დათო ფორჩხიძე: "ჩემი სიდედრი დავსაჯე და პირველ შვილს მისი სახელი დავარქვი"

მუსიკოსი დათო ფორჩხიძე სამი შვილის მამაა. მესამე, ნაბოლარა ბიჭი, მისთვის და მისი ცოლისთვის, ხატია ნარაკიძისთვის სრული მოულოდნელობა იყო, მით უმეტეს, ორი გოგოს მერე. დღეს 12 წლის ნანუკა, 6 წლის თათუკა და 3 წლის სანდრო მამის სიამაყეები არიან და კარგად ესმის იმ მშობლების, რომლებსაც მეოთხე შვილის ყოლის ბედნიერებაც აქვთ.
სანამ უფროსი, ნანუკა, გაჩნდებოდა, მომავალმა დათომ მისი სქესი არ იცოდა და არც აინტერესებდა. ის ჩემი პირველი სიხარულიაო, გვითხრა. მიუხედავად უზომო სიყვარულისა, დათო მომთხოვნი, ობიექტური მამაა და, სხვათა შორის, ასეთივე ხასიათს ამჟღავნებს მის მიმართ ნანუკაც. მამაშვილურ ურთიერთობაზე ისინი "სარკეს" ესაუბრებიან.
– დათო, სანამ ოჯახს მოეკიდებოდით, რამდენ შვილს "გეგმავდით"?
დათო: მახსოვს, ჩემს ბავშვობაში დედისერთობა პრესტიჟულად ითვლებოდა და, ვინც დედისერთა იყო, მაგარი ტიპი იყო. მეც მეგონა, რომ ერთი შვილი მეყოლებოდა, მაგრამ სამი მყავს. როცა ჩემი მეგობრები მეუბნებიან, მეორე შვილი რა მაგარი ყოფილაო, თქვენ არ იცით, მესამე რა მაგარია–მეთქი, ვპასუხობ. ჩემ გარშემო იშვიათად, მაგრამ არიან ადამიანები, რომლებიც მეუბნებიან, შენ არ იცი, მეოთხე შვილი რა მაგარიაო.
– ანუ მეოთხეზეც ფიქრობთ?
დათო: ამაზე არ ვფიქრობ, უბრალოდ, ჩემი აზრით, მინიმუმი, სამი შვილი უნდა გყავდეს.
– სულ პირველად მამობის შეგრძნება როგორი იყო, გახსოვთ?
დათო: ჩემს უფროს შვილს, ნანუკას, ეუბნებიან, რომ პირველი ბიჭი მინდოდა და გოგო რომ დაიბადა, ძალიან გავბრაზდი. მართალია, შვილებს არავინ არჩევს, მაგრამ ნანუკა ჩემი პირველი სიყვარული და სიხარულია. როცა პირველად ჩამეხუტა, მაშინ მივხვდი, რომ ის ადამიანი იყო და არა – ბიოლოგიური არსება. მაშინ ნანუკა დედამისთან იყო, ბათუმში, როცა ჩავედი, მიცნო და ჩამეხუტა. თვეების იყო და მაშინ მივხვდი, შვილი რას ნიშნავდა. ის შეგრძნება არასოდეს დამავიწყდება.
ნანუკა: თურმე ღმერთს ეხვეწებოდნენ, ნეტავ, 8 მარტს ბიჭი არ დაიბადოსო. 7 მარტს გავჩნდი და თან გოგო.
დათო: ჩემი სიდედრი ექიმია, მან ხატიას ექოსკოპია ნახა, მაგრამ არ გამიმხილა, რომ გოგოს ველოდებოდით. ჩემი სიდედრი დავსაჯე და ნანუკას მისი სახელი დავარქვი.
– ნანუკა, როგორი მამიკოა დათო?
ნანუკა: ძალიან მზრუნველია. მამამ გაბრაზება კი იცის, მაგრამ ხშირად – არა. სხვათა შორის, ხშირად ვუშლი ნერვებს, მაგრამ ცდილობს, არ მაწყენინოს. რასაც მეტყვის, ყველაფერს პირიქით ვაკეთებ. თავიდან არაფერს მეუბნება, მაგრამ მერე ნერვები ეშლება. მკაცრი საერთოდ არ არის.
დათო: სამივე შვილთან ვმეგობრობ, მაგრამ ნანუკა უკვე დიდი გოგოა და ურთიერთობა სხვანაირად მაქვს დალაგებული. მამიკოსავით ამბიციურია, რაღაცის კეთებას რომ დაიწყებს, უნდა, უკვე ბოლოში იყოს გასული და პროფესიონალი იყოს. ნანუკა თავისთვის მღერის და უნდა, უკვე ვირტუოზი იყოს. ძირითადად იმაზე ვჩხუბობთ, რომ ყველაფერი პატარა რაღაციდან უნდა დაიწყოს. გაიზრდება და ამას მიხვდება. ნანუკა კარგი დედის შვილია და ცუდს არაფერს გააკეთებს. ჩემმა შვილებმა უნდა იცოდნენ, რომ მთავარია, საკუთარი თავი არ შეარცხვინონ, თავიანთი მორალის და პრინციპების წინაშე იყვნენ მართლები. დედა, მამა, ბებია, ბაბუა და დანარჩენი საზოგადოება მეორე ადგილზე დგას.
– ნანუკა, დედასთან უფრო ხარ გახსნილი თუ მამასთან?
ნანუკა: ორივეს ყველაფერს ვუყვები.
დათო: შეყვარებულებზე ძირითადად მეორე ქალიშვილი, 6 წლის თათუკა მესაუბრება ხოლმე, მათ წინდებივით იცვლის.
– დათო, სამი შვილის მამას მათი მოვლა თუ გეხერხებათ, ვთქვათ, ცოლი რომ სადმე წავიდეს, ბავშვებს თავისუფლად დაგიტოვებთ?
დათო: შევძლებ, მაგრამ ბევრი ადამიანი მყავს, ვინც მეხმარება – მეუღლის და ჩემი მშობლები, ძიძა. ხატია წასულა კიდეც სადღაც ერთი კვირით, მაგრამ ყველაფერისთვის გაგვირთმევია თავი, უბრალოდ გვენატრებოდა ხოლმე.
– ნანუკა, რამ შეიძლება მამას ხასიათი გაუფუჭოს და ამ დროს რა შველის ხოლმე?
ნანუკა: მამა ცუდ ხასიათზე დილით არის, რადგან ადრე გაღვიძება არ უყვარს. არადა ჩვენ გამო ხშირად უწევს – სკოლაში მივყავართ. ყავას რომ გავუკეთებთ, მერე კარგ ხასიათზე დგება. მამა ბევრს მუშაობს და სახლში იშვიათად ვხედავთ, ამიტომ მისი მოსვლა ძალიან გვიხარია.
დათო: ჩვენთან ასეთი სიტუაციაა: მე და ნანუკამ თუ ვიჩხუბეთ, ყველა მის მხარეს გადადის, ამიტომ გამარჯვებული გამოდის. თუ დედასთან იჩხუბა, ჩვენ ვართ ნანუკას მხარეს, ამიტომ ყოველთვის ბავშვები არიან გამარჯვებული. მომთხოვნი ბავშვები არ არიან. ძირითადად ისეთი მოთხოვნები აქვთ, რაც სხვა მათ ტოლებს. მაგალითად, ამას თუ "აიფონი" აქვს, მეორესაც უნდა. არც ერთისთვის მე არ მიყიდია, ზოგი ბიძამ უყიდა, ზოგი – ბებია–ბაბუამ. როცა ვეუბნები, რომ ფული არ მაქვს, ჩერდებიან. ასეთი სამწუხარო შემთხვევებიც ხშირია ხოლმე.
აი, სანდროს მაღაზიაში შეყვანა არ შეიძლება, ყველაფერი მოაქვს, იპარავს და ჯიბეში იტენის. რომ გაიზრდება, ისიც მიხვდება, მოთხოვნები იმის მიხედვით უნდა ჰქონდეს, რა შესაძლებლობებიც მშობლებს აქვთ.
– მეორეც რომ გოგო შეგეძინათ, ამაზე რა რეაქცია გქონდათ?
დათო: მეხი რომ გავარდა და მეორეც გოგო გვეყოლა, მახსოვს, ხატიას ცრემლები მოსდიოდა. ეგონა, რომ მეწყინებოდა. მაშინ 30 წლის ვიყავი, პატარა ბიჭი აღარ გახლდით და ხატიას ვეჩხუბე, როგორ შეიძლება, ეს მეწყინოს–მეთქი. მოკლედ, თათუკა პრინცესა გვყავს.
რელიგიური თვალსაზრისიდან გამომდინარე, ამბობენ, რომ აბორტის გაკეთება არ შეიძლება. ეს ადამიანის მოკვლაა, თან საკუთარი შვილის. მესამე შვილზე არ ვფიქრობდით, ამიტომ ძალიან ფრთხილად ვიყავით, რომ ასეთი პრობლემის წინაშე არ აღმოვჩენილიყავით. ერთ მშვენიერ დღეს კი ხატიამ მითხრა, ორსულად ვარო. რატომღაც დარწმუნებული ვიყავი, რომ სამი გოგო უნდა მყოლოდა. ხატია ამბობდა, აღარ შემიძლია, ვერ გავაჩენო. ზუსტად ვიცი, რამხელა ტვირთია ქალისთვის ის 9 თვე, მერე მშობიარობა, გაზრდა. ამ ყველაფერში 5 პროცენტი თუ მივიღე მონაწილეობა, დანარჩენი 95 პროცენტი ხატიაზე გადავიდა, ამიტომ მისთვის წინააღმდეგობა არ გამიწევია, როგორც გინდა, ისე გააკეთე–მეთქი, ვუთხარი. ხატიამ კი გადაწყვიტა, უნდა გავაჩინო, მეუბნებიან, რომ ბიჭიაო. რა თქმა უნდა, სანდრო ჩემი გვარის გამგრძელებელია, მაგრამ, როცა ის გაჩნდა, მივხვდი, რამხელა სისულელეა, შვილები სქესის მიხედვით გაარჩიო. ამიტომაც უნდა გყავდეს ბევრი შვილი, რომ მიხვდე, რა მნიშვნელოვანია ბევრი შვილი და არა – ბევრი გოგო ან ბევრი ბიჭი.

– ნანუკას მომავალზე უკვე ფიქრობთ, გინდათ, რომ სცენაზე დადგეს?
დათო: თუ ძალიან ბევრს იმუშავებს, კარგი მეგობარი, მრჩეველი და დამხმარე რომ ვიქნები, ეს ფაქტია, მაგრამ მოთხოვნებიც მექნება. მინდა, ჩემი შვილები პატიოსნები და პროფესიონალები იყვნენ.
– ყველაზე მეტად რომელ შვილს გამოაჩნდა მუსიკის ნიჭი?
დათო: თუ ადამიანი ფიზიოლოგიურად სმენადაქვეითებული არ არის, მუსიკალური სმენა ყველას აქვს. ამათ შესანიშნავი აქვთ, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მომღერლები გამოვლენ.
– ნანუკა, გინდა სცენაზე დგომა?
ნანუკა: კი, მაგრამ ჯერჯერობით ისეთ დონეზე არ ვარ, რომ სცენაზე გამოვიდე. მამიკოს და დავით ხუჯაძის სტუდიაში დავდივარ, ვოკალში ვემზადები.
დათო: ნანუკა ფორტეპიანოზეც უკრავს, ყველა სიმღერას თვითონ არჩევს, ნიჭიერი ბავშვია, მაგრამ უნდა იცოდეს, რომ დღეს საქართველოში ასეთი შეხედულება აქვთ – თუ ვინმე ცნობილი ადამიანის შვილია და წარმატებას აღწევს, ესე იგი, მას ქაჩავენ, ეხმარებიან, ჩაუწყვეს და ა.შ. ამიტომ ნანუკამაც და დანარჩენმა შვილებმაც უნდა იცოდნენ, რომ თუ არ ანგრევენ და არ გლიჯავენ, მთელი საქართველო იმას იტყვის, რომ ისინი ფორჩხიძის შვილები არიან. ნანუკას ვერავინ დაჩაგრავს, მაგრამ თავისი მონაცემებით და შრომით ყველაფერი უნდა დაანგრიოს!
– ნანუკა, როცა ჯგუფ "სახის" ჩანაწერებს უყურებ, მაშინდელ დათოზე რას ფიქრობ?

ნანუკა: ჩემი აზრით, "სახე" იმ დროისთვის კარგი იყო.
დათო: დღეს არა?
ნანუკა: როგორ არა, მაგრამ ვიდეოჩანაწერები არ მომწონს.
– ნანუკა, არ გინდა, რომ დღეს მამა ისევ სცენაზე იდგეს და მღეროდეს?

ნანუკა: კი, მაგრამ, ჩემი აზრით, თავის სფეროში უნდა განაგრძოს საქმიანობა, კომპოზიტორობას ვგულისხმობ.
დათო: ჩემი ნამღერი არ მოსწონს.
ნანუკა: როგორ არ მომწონს?!

დათო: მამაჩემის ახალგაზრდობის სურათებს რომ ვუყურებ, სხვა ადამიანია, სხვა კაცს ვუყურებ. ნანუკაც ვერ მცნობს იმ ჩანაწერებში. ნანუკა კი არა, მეც ვერ ვცნობ საკუთარ თავს. ის სხვა დათო ფორჩხიძე იყო, ცოლი, შვილი არ ჰყავდა, საკუთარ თავზე ფიქრობდა. ნანუკას ახლა სხვა მამა ჰყავს და ასეთი ურჩევნია.
– ნანუკა, სად უფრო მკაცრია მამა – სახლში თუ "ახალ ხმაში"?
ნანუკა: ორივეგან ერთნაირია.
დათო: ამბობენ, რომ ფარისეველი და მლიქვნელი ვარ, რადგან ყველას ვაქებ. ადრე ასეთი არ ვიყავი. ახალგაზრდობაში ყველაფერს პირდაპირ, მკვახედ ვამბობდი, მაგრამ გავიზარდე და მივხვდი, რომ "მოყვარეს პირში უძრახე" ამ ქვეყანაში საერთოდ არ მუშაობს. როცა ადამიანს პირდაპირ ეუბნები, არ ვარგიხარო, ჰგონია, რომ მისი მტერი ხარ. როცა მოეფერები, ეტყვი, რომ რაღაცას უნდა მოუმატოს, თან აგრძნობინებ, რომ პროფესიონალი არ არის, თან გულს არ ატკენ, ეს მიდგომა უფრო მუშაობს.
– დათო, სოციალურ ქსელებში ხშირად წერენ, რომ მწვრთნელებმა წინასწარ იცით, კონკრეტულად ვის აიყვანთ და მოულოდნელი თქვენთვის იქ არაფერია. ამაში სიმართლის მარცვალი არის?
დათო: საქართველოში ყველა ყველას იცნობს, სადაც შეიძლება ნებისმიერი ვიღაცის ახლობელი აღმოჩნდეს, დაგირეკოს და გითხრას, ჩემი შვილი მღერის, შენთან უნდა წამოსვლაო. მე ფული არ მაქვს. რაც ამ პროექტში დავჯექი, უფრო გავღარიბდი. ადრე სტუდიაში ვმუშაობდი და შეკვეთები მქონდა. ამ 2000 ლარზე გაცილებით მეტს თუ არა, რომელიც ახლა ხელფასის სახით მაქვს, ცოტათი მეტს მაინც ვშოულობდი. ეს ფული საერთოდ არ მყოფნის, მით უმეტეს, კონკურსანტებთან რომ ჩავაწყო და ჩემთან წამოვიდნენ. მე ამბიციური ადამიანი ვარ, ვინც ნიჭიერია, ყველას ვეუბნები, ჩემთან წამოდით–მეთქი და, თუ ეს ჩაწყობაა, ამ ჩაწყობას კიდევ გავაგრძელებ.
– მთელი ეს პერიოდი მწვრთნელებს შორის დაძაბულობა იყო. დარეგულირდა თქვენი ურთიერთობა?
დათო: კი. სტეფანე ამბობს, რომ ჩემი ადვოკატის როლი მოირგო, მაგრამ ეს "ადვოკატი" ხანდახან ჩხვლეტებითაც გამოირჩევა ხოლმე. მაიაც, დათოც, სტეფანეც და ლელაც პროფესიონალები არიან. ერთმანეთის სამტრო არაფერი გვაქვს, მაგრამ ვერც იმას ვიტყვი, რომ გადაჯაჭვული მეგობრები ვართ, უბრალოდ ერთმანეთს პატივს ვცემთ. ახლა, სტეფანეს და მაიას რომ უფრო უყვართ ერთმანეთი, ეს ცხადია, საერთო შვილი ჰყავთ. მათ მიაჩნიათ, რომ რაღაცეებში ვიჭინჭყლე. ზოგ რაღაცაში შეიძლება მართლები არიან, ზოგ რაღაცას ამეტებენ.
ეკა ლემონჯავა, ჟურნალი სარკე