როგორ გააცოცხლა ვალოდია ექიმმა მიცვალებული

სასწრაფო დახმარების სამსახურს დღეში ათასობით ადამიანი მიმართავს. გამოძახებები განსაკუთრებით მას შემდეგ გახშირდა, რაც უფასო გახდა. ექიმების დაძაბულ რეჟიმს ხანდახან კურიოზები ახალისებს და, რაც მთავარია, მედიკოსების იუმორსა და ხუმრობას ხშირად პაციენტებიც დაუყენებია ფეხზე.
"სარკის" სტუმრები სასწრაფო დახმარების ბრიგადის ორი კვიმატი ექიმი, მიხეილ ტარსაიძე და ნათია გოგიტაძე არიან.
ნათია გოგიტაძე: ერთხელ, ახალი წლის ღამეს, ბარნოვის ქუჩაზე გამოგვიძახეს, ადამიანი უგონოდააო. მეცხრე სართულზე ფეხით ავედით, მთელი აღჭურვილობა ავიტანეთ. შევედით ოჯახში და სიმღერა ისმის. გვითხრეს, გვინდოდა ექიმები მოსულიყვნენ მეკვლედ და ამიტომ დაგირეკეთო. არ გამოგვიშვეს, კარგად მოვილხინეთ.
მიხეილ ტარსაიძე: ამას წინათ ფსიქიკურად დაავადებულ ქალთან გამოგვიძახეს, რომელიც ამტკიცებდა, რომ გერმანიის მოქალაქე იყო და საქართველოში ინგლისიდან ჩამოვიდა. გვითხრეს, აგრესიულია, ქმარი და შვილი სცემა და სახლიდან გაყარაო. კომპიუტერთან იჯდა და იმეორებდა, რომ გერმანიის მოქალაქე იყო და "ცეერუ"–სთან ჰქონდა კავშირი. ბოლოს, რომ ვერ დაგვაჯერა, ამოიღო პასპორტი და მართლა გერმანიის მოქალაქე აღმოჩნდა. თავის დროზე, გერმანელი ქმარი ჰყოლია და მოქალაქეობა მიუღია. აქ კი სხვა ქმარი ჰყავდა.
ამ ყველაფრის გარდა, ეს ქალი ამტკიცებდა, რომ ინგლისში ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში მკურნალობდა და მის პალატაში ობამა და მისი ცოლიც იწვნენ. წავიყვანეთ ფსიქიატრიულში. ფსიქიატრები, მართალია, ჩვენი კოლეგები არიან, მაგრამ ცოტა უცნაურობები ახასიათებთ. ექიმს მოვუყევი ამ ქალის ამბავი – გერმანიის მოქალაქეა, აგრესიულია, ჰალუცინაციები აქვს, ჰგონია, რომ უთვალთვალებენ და ამბობს, ინგლისში ფსიქიატრიულ კლინიკაში ობამასა და მის ცოლთან ერთად იწვა–მეთქი. ფსიქიატრი მომიტრიალდა და მკითხა, ექიმო, თქვენ ეს გჯერათო. ვიფიქრე, კი რომ ვთქვა, აქვე დამტოვებენ–მეთქი. ვუთხარი, თავიდან არც მაგის გერმანიის მოქალაქეობის მჯეროდა და რა გითხრათ–მეთქი.
ამ ფსიქიატრთან ერთხელაც მქონდა შეხება. პაციენტი მივუყვანეთ და არ იღებდა. მერე ხმას ავუწიე და მითხრა, თქვენ ამ პაციენტზე უფრო აგრესიული ხართო. მეორე კონტაქტისას ამიტომაც შემეშინდა. იმ ქალმა კი წამოიღო რაღაც საბუთები და თუ მართლა იწვა ინგლისის კლინიკაში, იქნებოდა რაღაც ჩანაწერი, მაგრამ ჩვენ ვინ გვაჩვენებდა?!
ფსიქიატრებზე კიდევ ერთი ამბავი გამახსენდა. სასწრაფომ პაციენტი ფსიქიატრიულში მიიყვანა – ჰალუცინაციები აქვს, რაღაც ხმები ესმისო. ფსიქიატრმა პაციენტს ჰკითხა, აბა, მომიყევი, რა ხმები გესმისო. პაციენტმა უთხრა, საღამოობით ჩიტების ხმა მესმისო. და რას გეუბნებიან ეს ჩიტები, ამიხსენიო, ჰკითხა ექიმმა. პაციენტმა უპასუხა, ექიმო, თქვენ გიჟი ხომ არ ხართ, როდის იყო, ჩიტები ლაპარაკობდნენ, ჭიკჭიკი მესმის, ჭიკჭიკიო!
წლების წინ, ერთ დილით თელეთში ვიყავით გამოძახებაზე. კაცმა იქაურ ამბულატორიას მიაკითხა და ექიმმა სასწრაფო გამოიძახა. კაცი წევს, იკლაკნება და ექიმი მეუბნება, მგონი, ინფარქტიაო. კარდიოგრამას დავხედე, არ არის არც ინფარქტი და არც სტენოკარდია. დავაკვირდი და ნერვის ანთების სურათია. ცოლი ნერვიულობს, ექიმო, ინფარქტი აქვს და მიშველეთო. ვერაფრით დავაჯერე, რომ ინფარქტი არ იყო. წამოვიყვანეთ და ფონიჭალას რომ მივუახლოვდით, აღმოჩნდა, რომ ბენზინი გამოგველია. სხვა მანქანა გამოვიძახეთ. ერთ წუთში იქ გაჩნდნენ. გავაღეთ კარი, საკაცით უნდა გადაგვეყვანა მეორე მანქანაში. უცბათ საკაცეს ფეხი მოსტყდა და პაციენტიანად დავარდა ასფალტზე. იმ კაცმა ერთი დაიყვირა და გაჩუმდა, აღარ სტკიოდა. დავარდნისას ნერვი გათავისუფლდა და ტკივილმაც გაიარა. ცოლი თავის ქმარზე გაბრაზდა, თუ არ გტკიოდა, რატომ აქამდე არ თქვიო.
კარდიოლოგიურგში მაინც მივიყვანეთ ცოლის მოთხოვნით. ქალმა მე დამასწრო შესვლა და ექიმს უთხრა, ჩემს ქმარს ინფარქტი ჰქონდა, ამათ ძირს დააგდეს და გაუარაო.
ერთხელ ოჯახში შევედით, ქალი მარტო იწვა ოთახში და ყვიროდა, მიშველეთ, ვკვდებიო. წნევა ჰქონდა მაღალი. გავუკეთეთ ნემსები, მივეცით აბები და გვითხრა, თვალებიდან გამოვიხედეო. ამ დროს შემოვიდნენ ქმარი, შვილი და რძალი. ესენი რომ დაინახა, დაიძახა, ექიმო, რამე გამიკეთეთ, რომ მოვკვდეო. წეღან "მიშველე"–ს ყვიროდით და ახლა ამას რატომ ამბობთ–მეთქი, ვუთხარი. ამათ რომ ვერ ვხედავდი, გადარჩენა მინდოდა და ახლა სიკვდილი მინდაო, გვიპასუხა.
ნათია: 27 წლის ბიჭს ძლიერი კანკალი ჰქონდა. ტელეფონი მქონდა ისეთი, ფოტოაპარატის რეჟიმი უნდა ჩამერთო, რომ ნათურა ანთებულიყო და ყელში ჩამეხედა. ვუთხარი, პირი გააღეთ–მეთქი. ფოტოაპარატი ჩავრთე, ნათურა ავწიე და "ჩხაკიც", დაიძახა. პაციენტი ყვირის, ნინელი, ამათ ჩემი სურათები თუ სჭირდებათ, გამოუტანე, ამ მდგომარეობაში როგორი გამოვალ ფოტოზეო.
მიხეილი: ამას წინათ ერთ ოჯახში მივედით და ყველა ნაცემი დაგვხდა – მამა, დედა და შვილი. სამივე ამბობდა, რომ მეზობლებმა სცემეს. პატრულიც იქ იყო. მათ თქვეს, აქ გუშინაც ვიყავით, გუშინაც სცემესო. ახალგაზრდა გამომძიებელი შემოვიდა და იმ ხალხს ჰკითხა, ამიხსენით, რატომ გცემესო. ქალმა გაბედა და თქვა, გუშინაც და დღესაც შემოგვივარდნენ და ერთი და იმავე სიტყვებს გვეძახდნენ – თქვე კვერცხებო, თქვე იდიოტებო და იეღოველებოო. გამომძიებელმა გენიალური ფრაზა თქვა – ყველაფერი გასაგებია, მაგრამ იეღოველებს რატომ გეძახდნენო!
ერთხელ ოქროყანაში გამოგვიძახეს, კაცს ყელი აქვს გამოჭრილი და მოდითო. მისმა ძმამ გვითხრა, ზუსტად სამი წელია ყოველდღე სვამს და დღეს ჰალუცინაციები დაეწყოო. სვანები იყვნენ. პაციენტს დავაკვირდი და მართლა გამოსმული ჰქონდა ყელში რაღაც, ზედაპირული ჭრილობა იყო. ვუთხარი, მომიყევი, რა მოხდა–მეთქი. მითხრა, ამ კარში წეღან უცხოპლანეტელები შემოვიდნენ და მითხრეს, უნდა მოგკლათო. გავიფიქრე, რაღა ამათ მომკლან, მე მოვიკლავ თავს და დანა გამოვისვიო. კი, მაგრამ იმათთვის გამოგესვა, რაღა თავს იკლავდი–მეთქი. მაგდენი ვეღარ მოვიფიქრეო, მიპასუხა.
ანეკდოტად იქცა ერთი ამბავი, სასწრაფომ რომ ბევრი ფული გააკეთა ერთ მისამართზე. ბრიგადა მივიდა გამოძახების ადგილზე. კაცი უტენის ფულს – ექიმო, მიმიხედეთ, მგონი, ცოლი მიკვდებაო. ცოლმაც ჩაუტენა ფული ექიმს და უჩურჩულა, ისე ქენი, რომ ჩემი ქმარი სახლიდან სადმე გაუშვიო. ექიმმაც დაწერა რაღაც წამალი და ქმარს უთხრა, ჩადი, ეს წამალი ამოიტანე აფთიაქიდანო. კაცი წავიდა თუ არა, კარადიდან საცვლიანი მამაკაცი გამოვიდა. ექიმებმა უთხრეს, ჩქარა, ჩაიცვი და ქვემოთ სასწრაფოს მანქანაში ჩაჯექიო. ბრიგადას ამ საყვარელმაც გადაუხადა ფული და კმაყოფილი ექიმები სიცილ–ხარხარით დაბრუნდნენ. ყველა გადარჩა!
– ახალი წლის დღეებში ალბათ გადათრობის შემთხვევაც ბევრია. ამ დროს რა მდგომარეობაში გხვდებიან პაციენტები?
მიხეილი: ადრე გამოსაფხიზლებელი არსებობდა, პოლიციას ეკუთვნოდა და ექიმებიც ჰყავდათ. ცივი შხაპის ქვეშ აყენებდნენ, გადასხმასაც უკეთებდნენ და 15 დღე და ღამე საზოგადოებისათვის სასარგებლო საქმე უნდა ეკეთებინათ. ამიტომაც იქ მოხვედრა არავის უნდოდა. კომუნისტების შემდეგ, შევარდნაძე რომ დაბრუნდა, ოთაჭალაში გახსნეს ფასიანი გამოსაფხიზლებელი. ერთ ახალ წელს ვხედავ, კონკასთან მთვრალი თოვლის ბაბუ წევს და თან უკანასკნელი სიტყვებით აგინებს ყველა გამვლელს. გვითხრეს, ერთ–ორ ქალს დაარტყა კიდეცო. მივიყვანეთ ფასიან გამოსაფხიზლებელში. პოლიციელებმა მითხრეს, თუ არაფერი დააშავა, არ მივიღებთო. ვუთხარი, ორი ქალი გაულახავს და იგინება–მეთქი. მაშინ დაწერეთ, რომ ასე იყოო. ვუპასუხე, ვერ დავწერ–მეთქი... ამ ლაპარაკში თოვლის ბაბუამ თვალები გაახილა და იყვირა, სად არ მიშვებთ, თქვენი დედაო... დასტაცეს ხელი და შეათრიეს.
ახლა ბევრს ვხედავთ ქუჩაში მთვრალს, მაგრამ ტოქსიკოლოგიურში რომ გადავიყვანოთ, ერთი დღე–ღამე 700 ლარამდე ღირს. ჩვენ კი ერთი ნემსით ვერ გამოვაფხიზლებთ. სიმთვრალე განზრახ თვითდაზიანებად ითვლება.
ჩვენმა ბრიგადამ კუმისიდან მშობიარე წამოიყვანა, რომელსაც ქმარი წამოჰყვა. თურმე ეს ქალი მეოთხედ მშობიარობდა და ყველაფერი, რაც უნდა გაეკეთებინა, ზეპირად იცოდა. გაიხადა და წამოწვა. ისეთი თმიანი იყო, არაფერი უჩანდა. ახალგაზრდა მამაკაცი ყოფილა გინეკოლოგი. რომ დაინახა, თურმე იყვირა,ამის ქმარი სად არისო. ექთანმა ქმარი მიუყვანა. ექიმმა უყვირა, ეს რა არის, არ უნდა მიხედოო. მე რატომ უნდა მივხედო, თავისმა ქმარმა მიხედოსო. თურმე სხვისი ქმარი შეუყვანეს. ახლა მშობიარეს მიუტრიალდა ექიმი, რომ დაინახე, უცხო კაცი შემოვიდა, ვერ თქვი, რომ შენი ქმარი არ იყოო...
სააკაშვილის დროა. შევდივარ ოთახში, ორი ქალი დგას და ერთი მამაკაცი წევს. საბანი ბოლომდე აქვს მიფარებული, მაგრამ მაინც ჩანს, რომ პალტო აცვია. მივხვდი, რომ სასწრაფოს ასე ჩქარა არ ელოდებოდა და უცბათ ჩაწვა ლოგინში. ვუთხარი, გაგსინჯავთ–მეთქი. შენი გასინჯვა არ მინდა, დაჯექი, ცნობა დაწერე, რომ ფული არ მაქვსო, მითხრა. ფული რომ არ მაქვს, დენი გამომირთეს, რადგან ვერ გადავიხადე, გავცივდი და ახლა ფილტვების ანთება მაქვსო. დავარიგე, მიმართეთ გამგეობას, ამას, იმას... თანმხლებ ექიმებს ზემოდან გადავხედე – სიტუაციიდან ასე უნდა გამოძვრეთ–მეთქი. კი, ბატონო, ბოდიშიო, გვითხრა ქალმა და გამოგვაცილა. ერთი ნაბიჯი გადავდგი და ამ ქალის ხმა შემომესმა – ხომ გეუბნებოდი, სასწრაფო არაფერს დაგიწერს, ვერ უნდა გაიგო, რომ სასწრაფო, სააკაშვილი, გამგეობა სულ ერთად არიან და ერთად ჭამენ და ქეიფობენო.
ნათია: დეკემბრის ბოლო დღეებში გამოძახებაზე მივედით. პაციენტი კომაში დაგვხდა. შვილმა მითხრა, დააფიქსირეთ, რომ გვამიაო. არა, ცოცხალია და მკვდარი როგორ დავწერო–მეთქი, ვუთხარი. ახალი წლის დღეებში ხომ არ შეგაწუხებთ, დააფიქსირეთ, რომ გვამიაო. ასეთი შვილებიც არსებობენ...
ერთი ნევროზიანი პაციენტი ყოველ მისვლაზე გვეუბნება, ხვალ ცოცხალი აღარ ვიქნებიო. ბოლოს ავდექი და საგარანტიო წერილების დატოვება მოვიფიქრე. ასე ვწერ – მე, ექიმი ნათია გოგიტაძე, გარანტიას ვიძლევი, რომ შენ ამა და ამ დროის განმავლობაში არ მოკვდები. ვუთხარი, როცა ცუდად გახდები, ამას დახედე–მეთქი. სამი დღე გაჭრა ამ წერილმა. სამი დღის მერე ისევ დარეკა – ცუდად ვარო. ახლა გავზარდე დოზები – 10 დღე არ მოკვდები, ორი კვირა არ მოკვდები...
ერთხელ ინექციას ვაკეთებდი ვენაში, ამ დროს ტელეფონზე დამირეკეს. ვუპასუხე, არ მცალია, ვენაში ვარ–მეთქი. პაციენტი წამომიხტა, შენ რა უნდა მიშველო, ისიც ვერ გაგირკვევია, საქართველოში ხარ თუ ვენაშიო.
მიხეილი: სვანთან ვარ გამოძახებაზე და მეუბნება, ერთი ძმადნაფიცი მყავს სვანეთში. რომ გაუჭირდა, მხარში ამოვუდექი და ყველაფერი რომ გამოასწორა, სუფრა გაშალა და დამიძახა. სუფრასთან საუბარი ჯანმრთელობაზე ჩამოვარდა. ცოტა ხანში მკითხა, ეგ ფეხსაცმელი რა ზომააო. ვიფიქრე, რადგან დავეხმარე, ჩემთვის ფეხსაცმელის ყიდვა უნდა–მეთქი. ვუთხარი, 40 ზომა–მეთქი. ასაკიც მკითხა და 37 წელი რომ ვუთხარი, მითხრა, შენი ასაკი შენი ფეხსაცმლის ზომას რომ გადასცდება, მერე დაგეწყება ყველა უბედურება და დაავადებაო, ახლა გადავცდი 40 წელს და მართლა ვეღარ ვარო.
ადრე დღესასწაულებზე სასწრაფოს ექიმი მამაკაცები ცოტას სვამდნენ და გამოძახებაზე ქალ ექიმებს უშვებდნენ. ერთ ახალ წელს ქალებმაც დალიეს და ერთ ექიმს, რუს ვალოდიას, არ გაუმართლა. ქალებმა უთხრეს, ჩვენც ნასვამები ვართ, შენი ჯერია და, როგორც გინდა, ისე წადიო. წავიდა ერთ ოჯახში. ორი ქალი დახვდა, რომლებმაც უთხრეს, ექიმო, დიდი ბოდიში, კი, შეგაწუხეთ, მაგრამ სანამ თქვენ მოხვედით, ჩვენი კაცი გარდაიცვალაო. ვალოდიამ დაათვალიერა და დაადასტურა, რომ გარდაცვლილი იყო. ქალებმა სთხოვეს, არ გვინდა, ამ ახალი წლის ღამეს მეზობლები შევაწუხოთ და იქნებ ტახტზე გადმოგვასვენებინოთო. გადაასვენეს. დაბრუნდა ვალოდია, გარდაცვლილის სულის მოსახსენებელი სადღეგრძელოც დალია და ამ დროს დაურეკეს სადისპეტჩეროდან – იმავე მისამართზე, იმავე ავადმყოფთან იმავე ექიმს ეძახიანო. ვალოდია დაიძაბა, მაგრამ წავიდა. სადისპეტჩეროდან ისევ დარეკეს. იმავე მისამართზე თქვენი ექიმია ცუდად და ბრიგადას თხოულობენო...
მერე ვალოდიამ მოყვა: "რებიატა, ზახაჟუ, ეტატ ტრუპ სიდიტ ი ჩაი პიოტ". რომ დაუნახავს, ცუდად გამხდარა. იმ ქალებს კი, იცით, რატომ გამოუძახიათ? ექიმისთვის მადლობა რომ ეთქვათ, ყბა რომ აუხვიეთ, იმან უშველა, მაგრამ მოხსნა თუ შეიძლება, ჩაის ასე ვერ სვამსო.
რუსუდან ადვაძე, ჟურნალი სარკე