სამსახიობოზე ჩააბარა, შემდეგ განაგრძო სწავლა თეა-ტრმცოდნეობაზე. იცოდით მისი პროფესიული არჩევანის შესახებ?
- დიახ, ვიცოდით. შემდეგ ვასო კიკნაძემ ურჩია, საბუთები თეატრმცოდნეობაზე გადაეტანა.
- ნიკა, ახლა შენ მოგვიყევი. როგორ გახსენდება ბებია-ბაბუას გვერდით გა-ტარებული ბავშვობა?
- აქ მოსვლას არაფერი მერჩივნა. შტაბები გვქონდა აშენებული, აქვე ტბაა და ვთევზაობდით. მოკლედ, კარგად ვერთობოდით. ბებია-ბაბუასგან გაბრაზება არ მახსოვს, ერთადერთი გამონაკლისის გარდა. ერთი პერიოდი, როცა ბენზინი დეფიციტური იყო, ვიღაცამ ცისტერნით ეს საწვავი მოგვცა. ეზოში, ბროწეულის ხის ძირას იდგა უზარმაზარი ბიდონი. ერთ დღეს ჭიაკოკონობაზე შევკრიბე ჩემი ბიძაშვილ-დეიდაშვილები და ვუთხარი, მოდი, ცეცხლი დავანთოთ და ნაკვერჩხალზე კარტოფილი შევწვათ-მეთქი. ზუსტად იმ ბიდონის ქვეშ შევძვერით და ცეცხლი დავანთეთ. დღემდე არ ვიცი, რამ გადაგვარჩინა. ბაბუაჩემისგან მოფერებისა და სიყვარულის მეტი არაფერი მახსოვს, მაგრამ იმ დღეს გადაირია (იღიმის)... მისი სახე დღემდე არ მავიწყდება. ჯერ ვედროთი წყალი შეასხა ცეცხლს, ჩააქრო და მერე ჯოხით გამომეკიდა, როგორც ყველაზე უფროსს. სახლში შევასწარი და საწოლის ქვეშ დავი-მალე. წარმოიდგინე, რა უბედურება მოხდებოდა, ბიდონი რომ აფეთქებულიყო, მაგრამ მაშინ პატარები ვიყავით, 5-6 წლისები და ამ საშიშროებას ვერ ვაცნობიერებდით.
ბაბუა მშვიდი და უწყინარი კაცია. მას პიანინოს თავზე ექვსი ყულაბა ედგა, სამსახურიდან შინ რომ ბრუნდებოდა, თითოეულში ფულს ყრიდა და ჩვენ სულ გვქონდა ჩვენი ხურდები.
კიდევ ერთ ამბავს მოგიყვები. ერთხელ ვსხედვართ ტელევიზორთან, გადის სერიალი, სადაც ქალი და კაცი კოცნაობენ. მიდის გლეჯა-ხვნეშა, მთელი უბედურებაა. მიშტერებული ვართ ბავშვები და ბოლოს, ბებიაჩემს ვთხოვეთ ახსნა, ვეკითხებით რა ხდება-თქო. ბებომ კი ასე „აგვიხსნა“ : ეს გოგონა ექიმია, ბიჭს კბილი სტკივა და უნდა ამოუღოსო. მთელი ცხოვრება ვოცნებობდი, რომ კბილი ამტკივებოდა. სტომატოლოგთან რომ მივედი და დამარჭეს ნემსები, მაშინ მივხვდი, რომ ბებიაჩემმა მომატყუა (იცინის).
- ნიკას განსაკუთრებით უყვარს და პატივს სცემს უფროსი ასაკის ადამიანებს. ეს თვისება თავიდანვე ჰქონდა თუ ოჯახმა და თქვენ ჩაუნერგეთ?
- რამდენიც გინდა უნერგო, ბავშვს ეს და სხვა თვისებებიც შინაგანად თუ არ აქვს, ვერაფერს გააწყობ. ნიკა თბილია. ჩემთან რომ მოდის, მაშინვე მაღაზიაში გარბის და მოაქვს საჭმელი, ტკბილეული, პაპასთვის ლუდი. ფულის ჩუქებაც იცის ხოლმე.
- თქვენი შვილიშვილი კარგი კულინარია. მისი მომზადებული კერძები გა-გისინჯავთ?
- დიახ. ნიკა სანამ ცოლს მოიყვანდა, რამდენიმე წელი ცხოვრობდა მარტო და ყველაფრის გაკეთება იცის. დედამისი და ჩვენი ერთი ნათესავიც ეხმარებოდა, მაგრამ ძირითადად მაინც მარტო იყო. საჭმელს რომ ამზადებს, ხშირად მირეკავს და მეკითხება, რა რის შემდეგ უნდა გააკეთოს. ხშირად ამზადებს აჯაფსანდალს, ან მაწვნის სუპს, რომელიც ძალიან უყვარს. თავადაც ამზადებს და ჩემი გაკეთებული მაწვნის სუპიც ძალიან უყვარს.
- ნიკა თავის იგავ-არაკებს გაკითხებდათ?
- კი, როგორ არა, მერე თავისი იგავ-არაკების წიგნებიც მოგვიტანა. „მოხუცი ჯამბაზები“ რომ დაწერა, ისიც გვაქვს. უყვარს ჩვენი პატივისცემა. ერთხელ თეატრშიც წაგვიყვანა, რუსთაველზე სარდაფში. სპექტაკლის შემდეგ მამამისს დაურეკა, ჩავსხედით ყველანი და ის გოგონებიც, რომლებიც სპექტაკლში მონაწილეობდნენ. ყველა სახლებში ჩამოარიგა... ყურადღებიანია.
- რა სპექტაკლზე გყავდა ბებო?
ნიკა:
- იყო პერიოდი, როცა სარდაფში ერთ სპექტაკლში ვმონაწილეობდი. მთელი დადგმის განმავლობაში ვიჯექი, ცხვირში თითს ვიყოფდი და მოპოვებულ ნადავლს აქეთ-იქით ვისროდი. საშინელებებს ვაკეთებდი (იცინის). ბებიაჩემმა ეს რომ ნახა, კინაღამ ცუდად გახდა. მას შემდეგ წლები გავიდა, არ მახსოვს, ბებო ბოლო ხანს რაზე მყავდა, მაგრამ დამყავს ხოლმე სპექტაკლებზე...

ანა კალანდაძე
ჟურნალი „რეიტინგი“