მოძღვრის შვილს სკოლაში ჰომოსექსუალური ლიტერატურის წაკითხვა დაავალეს
2 619 ნახვა
გასული წლის მიწურულს თბილისის საგანმანათლებლო დაწესებულებებში პროექტის "ერთად შევეგებოთ ევროპას" ფარგლებში ევროკავშირის კულტურის კვირეული, სახელწოდები "ვისაუბროთ წიგნებზე", ჩატარდა. ერთი შეხედვით, კეთილი განზრახვით, წიგნიერების დონის ამაღლების მიზნით ჩატარებული აქცია სკანდალად იქცა. სკანდალი კი იმან გამოიწვია, პროექტის ორგანიზატორებმა ევროპული ლიტერატურის ქართული თარგმანები სკოლებსა და უნივერსიტეტებში დაარიგეს, რათა მოსწავლეები და სტუდენტები გასცნობოდნენ და განხილვა მოეწყოთ. სწორედ აქედან გახმაურდა, რომ ბავშვებისთვის ჰომოსექსუალური და ძალადობის ამსახველი სცენების შემცველი ლიტერატურა მიუტანიათ. შეიძლებოდა ამის შესახებ ინფორმაცია არც გავრცელებულიყო, ეკლესიის წარმომადგენლებს რომ არ აეტეხათ განგაში. ერთ–ერთი ასეთი წიგნი სწორედ მღვდლის ოჯახში მოხვდა.
ფრანგ მწერალ ჟან ჟენეს "ყვავილების ღვთისმშობელი" თბილისის 147–ე სკოლაში სიონის საკათედრო ტაძრის მოძღვრის, მამა დავით ლასურაშვილის 11 წლის შვილს მისცეს წასაკითხად. სანამ ბავშვი წიგნის კითხვას დაიწყებდა, მამამ ჟან ჟენეს ბიოგრაფიას გადაავლო თვალი, რომელიც წიგნის ყდაზევე იყო მოცემული და ეჭვები და კითხვებიც მაშინ გაჩნდა.
"ნოტრ–დამ–დე–ფლერი" (ყვავილების ღვთისმშობელი) ჟან ჟენეს სადებიუტო რომანია. იგი პირველად 1943 წელს გამოქვეყნდა. მარგინალი, შეშლილი, მამათმავალი, გენიოსი – ეს ჟენეს მისამართით ყველაზე ხშირად გამოყენებული ეპითეტებია. ჟენემ ავტობიოგრაფიული წიგნი საპყრობილეში ყოფნისას დაწერა. პერსონაჟების უმრავლესობას პროტოტიპები ჰყავს. ავტორი პარიზელი კრიმინალებისა და ჰომოსექსუალების ცხოვრებას აღწერს.
მამა დავით ლასურაშვილი და სხვა მოსწავლეების მშობლები მოითხოვენ, რომ ყველა იმ პირმა, ვინც ასეთი წიგნები დაურიგა ბავშვებს, პასუხი აგოს.
მამა დავით ლასურაშვილი:
– ბავშვმა სახლში მოიტანა წიგნი და თქვა, რომ მეორე დილისთვის 10–15 ფურცელი მაინც უნდა ჰქონოდა წაკითხული. გვითხრა, ხვალ მოვლენ სტუდენტები, შეგვკრებენ მოსწავლეებს, რომლებსაც ეს წიგნები დაურიგდათ და მათ შინაარსზე უნდა ვისაუბროთო. ყველა ბავშვს სხვადასხვა წიგნი მისცეს. გარეკანი ვნახე, რომელზეც წერია, რომ ამ მწერალს საკმაოდ რთული ბავშვობა ჰქონდა. 15 წლის ასაკში ის არასრულწლოვან დამნაშავეთა კოლონიაში მოხვდა, სადაც პირველი ჰომოსექსუალური გამოცდილება მიიღო. შემდეგ ევროპის მრავალი ციხე მოიარა. წიგნში ყველა გმირი საკუთარ ჰომოსექსუალურ გამოცდილებაზე ყვება და სექსუალურ სცენებს აღწერს.
ბიოგრაფიის წაკითხვის შემდეგ წიგნი გადავშალე და მე–11 გვერდზე მოვხვდი, სადაც ისეთი საშინელება ეწერა და ისეთ დღეში ჩავვარდი, მეტის წაკითხვის თავი აღარ მქონდა! იმავე დღეს მივედი სკოლაში და ვნახე კლასის დამრიგებელი, დირექტორი. როგორც აღმოჩნდა, დამრიგებლებს წიგნები ბოლო გაკვეთილზე მისცეს დასარიგებლად და არც კი ჰქონიათ იმის დრო, რომ გადაეკითხათ. კლასის დამრიგებელი კარგი ადამიანია და ძალიან შეწუხდა. ბოდიში მოიხადა, ამით ფაქტობრივად ჩემს თავსაც ვუღალატე და ჩემს ბავშვებსაც, მაგრამ დრო არ მქონდა, რომ მენახა და უბრალოდ დავარიგეთო. დირექტორთან კი არასასიამოვნო საუბარი გვქონდა. სკოლის მენეჯერმა მითხრა, ბავშვს როდემდე დაიცავთ ასეთი გავლენისგანო. ქვეტექსტი ის იყო, რომ ბავშვმა უნდა იცოდეს ეს ყველაფერი და თვითონ უნდა ისწავლოს თავის დაცვა.
ვნახეთ ამ პროექტის ხელმძღვანელ მაია ჩიტაიას მიერ სკოლის დირექტორისადმი მიწერილი ელექტრონული წერილი, სადაც ეწერა, რომ ამ პროექტში 25 სკოლა მონაწილეობდა. მეორე დღეს ბავშვები რომ მივიყვანეთ, სკოლის დირექტორმა დამიძახა და მითხრა, ბოდიშს გიხდითო. ვუპასუხე, ღმერთმა გაპატიოთ, მაგრამ დღეს ხომ მოდიან ამ პროექტის წარმომადგენლები და მათ შემახვედრეთ–მეთქი. დირექტორმა დამიმალა ის სტუდენტები, ჩუმად მიიღო და ჩუმადვე გააპარა, ჩვენ არ შეგვახვედრა. ყველანაირად ცდილობდა, ეს საკითხი ჩაფარცხულიყო. დირექტორის კაბინეტიდანვე დავურეკე მაია ჩიტაიას (მიჭირს, ქალბატონები ვუწოდო მათ, რომლებიც ამ ყველაფერს ამართლებენ). მან ვინმე ხათუნა ცხადაძესთან გადამამისამართა, რომელსაც თურმე დაევალა წიგნების შერჩევა. მასაც დავურეკე. თითქოს გულწრფელად შეწუხდა, მითხრა, შემთხვევით მოხვდა ეს წიგნი თქვენი შვილის ხელში, მაღალ კლასებზე იყო გათვლილიო. ვუპასუხე, მაღალკლასელებს კი არა, ჩემი ასაკის ხალხსაც კი არ შეიძლება მისცეთ, რადგან ადამიანი რას წაიკითხავს, ეს მისი ნებაა, უფლება არ გაქვთ, საჯარო სკოლას ან რომელიმე საჯარო დაწესებულებას დაავალოთ ამის წაკითხვა, ეს ავადმყოფობაა–მეთქი. ბოლოს მითხრა, ბატონო, ეს თქვენთვის არის ავადმყოფობა, თქვენთვის არის მიუღებელი ჰომოსექსუალიზმი, თქვენი შვილის გარდა, სკოლაში კიდევ უამრავი ბავშვია, რომლებისთვისაც შეიძლება მისაღებიაო.
მესმის, რომ განსხვავებული მსოფლმხედველობის ადამიანები ვართ, მაგრამ ასეთი პიროვნებები სკოლას საერთოდ არ უნდა მიეკარონ! ეს ადამიანი ისეთივე ავადმყოფია, როგორიც ამ საკითხში ფიზიკურად ჩართულები, ანუ მამათმავლები. ასეთივე ცნობიერების აღმოჩნდა ის ადამიანი და თან საუბრის დასაწყისში მითხრა, შემთხვევით მოხვდა მეექვსე კლასში, მაღალ კლასებში უნდა მიგვეტანაო. არადა მათ მიერ სკოლისთვის მიწერილ ოფიციალურ წერილში წერია, რომ სკოლის დირექტორებს უნდა შეერჩიათ ერთი პედაგოგი, რომელიც უხელმძღვანელებდა ამ პროექტს და წიგნებს მისცემდნენ მხოლოდ 6–დან 12 წლამდე ბავშვებს, ანუ ზუსტად იქ მოხვდა, სადაც მათი გათვლით უნდა მოხვედრილიყო. რასაც ეს ხალხი ამბობს, მტკნარი სიცრუეა! მაია ჩიტაია სკოლის პედაგოგებს აბრალებს, მათ უნდა გადაერჩიათო, რაც უკვე თავხედობაა. აბა, რა ჰქვია იმას, როცა შენ შეგაქვს სკოლაში წიგნი და მერე პასუხისმგებლობას აკისრებ პედაგოგს, რომელსაც დირექტორმა იმის საშუალებაც არ დაუტოვა, რომ გადაეხედა წიგნებისთვის? შენ რომ შეგაქვს, შენ ხარ დამნაშავე.
– ამ წიგნების დარიგება თურმე ევროკავშირის პროექტის ფარგლებში შედიოდა.
– პირველი შემთხვევა არ არის, როცა ევროკავშირის სახელით განხორციელებული პროექტების ფარგლებში ასეთი სიბილწის შემცველი ლიტერატურა შედის. საკითხავია, რა კანონმდებლობით ურთიერთობს ევროკავშირი თავის წევრ და იმ ქვეყნებთან, რომლებიც მომავალში გაწევრდებიან. ისინი პირდაპირ ავალდებულებენ განათლების სამინისტროს და ქვეყნის მთავრობას, შექმნან საკანონმდებლო ბაზა, რომლის მიხედვითაც, მშობლებს სპეციალისტთან მიყვანა და მკურნალობა აეკრძალებათ შვილის, რომელსაც თავისი სქესისათვის განსხვავებული მიდრეკილებები აქვს. ასევე, თუ ვინმეს გაუჩნდება სურვილი, სქესი შეიცვალოს, სახელმწიფო ვალდებული იქნება, მათი სქესის შეცვლის მკურნალობა დააფინანსოს. გვეუბნებიან, რომ ჩვენ ეკლესიის წარმომადგენლები ვართ და არ გვაქვს უფლება, განათლების სამინისტროს რამე მოვთხოვოთ.
– როგორ გაგრძელდა ეს ამბავი, განათლების მესვეურებისგან რაიმე რეაგირება მოხდა?
– მშობლებმა წერილი შეიტანეს განათლების სამინისტროში და მოითხოვეს სკოლის დირექტორის გათავისუფლება. განათლების სამინისტრომ სკოლის დირექტორიც და დამრიგებელიც სპეციალურ გენერალურ ინსპექციაში დაიბარა, მაგრამ ჩვენთვის პასუხი ჯერ არ მოუციათ. ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, რომ ევროკავშირის კომფორტმოჭარბებულ კაბინეტებში ადამიანებს გონებაში სხვა თემატიკა არ უტრიალებთ – მხოლოდ ერთსქესიანთა ქორწინება და ლგბტ პირებისათვის მაღალი უფლებების მინიჭება. ეს საზოგადოების გახრწნის ერთ–ერთი კარგი საშუალებაა. როცა ასე გახრწნი ადამიანებს, ადვილი სამართავები ხდებიან.
ტაბუდადებულ თემასავითაა – არ შეიძლება ევროკავშირზე ვინმემ რამე ცუდი თქვას. ცინიზმის მეტი ევროკავშირიდან ჯერჯერობით ჩვენთან არაფერი მოსულა – არც მატერიალური კეთილდღეობა და არც ინტელექტუალური სფეროდან რაიმე განსხვავებული. მათგან მხოლოდ ორი პირობა მოდის – ერთსქესიანი ოჯახების დაკანონება და ლგბტ ორგანიზაციებისათვის საკანონმდებლო ბაზის შექმნა, მათი მაღალი უფლებების აღიარება. წმინდა იოანე ოქროპირი ამბობს, მრუშობა მძიმე ცოდვაა, მაგრამ ეს ბუნებრივია, ვინაიდან ქალისა და მამაკაცის ურთიერთობას გულისხმობს, მაგრამ მამათმავლობა ბუნების საწინააღმდეგო ცოდვაა და ასეთი ცოდვით სიარულს სიკვდილი სჯობსო. ადამიანი ცოდვისკენაა მიდრეკილი და ის შეიძლება ასეთი ლიტერატურით გავლენის ქვეშ ადვილად მოექცეს. საფრთხე აშკარაა. ჩვენს შვილებს სიბილწეს აჩვევენ!
– სხვა წიგნებიც ნახეთ, რა შინაარსის და რომელი ავტორების იყო?
– დიახ, ვნახე. ერთი იყო გიუნტერ გრასის "დედალი ვირთაგვა", სადაც ბიბლიაში მოხსენიებული წმინდანების გაშარჟება, დაცინვა იყო მთავარი თემა. მიზანმიმართული კამპანიაა, რომ ბავშვისთვის წმინდანი არ უნდა იყოს წმინდანი და ავტორიტეტი. გიუნტერ გრასი ნობელის პრემიის ლაურეატია, მაგრამ ამას ჩემთვის ჩალის ფასი აქვს. ნობელის ლაურეატობა იმას ნიშნავს, რომ 12 წლამდე ასაკის ბავშვებს ან სხვებს ბიბლიის შეურაცხყოფა შესთავაზო?! მშობლები მივიდნენ განათლების სამინისტროში და მინისტრთან ან მის მოადგილესთან შეხვედრა ითხოვეს. მათ უთხრეს, რომ ეს შეუძლებელი იყო და არც ამ სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის წარმომადგენლები შეხვდნენ. რატომ აქვს ამ სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახური, თუ საზოგადოებასთან მათი ურთიერთობა ნულის ტოლია?! ვითხოვთ პასუხს, რა უფლებით შევიდა ეს წიგნები სკოლაში და ვინ უნდა აგოს პასუხი!
განათლების სამინისტროს წარმომადგენლებს სკოლის მასწავლებლებისთვის უკითხავთ, თქვენ სპეციალურად ხომ არ მიეცით მღვდლის შვილს ეს წიგნი, რომ მწვავე რეაქცია მოჰყოლოდაო. ერთი თვე გავიდა, მაგრამ არავინ დასჯილა და არც პროექტის წარმომადგენლებისთვის მოუთხოვია ვინმეს პასუხი. აუცილებლად მიტინგი უნდა მოვაწყოთ განათლების სამინისტროსთან?! ამაზე გაჩერება არ შეიძლება. საზოგადოებრივი განხილვის გარეშე უნდა აიკრძალოს სკოლებში რომელიმე სხვა ორგანიზაციის შესვლა. ეკლესიას 94%–იანი რეიტინგი აქვს. ჩვენი შესვლა არ შეიძლება სკოლაში და მათი შესვლა შეიძლება?!
...
პროექტს "ერთად შევეგებოთ ევროპას" ევროკავშირის კონტრაქტორი ორგანიზაცია "ექშენ გლობალ ქომუნიქეიშენსი" ახორციელებს. სწორედ მათ ჩაატარეს კვირეული – "ვისაუბროთ წიგნებზე". პროექტის ხელმძღვანელი მაია ჩიტაია და პროექტის ექსპერტი ხათუნა ცხადაძე ირწმუნებიან, რომ სასკოლო წიგნებს საუნივერსიტეტო დისკუსიებისათვის გათვლილი წიგნები შეერია, რის გამოც საზოგადოებას ბოდიშს უხდიან. როგორც "სარკესთან" ამბობენ, ფრანგი მწერლის ეს ნაწარმოები სტუდენტებისთვის უნდა დაერიგებინათ.
მაია ჩიტაია: ეს წიგნები სკოლაში შეცდომით მოხვდა. საუბარია სამ წიგნზე – სტიგ ლარსონი, მილან კუნდერა და ჟან ჟენე. ჩვენი თანამშრომლების დაუდევრობით და შეცდომით, ეს წიგნები მოჰყვა სასკოლო წიგნებში ასტრიდ ლინდგრენის ყველა ქართულ გამოცემასთან ერთად. ჩვენ ეს წიგნები ბავშვებისთვის არ მიგვიტანია. მივუტანეთ ქართული ენისა და ლიტერატურის პედაგოგებსა და დირექტორს. საუბარია თითო ეგზემპლარზე. პროექტში მხოლოდ 24 სკოლა მონაწილეობდა. მასწავლებლებს უნდა გაეკონტროლებინათ და ასაკობრივი კატეგორიის მიხედვით დაერიგებინათ ბავშვებისთვის. დიდი მადლობა იმ პედაგოგებს, რომლებმაც, სანამ მოსწავლეებს დაურიგებდნენ, დაგვირეკეს, რომ იქ იყო სტიგ ლარსონი, მილან კუნდერა და ჟან ჟენე და ჩვენ იმ დღესვე მოვახდინეთ რეაგირება – დავრეკეთ ყველა სკოლაში და ამოვიღეთ ეს წიგნები, მაგრამ ამ კონკრეტულ სკოლაში, სამწუხაროდ, ბატონი დეკანოზის, დავით ლასურიშვილის შვილის ხელში მოხვდა ეს წიგნი. მას, როგორც მშობელს, მინდა, ძალიან დიდი ბოდიში მოვუხადო ჩვენი ორგანიზაციის სახელით. ეს ყოვლად დაუშვებელია პირადად ჩემთვის, რადგან მე თვითონ მყავს 11 წლის გოგონა და ალბათ ჩემი მხრიდანაც ასეთი რეაქცია იქნებოდა.
– საერთოდ რა იყო ამ კვირეულის მიზანი, იქნებ კონკრეტულად გვითხრათ?
– ამ პროექტის მიზანი იყო, დისკუსიები გაშლილიყო სხვადასხვა თემაზე და ამ წიგნებზე ყოფილიყო საუბარი. მაგალითად, სკოლაში ასტრიდ ლინდგრენის სამყაროზე, თინეიჯერულ პრობლემებზე უნდა გვესაუბრა. იყო უფრო სერიოზული თემებიც, რომლებიც უნივერსიტეტებში გაიშალა. მონიტორინგი ჩატარდა, თუ სად რომელი წიგნი წასულიყო. ვერავინ დაუშვებდა, რომ 11 წლის ბავშვს ჟენეს წავაკითხებდით. თუ ვინმეს მაინც სჯერა, კიდევ ბოდიშს მოვიხდი, შეუცდომელი არავინაა.
– ჟან ჟენეს გარშემო რა თემა უნდა განხილულიყო?
– სექსუალური უმცირესობების თემა ილიას უნივერსიტეტში განიხილეს, რომელსაც ძირითადად სტუდენტები და ის ადამიანები დაესწრნენ, ვისაც ამის სურვილი ჰქონდა. სტიგ ლარსონის მიხედვით, ძალადობის თემა იქნა განხილული და მილან კუნდერას მიხედვით – ემიგრაციის თემა, მაგრამ ამ წიგნში რამდენიმე ისეთი სცენა იყო, რომლებიც ბავშვებს არ უნდა წაეკითხათ. ამ კვირას ვაპირებ სიონის ტაძარში ბატონ დავით ლასურაშვილთან მისვლას, რომ პირადად მოვუხადო ბოდიში და ვაჩვენო ის წიგნები, რაც, წესით, მისი შვილის ხელში უნდა მოხვედრილიყო. ეს მართლა კარგი ღონისძიება იყო, მაგრამ ამ შეცდომის გამო პასუხისგება გვიწევს. ჯერჯერობით ბოდიშს ვიხდით და შემდგომ ალბათ შიგნითაც დავაყენებთ კონკრეტული ადამიანების პასუხისმგებლობის საკითხს.
...
"ყვავილების ღვთისმშობელი" გამომცემლობა "დიოგენემ" დაბეჭდა. "დიოგენეს" ხელმძღვანელი თამარ ლებანიძე ამბობს, რომ ჟან ჟენე მსოფლიოში აღიარებული მწერალია და ამ მოტივით ითარგმნა და დაიბეჭდა ქართულად.
თამარ ლებანიძე: ჟან ჟენე მსოფლიოში აღიარებული მწერალია და ამ წიგნის დაბეჭდვის მოტივიც ეს გახლდათ. სკოლაში მეექვსეკლასელი ბავშვის ხელში როგორ მოხვდა, ამაზე ვერაფერს გეტყვით. შეცდომა დაუშვეს სხვა ადამიანებმა და გთხოვთ, გაარკვიოთ, ვინ მუშაობს "დიოგენეს" წინააღმდეგ სპეციალურად და პროვოკაციას ხომ არ ჰქონდა ადგილი. შეიძლება ეს პროვოკაცია არა "დიოგენეს", არამედ სხვა ორგანიზაციებისკენ იყო მიმართული.
– ეს წიგნები ევროკავშირის კვირეულისთვის ამ პროგრამის მესვეურებმა შეიძინეს თქვენგან?
– არა, აბსოლუტურად უსასყიდლოდ, საჩუქრად გადავეცით ამ პროგრამას, რომელიც მიზნად ისახავდა თემატური განხილვების მოწყობას საჭირბოროტო საკითხებზე სტუდენტებთან და უფროსკლასელებთან. სკოლაში მოხვდა არამარტო ის წიგნები, რომლებიც სკოლაში უნდა წასულიყო, არამედ სხვებიც, რომელთა შორისაც იყო "ყვავილების ღვთისმშობელი".
– როგორ ფიქრობთ, რა ასაკიდან შეიძლება ამ წიგნის წაკითხვა, რომ მან ადამიანზე გარკვეული ზეგავლენა არ მოახდინოს?
– ვფიქრობ, შეიძლება ზოგიერთმა უფროსკლასელმაც წაიკითხოს. თუ კლასი საკმარისად ნაკითხია, თუ პედაგოგი მზად არის იმისათვის, რომ კლასთან ერთად განიხილოს ეს თემა... მე–6 კლასში ამ წიგნის წაკითხვა არ შეიძლება, მაგრამ ზოგი 80 წლის ასაკშიც არ არის მზად ასეთი წიგნების წასაკითხად, რადგან თემა სამარცხვინოდ მიაჩნიათ. თუ ამ წიგნს უყურებ, როგორც ლიტერატურას, არანაირ გავლენას არ ახდენს. თუ ადამიანი თავად არ არის მახინჯი ფსიქიკის პატრონი, ეს წიგნი მასზე გავლენას არ მოახდენს. მე წავიკითხე და არანაირი გავლენა არ მოუხდენია. ჩვენმა რედაქტორებმა, მთარგმნელმა წაიკითხეს და არც მათ ორიენტაციაზე მოუხდენია გავლენა.
რუსუდან ადვაძე, ჟურნალი სარკე
ფრანგ მწერალ ჟან ჟენეს "ყვავილების ღვთისმშობელი" თბილისის 147–ე სკოლაში სიონის საკათედრო ტაძრის მოძღვრის, მამა დავით ლასურაშვილის 11 წლის შვილს მისცეს წასაკითხად. სანამ ბავშვი წიგნის კითხვას დაიწყებდა, მამამ ჟან ჟენეს ბიოგრაფიას გადაავლო თვალი, რომელიც წიგნის ყდაზევე იყო მოცემული და ეჭვები და კითხვებიც მაშინ გაჩნდა.
"ნოტრ–დამ–დე–ფლერი" (ყვავილების ღვთისმშობელი) ჟან ჟენეს სადებიუტო რომანია. იგი პირველად 1943 წელს გამოქვეყნდა. მარგინალი, შეშლილი, მამათმავალი, გენიოსი – ეს ჟენეს მისამართით ყველაზე ხშირად გამოყენებული ეპითეტებია. ჟენემ ავტობიოგრაფიული წიგნი საპყრობილეში ყოფნისას დაწერა. პერსონაჟების უმრავლესობას პროტოტიპები ჰყავს. ავტორი პარიზელი კრიმინალებისა და ჰომოსექსუალების ცხოვრებას აღწერს.
მამა დავით ლასურაშვილი და სხვა მოსწავლეების მშობლები მოითხოვენ, რომ ყველა იმ პირმა, ვინც ასეთი წიგნები დაურიგა ბავშვებს, პასუხი აგოს.
მამა დავით ლასურაშვილი:
– ბავშვმა სახლში მოიტანა წიგნი და თქვა, რომ მეორე დილისთვის 10–15 ფურცელი მაინც უნდა ჰქონოდა წაკითხული. გვითხრა, ხვალ მოვლენ სტუდენტები, შეგვკრებენ მოსწავლეებს, რომლებსაც ეს წიგნები დაურიგდათ და მათ შინაარსზე უნდა ვისაუბროთო. ყველა ბავშვს სხვადასხვა წიგნი მისცეს. გარეკანი ვნახე, რომელზეც წერია, რომ ამ მწერალს საკმაოდ რთული ბავშვობა ჰქონდა. 15 წლის ასაკში ის არასრულწლოვან დამნაშავეთა კოლონიაში მოხვდა, სადაც პირველი ჰომოსექსუალური გამოცდილება მიიღო. შემდეგ ევროპის მრავალი ციხე მოიარა. წიგნში ყველა გმირი საკუთარ ჰომოსექსუალურ გამოცდილებაზე ყვება და სექსუალურ სცენებს აღწერს.
ბიოგრაფიის წაკითხვის შემდეგ წიგნი გადავშალე და მე–11 გვერდზე მოვხვდი, სადაც ისეთი საშინელება ეწერა და ისეთ დღეში ჩავვარდი, მეტის წაკითხვის თავი აღარ მქონდა! იმავე დღეს მივედი სკოლაში და ვნახე კლასის დამრიგებელი, დირექტორი. როგორც აღმოჩნდა, დამრიგებლებს წიგნები ბოლო გაკვეთილზე მისცეს დასარიგებლად და არც კი ჰქონიათ იმის დრო, რომ გადაეკითხათ. კლასის დამრიგებელი კარგი ადამიანია და ძალიან შეწუხდა. ბოდიში მოიხადა, ამით ფაქტობრივად ჩემს თავსაც ვუღალატე და ჩემს ბავშვებსაც, მაგრამ დრო არ მქონდა, რომ მენახა და უბრალოდ დავარიგეთო. დირექტორთან კი არასასიამოვნო საუბარი გვქონდა. სკოლის მენეჯერმა მითხრა, ბავშვს როდემდე დაიცავთ ასეთი გავლენისგანო. ქვეტექსტი ის იყო, რომ ბავშვმა უნდა იცოდეს ეს ყველაფერი და თვითონ უნდა ისწავლოს თავის დაცვა.
ვნახეთ ამ პროექტის ხელმძღვანელ მაია ჩიტაიას მიერ სკოლის დირექტორისადმი მიწერილი ელექტრონული წერილი, სადაც ეწერა, რომ ამ პროექტში 25 სკოლა მონაწილეობდა. მეორე დღეს ბავშვები რომ მივიყვანეთ, სკოლის დირექტორმა დამიძახა და მითხრა, ბოდიშს გიხდითო. ვუპასუხე, ღმერთმა გაპატიოთ, მაგრამ დღეს ხომ მოდიან ამ პროექტის წარმომადგენლები და მათ შემახვედრეთ–მეთქი. დირექტორმა დამიმალა ის სტუდენტები, ჩუმად მიიღო და ჩუმადვე გააპარა, ჩვენ არ შეგვახვედრა. ყველანაირად ცდილობდა, ეს საკითხი ჩაფარცხულიყო. დირექტორის კაბინეტიდანვე დავურეკე მაია ჩიტაიას (მიჭირს, ქალბატონები ვუწოდო მათ, რომლებიც ამ ყველაფერს ამართლებენ). მან ვინმე ხათუნა ცხადაძესთან გადამამისამართა, რომელსაც თურმე დაევალა წიგნების შერჩევა. მასაც დავურეკე. თითქოს გულწრფელად შეწუხდა, მითხრა, შემთხვევით მოხვდა ეს წიგნი თქვენი შვილის ხელში, მაღალ კლასებზე იყო გათვლილიო. ვუპასუხე, მაღალკლასელებს კი არა, ჩემი ასაკის ხალხსაც კი არ შეიძლება მისცეთ, რადგან ადამიანი რას წაიკითხავს, ეს მისი ნებაა, უფლება არ გაქვთ, საჯარო სკოლას ან რომელიმე საჯარო დაწესებულებას დაავალოთ ამის წაკითხვა, ეს ავადმყოფობაა–მეთქი. ბოლოს მითხრა, ბატონო, ეს თქვენთვის არის ავადმყოფობა, თქვენთვის არის მიუღებელი ჰომოსექსუალიზმი, თქვენი შვილის გარდა, სკოლაში კიდევ უამრავი ბავშვია, რომლებისთვისაც შეიძლება მისაღებიაო.
მესმის, რომ განსხვავებული მსოფლმხედველობის ადამიანები ვართ, მაგრამ ასეთი პიროვნებები სკოლას საერთოდ არ უნდა მიეკარონ! ეს ადამიანი ისეთივე ავადმყოფია, როგორიც ამ საკითხში ფიზიკურად ჩართულები, ანუ მამათმავლები. ასეთივე ცნობიერების აღმოჩნდა ის ადამიანი და თან საუბრის დასაწყისში მითხრა, შემთხვევით მოხვდა მეექვსე კლასში, მაღალ კლასებში უნდა მიგვეტანაო. არადა მათ მიერ სკოლისთვის მიწერილ ოფიციალურ წერილში წერია, რომ სკოლის დირექტორებს უნდა შეერჩიათ ერთი პედაგოგი, რომელიც უხელმძღვანელებდა ამ პროექტს და წიგნებს მისცემდნენ მხოლოდ 6–დან 12 წლამდე ბავშვებს, ანუ ზუსტად იქ მოხვდა, სადაც მათი გათვლით უნდა მოხვედრილიყო. რასაც ეს ხალხი ამბობს, მტკნარი სიცრუეა! მაია ჩიტაია სკოლის პედაგოგებს აბრალებს, მათ უნდა გადაერჩიათო, რაც უკვე თავხედობაა. აბა, რა ჰქვია იმას, როცა შენ შეგაქვს სკოლაში წიგნი და მერე პასუხისმგებლობას აკისრებ პედაგოგს, რომელსაც დირექტორმა იმის საშუალებაც არ დაუტოვა, რომ გადაეხედა წიგნებისთვის? შენ რომ შეგაქვს, შენ ხარ დამნაშავე.
– ამ წიგნების დარიგება თურმე ევროკავშირის პროექტის ფარგლებში შედიოდა.
– პირველი შემთხვევა არ არის, როცა ევროკავშირის სახელით განხორციელებული პროექტების ფარგლებში ასეთი სიბილწის შემცველი ლიტერატურა შედის. საკითხავია, რა კანონმდებლობით ურთიერთობს ევროკავშირი თავის წევრ და იმ ქვეყნებთან, რომლებიც მომავალში გაწევრდებიან. ისინი პირდაპირ ავალდებულებენ განათლების სამინისტროს და ქვეყნის მთავრობას, შექმნან საკანონმდებლო ბაზა, რომლის მიხედვითაც, მშობლებს სპეციალისტთან მიყვანა და მკურნალობა აეკრძალებათ შვილის, რომელსაც თავისი სქესისათვის განსხვავებული მიდრეკილებები აქვს. ასევე, თუ ვინმეს გაუჩნდება სურვილი, სქესი შეიცვალოს, სახელმწიფო ვალდებული იქნება, მათი სქესის შეცვლის მკურნალობა დააფინანსოს. გვეუბნებიან, რომ ჩვენ ეკლესიის წარმომადგენლები ვართ და არ გვაქვს უფლება, განათლების სამინისტროს რამე მოვთხოვოთ.
– როგორ გაგრძელდა ეს ამბავი, განათლების მესვეურებისგან რაიმე რეაგირება მოხდა?
– მშობლებმა წერილი შეიტანეს განათლების სამინისტროში და მოითხოვეს სკოლის დირექტორის გათავისუფლება. განათლების სამინისტრომ სკოლის დირექტორიც და დამრიგებელიც სპეციალურ გენერალურ ინსპექციაში დაიბარა, მაგრამ ჩვენთვის პასუხი ჯერ არ მოუციათ. ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, რომ ევროკავშირის კომფორტმოჭარბებულ კაბინეტებში ადამიანებს გონებაში სხვა თემატიკა არ უტრიალებთ – მხოლოდ ერთსქესიანთა ქორწინება და ლგბტ პირებისათვის მაღალი უფლებების მინიჭება. ეს საზოგადოების გახრწნის ერთ–ერთი კარგი საშუალებაა. როცა ასე გახრწნი ადამიანებს, ადვილი სამართავები ხდებიან.
ტაბუდადებულ თემასავითაა – არ შეიძლება ევროკავშირზე ვინმემ რამე ცუდი თქვას. ცინიზმის მეტი ევროკავშირიდან ჯერჯერობით ჩვენთან არაფერი მოსულა – არც მატერიალური კეთილდღეობა და არც ინტელექტუალური სფეროდან რაიმე განსხვავებული. მათგან მხოლოდ ორი პირობა მოდის – ერთსქესიანი ოჯახების დაკანონება და ლგბტ ორგანიზაციებისათვის საკანონმდებლო ბაზის შექმნა, მათი მაღალი უფლებების აღიარება. წმინდა იოანე ოქროპირი ამბობს, მრუშობა მძიმე ცოდვაა, მაგრამ ეს ბუნებრივია, ვინაიდან ქალისა და მამაკაცის ურთიერთობას გულისხმობს, მაგრამ მამათმავლობა ბუნების საწინააღმდეგო ცოდვაა და ასეთი ცოდვით სიარულს სიკვდილი სჯობსო. ადამიანი ცოდვისკენაა მიდრეკილი და ის შეიძლება ასეთი ლიტერატურით გავლენის ქვეშ ადვილად მოექცეს. საფრთხე აშკარაა. ჩვენს შვილებს სიბილწეს აჩვევენ!
– სხვა წიგნებიც ნახეთ, რა შინაარსის და რომელი ავტორების იყო?
– დიახ, ვნახე. ერთი იყო გიუნტერ გრასის "დედალი ვირთაგვა", სადაც ბიბლიაში მოხსენიებული წმინდანების გაშარჟება, დაცინვა იყო მთავარი თემა. მიზანმიმართული კამპანიაა, რომ ბავშვისთვის წმინდანი არ უნდა იყოს წმინდანი და ავტორიტეტი. გიუნტერ გრასი ნობელის პრემიის ლაურეატია, მაგრამ ამას ჩემთვის ჩალის ფასი აქვს. ნობელის ლაურეატობა იმას ნიშნავს, რომ 12 წლამდე ასაკის ბავშვებს ან სხვებს ბიბლიის შეურაცხყოფა შესთავაზო?! მშობლები მივიდნენ განათლების სამინისტროში და მინისტრთან ან მის მოადგილესთან შეხვედრა ითხოვეს. მათ უთხრეს, რომ ეს შეუძლებელი იყო და არც ამ სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის წარმომადგენლები შეხვდნენ. რატომ აქვს ამ სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახური, თუ საზოგადოებასთან მათი ურთიერთობა ნულის ტოლია?! ვითხოვთ პასუხს, რა უფლებით შევიდა ეს წიგნები სკოლაში და ვინ უნდა აგოს პასუხი!
განათლების სამინისტროს წარმომადგენლებს სკოლის მასწავლებლებისთვის უკითხავთ, თქვენ სპეციალურად ხომ არ მიეცით მღვდლის შვილს ეს წიგნი, რომ მწვავე რეაქცია მოჰყოლოდაო. ერთი თვე გავიდა, მაგრამ არავინ დასჯილა და არც პროექტის წარმომადგენლებისთვის მოუთხოვია ვინმეს პასუხი. აუცილებლად მიტინგი უნდა მოვაწყოთ განათლების სამინისტროსთან?! ამაზე გაჩერება არ შეიძლება. საზოგადოებრივი განხილვის გარეშე უნდა აიკრძალოს სკოლებში რომელიმე სხვა ორგანიზაციის შესვლა. ეკლესიას 94%–იანი რეიტინგი აქვს. ჩვენი შესვლა არ შეიძლება სკოლაში და მათი შესვლა შეიძლება?!
...
პროექტს "ერთად შევეგებოთ ევროპას" ევროკავშირის კონტრაქტორი ორგანიზაცია "ექშენ გლობალ ქომუნიქეიშენსი" ახორციელებს. სწორედ მათ ჩაატარეს კვირეული – "ვისაუბროთ წიგნებზე". პროექტის ხელმძღვანელი მაია ჩიტაია და პროექტის ექსპერტი ხათუნა ცხადაძე ირწმუნებიან, რომ სასკოლო წიგნებს საუნივერსიტეტო დისკუსიებისათვის გათვლილი წიგნები შეერია, რის გამოც საზოგადოებას ბოდიშს უხდიან. როგორც "სარკესთან" ამბობენ, ფრანგი მწერლის ეს ნაწარმოები სტუდენტებისთვის უნდა დაერიგებინათ.
მაია ჩიტაია: ეს წიგნები სკოლაში შეცდომით მოხვდა. საუბარია სამ წიგნზე – სტიგ ლარსონი, მილან კუნდერა და ჟან ჟენე. ჩვენი თანამშრომლების დაუდევრობით და შეცდომით, ეს წიგნები მოჰყვა სასკოლო წიგნებში ასტრიდ ლინდგრენის ყველა ქართულ გამოცემასთან ერთად. ჩვენ ეს წიგნები ბავშვებისთვის არ მიგვიტანია. მივუტანეთ ქართული ენისა და ლიტერატურის პედაგოგებსა და დირექტორს. საუბარია თითო ეგზემპლარზე. პროექტში მხოლოდ 24 სკოლა მონაწილეობდა. მასწავლებლებს უნდა გაეკონტროლებინათ და ასაკობრივი კატეგორიის მიხედვით დაერიგებინათ ბავშვებისთვის. დიდი მადლობა იმ პედაგოგებს, რომლებმაც, სანამ მოსწავლეებს დაურიგებდნენ, დაგვირეკეს, რომ იქ იყო სტიგ ლარსონი, მილან კუნდერა და ჟან ჟენე და ჩვენ იმ დღესვე მოვახდინეთ რეაგირება – დავრეკეთ ყველა სკოლაში და ამოვიღეთ ეს წიგნები, მაგრამ ამ კონკრეტულ სკოლაში, სამწუხაროდ, ბატონი დეკანოზის, დავით ლასურიშვილის შვილის ხელში მოხვდა ეს წიგნი. მას, როგორც მშობელს, მინდა, ძალიან დიდი ბოდიში მოვუხადო ჩვენი ორგანიზაციის სახელით. ეს ყოვლად დაუშვებელია პირადად ჩემთვის, რადგან მე თვითონ მყავს 11 წლის გოგონა და ალბათ ჩემი მხრიდანაც ასეთი რეაქცია იქნებოდა.
– საერთოდ რა იყო ამ კვირეულის მიზანი, იქნებ კონკრეტულად გვითხრათ?
– ამ პროექტის მიზანი იყო, დისკუსიები გაშლილიყო სხვადასხვა თემაზე და ამ წიგნებზე ყოფილიყო საუბარი. მაგალითად, სკოლაში ასტრიდ ლინდგრენის სამყაროზე, თინეიჯერულ პრობლემებზე უნდა გვესაუბრა. იყო უფრო სერიოზული თემებიც, რომლებიც უნივერსიტეტებში გაიშალა. მონიტორინგი ჩატარდა, თუ სად რომელი წიგნი წასულიყო. ვერავინ დაუშვებდა, რომ 11 წლის ბავშვს ჟენეს წავაკითხებდით. თუ ვინმეს მაინც სჯერა, კიდევ ბოდიშს მოვიხდი, შეუცდომელი არავინაა.
– ჟან ჟენეს გარშემო რა თემა უნდა განხილულიყო?
– სექსუალური უმცირესობების თემა ილიას უნივერსიტეტში განიხილეს, რომელსაც ძირითადად სტუდენტები და ის ადამიანები დაესწრნენ, ვისაც ამის სურვილი ჰქონდა. სტიგ ლარსონის მიხედვით, ძალადობის თემა იქნა განხილული და მილან კუნდერას მიხედვით – ემიგრაციის თემა, მაგრამ ამ წიგნში რამდენიმე ისეთი სცენა იყო, რომლებიც ბავშვებს არ უნდა წაეკითხათ. ამ კვირას ვაპირებ სიონის ტაძარში ბატონ დავით ლასურაშვილთან მისვლას, რომ პირადად მოვუხადო ბოდიში და ვაჩვენო ის წიგნები, რაც, წესით, მისი შვილის ხელში უნდა მოხვედრილიყო. ეს მართლა კარგი ღონისძიება იყო, მაგრამ ამ შეცდომის გამო პასუხისგება გვიწევს. ჯერჯერობით ბოდიშს ვიხდით და შემდგომ ალბათ შიგნითაც დავაყენებთ კონკრეტული ადამიანების პასუხისმგებლობის საკითხს.
...
"ყვავილების ღვთისმშობელი" გამომცემლობა "დიოგენემ" დაბეჭდა. "დიოგენეს" ხელმძღვანელი თამარ ლებანიძე ამბობს, რომ ჟან ჟენე მსოფლიოში აღიარებული მწერალია და ამ მოტივით ითარგმნა და დაიბეჭდა ქართულად.
თამარ ლებანიძე: ჟან ჟენე მსოფლიოში აღიარებული მწერალია და ამ წიგნის დაბეჭდვის მოტივიც ეს გახლდათ. სკოლაში მეექვსეკლასელი ბავშვის ხელში როგორ მოხვდა, ამაზე ვერაფერს გეტყვით. შეცდომა დაუშვეს სხვა ადამიანებმა და გთხოვთ, გაარკვიოთ, ვინ მუშაობს "დიოგენეს" წინააღმდეგ სპეციალურად და პროვოკაციას ხომ არ ჰქონდა ადგილი. შეიძლება ეს პროვოკაცია არა "დიოგენეს", არამედ სხვა ორგანიზაციებისკენ იყო მიმართული.
– ეს წიგნები ევროკავშირის კვირეულისთვის ამ პროგრამის მესვეურებმა შეიძინეს თქვენგან?
– არა, აბსოლუტურად უსასყიდლოდ, საჩუქრად გადავეცით ამ პროგრამას, რომელიც მიზნად ისახავდა თემატური განხილვების მოწყობას საჭირბოროტო საკითხებზე სტუდენტებთან და უფროსკლასელებთან. სკოლაში მოხვდა არამარტო ის წიგნები, რომლებიც სკოლაში უნდა წასულიყო, არამედ სხვებიც, რომელთა შორისაც იყო "ყვავილების ღვთისმშობელი".
– როგორ ფიქრობთ, რა ასაკიდან შეიძლება ამ წიგნის წაკითხვა, რომ მან ადამიანზე გარკვეული ზეგავლენა არ მოახდინოს?
– ვფიქრობ, შეიძლება ზოგიერთმა უფროსკლასელმაც წაიკითხოს. თუ კლასი საკმარისად ნაკითხია, თუ პედაგოგი მზად არის იმისათვის, რომ კლასთან ერთად განიხილოს ეს თემა... მე–6 კლასში ამ წიგნის წაკითხვა არ შეიძლება, მაგრამ ზოგი 80 წლის ასაკშიც არ არის მზად ასეთი წიგნების წასაკითხად, რადგან თემა სამარცხვინოდ მიაჩნიათ. თუ ამ წიგნს უყურებ, როგორც ლიტერატურას, არანაირ გავლენას არ ახდენს. თუ ადამიანი თავად არ არის მახინჯი ფსიქიკის პატრონი, ეს წიგნი მასზე გავლენას არ მოახდენს. მე წავიკითხე და არანაირი გავლენა არ მოუხდენია. ჩვენმა რედაქტორებმა, მთარგმნელმა წაიკითხეს და არც მათ ორიენტაციაზე მოუხდენია გავლენა.
რუსუდან ადვაძე, ჟურნალი სარკე
