რითი დაემგვანა გეგა ფალავანდიშვილი მუსიკოს დედას და რეჟისორ მამას

ხელოვანთა წყვილმა, კინორეჟისორმა თემურ ფალავანდიშვილმა და მუსიკოსმა დალი მთიულიშვილმა, ორი შვილი, გეგა და ნინო, თბილ ატმოსფეროში გაზარდეს. მათი პრიორიტეტი შვილებისთვის კარგი განათლების მიცემა იყო. გეგამ მრავალ სფეროში მოსინჯა თავი და საბოლოოდ საკუთარი ადგილი ტელევიზიაში იპოვა, "რუსთავი 2"–ის მარკეტინგის მენეჯერი და საკმაოდ პოპულარული ადამიანი გახდა. ნინო კი ხელოვნებათმცოდნეა, პროფესიონალიზმს გერმანიაში დაეუფლა და ახლა მას სამშობლოში იყენებს.
"სარკე" და–ძმის მშობლებს ესტუმრა. მათ სახლში შესვლისთანავე იგრძნობთ, რომ იქ ხელოვანები ცხოვრობენ. კედლებზე სხვადასხვა დროს გადაღებული ფილმებიდან ფოტოკადრებია გაკრული, როიალზე კი საოჯახო სურათები აწყვია. უახლოეს მომავალში მათ კიდევ ერთი შეემატება – გეგას პირველი შვილის, გოგონას ფოტო, რომელიც მალე დაიბადება. ბატონი თემური და ქალბატონი დალი პირველ შვილიშვილს დიდი სიხარულით ელოდებიან.
– ბატონო თემურ, თქვენი ოჯახის შექმნის ისტორია გვიამბეთ, გაიხსენეთ, როგორ შეხვდით ცხოვრების თანამგზავრს.
– დალი ბიძაჩემის, აპოლონ ფალავანდიშვილის მეზობლად იყო მოსული, მამამისი და ბიძაჩემი მეგობრობდნენ. ამ მშვენიერ ქალსაც იქ მოვკარი თვალი. ერთხელაც ჩემი მეგობრის, ბესო ტოგონიძის მანქანით ზედაზენზე გავასეირნე, მაშინ ავტომობილი არ მყავდა. ერთი სიტყვით, ეს ქალი გულში ჩამივარდა. ჩემი ყურადღება გარეგნობით მიიპყრო, თან პროფესიაც ჩემთვის საინტერესო ჰქონდა – მუსიკოსია. ორ ხელოვანს ურთიერთობა გაგვიადვილდა და ოჯახი საკმაოდ მალე შევქმენით. ერთი წლის ნაცნობობა საკმარისი გამოდგა, რომ ეს გადაწყვეტილება მიგვეღო. მაშინ მე 30 წლის ვიყავი, დალი – 25–ის.
– იმ დროს კინოთი უკვე სერიოზულად იყავით დაკავებული თუ პირველ ნაბიჯებს დგამდით?
– მოკლემეტრაჟიანი ფილმები გადაღებული მქონდა, მაგრამ სრულმეტრაჟიანი – არა. სრულმეტრაჟიანი ფილმის "მზე შემოდგომისა" გადაღება 1975 წელს დავიწყე და 1976 წელს გამოვიდა.
– თითქმის ყველა ქართველი მამაკაცისთვის საოცნებო სიტყვებია – "ბიჭია, ბიჭი!". თქვენც ასეთი სიამაყით შეხვდით ვაჟის შეძენას?
– ვერ ვიტყვი, რომ გეგას გაჩენა უფრო მნიშვნელოვანი იყო, ვიდრე ნინისი, არავითარ შემთხვევაში! არც მოლოდინი მქონია, რომ მაინცდამაინც ბიჭი დაიბადებოდა, მაშინ ბავშვის სქესს წინასწარ ვერ იგებდნენ. ჰოდა, პატარა ბიჭი, გეგა დაიბადა. 3 წლის მერე კი ნინიც გაჩნდა. როცა გეგა პატარა იყო, რამდენიმე ბინა გამოვიცვალეთ. ამაზე სახუმარო ამბავს მოგიყვებით:
ახლა იოსელიანის ქუჩაზე ვცხოვრობთ, მაგრამ სანამ ეს კორპუსი აშენდებოდა, მანამდე ბიძაჩემის ბინაში, საბურთალოზე ვცხოვრობდით. შემდეგ ვარაზისხევში დალის დამ გვათხოვა ბინა, ბოლოს ამ სახლში გადმოვედით და მას შემდეგ აქედან ფეხი არ გაგვიდგამს. ამ გადასვლა–გადმოსვლაში ჩემი ერთი მეგობარი გვეხმარებოდა, ამ სახლში ნივთების ამოტანაშიც ის დაგვეხმარა. მე–14 სართულზე ვცხოვრობთ, მაშინ ლიფტი არ იყო. აქ რომ ამოვიდა, მითხრა, შენ ერთხელაც მოგეხმარები და მორჩაო. ვკითხე, კიდევ როდის უნდა მომეხმარო–მეთქი. აი, ამ სახლიდან 4 კაცი რომ გაგიტანს, მაშინო. ვასრულებთ ჩვენს სიტყვას და საცხოვრებელს აღარ ვიცვლით!
– როგორი ბავშვები იყვნენ გეგა და ნინი, როგორი დაძმობა ჰქონდათ?
– გეგა საბავშვო ბაღის ასაკში ცოტა მოხულიგნო ბავშვი იყო, ბავშვების წვალება უყვარდა. როცა რაიმე ახალი სათამაშო ექნებოდა, იარაღი თუ მანქანა, ბაღში მიჰქონდა და ვიღაც ბავშვს რაღაც სისულელეებში უცვლიდა, საჩუქარს არ იჩერებდა. იმ ბაღში ბიცოლაჩემი ექიმად მუშაობდა და სულ მეუბნებოდა, გეგა საკმაოდ ცელქია, მაგრამ ჩემი ხათრით ხშირად არ სჯიანო. ნინო კი მთლად ალქაჯი იყო, გეგას არ ასვენებდა. პატარებს ხშირად მარტოებს ვტოვდებდით, რადგან დალიც მუშაობდა და მეც. ერთხელ სავარძელში მჯდომ გეგას ნინი ზურგზე მოახტა, გეგა ინსტინქტურად მოიხარა, ნინი კი ისე დაეცა, ლავიწის ძვალი გაებზარა.
აი, იმ კარს ხედავთ? დიდი შუშა იყო ჩასმული, ეტყობა, გეგა და ნინი სახლში ერთმანეთს დასდევდნენ, ნინი ორმეტრიანი სიმაღლის და ექვსმილიმეტრიანი სისქის შუშის კარს შეასკდა, შუშა დაიმტვრა, ნინი კი ბეწვზეა გადარჩენილი, ფეხი გაიჭრა მხოლოდ. გეგამ ხელი ჰკრა და გადაარჩინა, თორემ ეს შუშა მთლიანად ნინის ეცემოდა.
– შვილებთან სიმკაცრეს არ იჩენდით?
– მე – საერთოდ არა, დალი უფრო მკაცრი იყო. არ მახსოვს, ბავშვებს გავბრაზებოდი ან მათთვის ხელი წამომერტყა. ყოველ ზაფხულს აგარაკზე დავდიოდით საჩხერეში, სანამ მიწისძვრა სახლს დაგვინგრევდა. ზაფხული ერთ–ერთი ყველაზე კარგი დრო იყო ბავშვებთან ურთიერთობისთვის. თუ გადაღება არ მქონდა, სოფელში მეც მივდიოდი, ოჯახი ხან ბიჭვინთაში მიმყავდა, ხანაც – ბათუმში.
გეგას სტუდენტობა არეულ–დარეულ სიტუაციას დაემთხვა. მაშინ საკმაოდ რთული ცხოვრება იყო. მაშინდელმა გაჭირვებამ, ისევე როგორც ყველა ოჯახზე, ჩვენზეც გადაიარა.
– თქვენს ფილმებში შვილები არ მოხვდნენ, თუნდაც ეპიზოდებში?
– როცა ფილმ "ჯადოსნური ღამის" გადაღებები მქონდა, ერთ–ორ კადრში ნინიც ჩანს. გეგაც გადავიღე ფილმ "ახალ არკადიაში", სადაც პატარა როლი აქვს, კარლო საკანდელიძის გმირის შვილიშვილია. გადაღებები ხშირად არც გვქონდა, ფილმის გადაღება 5 წელიწადში ერთხელ გვიწევდა, მაშინ სხვა ტემპი იყო, ახლა საერთოდ აღარ არის ტემპი. 23 წელია ფილმი აღარ გადამიღია, პედაგოგობაზე გადავერთე.

– შვილებს არასოდეს გამოუთქვამთ სურვილი, რომ კინოსთვის დაეკავშირებინათ თავიანთი მომავალი?
– ალბათ გეგა უფრო იყო ამით დაინტერესებული, მაგრამ კიბერნეტიკის ფაკულტეტი დაამთავრა, შემდეგ სხვადასხვა განათლება მიიღო. ორივე შვილი ძალიან კარგად სწავლობდა, არც ერთს ვემდური. აი, ჩიჩინი რომ სჭირდებათ და დავალების მომზადებაში დახმარება, ეს მათ არ დასჭირვებიათ. გეგა მათემატიკაში ნიჭიერი ყმაწვილი იყო, სხვათა შორის – ჩემსავით, ამიტომ ილია ვეკუას სახელობის სკოლაში განაგრძო სწავლა, მაგარამ გარემოს ბოლომდე ვერ შეეწყო და უზნაძის ქუჩაზე მდებარე სკოლაში გადავიდა. ნინი მე–8 კლასამდე დოლიძის ქუჩაზე მდებარე სკოლაში სწავლობდა, სადაც თავის დროზე გეგაც დადიოდა. შემდეგ ხელოვნების სკოლაში განაგრძო სწავლა, ქიმიით და მათემატიკით თავი არ შეიწუხა.
– მუსიკოსმა დედამ რა გავლენა მოახდინა შვილებზე?
– ორივე შვილი დადიოდა მუსიკალურ სკოლაში, გეგამ დაამთავრა კიდეც, ანსამბლ "მართვეშიც" მღეროდა, საზღვარგარეთაც კი იყვნენ გასტროლებზე. ნინიმ კი მუსიკალურ სკოლაში 6 წელი ისწავლა. შემდეგ უკვე ინგლისურის სწავლას მიჰყვეს ხელი. მე და გეგა ცურვაზეც დავდიოდით ერთად, ეს იმდენად მოეწონა, რომ საირმის გორაზე, წყალბურთზე დაიწყო სიარული, მაღალ კლასებში სერიოზულად ვარჯიშობდა. მაგრამ ბოლომდე მაინც არ გაჰყვა.
– როცა ჯერი შვილების პროფესიულ არჩევანზე მიდგა, მშობლები ჩაერიეთ?
– რაღაცეებს კი ვურჩევდით, მაგრამ არ ჩავრეულვართ. ნინიმ ხელოვნებათმცოდნეობაზე ჩააბარა, მესამე კურსიდან გერმანიაში წავიდა. იქ 9 წელი ცხოვრობდა, მუშაობდა, სწავლობდა. დრეზდენში გამოფენის კურატორადაც მუშაობდა. ახლა ნინის და მის რამდენიმე მეგობარს ოფისი აქვთ, უცხოელ ხელოვანებთან აქვთ ურთიერთობა, მათ საქართველოში იწვევენ, გამოფენებს აწყობენ.
გეგამ საინჟინრო–ეკონომიკურზე ჩააბარა. საშინელი წლები დაემთხვა, სასწავლებელში სტუდენტები კი არა, პედაგოგებიც ვერ დადიოდნენ. ვაი–ვაგლახით დაამთავრა, სასწავლო პროცესს ვგულისხმობ, თორემ სწავლით გადასარევად სწავლობდა. რაღაც პერიოდი თეატრალურ ინსტიტუტში გია ჭუბაბრიასთან დოკუმენტურ კინოსაც სწავლობდა, რეჟისორობასაც აპირებდა, მაგრამ გადაიფიქრა. რომ გითხრათ, ძალიან მინდოდა, რეჟისორი გამოსულიყო–მეთქი, მოგატყუებთ. სიტუაცია უკვე არეული იყო და ვიცოდი, რეჟისორებისთვის რთული ცხოვრება რომ იწყებოდა. გეგა უკვე 40 წელს არის გადაცილებული და ქართული კინო ახლა იწყებს გამოცოცხლებას. სხვათა შორის, აკადემიაშიც ჩააბარა და არქიტექტურულზეც სწავლობდა.
– ტელევიზიაში როგორ აღმოჩნდა?
– თავიდან გეგა "პირველი სტერეოს" რადიოში კვირაში რამდენიმე დღე დიჯეი იყო, ტელეჟურნალისტი გიორგი ქორქიაც იქ მუშაობდა. შემდეგ ბილიარდის კლუბის პრეზიდენტიც იყო. ტელევიზიაში, თუ არ ვცდები, ვაკანსია იყო და ისე მივიდა. უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ გურამ შარაძეს ვთხოვე, გეგას გასაუბრებოდა. ნახა, რომ მან ინგლისური ძალიან კარგად იცოდა და პარლამენტში თანაშემწედ აიყვანა. გურამ შარაძეს გეგა უმზადებდა, უთარგმნიდა რაღაცეებს. სხვათა შორის, არანაირი სურვილი არ აღმოაჩნდა, რომ საქმიანობა პოლიტიკაში განეგრძო. თუ არ ვცდები, პარლამენტში 2 წელი იმუშავა. ახლა "რუსთავი 2"–ში მარკეტინგის მენეჯერია.
– და პროექტ "ნიჭიერის" ჟიურის წევრია. უყურებთ ხოლმე შვილს?
– რასაკვირველია. აბსოლუტურად ყველაფერი მაინტერესებს, რასაც ჩემი შვილები აკეთებენ. შარშანწინ, როცა გეგა უკვე ძალიან პოპულარული იყო, ვიღაცას ჩემი თავი გააცნეს, ეს გეგას მამა არისო, ეს ჩემთვის პირველი შემთხვევა იყო და ძალიან მესიამოვნა.
– პოპულარობამ გეგას სხვადასხვა სტატუსიც მოუტანა – ჟიურის ყველაზე მკაცრი წევრი, სექსუალური მამაკაცი...
– სექსუალურს ნუ ახსენებთ! გეგა ამ სისულელეს ვერ იტანს! არ ვიცი, ეს ვინ გადაწყვიტა! ამ ბოლო დროს ნინო ხოშტარიამაც თქვა, ეს ხუმრობით ვთქვი და აიტაცესო.
– მშობლებიდან პიროვნული თვისებებით რომელს უფრო გგავთ გეგა?
– ხასიათით დალის ჰგავს, პირფერობა და ზედმეტი ლაქლაქი, მოფერება არ უყვარს. დალი ქართლელია, მე კი – იმერელი. იმერლები მაინც უფრო სხვანაირები ვართ. ვიზუალურად კი ალბათ მე მგავს. აი, ნინო ხასიათით მე უფრო მგავს, პირდაპირი, ძალიან ენერგიულია.
– ნინო გათხოვილი არ არის?
– არა, გათხოვილი არ არის.
– გეგა რა ასაკში დაქორწინდა პირველად?
– თუ არ ვცდები, 28 წლის იყო, როცა ეკა ზღულაძე მოიყვანა ცოლად. ცუდი მაგალითი მივეცი, ოჯახი გვიან შექმნა.
– შვილებს პირად საკითხებზე თუ აძლევთ რჩევებს, მათ ცხოვრებაში თუ ერევით?
– თითქმის არასდროს ვერევი შვილების პირადში. გზასაც თვითონ იკვალავენ და გადაწყვეტილებებსაც თვითონ იღებენ.
– ახლა თქვენი რძალი რუსა გამყრელიძეა, შვილიშვილსაც ელოდებით. კმაყოფილი ხართ გეგას არჩევანით?
– რუსა უსაყვარლესი, თბილი პიროვნებაა და საოცრად სასიამოვნო ოჯახის შვილია. პირველ შვილიშვილს გოგონას ველოდებით და მალე გამოვცდი, ბაბუობა რა შეგრძნებაა.
– გეგა ხშირად ახერხებს მშობლების მონახულებას?
– არა, ძალიან დატვირთულია, ტელევიზორით უფრო ხშირად ვხედავთ, ვიდრე – სახლში. უცებ დაგვხედავს ხოლმე და გაიქცევა. და–ძმა უფრო ხშირად ხვდებიან ერთმანეთს, სახლშიც და ქალაქშიც. სადაც ისინი დადიან, მე და დალი იქ ვერ ვხვდებით ხოლმე.
ეკა ლემონჯავა, ჟურნალი სარკე